WEBVTT

00:00:00.205 --> 00:00:03.524
Wat zou je zeggen als we je vertellen dat de mensheid zich nu

00:00:03.524 --> 00:00:06.836
gezamenlijk inspant om de perfecte superbacterie te ontwikkelen?

00:00:07.356 --> 00:00:10.168
Een bacterie die honderd miljoenen mensen zou kunnen vermoorden?

00:00:10.628 --> 00:00:13.021
Wel, dat is wat er nu aan de hand is.

00:00:13.621 --> 00:00:16.725
Wij zijn nu bezig me het scheppen van een superbacterie.

00:00:26.207 --> 00:00:29.213
Bacteriën zijn een van de oudste levende wezens op aarde.

00:00:29.613 --> 00:00:33.205
Het kleinste ding dat we nog zien als leven, ze zijn meesters in overleven,

00:00:33.205 --> 00:00:34.924
en kunnen overal gevonden worden.

00:00:35.674 --> 00:00:37.852
De meeste bacteriën zijn schadeloos voor je lichaam.

00:00:37.852 --> 00:00:41.298
Je lichaam bevat triljoenen van deze, en ze helpen je te overleven.

00:00:41.808 --> 00:00:45.080
Maar anderen kunnen je lichaam binnendringen, snel verspreiden en je doden.

00:00:45.770 --> 00:00:49.146
Miljoenen mensen gingen dood door bacteriële infecties.

00:00:49.316 --> 00:00:52.490
Totdat we een superwapen ontwikkeld hadden: antibiotica.

00:00:53.050 --> 00:00:56.352
Samen met vaccinatie heeft antibiotica de geneeskunde gerevolutioneerd

00:00:56.352 --> 00:00:58.244

en miljoenen levens gered.

00:00:58.774 --> 00:01:02.856
Antibioticum dood de meeste vatbare bacteriën redelijk snel

00:01:02.856 --> 00:01:04.757
en laat maar een kleine groep overlevers achter,

00:01:04.757 --> 00:01:07.078
waarmee ons immuunsysteem dan afhandelt.

00:01:07.668 --> 00:01:09.538
Hoe doen antibiotica dit?

00:01:09.958 --> 00:01:12.548
Stel je een bacterie voor als een ingewikkelde machine

00:01:12.548 --> 00:01:16.725
met duizenden complexe processen die het actief en in leven houden.

00:01:17.365 --> 00:01:19.852
Antibiotica verstoort deze complexe machine

00:01:19.852 --> 00:01:22.487
bijvoorbeeld, door te storen met het metabolisme,

00:01:22.487 --> 00:01:26.055
dat de groei een stuk verminderd en ze dus een minder grote bedreiging zijn.

00:01:26.695 --> 00:01:30.276
Andere antibiotica vallen DNA aan en verhinderen het kopiëren van het DNA

00:01:30.276 --> 00:01:33.434
wat het reproduceren van de bacterie stopt en dus resulteert in dood.

00:01:34.084 --> 00:01:37.383
Of gewoon de buitenste laag van de bacterie kapot scheuren,

00:01:37.383 --> 00:01:40.050
zodat de inhoud naar buiten morst en ze snel dood gaan.

00:01:40.690 --> 00:01:43.232
Alles van dit zonder de lichaamscellen te storen.

00:01:43.942 --> 00:01:47.546
Maar nu, evolutie maakt dingen ingewikkeld.

00:01:48.076 --> 00:01:52.453
Door willekeurige kans kan een deel van de aanvallende bacterie

00:01:52.453 --> 00:01:55.214
zich hebben aangepast om zichzelf te beschermen.

00:01:55.534 --> 00:01:57.791
Bijvoorbeeld, door antibiotica te onderscheppen

00:01:57.791 --> 00:02:00.305
en de moleculen te veranderen zodat het onschadelijk wordt.

00:02:00.875 --> 00:02:04.417
Of door te investeren in pompen die antibiotica uitwerpen

00:02:04.417 --> 00:02:06.001
voordat ze schade kunnen aanrichten.

