[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.20,0:00:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Size tüm insanlığın elele, \Nçok üstün ve mükemmel bir
Dialogue: 0,0:00:03.52,0:00:06.84,Default,,0000,0000,0000,,bakteriyel hastalık geliştirdiğini söyleseydik, \Nnasıl tepki verirdiniz?
Dialogue: 0,0:00:07.36,0:00:10.17,Default,,0000,0000,0000,,Yüzlerce milyon insanı öldürebilecek \Nbir bakteriyel hastalık?
Dialogue: 0,0:00:10.63,0:00:13.02,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda olan olay da bu.
Dialogue: 0,0:00:13.62,0:00:16.72,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda bir mükemmel bakteriyel hastalık \Nyaratma sürecindeyiz.
Dialogue: 0,0:00:26.21,0:00:29.21,Default,,0000,0000,0000,,Bakteriler bu gezegendeki en eski canlılardandır.
Dialogue: 0,0:00:29.61,0:00:33.20,Default,,0000,0000,0000,,Hala en küçük canlılar olarak kabul ettiğimiz, \Nhayatta kalma ustalarıdırlar.
Dialogue: 0,0:00:33.20,0:00:34.92,Default,,0000,0000,0000,,Ve etrafımızda heryerde bulunuyorlar.
Dialogue: 0,0:00:35.67,0:00:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Pek çok bakteri bizim için zararsızdır.
Dialogue: 0,0:00:37.85,0:00:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Vücudunuz trilyonlarca bakteriye ev sahipliği yapıyor \Nve bakteriler sizin hayatta kalmanıza yardımcı oluyor.
Dialogue: 0,0:00:41.81,0:00:45.08,Default,,0000,0000,0000,,Ancak diğer bakteriler vücudunuzu ele geçirebilir, \Nhızlıca yayılabilir ve sizi öldürebilir.
Dialogue: 0,0:00:45.77,0:00:49.15,Default,,0000,0000,0000,,Eskiden, bakteriyel hastalıklar nedeni ile \Nmilyonlarca insan ölüyordu.
Dialogue: 0,0:00:49.32,0:00:52.49,Default,,0000,0000,0000,,Ta ki, üstün bir silah geliştirilene kadar:\NAntibiyotikler.
Dialogue: 0,0:00:53.05,0:00:56.35,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotikler, aşılar ile birlikte \Ntıp bilimini kökten değiştirdi
Dialogue: 0,0:00:56.35,0:00:58.24,Default,,0000,0000,0000,,ve milyonlarca hayat kurtardı.
Dialogue: 0,0:00:58.77,0:01:02.86,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotikler, dirençsiz bakterilerin çok büyük bir kısmını \Noldukça hızlı öldürür,
Dialogue: 0,0:01:02.86,0:01:04.64,Default,,0000,0000,0000,,geriye sadece ufak bir grup hayatta kalır.
Dialogue: 0,0:01:04.76,0:01:07.08,Default,,0000,0000,0000,,Kalan bakterileri de vücudun bağışıklık sistemi halleder.
Dialogue: 0,0:01:07.67,0:01:09.54,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotikler bunu nasıl yapar?
Dialogue: 0,0:01:09.96,0:01:12.55,Default,,0000,0000,0000,,Bakterileri, hayatta kalmasını sağlayan \Nbinlerce işlem yapan
Dialogue: 0,0:01:12.55,0:01:16.72,Default,,0000,0000,0000,,çok komplike bir makina olarak düşünün.
Dialogue: 0,0:01:17.36,0:01:19.85,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotikler bu komplike makinanın işleyişini durdurur.
Dialogue: 0,0:01:19.85,0:01:22.49,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin metabolizmalarını karıştırır,
Dialogue: 0,0:01:22.49,0:01:26.06,Default,,0000,0000,0000,,büyümelerini engelleyerek, daha az zararlı \Ntehditler olmalarını sağlarlar.
Dialogue: 0,0:01:26.70,0:01:30.28,Default,,0000,0000,0000,,Diğer antibiyotikler DNA'ya saldırarak \Nçoğalmasını engellerler.
Dialogue: 0,0:01:30.28,0:01:33.43,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bakterinin üremesini durdurup, \Nsonunda ölmesini sağlar.
Dialogue: 0,0:01:34.08,0:01:37.38,Default,,0000,0000,0000,,Veya basitçe bakterinin dış katmanlarını parçalayarak,
Dialogue: 0,0:01:37.38,0:01:40.05,Default,,0000,0000,0000,,içindekilerin dışarı dökülmesini \Nve hızlıca ölmelerini sağlarlar.
