1
00:00:00,600 --> 00:00:08,500
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi:
@yigithan.kilinc
Yavuz Bulut "Nervy"

2
00:00:08,600 --> 00:00:09,100
İyi Seyirler

3
00:00:09,300 --> 00:00:12,300
İki olasılık var:

4
00:00:12,300 --> 00:00:15,050
İki olasılık var: ya evrende yalnızız,

5
00:00:15,050 --> 00:00:18,700
İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.

6
00:00:18,700 --> 00:00:22,600
İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.
İkisi de eşit derecede korkutucu.

7
00:00:22,600 --> 00:00:26,800
İki olasılık var: ya evrende yalnızız, ya da değiliz.
İkisi de eşit derecede korkutucu. 
ᴀʀᴛʜᴜʀ ᴄ. ᴄʟᴀʀᴋᴇ

8
00:00:26,800 --> 00:00:28,400
Zamanın başlangıcından beri...

9
00:00:31,850 --> 00:00:35,150
...uzaydaki tüm galaksilerin
tüm gezegenlerinde...

10
00:00:39,450 --> 00:00:41,500
...kim bilir ne uygarlıklar ortaya çıktı...

11
00:00:44,500 --> 00:00:45,990
...geceleyin yukarıya baktı...

12
00:00:50,203 --> 00:00:51,800
...bizim gördüklerimizi gördü...

13
00:00:56,661 --> 00:00:59,990
...bizim sorduğumuz soruları sordu.

14
00:01:00,631 --> 00:01:04,550
Yalnız mıyız?

15
00:01:10,689 --> 00:01:13,450
Dünya, yaşamın öyküsündeki tek bölüm mü?

16
00:01:19,320 --> 00:01:22,100
Cevaplar, uzayın ve zamanın
uzaklarında bir yerde yatıyor.

17
00:01:27,800 --> 00:01:30,700
Hakikat, en sonunda ilk defa
erişebileceğimiz mesafede.

18
00:01:40,700 --> 00:01:43,400
Bu arayış, kim olduğumuzu...

19
00:01:45,385 --> 00:01:48,450
...ve neye dönüşebileceğimizi gösterecek.

20
00:01:54,600 --> 00:01:55,600
öᴛᴇᴅᴇᴋi

21
00:01:55,600 --> 00:02:00,800
öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

22
00:02:02,478 --> 00:02:03,600
BÖLÜM I

23
00:02:03,600 --> 00:02:09,120
BÖLÜM I
şᴀғᴀᴋ

24
00:02:11,400 --> 00:02:17,550
Dışarıdaki yaşam arayışında,
ilk önce içeriye bakmalıyız.

25
00:02:24,549 --> 00:02:27,867
Çevremizde gördüklerimiz
şaşırtıcı bir karmaşıklıktır.

26
00:02:34,193 --> 00:02:35,990
Bu nasıl mümkün olabilir?

27
00:02:36,850 --> 00:02:41,415
Yaşam meydana getirmek
için gerekli olan şey nedir?

28
00:02:41,475 --> 00:02:44,150
Canlılar kimyasallardan meydana gelir.

29
00:02:45,661 --> 00:02:48,100
Bizler, kimyasallardan oluşan dev paketleriz.

30
00:02:51,050 --> 00:02:53,400
Kimya için ideal koşullar nelerdir?

31
00:02:54,137 --> 00:02:56,452
İlk ihtiyacımız olan şey enerjidir.

32
00:02:56,452 --> 00:03:01,000
ı
ᴇɴᴇʀᴊi
örn. Güneş Işığı, Jeotermal Isı

33
00:03:01,747 --> 00:03:02,891
Ama çok fazla değil.

34
00:03:04,050 --> 00:03:05,650
Tam kararında gerekli.

35
00:03:05,650 --> 00:03:10,250
Gezegenlerde de, tam bize lazım olan kadar var,
çünkü yıldızlara yakınlar ama çok da fazla değil.

