[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:02.97,Default,,0000,0000,0000,,Basitleştirilmiş senaryolar kullanma huyuma uygun olarak
Dialogue: 0,0:00:02.97,0:00:06.11,Default,,0000,0000,0000,,sadece 2 oyuncusu olan bir piyasa düşünelim.
Dialogue: 0,0:00:06.11,0:00:09.92,Default,,0000,0000,0000,,İşte burada Bay Çiftçi var.
Dialogue: 0,0:00:09.92,0:00:14.96,Default,,0000,0000,0000,,Şöyle de bir bıyığı var.
Dialogue: 0,0:00:14.96,0:00:18.19,Default,,0000,0000,0000,,Bay Çiftçi'nin bir de şapkası var.
Dialogue: 0,0:00:18.19,0:00:21.65,Default,,0000,0000,0000,,İşte bu ekonominin çiftçisi
Dialogue: 0,0:00:21.65,0:00:24.54,Default,,0000,0000,0000,,Ayrıca bir de inşaatçımız var diyelim.
Dialogue: 0,0:00:24.54,0:00:27.27,Default,,0000,0000,0000,,Bu ekonomide sadece iki şey üretiliyor:
Dialogue: 0,0:00:27.27,0:00:30.87,Default,,0000,0000,0000,,yemek ve bu inşaatçının ürettikleri.
Dialogue: 0,0:00:30.87,0:00:34.24,Default,,0000,0000,0000,,Ve işte bu da inşaatçımız.
Dialogue: 0,0:00:34.24,0:00:37.74,Default,,0000,0000,0000,,Bay İnşaatçı.
Dialogue: 0,0:00:37.74,0:00:42.17,Default,,0000,0000,0000,,Ve diyelim ki, yapacağımız derse uysun diye
Dialogue: 0,0:00:42.17,0:00:45.14,Default,,0000,0000,0000,,bu ekonomi için bir sabit yaratalım.
Dialogue: 0,0:00:45.14,0:00:48.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu ikiliden birisi fazladan 1 dolara sahip olduğunda
Dialogue: 0,0:00:48.12,0:00:50.99,Default,,0000,0000,0000,,bunun %60'ını harcamaya ayırsın.
Dialogue: 0,0:00:50.99,0:00:55.24,Default,,0000,0000,0000,,Ve şimdi bunu anlatmanın resmi yolu olan bir kelime söyleyeceğim
Dialogue: 0,0:00:55.24,0:00:58.32,Default,,0000,0000,0000,,Bu ekonomide "marjinal tüketim eğilimi"
Dialogue: 0,0:00:58.32,0:01:07.88,Default,,0000,0000,0000,,"marjinal" "tüketim" "eğilimi"
Dialogue: 0,0:01:07.88,0:01:12.96,Default,,0000,0000,0000,,ve parantez içinde de yaygın kısaltması MPC.
Dialogue: 0,0:01:12.96,0:01:19.16,Default,,0000,0000,0000,,Bu %60 ya da 0.6'ya eşittir.
Dialogue: 0,0:01:19.16,0:01:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı, bu ekonomide herhangi biri, herhangi bir şekilde
Dialogue: 0,0:01:23.23,0:01:28.96,Default,,0000,0000,0000,,bir dolar kazanırsa, bunun 0.6'sını ya da başka bir deyişle %60'ını harcayacaktır.
Dialogue: 0,0:01:28.96,0:01:32.55,Default,,0000,0000,0000,,Mesela inşaatçımız bir anda bir dolara sahip olursa
Dialogue: 0,0:01:32.55,0:01:34.84,Default,,0000,0000,0000,,başka şeylere 60 sent harcayacaktır.
Dialogue: 0,0:01:34.84,0:01:37.22,Default,,0000,0000,0000,,Tabi bizim örneğimizde harcayabileceği tek yer çiftçi.
