0:00:00.000,0:00:05.000
Dini inancımın mərhəmətdən uzaq olduğunu düşünənlərə rəğmən

0:00:05.000,0:00:08.000
bu gün mərhəmət haqqında məhz

0:00:08.000,0:00:12.000
islami yönündən danışacam

0:00:12.000,0:00:14.000
Məsələnin mahiyyəti budur -

0:00:14.000,0:00:20.000
Bizim müqqədəs kitabımız Quran 114 surədən ibarətdir

0:00:20.000,0:00:24.000
və hər bir surə "bismillah" dediyimiz kəlmə ilə başlayır ki,

0:00:24.000,0:00:30.000
bu da "mərhəmətli, rəhmli Allahın adı ilə" mənasını verir.

0:00:30.000,0:00:32.000
Sir Richard Burton-

0:00:32.000,0:00:35.000
Elizabeth Taylor’la evlənmiş Richard Burton deyil,

0:00:35.000,0:00:38.000
19-cu əsrdə yaşamış və dünyanı dolaşmış

0:00:38.000,0:00:40.000
və çoxlu ədəbi əsərləri tərcümə etmiş

0:00:40.000,0:00:44.000
Richard Burton bu kəlməni

0:00:44.000,0:00:51.000
"mərhəmətli və şəvqətli Allahın adı ilə" kimi tərcümə etmişdir.

0:00:51.000,0:00:58.000
Allahın insanlığa ünvanladığı Quran kəlamlarında əks olunduğu kimi

0:00:58.000,0:01:01.000
Allah elçisi Məhəmmədə -

0:01:01.000,0:01:04.000
Adəmlə başlayan və Nuh, Musa, İbrahimlə davam edən

0:01:04.000,0:01:10.000
İsanın da daxil olduğu peyğəmbərlər silsiləsini tamamlayan

0:01:10.000,0:01:14.000
Məhəmməd peyğəmbərə deyir:

0:01:14.000,0:01:17.000
"Ey Məhəmməd! Biz səni insanlara

0:01:17.000,0:01:23.000
rəhmət, mərhəmət məqsədi xaricində gödərmədik."

0:01:23.000,0:01:27.000
Biz insanlara, xüsusən də müsəlman olaraq bizlərə -

0:01:27.000,0:01:32.000
peyğəmbərin yolu ilə getməyi məqsəd kimi qəbul edənlərə,

0:01:32.000,0:01:36.000
peyğəmbərə mümkün qədər çox bənzəmək mühümdür.

0:01:36.000,0:01:38.000
Peyğəmbər belə buyurmuşdur:

0:01:38.000,0:01:43.000
"Özünüzü Allahın əlamətləri ilə bəzəyin"

0:01:43.000,0:01:49.000
Allahın ən böyük əlaməti olan rəhmliliyi barədə Quranda

0:01:49.000,0:01:54.000
"Alllah özünə mərhəməti fərman vermişdir" kimi

0:01:54.000,0:01:58.000
və ya "özünə rəhmlə hökm vermişdir" yazılır.

0:01:58.000,0:02:05.000
Buna görə də bizim məqsəd və məramımızın da cövhərində mərhəmət

0:02:05.000,0:02:09.000
və mərhəməti daim yaşadan,

0:02:09.000,0:02:13.000
mərhəməti dilə gətirən, əmələ çevirən bir şeylər mözcud olmalıdır.

0:02:13.000,0:02:16.000
Bunlar hamısı gözəldir amma

0:02:16.000,0:02:19.000
bir çox yanlışlıqlar edirik.

0:02:19.000,0:02:24.000
Bəs onda dünyada mərhəmət azlığının səbəbi nədir?

0:02:24.000,0:02:29.000
Bu sualı cavablandırmaq üçün biz mənəvi yolumuza nəzər salmalıyıq.

0:02:29.000,0:02:36.000
Hər bir dini təlimdə "xarici yol" və "daxili yol" anlayışları vardır

0:02:36.000,0:02:41.000
bunu biz ekzoterik və ezoterik yol da adlandırırıq

0:02:41.000,0:02:49.000
İslamın ezoterik yolu - populyar Sufizm, ərəb dilində təsəvvüf kimi tanınır

0:02:49.000,0:02:52.000
və bunu daşıyanlar - mürşidlər, ustadlar,

0:02:52.000,0:02:56.000
sufi ənənələrini yaşadan mənəvi müəllimlər -

0:02:56.000,0:03:00.000
peyğımbərimizin öyrətdikləri və nümunələrinə istinad edərək

0:03:00.000,0:03:04.000
problemin harada olduğunu bizlərə çatdırırlar.

