1
00:00:00,000 --> 00:00:05,000
Dini inancımın mərhəmətdən uzaq olduğunu düşünənlərə rəğmən

2
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
bu gün mərhəmət haqqında məhz

3
00:00:08,000 --> 00:00:12,000
islami yönündən danışacam

4
00:00:12,000 --> 00:00:14,000
Məsələnin mahiyyəti budur -

5
00:00:14,000 --> 00:00:20,000
Bizim müqqədəs kitabımız Quran 114 surədən ibarətdir

6
00:00:20,000 --> 00:00:24,000
və hər bir surə "bismillah" dediyimiz kəlmə ilə başlayır ki,

7
00:00:24,000 --> 00:00:30,000
bu da "mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə" mənasını verir.

8
00:00:30,000 --> 00:00:32,000
Sir Richard Burton-

9
00:00:32,000 --> 00:00:35,000
Elizabeth Taylor’la evlənmiş Richard Burton deyil,

10
00:00:35,000 --> 00:00:38,000
19-cu əsrdə yaşamış və dünyanı dolaşmış

11
00:00:38,000 --> 00:00:40,000
və çoxlu ədəbi əsərləri tərcümə etmiş

12
00:00:40,000 --> 00:00:44,000
Richard Burton bu kəlməni

13
00:00:44,000 --> 00:00:51,000
"mərhəmətli və şəvqətli Allahın adı ilə" kimi tərcümə etmişdir.

14
00:00:51,000 --> 00:00:58,000
Allahın insanlığa ünvanladığı Quran kəlamlarında əks olunduğu kimi

15
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
Allah elçisi Məhəmmədə -

16
00:01:01,000 --> 00:01:04,000
Adəmlə başlayan və Nuh, Musa, İbrahimlə davam edən

17
00:01:04,000 --> 00:01:10,000
İsanın da daxil olduğu peyğəmbərlər silsiləsini tamamlayan

18
00:01:10,000 --> 00:01:14,000
Məhəmməd peyğəmbərə deyir:

19
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
"Ey Məhəmməd! Biz səni insanlara

20
00:01:17,000 --> 00:01:23,000
rəhmət, mərhəmət məqsədi xaricində gödərmədik."

21
00:01:23,000 --> 00:01:27,000
Biz insanlara, xüsusən də müsəlman olaraq bizlərə -

22
00:01:27,000 --> 00:01:32,000
peyğəmbərin yolu ilə getməyi məqsəd kimi qəbul edənlərə,

23
00:01:32,000 --> 00:01:36,000
peyğəmbərə mümkün qədər çox bənzəmək mühümdür.

24
00:01:36,000 --> 00:01:38,000
Peyğəmbər belə buyurmuşdur:

25
00:01:38,000 --> 00:01:43,000
"Özünüzü Allahın əlamətləri ilə bəzəyin"

26
00:01:43,000 --> 00:01:49,000
Allahın ən böyük əlaməti olan rəhmliliyi barədə Quranda

27
00:01:49,000 --> 00:01:54,000
"Alllah özünə mərhəməti fərman vermişdir" kimi

28
00:01:54,000 --> 00:01:58,000
və ya "özünə rəhmlə hökm vermişdir" yazılır.

29
00:01:58,000 --> 00:02:05,000
Buna görə də bizim məqsəd və məramımızın da cövhərində mərhəmət

30
00:02:05,000 --> 00:02:09,000
və mərhəməti daim yaşadan,

31
00:02:09,000 --> 00:02:13,000
mərhəməti dilə gətirən, əmələ çevirən bir şeylər mözcud olmalıdır.

32
00:02:13,000 --> 00:02:16,000
Bunlar hamısı gözəldir amma

33
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
bir çox yanlışlıqlar edirik.

34
00:02:19,000 --> 00:02:24,000
Bəs onda dünyada mərhəmət azlığının səbəbi nədir?

35
00:02:24,000 --> 00:02:29,000
Bu sualı cavablandırmaq üçün biz mənəvi yolumuza nəzər salmalıyıq.