Dialogue: 0,0:01:37.22,0:01:39.05,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şekilde çiftçi bir dolar kazanırsa,
Dialogue: 0,0:01:39.05,0:01:41.51,Default,,0000,0000,0000,,bunun %60'ını, yani 60 senti
Dialogue: 0,0:01:41.51,0:01:43.54,Default,,0000,0000,0000,,inşaatçıda harcayacaktır.
Dialogue: 0,0:01:43.54,0:01:46.50,Default,,0000,0000,0000,,Bu önkabulu aldığımızda bu ekonomide olacakları düşünelim.
Dialogue: 0,0:01:46.50,0:01:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Bir anda içlerinden biri harcamalarını artırmaya karar versin.
Dialogue: 0,0:01:49.81,0:01:52.56,Default,,0000,0000,0000,,O ana kadar mutlu mesut yaşıyorlardı,
Dialogue: 0,0:01:52.56,0:01:54.47,Default,,0000,0000,0000,,ekonomi sabitti.
Dialogue: 0,0:01:54.54,0:01:57.81,Default,,0000,0000,0000,,Ama çiftçi bir gün bir çekmecede varlığını unuttuğu,
Dialogue: 0,0:01:57.81,0:02:00.42,Default,,0000,0000,0000,,içinde para biriktirdiği bir çorap bulsun.
Dialogue: 0,0:02:00.42,0:02:03.15,Default,,0000,0000,0000,,Bu adada kullandıkları para biriminden olsun.
Dialogue: 0,0:02:03.15,0:02:07.25,Default,,0000,0000,0000,,Belki adaya düştüklerinde yanlarında bir miktar para vardı,
Dialogue: 0,0:02:07.25,0:02:09.57,Default,,0000,0000,0000,,ve bu para birimi de dolar olsun.
Dialogue: 0,0:02:09.57,0:02:15.79,Default,,0000,0000,0000,,Çiftçi de bu çorabın içinde büyük miktarda dolar bulsun.
Dialogue: 0,0:02:15.79,0:02:20.22,Default,,0000,0000,0000,,"1000 dolarımı harcamalıyım, binalarımı tamir ettiririm." der.
Dialogue: 0,0:02:20.22,0:02:25.22,Default,,0000,0000,0000,,Böylece harcamalarda bir artış yaşanır.
Dialogue: 0,0:02:25.22,0:02:32.24,Default,,0000,0000,0000,,Çiftçi "1000 dolarımı inşaatçıya vererek harcayacağım" der.
Dialogue: 0,0:02:32.24,0:02:37.07,Default,,0000,0000,0000,,İnşaatçı da der ki "Vay canına, 1000 dolarım oldu,
Dialogue: 0,0:02:37.07,0:02:41.34,Default,,0000,0000,0000,,marjinal tüketim eğilimim %60, yani 0.6 olduğuna göre,
Dialogue: 0,0:02:41.34,0:02:44.82,Default,,0000,0000,0000,,bunun %60'ını harcayacağım."
Dialogue: 0,0:02:44.82,0:02:48.22,Default,,0000,0000,0000,,Tabi harcayabileceği tek yer çiftlik olduğundan
Dialogue: 0,0:02:48.22,0:02:56.17,Default,,0000,0000,0000,,1000 doların %60'ını, yani 600 doları
Dialogue: 0,0:02:56.17,0:02:58.44,Default,,0000,0000,0000,,çiftçiye ödeyecek.
Dialogue: 0,0:02:58.44,0:03:00.52,Default,,0000,0000,0000,,Çiftçi de bu sefer:
Dialogue: 0,0:03:00.52,0:03:03.26,Default,,0000,0000,0000,,"Vay canına,az önce 1000 dolar harcadım ama,
Dialogue: 0,0:03:03.26,0:03:05.74,Default,,0000,0000,0000,,herhalde ekonomi iyiye gidiyor ki inşaatçı da
Dialogue: 0,0:03:05.74,0:03:09.16,Default,,0000,0000,0000,,benimle 600 dolarlık fazladan alışveriş yaptı."