00:02:06.691 --> 00:02:09.080
Een paar immune bacteriën zijn geen groot probleem,

00:02:09.080 --> 00:02:11.487
omdat het immuunsysteem ze kan afhandelen.

00:02:11.987 --> 00:02:14.923
Maar als ze ontsnappen kunnen ze hun immuniteit verspreiden.

00:02:15.793 --> 00:02:17.587
Hoe kunnen bacteriën immuniteit verspreiden?

00:02:18.247 --> 00:02:21.000
Ten eerste, bacteriën hebben twee soorten DNA:

00:02:21.000 --> 00:02:24.680
het chromosoom en kleine vrij-zwevende deeltjes genaamd plasmiden.

00:02:25.370 --> 00:02:28.244
Ze kunnen elkaar omhelzen en plasmiden uitwisselen

00:02:28.244 --> 00:02:30.246
om nuttige talenten uit te wisselen.

00:02:30.816 --> 00:02:33.985
Op deze manier kan immuniteit zich snel verspreiden door een populatie.

00:02:34.395 --> 00:02:38.264
Of, in een proces genaamd transformatie, kunnen bacteriën dode bacteriën oogsten

00:02:38.264 --> 00:02:40.016
en DNA stukjes verzamelen.

00:02:40.586 --> 00:02:43.121
Dit werkt zelfs tussen verschillende soorten bacteriën

00:02:43.121 --> 00:02:48.204
en kan leiden tot superbacteriën, bacteriën die immuun zijn voor meerder antibiotica.

00:02:48.954 --> 00:02:51.863
Een aantal superbacteriën bestaan al op aarde.

00:02:52.243 --> 00:02:55.261
Specifiek ziekenhuizen zijn perfecte broedplaatsen voor ze.

00:02:55.841 --> 00:02:57.725
De mensheid heeft een kort geheugen.

00:02:58.235 --> 00:03:01.341
De verschrikkingen van het pre-antibiotica tijdperk zijn vergeten.

00:03:01.731 --> 00:03:04.652
Vandaag de dag zien we dit krachtige medicijn als een koopwaar

00:03:04.652 --> 00:03:08.483
in plaats van als de doorbrekende wetenschappelijke prestatie die het eigenlijk is.

00:03:09.103 --> 00:03:11.058
Dit heeft geleid tot een rare scheiding:

00:03:11.058 --> 00:03:13.673
honderden miljoenen mensen hebben nog steeds geen toegang

00:03:13.673 --> 00:03:15.789
tot antibiotica in ontwikkelingslanden,

00:03:15.789 --> 00:03:19.680
terwijl in andere delen van de wereld antibiotica te vrijelijk worden voorgeschreven

00:03:19.680 --> 00:03:21.228
en ingenomen worden zonder zorg.

00:03:21.888 --> 00:03:24.267
Antibiotica zou een laatste redmiddel medicijn moeten zijn,

00:03:24.267 --> 00:03:27.013
niet iets dat je inneemt omdat je verkoudheid irritant is.

00:03:27.713 --> 00:03:31.704
Ook een serieus probleem is het gebruik van antibiotica in de vlees industrie.

00:03:32.204 --> 00:03:34.764
Op elk gegeven moment houdt de mensheid

00:03:34.764 --> 00:03:37.930
tussen de twintig en dertig miljoen dieren als vee.

00:03:38.420 --> 00:03:41.933
Om vlees goedkoper te maken worden vele dieren in vreselijke condities gehouden,

00:03:41.933 --> 00:03:45.307
in kleine ruimtes en in onhygiënische condities,

00:03:45.307 --> 00:03:47.592
de perfecte broedplaats voor ziektes.

00:03:49.062 --> 00:03:52.933
Dus worden veel dieren antibiotica gegeven om zo veel mogelijk bacteriën te doden

00:03:52.933 --> 00:03:54.759
en ze te behoeden voor ziekte.

00:03:54.939 --> 00:03:56.961
Omdat een cheeseburger een euro moet kosten.

00:03:57.611 --> 00:03:59.929
Het wekt geen verbazing dat door dit systeem

00:03:59.929 --> 00:04:02.117
wij meer en meer bacteriën hebben gecreëerd

00:04:02.117 --> 00:04:04.305
die immuun zijn voor antibiotica.