36
00:02:29,000 --> 00:02:36,000
Hər bir dini təlimdə "xarici yol" və "daxili yol" anlayışları vardır

37
00:02:36,000 --> 00:02:41,000
bunu biz ekzoterik və ezoterik yol da adlandırırıq

38
00:02:41,000 --> 00:02:49,000
İslamın ezoterik yolu - populyar Sufizm, ərəb dilində təsəvvüf kimi tanınır

39
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
və bunu daşıyanlar - mürşidlər, ustadlar,

40
00:02:52,000 --> 00:02:56,000
sufi ənənələrini yaşadan mənəvi müəllimlər -

41
00:02:56,000 --> 00:03:00,000
peyğımbərimizin öyrətdikləri və nümunələrinə istinad edərək

42
00:03:00,000 --> 00:03:04,000
problemin harada olduğunu bizlərə çatdırırlar.

43
00:03:04,000 --> 00:03:08,000
Peyğəmbərin qələbə çaldığı bir döyüşdən sonra

44
00:03:08,000 --> 00:03:13,000
o ardıcıllarına müraciətində "İndi biz kiçik döyüşdən

45
00:03:13,000 --> 00:03:17,000
böyük döyüşə qayıdırıq" demişdir

46
00:03:17,000 --> 00:03:22,000
və onlar da - "Allahın elçisi, biz əldən düşmüşük,

47
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
bu halla daha böyük döyüşə necə girə bilərik?"

48
00:03:25,000 --> 00:03:33,000
Peyğımbər isə cavabında "Bu sizin özünüzlə, öz eqonuzla olan döyüşünüzdür" demişdir.

49
00:03:33,000 --> 00:03:42,000
İnsanlığın problemlərinin əsasında eqoizm, "mən" durur.

50
00:03:42,000 --> 00:03:48,000
Tanınmış Sufi ustadı Ruminin bir hekayəti var -

51
00:03:48,000 --> 00:03:54,000
dostunun evinə gələn bir şəxsin hadisəsini nəql edir -

52
00:03:54,000 --> 00:03:57,000
adam qapını döyür

53
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
içəridən bir səs "kimdir?" deyir.

54
00:04:00,000 --> 00:04:05,000
Adam cavab verir -"mən"

55
00:04:05,000 --> 00:04:07,000
ingilis dilində desək - "I"

56
00:04:07,000 --> 00:04:10,000
səs cavab verir - "çıx get".

57
00:04:10,000 --> 00:04:18,000
Uzun illər sürən təlimlərdən, axtarışlardan və müridlikdən sonra

58
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
o geriyə dönür və

59
00:04:20,000 --> 00:04:24,000
böyük itaətlə həmin qapını bir daha döyür

60
00:04:24,000 --> 00:04:27,000
və səs "kimdir orda?" soruşur

61
00:04:27,000 --> 00:04:31,000
və o deyir: "bu sənsən, ey qəlbqıran"

62
00:04:31,000 --> 00:04:35,000
qapı açılır və səs deyir:

63
00:04:35,000 --> 00:04:42,000
"içəri keç, zira bu evdə iki "mən" üçün yer yoxdur".

64
00:04:42,000 --> 00:04:46,000
Yəni "iki eqo" nəzərdə tututlur

65
00:04:46,000 --> 00:04:55,000
və Ruminin hekayələri ruhani yol üçün bir metaforadır.

66
00:04:55,000 --> 00:05:01,000
Allahın varlığında birdən çox "mən"ə yer yoxdur

67
00:05:01,000 --> 00:05:06,000
və bu yeganə "mən" də ilahi olandır.

68
00:05:06,000 --> 00:05:10,000
Hədisi-qüdsi açıqlamalarında Allah buyurur ki,

69
00:05:10,000 --> 00:05:16,000
mənim qulum və ya insan olaraq yaratdığım varlıq

70
00:05:16,000 --> 00:05:22,000
mənə yalnız ondan etmək istədiklərim

71
00:05:22,000 --> 00:05:25,000
vasitəsilə yaxınlaşa bilər.