0:03:04.000,0:03:08.000
Peyğəmbərin qələbə çaldığı bir döyüşdən sonra

0:03:08.000,0:03:13.000
o ardıcıllarına müraciətində "İndi biz kiçik döyüşdən

0:03:13.000,0:03:17.000
böyük döyüşə qayıdırıq" demişdir

0:03:17.000,0:03:22.000
və onlar da - "Allahın elçisi, biz əldən düşmüşük,

0:03:22.000,0:03:25.000
bu halla daha böyük döyüşə necə girə bilərik?"

0:03:25.000,0:03:33.000
Peyğımbər isə cavabında "Bu sizin özünüzlə, öz eqonuzla olan döyüşünüzdür" demişdir.

0:03:33.000,0:03:42.000
İnsanlığın problemlərinin əsasında eqoizm, "mən" durur.

0:03:42.000,0:03:48.000
Tanınmış Sufi ustadı Ruminin bir hekayəti var -

0:03:48.000,0:03:54.000
dostunun evinə gələn bir şəxsin hadisəsini nəql edir -

0:03:54.000,0:03:57.000
adam qapını döyür

0:03:57.000,0:04:00.000
içəridən bir səs "kimdir?" deyir.

0:04:00.000,0:04:05.000
Adam cavab verir -"mən"

0:04:05.000,0:04:07.000
ingilis dilində desək - "I"

0:04:07.000,0:04:10.000
səs cavab verir - "çıx get".

0:04:10.000,0:04:18.000
Uzun illər sürən təlimlərdən, axtarışlardan və müridlikdən sonra

0:04:18.000,0:04:20.000
o geriyə dönür və

0:04:20.000,0:04:24.000
böyük itaətlə həmin qapını bir daha döyür

0:04:24.000,0:04:27.000
və səs "kimdir orda?" soruşur

0:04:27.000,0:04:31.000
və o deyir: "bu sənsən, ey qəlbqıran"

0:04:31.000,0:04:35.000
qapı açılır və səs deyir:

0:04:35.000,0:04:42.000
"içəri keç, zira bu evdə iki "mən" üçün yer yoxdur".

0:04:42.000,0:04:46.000
Yəni "iki eqo" nəzərdə tututlur

0:04:46.000,0:04:55.000
və Ruminin hekayələri ruhani yol üçün bir metaforadır.

0:04:55.000,0:05:01.000
Allahın varlığında birdən çox "mən"ə yer yoxdur

0:05:01.000,0:05:06.000
və bu yeganə "mən" də ilahi olandır.

0:05:06.000,0:05:10.000
Hədisi-qüdsi açıqlamalarında Allah buyurur ki,

0:05:10.000,0:05:16.000
mənim qulum və ya insan olaraq yaratdığım varlıq

0:05:16.000,0:05:22.000
mənə yalnız ondan etmək istədiklərim

0:05:22.000,0:05:25.000
vasitəsilə yaxınlaşa bilər.

0:05:25.000,0:05:29.000
Aranızda tabeçiliyində işçiləri olan şəxslər bunun

0:05:29.000,0:05:33.000
nə olduğunu yaxşı bilir. İşçinizdən hansısa bir iş

0:05:33.000,0:05:35.000
tələb edin və əgər o bu işin öhdəsindən gələrsə

0:05:35.000,0:05:38.000
deməli ona daha çox iş tapşırmaq olar.

0:05:38.000,0:05:44.000
Allah buyurur: "Mənim qulum ondan istədiklərimdən çoxunu edərək

0:05:44.000,0:05:47.000
mənə yaxınlaşmaqda davam edir"

0:05:47.000,0:05:49.000
- deyək ki, o sevgini yolunda

0:05:49.000,0:05:53.000
"ekstra kreditlər" qazanır -

0:05:53.000,0:05:56.000
"qulumu sevərkən" - Allah buyurur -

0:05:56.000,0:06:02.000
"Mən onun gördüyü gözlərinə,

0:06:02.000,0:06:08.000
eşitdiyi qulaqlarına,

0:06:08.000,0:06:13.000
tuta bildiyi əllərinə,

0:06:13.000,0:06:17.000
yeridiyi ayaqlarına

0:06:17.000,0:06:22.000
və anladığı ürəyinə çevrilərəm."