36
00:03:13,550 --> 00:03:16,850
Ayrıca, çok çeşitli kimyasal
elementlere de ihtiyacımız var.

37
00:03:16,850 --> 00:03:21,150
ıı
ᴀɢ̆ıʀ ᴇʟᴇᴍᴇɴᴛʟᴇʀ
örn. Oksijen, Karbon, Kükürt

38
00:03:21,150 --> 00:03:24,180
Ve sıvıya ihtiyacımız var, mesela su.

39
00:03:24,180 --> 00:03:28,210
ııı
sıᴠı
örn. Su

40
00:03:28,272 --> 00:03:28,912
Niye mi?

41
00:03:29,350 --> 00:03:33,850
Şöyle ki gazlarda, atomlar birbirlerinin
yanından o kadar hızlı geçerler ki...

42
00:03:33,850 --> 00:03:35,500
...birbirlerine bağlanamazlar.

43
00:03:36,580 --> 00:03:39,620
Katılarda, atomlar sıkışık hâldedir.

44
00:03:39,620 --> 00:03:40,900
Hareket edemezler.

45
00:03:41,712 --> 00:03:42,937
Sıvılarda ise...

46
00:03:44,250 --> 00:03:49,999
...molekülleri oluşturmak için gezinebilir,
birbirlerine sokulabilir ve birleşebilirler.

47
00:03:56,700 --> 00:04:00,900
Sıvı su, evrimi sürdürmek için çok iyidir.

48
00:04:00,900 --> 00:04:04,900
Moleküller, suda çözünerek daha
karmaşık zincirler oluşturabilirler.

49
00:04:06,310 --> 00:04:08,700
Böyle uygun koşulları
nerede bulursunuz peki?

50
00:04:09,341 --> 00:04:10,950
Gezegenler çok uygundur...

51
00:04:12,070 --> 00:04:15,359
...ve Dünyamızın ilk zamanları
neredeyse dört dörtlüktü.

52
00:04:17,932 --> 00:04:24,200
DÜNYA
4 ᴍiʟʏᴀʀ sᴇɴᴇ öɴᴄᴇ

53
00:04:25,600 --> 00:04:29,850
Bolca su içeren okyanuslar bulundurabilmek
için yıldızına tam olarak uygun uzaklıktaydı.

54
00:04:33,750 --> 00:04:37,600
Ve bu okyanusların derinlerinde,
yer kabuğundaki çatlaklarda...

55
00:04:38,250 --> 00:04:40,700
...acayip kimyasal tepkimeler
gerçekleşmeye başladı.

56
00:04:40,700 --> 00:04:43,600
Atomlar, her türlü egzotik
kombinasyonda bir araya geldiler.

57
00:05:01,900 --> 00:05:04,100
Tam tarif hâlâ gizemini korumakta...

58
00:05:04,100 --> 00:05:09,656
...ama yaşam için gerekli şeyler basittir:
enerji, organik moleküller ve sıvı su.

59
00:05:30,410 --> 00:05:33,300
Genç Dünya'nın denizlerinde bir yerlerde...

60
00:05:33,300 --> 00:05:37,914
...temel kimya, belki de birden
fazla kez, biyolojiye dönüştü.

61
00:05:43,300 --> 00:05:46,100
İlk hücreler, muhtemelen sıcak volkanik sularda...

62
00:05:46,100 --> 00:05:50,500
...bir zamanlar biyoloji için imkânsız
olduğu düşünülen koşullarda doğdu.

63
00:05:52,266 --> 00:05:59,432
Yaşamı daha yakından inceledikçe,
daha aşırı koşullarda geliştiğini görüyoruz.

64
00:05:59,432 --> 00:06:05,900
Gezegenimizde, mikroplar en zorlu koşullarda
bile hayatta kalacak şekilde adapte olmuşlardır.

65
00:06:08,250 --> 00:06:11,924
Kurak çöllerde, donmuş Himalayalarda...