Dialogue: 0,0:03:09.16,0:03:11.52,Default,,0000,0000,0000,,"Şimdi fazladan 600 dolarım var ve,
Dialogue: 0,0:03:11.52,0:03:16.04,Default,,0000,0000,0000,,marjinal tüketme eğilimim %60 olduğuna göre
Dialogue: 0,0:03:16.04,0:03:19.98,Default,,0000,0000,0000,,bu 600 doların %60'ını harcayacağım."
Dialogue: 0,0:03:19.98,0:03:34.60,Default,,0000,0000,0000,,Böylece 1000'in %60'ı çarpı 0.6
Dialogue: 0,0:03:34.60,0:03:38.49,Default,,0000,0000,0000,,başka bir deyişle 600'ün %60'ı
Dialogue: 0,0:03:38.49,0:03:41.08,Default,,0000,0000,0000,,bu da, 360 dolar eder.
Dialogue: 0,0:03:41.08,0:03:43.22,Default,,0000,0000,0000,,İnşaatçı da bu sefer,
Dialogue: 0,0:03:43.22,0:03:47.36,Default,,0000,0000,0000,,"Vay, 600 dolar harcamıştım, ama 360 dolar fazladan kazandım.
Dialogue: 0,0:03:47.36,0:03:51.85,Default,,0000,0000,0000,,marjinal tüketme eğilimim 0.6 olduğuna göre
Dialogue: 0,0:03:51.85,0:03:54.67,Default,,0000,0000,0000,,kazandığımın %60'ını harcayacağım."
Dialogue: 0,0:03:54.67,0:03:59.18,Default,,0000,0000,0000,,Böylece ekstradan bu 360 doların %60'ını harcar.
Dialogue: 0,0:03:59.18,0:04:01.58,Default,,0000,0000,0000,,Bunun %60'ı da
Dialogue: 0,0:04:01.58,0:04:04.00,Default,,0000,0000,0000,,0.6 çarpı geri kalan her şeydir.
Dialogue: 0,0:04:04.00,0:04:16.19,Default,,0000,0000,0000,,Yani 0.6 x (0.6 x 0.6 x 1000 dolar)
Dialogue: 0,0:04:16.19,0:04:21.02,Default,,0000,0000,0000,,Buradaki sayı 360 doların %60'ına eşit olacak.
Dialogue: 0,0:04:21.02,0:04:28.94,Default,,0000,0000,0000,,Bunu hesaplamak için bir hesap makinesi alalım.
Dialogue: 0,0:04:28.94,0:04:36.14,Default,,0000,0000,0000,,0.6 üzeri 3 desek de olur
Dialogue: 0,0:04:36.14,0:04:41.49,Default,,0000,0000,0000,,bunu 1000'le çarpacağız.
Dialogue: 0,0:04:41.49,0:04:44.42,Default,,0000,0000,0000,,Sonuç 216 dolar.
Dialogue: 0,0:04:44.42,0:04:48.35,Default,,0000,0000,0000,,Yani inşaatçı çiftçiye 216 dolar daha ödeyecek.
Dialogue: 0,0:04:48.35,0:04:50.54,Default,,0000,0000,0000,,Ve çiftçi diyecek ki:
Dialogue: 0,0:04:50.54,0:04:52.90,Default,,0000,0000,0000,,"Bunun %60'ını harcayacağım."
Dialogue: 0,0:04:52.90,0:04:55.67,Default,,0000,0000,0000,,Sanırım bunun nereye gittiğini görebiliyorsunuz.
Dialogue: 0,0:04:55.67,0:04:59.82,Default,,0000,0000,0000,,Bunun %60'ı demek, şu miktarı bir kez daha 0.6 ile çarpmak demek.