0:06:22.000,0:06:27.000
Bu bizim özümüzü ilahi olanla birləşdirir,

0:06:27.000,0:06:35.000
bu bizim bütün ruhani yolumuzun, ənənəmizin məramı və məqsədidir.

0:06:35.000,0:06:41.000
Müsəlmanlar İsaya Sufi ustadı kimi,

0:06:41.000,0:06:48.000
ruhani yolu vurğulamaq üçün göndərilmiş böyük bir elçi kimi baxırlar.

0:06:48.000,0:06:52.000
O, "mən ruham və yol mənəm" dedikdə,

0:06:52.000,0:06:57.000
Məhəmməd peyğımbər "məni kim görmüşsə, Allahı görmüşdür" deməsi

0:06:57.000,0:07:02.000
onların varlığının tamamilə Allahın vasitəçiliyinə dəlalət etməsidir -

0:07:02.000,0:07:04.000
onlar Allahın yolunun bir parçası olmuş,

0:07:04.000,0:07:08.000
onlar öz nəfsləri və "mən"i - eqoları ilə deyil,

0:07:08.000,0:07:12.000
Allahın məramı ilə yer üzünə yaymışlar.

0:07:12.000,0:07:19.000
Mərhəmət dünyaya verilib, o bizdə doğuşdandır, o bizim içimizdədir.

0:07:19.000,0:07:24.000
Edə biləcəyimiş şey "mən"imizi yolumuzdan dəf etməkdir,

0:07:24.000,0:07:27.000
eqoizmimizi kənara atmaqdır.

0:07:27.000,0:07:35.000
Əminəm ki, böyük ehtimalla sizin burada hamınız və ya əksəriyyətiniz

0:07:35.000,0:07:39.000
ruhi təcrübə adlandırdığımız hisslə rastlaşmısınız -

0:07:39.000,0:07:46.000
bu həyatınızdakı bir an, bir dəqiqə, bəlkə bir neçə saniyə

0:07:46.000,0:07:52.000
eqonuzun sərhədlərinin yoxa çıxdığını yaşamısınız

0:07:52.000,0:07:59.000
və bu anda özümüzü ətrafla bir tam olan kimi

0:07:59.000,0:08:05.000
bu qabdakı su ilə, bütün insanlıqla birlikdə,

0:08:05.000,0:08:09.000
Yaradanla tamlıqda hiss etmisiniz -

0:08:09.000,0:08:14.000
özünüzü gücün, qorxunun

0:08:14.000,0:08:18.000
dərin məhəmmətin, həyatınızda nə vaxtsa hiss etmədiyiniz

0:08:18.000,0:08:22.000
dərin mərhəmət hissinin mövcudluğunda hiss etmisiniz.

0:08:22.000,0:08:28.000
Bu an Allah tərəfindən bizə verilən bir bəxşişdir -

0:08:28.000,0:08:32.000
elə bir bəxşiş ki, bir anlığa bizi

0:08:32.000,0:08:38.000
"mən, mən, mənə, mənim" deməkdən məhrum edir

0:08:38.000,0:08:42.000
və Ruminin hekayəsindəki adamın ilk dediyindən fərqli olaraq

0:08:42.000,0:08:48.000
bu an biz "ah, bu hamısı Sənsən" deyirik

0:08:48.000,0:08:50.000
Bunların hamısı sənsən. Bunların hamısı bizik.

0:08:50.000,0:08:56.000
Biz, mən və hamımız Sənin bir parçanıq.

0:08:56.000,0:09:02.000
Bütün yaradılış, bütün cisimlər, həyatın qaynağı

0:09:02.000,0:09:04.000
və bütün bu səyahətin sonu - hamısı Sənsən.

0:09:04.000,0:09:09.000
Sən həm də qəlblərimizi qıransan

0:09:09.000,0:09:15.000
Sən hamımızın yönləndiyi ünvan, yaşamımızın məqsədisən

0:09:15.000,0:09:19.000
uğrunda ölməli olduğumuzsan

0:09:19.000,0:09:23.000
və uğrunda yenidən diriləcəyimiz olansan və Sən

0:09:23.000,0:09:30.000
bizim mərhəmətli varlıq olaraq qalmağımıza səbəb olan Allahsan.