66
00:06:12,842 --> 00:06:18,428
...okyanusun derinliklerinde
binlerce ton basınç altında.

67
00:06:21,531 --> 00:06:29,250
Bir uzay simülatörünün boşluğunda,
yaşam formları yıllardır gelişmekte.

68
00:06:29,250 --> 00:06:30,850
Hem de oksijen olmadan.

69
00:06:33,700 --> 00:06:36,400
Yeni araştırmalar, yaşamın 4 milyar sene önce...

70
00:06:36,400 --> 00:06:40,200
...Dünya tanınmaz ve ölümcül bir
yerken ortaya çıktığını gösteriyor.

71
00:06:44,000 --> 00:06:46,500
Gezegen, o zamanlar şiddetli volkanizmalar...

72
00:06:46,500 --> 00:06:50,450
...ve 100 milyon yıldır süren bir asteroit
fırtınası tarafından tahrip edilmekteydi.

73
00:07:04,536 --> 00:07:09,900
Ancak bu aşırı koşullarda bile,
yaşam hızla kendine bir yer bulmuştu.

74
00:07:09,900 --> 00:07:11,400
Çok hızlı bir şekilde...

75
00:07:12,680 --> 00:07:16,050
...oluşumundan sonra soğur soğumaz...

76
00:07:16,050 --> 00:07:18,300
...Dünya'da yaşamın başladığını biliyoruz.

77
00:07:22,750 --> 00:07:25,250
Dünya'da çok hızlı olduğu için...

78
00:07:25,250 --> 00:07:28,450
...diğer gezegenlerde de hızlı bir
şekilde olacağını düşünüyoruz.

79
00:07:39,564 --> 00:07:47,023
Dünya'nın hikâyesi bize, yaşamın evrende
yaygın olabileceğine dair umut veriyor.

80
00:07:48,383 --> 00:07:55,580
Bu bize yaşamın hızlı davrandığını, azimli olduğunu
ve yaygın malzemelerden oluştuğunu gösteriyor.

81
00:07:57,900 --> 00:08:05,850
4 milyar yıllık izolasyonun ardından,
kozmik akrabalarımızı arayışımız nihayet başladı.

82
00:08:10,141 --> 00:08:12,600
Suyun olduğu yerde yaşam vardır.

83
00:08:12,600 --> 00:08:17,900
Bundan dolayı da en büyük şansımız,
Dünya gibi su gezegenlerini aramaktır.

84
00:08:20,550 --> 00:08:27,800
Dünya benzeri gezegenleri arayışımız daha
yeni başladı, buna rağmen bulgular çarpıcı.

85
00:08:29,950 --> 00:08:32,200
KEPLER-62F
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 1200 ışıᴋ ʏıʟı

86
00:08:32,200 --> 00:08:34,600
ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 1.4 ᴋᴀᴛı
sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ -30ºC

87
00:08:34,600 --> 00:08:37,300
ʏᴀş: ~7 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

88
00:08:38,850 --> 00:08:41,300
TRAPPIST-1D
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 41 ışıᴋ ʏıʟı

89
00:08:41,300 --> 00:08:44,000
ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 0.7 ᴋᴀᴛı
ʏᴀş: ~7.5 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ

90
00:08:44,000 --> 00:08:47,300
sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ 6.5°C
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

91
00:08:49,000 --> 00:08:51,500
TEEGARDEN-B
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 12 ışıᴋ ʏıʟı

92
00:08:51,500 --> 00:08:54,000
ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 1.07 ᴋᴀᴛı
ʏᴀş: 2.5 ᴍiʟʏᴀʀ ʏıʟ

93
00:08:54,000 --> 00:08:56,500
ᴍiɴiᴍᴜᴍ sıᴄᴀᴋʟıᴋ: ≥ 6.5°C
ᴍᴜʜᴛᴇᴍᴇʟ sᴜ ɢᴇᴢᴇɢᴇɴi

94
00:08:59,150 --> 00:09:03,990
K2-18B
ᴜᴢᴀᴋʟıᴋ: 111 ışıᴋ ʏıʟı
ʙᴏʏᴜᴛ: ᴅüɴʏᴀ'ɴıɴ 2.7 ᴋᴀᴛı

95
00:09:03,990 --> 00:09:08,200
sıᴄᴀᴋʟıᴋ: -73, -82ºC
ᴀᴛᴍᴏsғᴇʀ: sᴜ ʙᴜʜᴀʀı

96
00:09:10,744 --> 00:09:18,200
Daha yüzeyi zar zor aşındırabildik.
Doğanın sırlar definesinin sonu yok.