Dialogue: 0,0:04:59.82,0:05:02.39,Default,,0000,0000,0000,,Yani 0.6 çarpı bu
Dialogue: 0,0:05:02.39,0:05:11.06,Default,,0000,0000,0000,,bu da 0.6 x 0.6 üzeri 3, yani 0.6 üzeri 4
Dialogue: 0,0:05:11.06,0:05:18.26,Default,,0000,0000,0000,,çarpı 1000, ki bu da 216'nın %60'ı demek oluyor.
Dialogue: 0,0:05:18.26,0:05:21.79,Default,,0000,0000,0000,,Bunu da hesaplayalım
Dialogue: 0,0:05:21.79,0:05:24.69,Default,,0000,0000,0000,,130 dolar ediyor.
Dialogue: 0,0:05:24.69,0:05:27.24,Default,,0000,0000,0000,,129.6 dolar olacak.
Dialogue: 0,0:05:27.24,0:05:29.97,Default,,0000,0000,0000,,İnşaatçı bunun üzerine, "Ne güzel, fazladan 129.6 dolarım daha oldu.
Dialogue: 0,0:05:29.97,0:05:32.44,Default,,0000,0000,0000,,Bunun da %60ını harcayayım."
Dialogue: 0,0:05:32.44,0:05:34.71,Default,,0000,0000,0000,,ve bu böyle sürüp gidecek.
Dialogue: 0,0:05:34.71,0:05:37.59,Default,,0000,0000,0000,,Bu duruma baktığımızda
Dialogue: 0,0:05:37.59,0:05:40.49,Default,,0000,0000,0000,,en baştaki 1000 dolarlık harcama artışının
Dialogue: 0,0:05:40.49,0:05:44.19,Default,,0000,0000,0000,,bu ekonomiye fazladan ne kadar üretim ve harcama kattığına bakalım.
Dialogue: 0,0:05:44.19,0:05:46.49,Default,,0000,0000,0000,,Bunu anlamak için:
Dialogue: 0,0:05:46.49,0:05:56.85,Default,,0000,0000,0000,,Toplam, burada toplam GSYİH, toplam çıktı, toplam gelir, toplam harcama
Dialogue: 0,0:05:56.85,0:06:00.09,Default,,0000,0000,0000,,gibi düşünülebilir. Bunların hepsi bakış açılarıdır.
Dialogue: 0,0:06:00.09,0:06:03.13,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomi çok döngüsel bir olgu olduğundan, birinin harcaması
Dialogue: 0,0:06:03.13,0:06:05.57,Default,,0000,0000,0000,,bir diğerinin geliri olabilir.
Dialogue: 0,0:06:05.57,0:06:07.70,Default,,0000,0000,0000,,Ama şimdi toplam çıktı diyebiliriz.
Dialogue: 0,0:06:07.70,0:06:10.24,Default,,0000,0000,0000,,Kullanılan para birimi cinsinden toplam çıktı.
Dialogue: 0,0:06:10.24,0:06:12.46,Default,,0000,0000,0000,,Burada para birimi dolar.
Dialogue: 0,0:06:12.46,0:06:17.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu değer, baştaki ilk 1000 dolar,
Dialogue: 0,0:06:17.89,0:06:22.80,Default,,0000,0000,0000,,artı bu ilk 600 dolarlık harcama,
Dialogue: 0,0:06:22.80,0:06:27.59,Default,,0000,0000,0000,,yani 0.6 çarpı 1000
Dialogue: 0,0:06:27.59,0:06:29.64,Default,,0000,0000,0000,,artı
Dialogue: 0,0:06:29.64,0:06:40.00,Default,,0000,0000,0000,,bu üçüncü harcama, yani 0.6'nın karesi çarpı 1000
Dialogue: 0,0:06:40.00,0:06:45.12,Default,,0000,0000,0000,,artı dördüncü harcama, yani üçüncü harcamanın %60'ı
Dialogue: 0,0:06:45.12,0:06:54.27,Default,,0000,0000,0000,,bu da 0.6 üzeri 3 çarpı 1000
Dialogue: 0,0:06:54.27,0:07:01.26,Default,,0000,0000,0000,,ve bizim geldiğimiz son nokta, dördüncü harcama,
Dialogue: 0,0:07:01.26,0:07:07.19,Default,,0000,0000,0000,,artı 0.6 üzeri 4 x 1000.