Dialogue: 0,0:01:40.69,0:01:43.23,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bunları, vücut hücrelerini rahatsız etmeden yaparlar.
Dialogue: 0,0:01:43.94,0:01:47.55,Default,,0000,0000,0000,,Ancak şimdi, evrim bazı işleri karmaşıklaştırmakta.
Dialogue: 0,0:01:47.79,0:01:52.45,Default,,0000,0000,0000,,Tamamen gelişi güzel şans sayesinde, \Nvücudumuzu istila eden küçük bir grup bakteri
Dialogue: 0,0:01:52.45,0:01:55.21,Default,,0000,0000,0000,,kendilerini korumak için evrim geçirmiş olabilir. \N[Ben seçilmiş kişiyim]
Dialogue: 0,0:01:55.53,0:01:57.79,Default,,0000,0000,0000,,Örneğin, antibiyotikleri durdurarak ve
Dialogue: 0,0:01:57.79,0:02:00.30,Default,,0000,0000,0000,,molekülleri değiştirerek zararsız hale getirmek gibi
Dialogue: 0,0:02:00.88,0:02:04.65,Default,,0000,0000,0000,,Veya daha fazla zarar vermeden önce \Nantibiyotikleri dışarı atacak
Dialogue: 0,0:02:04.65,0:02:06.23,Default,,0000,0000,0000,,pompalara daha fazla enerji harcayarak.
Dialogue: 0,0:02:06.69,0:02:09.08,Default,,0000,0000,0000,,Birkaç dirençli bakteri büyük bir sorun değildir,
Dialogue: 0,0:02:09.08,0:02:11.49,Default,,0000,0000,0000,,çünkü bağışıklık sistemi bunlarla başa çıkabilir.
Dialogue: 0,0:02:11.99,0:02:14.92,Default,,0000,0000,0000,,Ancak kurtulabilirlerse, bu dirençlerini yayabilirler.
Dialogue: 0,0:02:15.79,0:02:17.59,Default,,0000,0000,0000,,Bir bakteri nasıl direncini yayar?
Dialogue: 0,0:02:18.25,0:02:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle, bakteri iki tip DNA taşır,
Dialogue: 0,0:02:21.00,0:02:24.68,Default,,0000,0000,0000,,Kromozom ile küçük halkasal, serbestçe dolaşan \Nparçalar olan plazmitler.
Dialogue: 0,0:02:25.37,0:02:28.24,Default,,0000,0000,0000,,Bakteriler birbirlerine sarılarak \Nbu plazmitleri birbirlerine aktarabilir,
Dialogue: 0,0:02:28.24,0:02:30.25,Default,,0000,0000,0000,,ve yararlı özellikierini birbirlerine geçirebilirler.
Dialogue: 0,0:02:30.82,0:02:33.98,Default,,0000,0000,0000,,Bu sayede dirençlerini, \Ngeniş bir gruba hızlıca yayabilirler.
Dialogue: 0,0:02:34.40,0:02:38.26,Default,,0000,0000,0000,,Veya, değişim denilen bir işlem ile, \Nbakteriler, ölü bakterilerin atıklarını
Dialogue: 0,0:02:38.26,0:02:40.02,Default,,0000,0000,0000,,ve beraberinde DNA'larını da alabilirler.
Dialogue: 0,0:02:40.59,0:02:43.12,Default,,0000,0000,0000,,Bu değişim işlemi farklı tür bakteriler \Narasında da oluşabilir
Dialogue: 0,0:02:43.12,0:02:48.20,Default,,0000,0000,0000,,ve bu işlem pek çok antibiyotiğe dirençli \Nmükemmel bakterilerin oluşmasına neden olabilir.
Dialogue: 0,0:02:48.95,0:02:51.86,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada pek çok mükemmel bakteri halen bulunuyor.
Dialogue: 0,0:02:52.24,0:02:55.26,Default,,0000,0000,0000,,Özellikle hastaneler, üremeleri için çok uygun ortamlardır.
Dialogue: 0,0:02:55.84,0:02:57.72,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlık, kısa süreli bir hafızaya sahip
Dialogue: 0,0:02:58.24,0:03:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotik öncesi çağların dehşetleri unutuldu.
Dialogue: 0,0:03:01.73,0:03:05.07,Default,,0000,0000,0000,,Bugün, biz bu güçlü ilacı yenilikçi bir bilim ürünü olarak değil
Dialogue: 0,0:03:05.07,0:03:08.48,Default,,0000,0000,0000,,basitçe alınıp satılan bir ticaret ürünü olarak görüyoruz.