72
00:05:25,000 --> 00:05:29,000
Aranızda tabeçiliyində işçiləri olan şəxslər bunun

73
00:05:29,000 --> 00:05:33,000
nə olduğunu yaxşı bilir. İşçinizdən hansısa bir iş

74
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
tələb edin və əgər o bu işin öhdəsindən gələrsə

75
00:05:35,000 --> 00:05:38,000
deməli ona daha çox iş tapşırmaq olar.

76
00:05:38,000 --> 00:05:44,000
Allah buyurur: "Mənim qulum ondan istədiklərimdən çoxunu edərək

77
00:05:44,000 --> 00:05:47,000
mənə yaxınlaşmaqda davam edir"

78
00:05:47,000 --> 00:05:49,000
- deyək ki, o sevgini yolunda

79
00:05:49,000 --> 00:05:53,000
"ekstra kreditlər" qazanır -

80
00:05:53,000 --> 00:05:56,000
"qulumu sevərkən" - Allah buyurur -

81
00:05:56,000 --> 00:06:02,000
"Mən onun gördüyü gözlərinə,

82
00:06:02,000 --> 00:06:08,000
eşitdiyi qulaqlarına,

83
00:06:08,000 --> 00:06:13,000
tuta bildiyi əllərinə,

84
00:06:13,000 --> 00:06:17,000
yeridiyi ayaqlarına

85
00:06:17,000 --> 00:06:22,000
və anladığı ürəyinə çevrilərəm."

86
00:06:22,000 --> 00:06:27,000
Bu bizim özümüzü ilahi olanla birləşdirir,

87
00:06:27,000 --> 00:06:35,000
bu bizim bütün ruhani yolumuzun, ənənəmizin məramı və məqsədidir.

88
00:06:35,000 --> 00:06:41,000
Müsəlmanlar İsaya Sufi ustadı kimi,

89
00:06:41,000 --> 00:06:48,000
ruhani yolu vurğulamaq üçün göndərilmiş böyük bir elçi kimi baxırlar.

90
00:06:48,000 --> 00:06:52,000
O, "mən ruham və yol mənəm" dedikdə,

91
00:06:52,000 --> 00:06:57,000
Məhəmməd peyğımbər "məni kim görmüşsə, Allahı görmüşdür" deməsi

92
00:06:57,000 --> 00:07:02,000
onların varlığının tamamilə Allahın vasitəçiliyinə dəlalət etməsidir -

93
00:07:02,000 --> 00:07:04,000
onlar Allahın yolunun bir parçası olmuş,

94
00:07:04,000 --> 00:07:08,000
onlar öz nəfsləri və "mən"i - eqoları ilə deyil,

95
00:07:08,000 --> 00:07:12,000
Allahın məramı ilə yer üzünə yaymışlar.

96
00:07:12,000 --> 00:07:19,000
Mərhəmət dünyaya verilib, o bizdə doğuşdandır, o bizim içimizdədir.

97
00:07:19,000 --> 00:07:24,000
Edə biləcəyimiş şey "mən"imizi yolumuzdan dəf etməkdir,

98
00:07:24,000 --> 00:07:27,000
eqoizmimizi kənara atmaqdır.

99
00:07:27,000 --> 00:07:35,000
Əminəm ki, böyük ehtimalla sizin burada hamınız və ya əksəriyyətiniz

100
00:07:35,000 --> 00:07:39,000
ruhi təcrübə adlandırdığımız hisslə rastlaşmısınız -

101
00:07:39,000 --> 00:07:46,000
bu həyatınızdakı bir an, bir dəqiqə, bəlkə bir neçə saniyə

102
00:07:46,000 --> 00:07:52,000
eqonuzun sərhədlərinin yoxa çıxdığını yaşamısınız

103
00:07:52,000 --> 00:07:59,000
və bu anda özümüzü ətrafla bir tam olan kimi

104
00:07:59,000 --> 00:08:05,000
bu qabdakı su ilə, bütün insanlıqla birlikdə,

105
00:08:05,000 --> 00:08:09,000
Yaradanla tamlıqda hiss etmisiniz -

106
00:08:09,000 --> 00:08:14,000
özünüzü gücün, qorxunun

107
00:08:14,000 --> 00:08:18,000
dərin məhəmmətin, həyatınızda nə vaxtsa hiss etmədiyiniz

108
00:08:18,000 --> 00:08:22,000
dərin mərhəmət hissinin mövcudluğunda hiss etmisiniz.

