Wyobraźmy sobie - jak to zwykle robię - niezwykle uproszczoną gospodarkę,
w której jest tylko dwóch uczestników: tutaj będzie Mr Farmer
spróbuję go narysować najlepiej jak umiem, dorysujemy mu jakieś wąsy...
zatem oto jest Mr Farmer czyli rolnik, ma na głowie kapelusz
A zatem to jest rolnik.
w tej gospodarce jest także Mr Builder - Budowlaniec
W tej gospodarce wytwarzają tylko dwie rzeczy: jedzenie, a budowlaniec
pomaga w utrzymaniu wszystkiego
więc może ten Mr Builder tutaj oto
będzie Panem Budowlańcem. Dla uproszczenia
przypuśćmy, że w tej gospodarce rodzajem stałej jest
że jeśli któryś z tych dwóch facetów dostanie dolara dodatkowo do wydania
to wyda 60% z niego - możemy to nazwać naukowo
a jest to w rzeczywistości inna forma powiedzenia tego samego
że w tej gospodarce skrajna skłonność do konsumpcji
skrajna skłonność do
konsumpcji
w nawiasie skrót: MPC
tu wynosi ona 60 %
co równa się 0,6
I chodzi o to, że jeśli jakimś sposobem w tej gospodarce ktoś znajdzie dodatkowego dolara
w kieszeni, to jest skłonny wydać 0,6 jego wartości lub
60% z niej, więc jeśli damy - lub jeśli budowlaniec zdobędzie dodatkowo dolara
to wyda kolejne 60 centów na produkty rolnika.
a jeśli rolnik zarobi dodatkowego dolara, to również wyda 60%
czyli 60 centów na usługi budowlańca. Przyjąwszy zatem to założenie
pomyślmy, co się stanie w tej gospodarce, jeśli nagle jeden z nich zdecyduje się
zwiększyć swoje wydatki:
Przypuśćmy, że żyją sobie szczęśliwie i powiedzmy, że rolnik odkrywa
worek w szufladzie na strychu, o którym nie wiedział
pełen pieniędzy - powiedzmy, że walutą u nich jest dolar
może to np. ukryty skarb z jakiegoś zatopionego okrętu albo coś takiego
a więc walutą tą jest dolar i rolnik znajduje ich mnóstwo
silnej waluty w worku
i postanawia zrobić drobne naprawy w budynkach na swojej farmie
a więc zaobserwujemy rodzaj wzrostu
w wydatkach, bo oto rolnik mówi:
Mam zamiar wydać 1000 dolarów i dam je
Budowlańcowi, a ten mówi:
Zarobiłem 1000 dolarów, moja krańcowa skłonność do konsumpcji wynosi 0,6
a zatem kupi on
u rolnika produkty za 60%
60% razy 1000 dol., czyli za 600 dol.
Super, mówi teraz rolnik
Budowlaniec chce dać mi
więcej pieniędzy
Mam 600 dol więcej i moja krańcowa skłonność do konsumpcji
wynosi 0,6 lub 60% więc wydaję
60% z tych 600 dol., które właśnie zarobiłem
a będzie to 60% tej wartości
60 lub od razu ułamkiem dziesiętnym zapiszmy 0,6
0,6 razy to wszystko czyli
0,6 razy 1000 lub można powiedzieć
60% tych 600 dol, co wynosi 360 dolarów.
Teraz Budowlaniec mówi:
Dałem 600 początkowo, zarobiłem 360 dolarów
mam krańcową skłonność do konsumpcji MPC 0,6 więc -
wydam 60% tego
wydaje więc 60% tej sumy, a 60% od tego
to znaczy 0,6 razy to wszystko
więc wyda 0,6 razy ta kwota
razy 0,6 razy to - razy 0,6
razy 1000 dol. Teraz ta
liczba tutaj 60% z 360 dol
lepiej wezmę kalkulator, żeby zobaczyć ile to dokładnie jest
powiedzmy, że mamy
to jest 0,6 do 3. potęgi
0,6 do trzeciej
pomnożone przez 1000
równa się 216. Więc ten gość
piszę to tutaj - 216 dolarów
Więc tamten mówi: Mam 216 dol., mam zamiar wydać 60% z tej kwoty
i już widzimy do czego to prowadzi:
a 60% z tego to jest 0,6 razy cała ta kwota
a więc to jest 0,6 razy to wszystko czyli 0,6 razy 0,6 razy 0,6
a 0,6 razy 0,6 do sześcianu równa się
0,6 do czwartej potęgi razy 1000
0,6 do czwartej potęgi razy 1000
tzn. 60% z 216
teraz policzmy: wychodzi nam 114 dolarów
zatem 129,6. A budowlaniec mówi:
O, zarobiłem 129,6 - wydam 60%, i tak dalej...