Dialogue: 0,0:03:09.10,0:03:11.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu da bizi garip bir kopukluğa sürüklüyor:
Dialogue: 0,0:03:11.06,0:03:13.67,Default,,0000,0000,0000,,Gelişen ülkelerde halen yüzlerce milyon insan
Dialogue: 0,0:03:13.67,0:03:15.79,Default,,0000,0000,0000,,antibiyotiklere ulaşamıyor,
Dialogue: 0,0:03:15.79,0:03:19.68,Default,,0000,0000,0000,,dünyanın diğer kısımlarındaysa, \Nantibiyotikler serbestçe
Dialogue: 0,0:03:19.68,0:03:21.23,Default,,0000,0000,0000,,ve dikkatsizce kullanılıyor
Dialogue: 0,0:03:21.89,0:03:24.17,Default,,0000,0000,0000,,Antibiyotikler, en son çare olarak \Nkullanılacak ilaçlar olmalı,
Dialogue: 0,0:03:24.22,0:03:27.01,Default,,0000,0000,0000,,soğuk algınlığınız sinir bozucu olduğu için alınmamalı.
Dialogue: 0,0:03:27.71,0:03:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Diğer bir ciddi sorun ise \Nantibiyotiklerin et üretiminde kullanılması.
Dialogue: 0,0:03:32.20,0:03:34.52,Default,,0000,0000,0000,,Herhangi bir zamanda, insanlık elinde
Dialogue: 0,0:03:34.62,0:03:37.93,Default,,0000,0000,0000,,20 ila 30 milyon canlı hayvan bulunduruyor.
Dialogue: 0,0:03:38.43,0:03:41.77,Default,,0000,0000,0000,,Daha ucuz et üretmek için, \Npek çok hayvan çok kötü koşullarda,
Dialogue: 0,0:03:41.77,0:03:45.31,Default,,0000,0000,0000,,dar ve hijyenik olmayan alanlarda tutuluyor,
Dialogue: 0,0:03:45.31,0:03:47.59,Default,,0000,0000,0000,,ve bu alanlar hastalıkların yayılması için \Nçok uygun yerler.
Dialogue: 0,0:03:49.06,0:03:52.93,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple, pek çok hayvan, \Nbakterileri öldürmek ve hasta olmalarını engellemek için
Dialogue: 0,0:03:52.93,0:03:54.76,Default,,0000,0000,0000,,antibiyotikler ile besleniyor.
Dialogue: 0,0:03:54.94,0:03:56.96,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü bir hamburger 3 TL olmak zorunda.
Dialogue: 0,0:03:57.61,0:03:59.93,Default,,0000,0000,0000,,Beklenildiği gibi, bu sistemin bir sonucu olarak
Dialogue: 0,0:03:59.93,0:04:02.12,Default,,0000,0000,0000,,antibiyotiklere dirençli olan
Dialogue: 0,0:04:02.12,0:04:04.30,Default,,0000,0000,0000,,çok ama çok daha fazla bakteri yarattık.
Dialogue: 0,0:04:04.80,0:04:07.23,Default,,0000,0000,0000,,Bunu engellemek için, farklı antibiyotikler kullanıyoruz
Dialogue: 0,0:04:07.23,0:04:08.71,Default,,0000,0000,0000,,ve bir gizli silahımız daha var:
Dialogue: 0,0:04:09.99,0:04:11.83,Default,,0000,0000,0000,,Özel antibiyotikler
Dialogue: 0,0:04:11.85,0:04:14.67,Default,,0000,0000,0000,,direnç gösteren bakterileri yok etmek için kullanılıyor.
Dialogue: 0,0:04:15.08,0:04:19.73,Default,,0000,0000,0000,,Mükemmel bakterilerin oluşumunu engellemek için \Nbunların kullanımında katı kurallar var.
Dialogue: 0,0:04:20.21,0:04:21.88,Default,,0000,0000,0000,,Veya biz öyle olduğunu düşündük.
Dialogue: 0,0:04:22.26,0:04:25.58,Default,,0000,0000,0000,,2015 sonlarında, Çin'den bazı korkutucu haberler geldi.
Dialogue: 0,0:04:26.01,0:04:28.38,Default,,0000,0000,0000,,En son çare olarak kullanılacak bir antibiyotik olan
Dialogue: 0,0:04:28.38,0:04:30.21,Default,,0000,0000,0000,,Colistin'e karşı dirençli bakteriler bulundu.