109
00:08:22,000 --> 00:08:28,000
Bu an Allah tərəfindən bizə verilən bir bəxşişdir -

110
00:08:28,000 --> 00:08:32,000
elə bir bəxşiş ki, bir anlığa bizi

111
00:08:32,000 --> 00:08:38,000
"mən, mən, mənə, mənim" deməkdən məhrum edir

112
00:08:38,000 --> 00:08:42,000
və Ruminin hekayəsindəki adamın ilk dediyindən fərqli olaraq

113
00:08:42,000 --> 00:08:48,000
bu an biz "ah, bu hamısı Sənsən" deyirik

114
00:08:48,000 --> 00:08:50,000
Bunların hamısı sənsən. Bunların hamısı bizik.

115
00:08:50,000 --> 00:08:56,000
Biz, mən və hamımız Sənin bir parçanıq.

116
00:08:56,000 --> 00:09:02,000
Bütün yaradılış, bütün cisimlər, həyatın qaynağı

117
00:09:02,000 --> 00:09:04,000
və bütün bu səyahətin sonu - hamısı Sənsən.

118
00:09:04,000 --> 00:09:09,000
Sən həm də qəlblərimizi qıransan

119
00:09:09,000 --> 00:09:15,000
Sən hamımızın yönləndiyi ünvan, yaşamımızın məqsədisən

120
00:09:15,000 --> 00:09:19,000
uğrunda ölməli olduğumuzsan

121
00:09:19,000 --> 00:09:23,000
və uğrunda yenidən diriləcəyimiz olansan və Sən

122
00:09:23,000 --> 00:09:30,000
bizim mərhəmətli varlıq olaraq qalmağımıza səbəb olan Allahsan.

123
00:09:30,000 --> 00:09:34,000
Bugünkü ismarıcımız və bugünkü məqsədimiz

124
00:09:34,000 --> 00:09:37,000
sizlərə - bu gün burada olanlara

125
00:09:37,000 --> 00:09:42,000
mərhəmət nizamının məqsədini xatırlamaqdır.

126
00:09:42,000 --> 00:09:50,000
Zira Quran bizə bunu hər zaman yadda saxlamağı və bir-birimizə xatırlarlamamızı təkid edər

127
00:09:50,000 --> 00:09:58,000
çünki, həqiqət biliyi hər bir insanın içindədir

128
00:09:58,000 --> 00:10:01,000
və biz bunu bilirik.

129
00:10:01,000 --> 00:10:03,000
Bunu anlamağa imkanımız da var.

130
00:10:03,000 --> 00:10:07,000
Jung bunu instinktiv adlandıra bilər.

131
00:10:07,000 --> 00:10:11,000
Təhtəlşüurda, xəyallarımızda

132
00:10:11,000 --> 00:10:19,000
Quranda yazıldığı kimi - yuxu halımızda

133
00:10:19,000 --> 00:10:23,000
yəni, kiçik keçici ölüm.

134
00:10:23,000 --> 00:10:28,000
Yatmışkən yuxular görürük,

135
00:10:28,000 --> 00:10:34,000
hətta bu hallarda bəzilərimizin ruhu bədənimizi tərk edir

136
00:10:34,000 --> 00:10:37,000
və biz gözəl şeylər görürük.

137
00:10:37,000 --> 00:10:42,000
Biz sərhədsiz məkanlarda və

138
00:10:42,000 --> 00:10:46,000
sərhədsiz zamanlarda səyahətlər edirik.