00:04:04.805 --> 00:04:07.232
Als reactie hierop gebruiken we andere antibiotica

00:04:07.232 --> 00:04:11.708
en we hebben nog een geheimwapen: er zijn specifieke antibiotica

00:04:11.708 --> 00:04:14.674
die worden gebruikt om bacteriën die een immuniteit hebben ontwikkeld te doden.

00:04:15.084 --> 00:04:19.733
er zijn strikte regels voor het gebruik van deze om het creëren van een superbacterie te voorkomen.

00:04:20.214 --> 00:04:21.880
Dat dachten we.

00:04:22.261 --> 00:04:25.580
In het najaar van 2015, schrikbarend nieuws kwam er uit China.

00:04:26.010 --> 00:04:29.152
Immuniteit tegen Colistin, een laatste poging antibioticum,

00:04:29.152 --> 00:04:30.211
was er gevonden.

00:04:30.621 --> 00:04:34.350
Colistin is een oud medicijn en werd zelden gebruikt omdat het de lever kan aantasten.

00:04:34.720 --> 00:04:37.889
Dus was er weinig immuniteit tegen wat het een erg geschikt

00:04:37.889 --> 00:04:42.454
antibioticum maakte voor bepaalde complexe infecties die voorkomen in ziekenhuizen

00:04:42.454 --> 00:04:46.061
om bacteriën te bestrijden die immuun zijn geworden voor een hele boel andere medicijnen.

00:04:46.651 --> 00:04:50.434
Bacteriële resistentie tegen Coliston is zeer, zeer slecht nieuws.

00:04:50.824 --> 00:04:54.993
Het zou de laatste defensielinie kunnen verwoesten en het zou kunnen leiden tot een heleboel dode mensen.

00:04:55.683 --> 00:04:56.701
Hoe heeft dit kunnen gebeuren?

00:04:57.251 --> 00:05:01.055
Miljoenen dieren in Chinese varkens boerderijen zijn jarenlang Coliston gegeven.

00:05:01.125 --> 00:05:04.352
Immune bacteriën ontstonden, verspreidde eerst van dier naar dier,

00:05:04.352 --> 00:05:06.650
en daarna naar de mens zonder op te vallen.

00:05:07.260 --> 00:05:10.928
Op een willekeurige dag zijn er meer dan 100,000 vluchten op aarde,

00:05:10.928 --> 00:05:13.074
die ,een soort van, elk mens aan elkaar verbind.

00:05:14.024 --> 00:05:17.497
Bij het creëren van de moderne wereld hebben wij ook de infrastructuur gebouwd

00:05:17.497 --> 00:05:19.231
voor een gevaarlijke pandemie.

00:05:19.791 --> 00:05:21.983
Gelukkig hoeven we ons nog geen zorgen te maken.

00:05:22.253 --> 00:05:26.799
Bacteriën evolueren, mensen doen onderzoek, nieuwe antibiotica worden onwikkeld

00:05:26.799 --> 00:05:30.767
terwijl oude verouderd raken, technologie gaat elke dag door.

00:05:31.327 --> 00:05:34.683
Het probleem is echt en serieus maar het gevecht is nog lang niet over.

00:05:35.163 --> 00:05:38.839
Als de mensheid zijn beurt niet verkwist, kunnen superbacteriën toch

00:05:38.839 --> 00:05:40.872
niet zo super blijken.

00:05:42.662 --> 00:05:46.021
Deze video is mede mogelijk gemaakt door Patreon.com

00:05:46.021 --> 00:05:48.377
en een schenking van the Bill & Melinda Gates Foundation.

00:05:48.817 --> 00:05:50.716
Als je ons wilt helpen meer video's te maken

00:05:50.716 --> 00:05:54.279
kun je een Kurzgesagt poster of beker kopen of doneren op Patreon.

00:05:54.499 --> 00:05:56.162
Dank je wel voor je hulp!

00:05:56.162 --> 00:05:58.000
Ondertiteling door de Amara.org community.