a zatem biorąc pod uwagę powyższe, pomyśl ile z tego stopniowego wzrostu
pomyśl ile z tego stopniowego wzrostu wydatków z 1000 dolarów,
ile łącznie nowej produkcji i wydatków powstało w tej gospodarce
a zatem możemy pomyśleć o tym jako o całkowitym
możemy to potraktować jako rodzaj PKB
czy to nawiemy wynikiem, dochodem czy wydatkami
wszystkie te perspektywy ponieważ ekonomia to sprytna rzecz:
wydatek jednej osoby zamienia się w dochód innej osoby
możemy powiedzieć, że wynik całkowity tutaj zmierzony w naszej uzgodnionej walucie
którą są dolary, wynosi
początkowe 1000 dolarów, które rolnik wydał na budowlańca
początkowe 1000 plus pierwsza suma tutaj
to co wydał budowlaniec
0,6 razy 1000 plus
to co następnie rolnik powiedział, że wyda
0,6 do kwadratu razy 1000
i to co ten facet powiedział:
Wydam 60% tego
co daje 0,6 do 3. potęgi razy 1000
+ 0,6 do sześcianu razy 1000
i wreszcie ostatnie
teoretycznie może tak postępować w nieskończoność
0,6 + 0,6 do czwartej razy 1000
i powtarza się to bez końca
stale plus 0,6 do piątej razy 1000
0,6 do szóstej razy 1000, itd.
i jedną z klasycznych rzeczy w matematyce - może wyjaśnię to dokładniej następnym razem -
są wzory skróconego mnożenia
które polegają na tym, że można dodać to wszystko, gdyż ta wartość tutaj wynosi mniej niż 1
i jest to suma nieskończona
więc można wziąć tę nieskończoną sumę i znaleźć liczbę by to uprościć
całkowity wynik z tego rodzaju sportu z początkowego 1000
możemy ten 1000 wyłączyć przed nawias
- zaznaczę to nowym kolorem - i dostajemy
1 + 0,6
+ 0,6 do kwadratu
+ 0,6 do trzeciej + 0,6 do czwartej
i tak dalej w nieskończoność...
W następnym filmie może to rozwinę - tylko dla zabawy
ale to co teraz zaznaczam to suma nieskończona ciągu geometycznego
i można to uprościć
do postaci jeden nad jeden minus 0,6
więc niezależnie od tego jaki jest wynik z nawiasu, będzie to 1 nad 1 minus 0,6
a zatem równa się to 1 nad 0,4
a 0,4 to dwie piąte
czyli to jest 1 nad dwie piąte
co równa się pięć drugich
a zatem wynik ostateczny wynosi
1000 razy 5/2 czyli 1000 razy 2,5
co daje 2500.
A zatem obserwujemy tu dwa interesujące zjawiska:
Jedna to że gdy ludzie mają większy dochód
zazwyczaj wydają jakąś jego część, co odzwierciedla skrajna skłonność do konsumpcji
która obrazuje ile z dochodu wydajemy - tutaj jest to 60%
a owe 60% cały czas jest mnożone
poprzez ów czynnik - mnożnik
co polega na tym, że pewien ułamek z tego jest wydany
i ostatecznie pierwszy 1000 dolarów mnoży się przez 2,5
i to 2,5 było funkcją tego, ile wynosiła MPC - skrajna skłonność do konsumpcji
zatem ten stosunek tutaj pokazuje,
że jakakolwiek byłaby MPC - skrajna skłonność do konsumpcji
wyznacza to mnożnik
który to mnożnik pokazuje, że jeśli wydajesz dodatkowego dolara w tej gospodarce
- biorąc pod uwagę skrajną skłonność ludzi do konsumpcji -
o ile zwiększy to ostateczny wynik.