Dialogue: 0,0:04:30.62,0:04:34.35,Default,,0000,0000,0000,,Colistin, eski ancak karaciğere zarar verdiği için \Nnadiren kullanılan bir ilaç.
Dialogue: 0,0:04:34.72,0:04:37.89,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple Colistin'e dirençli bakteri sayısı azdı \Nve hastanelerde oluşan
Dialogue: 0,0:04:37.89,0:04:42.80,Default,,0000,0000,0000,,diğer ilaçlara karşı direnç gösteren \Nkompleks bakterilere karşı
Dialogue: 0,0:04:42.80,0:04:46.06,Default,,0000,0000,0000,,savaşmak için son çare olarak kullanılıyordu.
Dialogue: 0,0:04:46.65,0:04:50.43,Default,,0000,0000,0000,,Bakterilerin Colistin'e karşı direnç göstermesi \Nçok ama çok kötü bir haber.
Dialogue: 0,0:04:50.82,0:04:54.99,Default,,0000,0000,0000,,İnsanlığın son savunma noktasını da yok edip \Npek çok insanın ölmesine neden olabilir.
Dialogue: 0,0:04:55.68,0:04:56.70,Default,,0000,0000,0000,,Peki bu nasıl oldu?
Dialogue: 0,0:04:57.25,0:05:01.06,Default,,0000,0000,0000,,Yıllardır, Çin'deki domuz çiftliklerinde \Nmilyonlarca hayvana Colistin verildi.
Dialogue: 0,0:05:01.12,0:05:04.35,Default,,0000,0000,0000,,Dirençli bakteri oluştuktan sonra önce \Nhayvandan hayvana,
Dialogue: 0,0:05:04.35,0:05:06.65,Default,,0000,0000,0000,,daha sonra da fark edilmeden insanlara yayıldı.
Dialogue: 0,0:05:07.26,0:05:10.93,Default,,0000,0000,0000,,Ortalama bir günde, dünya üzerinde \N100.000'den fazla uçuş yapılıyor,
Dialogue: 0,0:05:10.93,0:05:13.07,Default,,0000,0000,0000,,ve bir bakıma tüm insanlığı birbirine bağlıyor.
Dialogue: 0,0:05:14.02,0:05:17.50,Default,,0000,0000,0000,,Modern medeniyeti yaratarak, \Naynı zamanda çok tehlikeli
Dialogue: 0,0:05:17.50,0:05:19.23,Default,,0000,0000,0000,,bir salgının altyapısını da yarattık.
Dialogue: 0,0:05:19.79,0:05:21.98,Default,,0000,0000,0000,,Yine de henüz panik olmamıza gerek yok.
Dialogue: 0,0:05:22.25,0:05:26.80,Default,,0000,0000,0000,,Bakteriler evrim geçirir, insanlar yeni çalışmalar yapar, \Neski antibiyotikler etkisiz oldukça
Dialogue: 0,0:05:26.80,0:05:30.77,Default,,0000,0000,0000,,yeni antibiyotikler geliştirilir, \Nve teknoloji hergün ilerlemeye devam eder.
Dialogue: 0,0:05:31.33,0:05:34.68,Default,,0000,0000,0000,,Bu sorun oldukça gerçek ve ciddi, \Nancak henüz mücadele bitmekten çok uzakta.
Dialogue: 0,0:05:35.16,0:05:38.84,Default,,0000,0000,0000,,Eğer insanoğlu elindeki kartları doğru oynarsa, \Nmükemmel dirençli bakteriler
Dialogue: 0,0:05:38.84,0:05:40.87,Default,,0000,0000,0000,,pek de mükemmel dirençli olmayabilir.
Dialogue: 0,0:05:42.66,0:05:46.02,Default,,0000,0000,0000,,Bu video Patreon.com'dan yapılan izleyici bağışları
Dialogue: 0,0:05:46.02,0:05:48.38,Default,,0000,0000,0000,,ve Bill & Melinda Gates Vakfı katkıları ile yapıldı.
Dialogue: 0,0:05:48.82,0:05:50.72,Default,,0000,0000,0000,,Eğer siz de bizi daha fazla video yapmamız için \Ndesteklemek isterseniz,
Dialogue: 0,0:05:50.72,0:05:54.28,Default,,0000,0000,0000,,Bir Kurtzgesagt posteri veya kupası alabilir \Nveya Patreon'dan bağışta bulunabilirsiniz.
Dialogue: 0,0:05:54.50,0:05:56.16,Default,,0000,0000,0000,,Destekleriniz için çok teşekkür ederiz.