Dialogue: 0,0:07:07.19,0:07:10.34,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu sonsuza kadar böyle gidecektir.
Dialogue: 0,0:07:10.34,0:07:14.97,Default,,0000,0000,0000,,Yani buna 0.6 üzeri 5 x 1000 de eklenebilir.
Dialogue: 0,0:07:14.97,0:07:18.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu devam ettirilebilir.
Dialogue: 0,0:07:18.34,0:07:20.96,Default,,0000,0000,0000,,Burada matematiğin büyüleyici yanlarından birini görüyoruz.
Dialogue: 0,0:07:20.96,0:07:23.16,Default,,0000,0000,0000,,Belki sonraki videoda bunu tekrar kanıtlarım,
Dialogue: 0,0:07:23.16,0:07:25.77,Default,,0000,0000,0000,,bunu başka yerlerde kanıtlamıştım.
Dialogue: 0,0:07:25.77,0:07:28.09,Default,,0000,0000,0000,,Bu büyüleyici durum,
Dialogue: 0,0:07:28.09,0:07:30.69,Default,,0000,0000,0000,,1000'in önündeki bu katsayı 1'den küçük olduğu için,
Dialogue: 0,0:07:30.69,0:07:33.46,Default,,0000,0000,0000,,sonsuz sayıda böyle elemanların toplamı,
Dialogue: 0,0:07:33.46,0:07:35.89,Default,,0000,0000,0000,,aslında sonlu bir değer haline geliyor.
Dialogue: 0,0:07:35.89,0:07:38.72,Default,,0000,0000,0000,,Bunu basitleştirmek için,
Dialogue: 0,0:07:38.72,0:07:41.07,Default,,0000,0000,0000,,Şu gördüğünüz ilk değerin ortaya çıkardığı
Dialogue: 0,0:07:41.07,0:07:43.43,Default,,0000,0000,0000,,toplam çıktıyı bulmak için, 1000 parantezine alabiliriz.
Dialogue: 0,0:07:43.43,0:07:46.70,Default,,0000,0000,0000,,1000 parantezine aldığımızda, elimizde
Dialogue: 0,0:07:46.70,0:08:01.76,Default,,0000,0000,0000,,1 + 0.6 + 0.6 kare + 0.6 küp + 0.6 üzeri dört
Dialogue: 0,0:08:01.76,0:08:04.80,Default,,0000,0000,0000,,ve böyle sürüp giden bir değer kalır.
Dialogue: 0,0:08:04.80,0:08:07.14,Default,,0000,0000,0000,,Belki önümüzdeki videoda eğlencesine bunun kanıtını yaparım.
Dialogue: 0,0:08:07.14,0:08:09.92,Default,,0000,0000,0000,,Ama şu gördüğünüz sonsuz sayıda terimin toplamı
Dialogue: 0,0:08:09.92,0:08:13.39,Default,,0000,0000,0000,,bu bir geometrik seridir
Dialogue: 0,0:08:13.39,0:08:17.02,Default,,0000,0000,0000,,ve bu da şu değere sadeleşecek, yeşille yazıyorum:
Dialogue: 0,0:08:17.02,0:08:20.74,Default,,0000,0000,0000,,1 / 1 - 0.6
Dialogue: 0,0:08:20.74,0:08:23.61,Default,,0000,0000,0000,,yani şurada gördüğünüz neyse
Dialogue: 0,0:08:23.61,0:08:26.67,Default,,0000,0000,0000,,1 / 1 - o değer olacaktır.
Dialogue: 0,0:08:26.67,0:08:34.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu durumda bu değer 1/0.4 e eşit olacaktır.