0:09:30.000,0:09:34.000
Bugünkü ismarıcımız və bugünkü məqsədimiz

0:09:34.000,0:09:37.000
sizlərə - bu gün burada olanlara

0:09:37.000,0:09:42.000
mərhəmət nizamının məqsədini xatırlamaqdır.

0:09:42.000,0:09:50.000
Zira Quran bizə bunu hər zaman yadda saxlamağı və bir-birimizə xatırlarlamamızı təkid edər

0:09:50.000,0:09:58.000
çünki, həqiqət biliyi hər bir insanın içindədir

0:09:58.000,0:10:01.000
və biz bunu bilirik.

0:10:01.000,0:10:03.000
Bunu anlamağa imkanımız da var.

0:10:03.000,0:10:07.000
Jung bunu instinktiv adlandıra bilər.

0:10:07.000,0:10:11.000
Təhtəlşüurda, xəyallarımızda

0:10:11.000,0:10:19.000
Quranda yazıldığı kimi - yuxu halımızda

0:10:19.000,0:10:23.000
yəni, kiçik keçici ölüm.

0:10:23.000,0:10:28.000
Yatmışkən yuxular görürük,

0:10:28.000,0:10:34.000
hətta bu hallarda bəzilərimizin ruhu bədənimizi tərk edir

0:10:34.000,0:10:37.000
və biz gözəl şeylər görürük.

0:10:37.000,0:10:42.000
Biz sərhədsiz məkanlarda və

0:10:42.000,0:10:46.000
sərhədsiz zamanlarda səyahətlər edirik.

0:10:46.000,0:10:56.000
Ancaq bütün bunlar mərhəmətli və rəhmli

0:10:56.000,0:11:02.000
yaradıcının adını yüksəltmək üçündür.

0:11:02.000,0:11:09.000
Tannı, Boq, ona istənilən adda müraciət etdiyimizdə...Allah, Ram, Om,

0:11:09.000,0:11:12.000
onun nə cür adlandırdığımızdan asılı olmayaraq

0:11:12.000,0:11:16.000
və ya o ilahi varlığa necə hansı formada üz tutmağımızdan asılı olmayaraq -

0:11:16.000,0:11:22.000
- istənilən halda bu mütləq varlığın olduğu nöqtədir -

0:11:22.000,0:11:26.000
mütləq sevgi, mərhəmət və rəhmət,

0:11:26.000,0:11:29.000
mütləq bilik və mütləq əqlin olduğu yer

0:11:29.000,0:11:32.000
Hindlilərin adlandırdığı "Satçidananda" kimi.

0:11:32.000,0:11:35.000
Dillər fərqli olsalar da

0:11:35.000,0:11:39.000
hədəf eynidir.

0:11:39.000,0:11:41.000
Ruminin başqa bir hekayəti var -

0:11:41.000,0:11:44.000
üç nəfər barədə, biri türk, biri ərəb

0:11:44.000,0:11:48.000
biri də, xatırlamıram, deyək ki malay

0:11:48.000,0:11:51.000
biri angour istəyir, deyək ki, ingiliscə

0:11:51.000,0:11:56.000
biri enab, o biri də üzüm istəyir

0:11:56.000,0:11:59.000
istədikləri ilə bağlı "mən üzüm - enab - angour istəyirəm" deyə

0:11:59.000,0:12:03.000
aralarında mübahisə düşür

0:12:03.000,0:12:06.000
lakin anlamırlar ki, bu sözlər

0:12:06.000,0:12:09.000
müxtəlif dillərdə eyni reallığı ifadə edir

0:12:09.000,0:12:15.000
Lakin təyinatına görə yalnız bir mütləq reallıq mövcuddur,

0:12:15.000,0:12:18.000
bir mütləq varlıq -

0:12:18.000,0:12:21.000
çünki bu mütləqlik təyinatına görə təkdir

0:12:21.000,0:12:24.000
mütləq və tək.

0:12:24.000,0:12:27.000
Varlığın bu mütləq bütünlüyü,

0:12:27.000,0:12:30.000
şüurun bu mütləq birliyi,

0:12:30.000,0:12:40.000
mütləq şüur, mərhəmət və eşq -

0:12:40.000,0:12:44.000
ilahi olanın başlıca özəlliyidir.