139
00:10:46,000 --> 00:10:56,000
Ancaq bütün bunlar mərhəmətli və rəhmli

140
00:10:56,000 --> 00:11:02,000
yaradıcının adını yüksəltmək üçündür.

141
00:11:02,000 --> 00:11:09,000
Tannı, Boq, ona istənilən adda müraciət etdiyimizdə...Allah, Ram, Om,

142
00:11:09,000 --> 00:11:12,000
onun nə cür adlandırdığımızdan asılı olmayaraq

143
00:11:12,000 --> 00:11:16,000
və ya o ilahi varlığa necə hansı formada üz tutmağımızdan asılı olmayaraq -

144
00:11:16,000 --> 00:11:22,000
- istənilən halda bu mütləq varlığın olduğu nöqtədir -

145
00:11:22,000 --> 00:11:26,000
mütləq sevgi, mərhəmət və rəhmət,

146
00:11:26,000 --> 00:11:29,000
mütləq bilik və mütləq əqlin olduğu yer

147
00:11:29,000 --> 00:11:32,000
Hindlilərin adlandırdığı "Satçidananda" kimi.

148
00:11:32,000 --> 00:11:35,000
Dillər fərqli olsalar da

149
00:11:35,000 --> 00:11:39,000
hədəf eynidir.

150
00:11:39,000 --> 00:11:41,000
Ruminin başqa bir hekayəti var -

151
00:11:41,000 --> 00:11:44,000
üç nəfər barədə, biri türk, biri ərəb

152
00:11:44,000 --> 00:11:48,000
biri də, xatırlamıram, deyək ki malay

153
00:11:48,000 --> 00:11:51,000
biri angour istəyir, deyək ki, ingiliscə

154
00:11:51,000 --> 00:11:56,000
biri enab, o biri də üzüm istəyir

155
00:11:56,000 --> 00:11:59,000
istədikləri ilə bağlı "mən üzüm - enab - angour istəyirəm" deyə

156
00:11:59,000 --> 00:12:03,000
aralarında mübahisə düşür

157
00:12:03,000 --> 00:12:06,000
lakin anlamırlar ki, bu sözlər

158
00:12:06,000 --> 00:12:09,000
müxtəlif dillərdə eyni reallığı ifadə edir

159
00:12:09,000 --> 00:12:15,000
Lakin təyinatına görə yalnız bir mütləq reallıq mövcuddur,

160
00:12:15,000 --> 00:12:18,000
bir mütləq varlıq -

161
00:12:18,000 --> 00:12:21,000
çünki bu mütləqlik təyinatına görə təkdir

162
00:12:21,000 --> 00:12:24,000
mütləq və tək.

163
00:12:24,000 --> 00:12:27,000
Varlığın bu mütləq bütünlüyü,

164
00:12:27,000 --> 00:12:30,000
şüurun bu mütləq birliyi,

165
00:12:30,000 --> 00:12:40,000
mütləq şüur, mərhəmət və eşq -

166
00:12:40,000 --> 00:12:44,000
ilahi olanın başlıca özəlliyidir.

167
00:12:44,000 --> 00:12:47,000
Bu həm də ayrılıqda

168
00:12:47,000 --> 00:12:52,000
insan mənasını ifadə edən özəllikdir.

169
00:12:52,000 --> 00:12:58,000
Fiziki olaraq insanı təyin edən

170
00:12:58,000 --> 00:13:01,000
onun fizioloji varlığıdır.

171
00:13:01,000 --> 00:13:09,000
Lakin Allah insanı ruh və təbiətinə görə təyin edər.

172
00:13:09,000 --> 00:13:13,000
Quranda yazıldığı kimi O, mələklərə üz tutaraq deyir:

173
00:13:13,000 --> 00:13:17,000
"Adəmi palçıqdan yaratdıqdan və

174
00:13:17,000 --> 00:13:21,000
öz ruhumdan ona üfürdüyümdən

175
00:13:21,000 --> 00:13:25,000
sonra ona səcdə edin."