Dialogue: 0,0:08:34.02,0:08:36.67,Default,,0000,0000,0000,,0.4 = 2/5 olduğuna göre
Dialogue: 0,0:08:36.67,0:08:39.29,Default,,0000,0000,0000,,1 / (2/5)
Dialogue: 0,0:08:39.29,0:08:42.02,Default,,0000,0000,0000,,yani 5/2, olacaktır bu değer.
Dialogue: 0,0:08:42.02,0:08:51.54,Default,,0000,0000,0000,,Toplam çıktı ise 1000 * 5/2
Dialogue: 0,0:08:51.54,0:08:54.61,Default,,0000,0000,0000,,Yani 1000 * 2.5
Dialogue: 0,0:08:54.61,0:08:57.30,Default,,0000,0000,0000,,yani 2500 olacaktır.
Dialogue: 0,0:08:57.30,0:08:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Burada gördüğümüz iki ilgi çekici durum var.
Dialogue: 0,0:08:59.71,0:09:02.40,Default,,0000,0000,0000,,Birincisi, insalar ek gelir elde ettiklerinde
Dialogue: 0,0:09:02.40,0:09:04.61,Default,,0000,0000,0000,,Bunun bir kısmını harcayacaklardır.
Dialogue: 0,0:09:04.61,0:09:07.32,Default,,0000,0000,0000,,Burada marjinal tüketme eğilimi devreye girer.
Dialogue: 0,0:09:07.32,0:09:09.29,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu değerin lineer olduğunu,
Dialogue: 0,0:09:09.29,0:09:11.34,Default,,0000,0000,0000,,yani insanlara ne kadar verirseniz verin aynı oranda
Dialogue: 0,0:09:11.34,0:09:13.08,Default,,0000,0000,0000,,harcayacaklarını kabul ediyoruz.
Dialogue: 0,0:09:13.08,0:09:15.40,Default,,0000,0000,0000,,Ve bu orandan yola çıkarak,
Dialogue: 0,0:09:15.40,0:09:19.56,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomide para sürekli bu oranla çarpılarak döneceğinden
Dialogue: 0,0:09:19.56,0:09:23.42,Default,,0000,0000,0000,,çarpan etkisi dediğimiz fikir gündeme gelir.
Dialogue: 0,0:09:23.42,0:09:25.87,Default,,0000,0000,0000,,Bu paranın bir oranı harcanır, sonra kalanın bir oranı harcanır,
Dialogue: 0,0:09:25.87,0:09:27.79,Default,,0000,0000,0000,,ve en son yaptığımız,
Dialogue: 0,0:09:27.79,0:09:29.59,Default,,0000,0000,0000,,bu 1000'in en son olarak 2.5 ile çarpıldığını görürüz.
Dialogue: 0,0:09:29.59,0:09:31.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu 2.5 değeri tamamen
Dialogue: 0,0:09:31.60,0:09:33.61,Default,,0000,0000,0000,,marjinal tüketme eğilimi değerinin bir fonksiyonudur.
Dialogue: 0,0:09:33.61,0:09:36.74,Default,,0000,0000,0000,,Yani marjinal tüketme eğilimi her ne ise,
Dialogue: 0,0:09:36.74,0:09:42.48,Default,,0000,0000,0000,,Bu da çarpan değerini belirler.
Dialogue: 0,0:09:42.48,0:09:44.57,Default,,0000,0000,0000,,Çarpan değerinin belirttiği,
Dialogue: 0,0:09:44.57,0:09:46.68,Default,,0000,0000,0000,,eğer siz ekstradan 1 dolar harcarsanız,
Dialogue: 0,0:09:46.68,0:09:49.02,Default,,0000,0000,0000,,elde olan marjinal tüketme eğilimine göre
Dialogue: 0,0:09:49.02,9:59:59.99,Default,,0000,0000,0000,,toplam çıktının kaç dolar artacağıdır.