0:12:44.000,0:12:47.000
Bu həm də ayrılıqda

0:12:47.000,0:12:52.000
insan mənasını ifadə edən özəllikdir.

0:12:52.000,0:12:58.000
Fiziki olaraq insanı təyin edən

0:12:58.000,0:13:01.000
onun fizioloji varlığıdır.

0:13:01.000,0:13:09.000
Lakin Allah insanı ruh və təbiətinə görə təyin edər.

0:13:09.000,0:13:13.000
Quranda yazıldığı kimi O, mələklərə üz tutaraq deyir:

0:13:13.000,0:13:17.000
"Adəmi palçıqdan yaratdıqdan və

0:13:17.000,0:13:21.000
öz ruhumdan ona üfürdüyümdən

0:13:21.000,0:13:25.000
sonra ona səcdə edin."

0:13:25.000,0:13:33.000
Mələklər insan bədəni deyil, insan ruhu

0:13:33.000,0:13:36.000
qarşısında səcdə edirlər

0:13:36.000,0:13:40.000
Niyə? Çünki ruh, insan ruhu

0:13:40.000,0:13:46.000
ilahi nəfəsin, ilahi ruhun

0:13:46.000,0:13:49.000
bir hissəsidir.

0:13:49.000,0:13:54.000
İnsanın ilahi cilddə yaradılması fikri

0:13:54.000,0:14:00.000
İncildə də öz əksini tapmışdır.

0:14:00.000,0:14:02.000
Tanrının təsviri nədir?

0:14:02.000,0:14:06.000
Tanrının təsviri mütləq varlıqdır

0:14:06.000,0:14:09.000
mütləq şüur, bilik və müdrüklük

0:14:09.000,0:14:12.000
mütləq mərhəmət və məhəbbət

0:14:12.000,0:14:16.000
və buna görə də bizlər - insanlar üçün

0:14:16.000,0:14:20.000
insan olmanın hansı anlama gəlməsinə dair ən ali hissləri

0:14:20.000,0:14:23.000
insan varlığının nə demək olduğuna dair ən həyacan verici duyğuların anlamı

0:14:23.000,0:14:29.000
içimizdəki ilahi nəfəsin düzgün

0:14:29.000,0:14:33.000
daşıyıcısı kimi olmağımızdır -

0:14:33.000,0:14:38.000
bu içimizdən, öz içimizdən gələn mükəmməllik axtarışıdır,

0:14:38.000,0:14:41.000
həyatda olma, var olma

0:14:41.000,0:14:46.000
müdrük, şüurlu, hissiyatlı, rəhmli

0:14:46.000,0:14:51.000
olmaq və varlıqlara sevgi bəsləməkdir.

0:14:51.000,0:14:57.000
Bu mənim daşıdığım inam ənənəsinin özüdür,

0:14:57.000,0:15:04.000
mənim öyrəndiyim və anladığım inam ənənəsinin özüdür.

0:15:04.000,0:15:10.000
Bu bizim dayandığımız ümumi platformadır

0:15:10.000,0:15:13.000
və bu platformada hamı eyni olsa

0:15:13.000,0:15:19.000
biz yaşadığımız dünyanı daha gözəl məkana çevirə bilərik.

0:15:19.000,0:15:25.000
Hazırda uçurumun kənarındayıq

0:15:25.000,0:15:29.000
və sizin kimi insanların sayəsində

0:15:29.000,0:15:35.000
biz Isiah öngörüsünün həyata keçməsi və

0:15:35.000,0:15:39.000
bu öngörüyə görə zaman gələcək ki,

0:15:39.000,0:15:46.000
insanlar qılınclarını kotanlarla əvəz edəcəklər

0:15:46.000,0:15:52.000
və müharibəyə heç zaman can atmayacaqlar,

0:15:52.000,0:15:58.000
insanlıq tarixində son bir həddə gəlib çatmışıq -

0:15:58.000,0:16:07.000
eqomuza hakim olmalıyıq

0:16:07.000,0:16:12.000
bunun hansı eqo olduğundan asılı olmayaraq - fərdi eqo,

0:16:12.000,0:16:18.000
ailə eqosu, milli eqo -

0:16:18.000,0:16:23.000
- qoy bütün təriflər yalnız Vahidə ünvanlansın.

0:16:23.000,0:16:25.000
Təşəkkürlər. Allah sizləri qorusun.

0:16:25.000,0:16:26.000
Alqışlar