97
00:09:18,200 --> 00:09:21,550
Galaksi'nin suyla dolu olduğunu biliyoruz.

98
00:09:26,600 --> 00:09:30,763
Organik moleküller ve kompleks kimyayla dolu.

99
00:09:33,900 --> 00:09:38,100
Bu gezegende yaşamın başlaması için
gerekli olduğunu bildiğimiz her şey...

100
00:09:38,100 --> 00:09:40,600
...Galaksi'nin her yerinde bolca bulunuyor.

101
00:09:47,369 --> 00:09:52,750
Bizim dünyamızda olanlara benzer bir şey
başka gezegenlerde de oldu mu peki?

102
00:09:58,700 --> 00:10:01,700
Önümüzdeki sayılara baktığımızda...

103
00:10:01,700 --> 00:10:05,250
...dünya dışı yaşamın varlığı
adeta kaçınılmaz görünüyor.

104
00:10:12,000 --> 00:10:16,700
En güncel veriler, yıldızların dörtte
birininin, yaşanabilir bölgelerinde...

105
00:10:16,700 --> 00:10:20,850
...kayasal gezegenler bulundurduğunu gösteriyor.

106
00:10:28,386 --> 00:10:36,863
Sadece galaksimiz Samanyolu'nda bile Dünya
benzeri yaklaşık 50 milyar gezegen bulunuyor.

107
00:10:39,146 --> 00:10:45,550
Evrenin tamamındaysa, yaşanabilir
gezegenlerin olası sayısı afallatıcı:

108
00:10:45,550 --> 00:10:52,841
100,000,000,000,000,000,000
(YÜZ KENTİLYON)

109
00:10:55,444 --> 00:11:01,150
Her ışık noktasının, Dünya benzeri
bir gezegeni temsil ettiğini düşünün.

110
00:11:03,450 --> 00:11:05,550
Hepsini görebilmek için...

111
00:11:05,550 --> 00:11:11,100
...bu videoyu, 1 milyar yıldan daha
uzun bir süre izlemeniz gerekirdi.

112
00:11:20,549 --> 00:11:27,150
Her birinin, Dünya gibi zengin ve
eşsiz bir geçmişi bulunmaktadır.

113
00:11:58,942 --> 00:12:04,381
Trilyon kere trilyonlarca kimyasal çorba,
çok uzun zamandır pişmekte.

114
00:12:05,500 --> 00:12:09,250
Evrenin gözlemlenebilir kısmında...

115
00:12:09,250 --> 00:12:14,650
...Dünya üzerindeki tüm sahillerdeki
kum tanelerinden daha çok sayıda...

116
00:12:14,650 --> 00:12:16,500
...yaşanabilir gezegen bulunmaktadır.

117
00:12:31,700 --> 00:12:40,250
Bu dünyaların pek çoğu, bildiğimiz
hâliyle yaşam için ölümcül olacaktır.

118
00:12:43,074 --> 00:12:50,050
Yaşanabilir bölgelerdeki bazı gezegenler zehirli
gazlarla dolu, kavrulmuş veya donmuş olacaktır.

119
00:12:51,600 --> 00:12:55,600
Birçoğu, sıcaklığın düzenlenmesi için kritik
olan bir atmosfere sahip olmayacak...

120
00:12:55,600 --> 00:12:58,300
...veya ölümcül bir taneye sahip olacaktır.