176
00:13:25,000 --> 00:13:33,000
Mələklər insan bədəni deyil, insan ruhu

177
00:13:33,000 --> 00:13:36,000
qarşısında səcdə edirlər

178
00:13:36,000 --> 00:13:40,000
Niyə? Çünki ruh, insan ruhu

179
00:13:40,000 --> 00:13:46,000
ilahi nəfəsin, ilahi ruhun

180
00:13:46,000 --> 00:13:49,000
bir hissəsidir.

181
00:13:49,000 --> 00:13:54,000
İnsanın ilahi cilddə yaradılması fikri

182
00:13:54,000 --> 00:14:00,000
İncildə də öz əksini tapmışdır.

183
00:14:00,000 --> 00:14:02,000
Tanrının təsviri nədir?

184
00:14:02,000 --> 00:14:06,000
Tanrının təsviri mütləq varlıqdır

185
00:14:06,000 --> 00:14:09,000
mütləq şüur, bilik və müdrüklük

186
00:14:09,000 --> 00:14:12,000
mütləq mərhəmət və məhəbbət

187
00:14:12,000 --> 00:14:16,000
və buna görə də bizlər - insanlar üçün

188
00:14:16,000 --> 00:14:20,000
insan olmanın hansı anlama gəlməsinə dair ən ali hissləri

189
00:14:20,000 --> 00:14:23,000
insan varlığının nə demək olduğuna dair ən həyacan verici duyğuların anlamı

190
00:14:23,000 --> 00:14:29,000
içimizdəki ilahi nəfəsin düzgün

191
00:14:29,000 --> 00:14:33,000
daşıyıcısı kimi olmağımızdır -

192
00:14:33,000 --> 00:14:38,000
bu içimizdən, öz içimizdən gələn mükəmməllik axtarışıdır,

193
00:14:38,000 --> 00:14:41,000
həyatda olma, var olma

194
00:14:41,000 --> 00:14:46,000
müdrük, şüurlu, hissiyatlı, rəhmli

195
00:14:46,000 --> 00:14:51,000
olmaq və varlıqlara sevgi bəsləməkdir.

196
00:14:51,000 --> 00:14:57,000
Bu mənim daşıdığım inam ənənəsinin özüdür,

197
00:14:57,000 --> 00:15:04,000
mənim öyrəndiyim və anladığım inam ənənəsinin özüdür.

198
00:15:04,000 --> 00:15:10,000
Bu bizim dayandığımız ümumi platformadır

199
00:15:10,000 --> 00:15:13,000
və bu platformada hamı eyni olsa

200
00:15:13,000 --> 00:15:19,000
biz yaşadığımız dünyanı daha gözəl məkana çevirə bilərik.

201
00:15:19,000 --> 00:15:25,000
Hazırda uçurumun kənarındayıq

202
00:15:25,000 --> 00:15:29,000
və sizin kimi insanların sayəsində

203
00:15:29,000 --> 00:15:35,000
biz Isiah öngörüsünün həyata keçməsi və

204
00:15:35,000 --> 00:15:39,000
bu öngörüyə görə zaman gələcək ki,

205
00:15:39,000 --> 00:15:46,000
insanlar qılınclarını kotanlarla əvəz edəcəklər

206
00:15:46,000 --> 00:15:52,000
və müharibəyə heç zaman can atmayacaqlar,

207
00:15:52,000 --> 00:15:58,000
insanlıq tarixində son bir həddə gəlib çatmışıq -

208
00:15:58,000 --> 00:16:07,000
eqomuza hakim olmalıyıq

209
00:16:07,000 --> 00:16:12,000
bunun hansı eqo olduğundan asılı olmayaraq - fərdi eqo,

210
00:16:12,000 --> 00:16:18,000
ailə eqosu, milli eqo -

211
00:16:18,000 --> 00:16:23,000
- qoy bütün təriflər yalnız Vahidə ünvanlansın.

212
00:16:23,000 --> 00:16:25,000
Təşəkkürlər. Allah sizləri qorusun.

213
00:16:25,000 --> 00:16:26,000
Alqışlar