121
00:13:10,500 --> 00:13:15,500
Bir zamanlar üzerinde yaşam
barındırdığı düşünülen Venüs...

122
00:13:15,500 --> 00:13:18,350
...şimdi ezici ve toksik bir atmosfere sahip.

123
00:13:20,185 --> 00:13:27,396
Fakat yaşam, yaşanabilir bölgeye
mahkum olmak zorunda değildir.

124
00:13:30,800 --> 00:13:36,500
Güneşlerinin sıcaklığından epeyce
uzakta olan gaz devlerinin uyduları...

125
00:13:36,500 --> 00:13:40,000
...yaşam için saklı vahalar olabilirler.

126
00:13:42,473 --> 00:13:51,500
Enerjilerinı yıldız ışığından değil, konak gezegenin
sarsıcı itiş ve çekişlerinden elde etmektedirler.

127
00:13:55,400 --> 00:13:58,400
Buzlu Enceladus tüm şartları sağlıyor:

128
00:13:58,400 --> 00:14:04,150
Yaşamın kimyasını püskürten hidrotermal
bacalara sahip dev bir yeraltı okyanusu var.

129
00:14:08,350 --> 00:14:13,350
Metan gölleri ve organik bileşiklerle dolu
olan Merkür'den bile daha büyük Titan...

130
00:14:13,350 --> 00:14:15,600
...bu açıdan özellikle daha caziptir.

131
00:14:21,000 --> 00:14:25,900
2026'da NASA, vadilerinde ve kraterlerinde
yaşama dair işaretler bulması amacıyla...

132
00:14:25,900 --> 00:14:28,400
...Titan'a bir dron yollamayı planlıyor.

133
00:14:31,153 --> 00:14:37,350
Sadece galaksimizde bile 100 trilyon öteuydu olabilir.
Bu, gezegenlerin sayısından 100 kat daha fazladır.

134
00:14:38,781 --> 00:14:42,736
Bunların bazıları atmosferleri, yüzey suları ve
boyutları ile Dünya'ya çok benzer bile olabilir.

135
00:14:44,123 --> 00:14:50,020
Yaşam bulabileceğimiz bu kadar çok yer olduğundan,
bir keşifte bulunmamız an meselesi gibi görünüyor.

136
00:14:51,695 --> 00:14:55,500
Bazıları, çoktan bu keşfi
yaptığımızı düşünmekte.

137
00:15:01,956 --> 00:15:09,653
30 Haziran 1976'da, Mars'a yollanmış Viking
iniş aracı hâlâ açıklanamamış bir şey buldu.

138
00:15:13,012 --> 00:15:22,481
Mars'tan gelen toprak örnekleri, besin verilince tıpkı
Dünya'daki topraklar gibi radyoaktif gazlar saldı.

139
00:15:23,400 --> 00:15:41,091
sᴛᴇʀiʟiᴢᴇ ᴛᴏᴘʀᴀᴋ / ᴋᴀʟiғᴏʀɴiʏᴀ ᴛᴏᴘʀᴀɢ̆ı / ᴍᴀʀs ᴛᴏᴘʀᴀɢ̆ı

140
00:15:41,780 --> 00:15:50,198
Bu garip işaret, dünya dışı biyolojiyle ilk
karşılaşmamız mıydı yoksa doğal mıydı?

141
00:15:50,700 --> 00:15:57,200
Mars'ta veya Güneş Sistemi'nin herhangi bir
cisminde tek bir bakterinin bulunması bile...

142
00:15:57,800 --> 00:16:05,350
...kozmik, kimyasal ve biyolojik
evrim zincirlerinin her birinin...

143
00:16:05,350 --> 00:16:08,200
...her yerde etkin olduğunu gösterir.

144
00:16:08,450 --> 00:16:13,650
Bu durumda, kâinatın herhangi
bir yerinde yaşamın oluşması...

145
00:16:13,650 --> 00:16:16,900
...istisnadan ziyade kural olacaktır.

146
00:16:20,500 --> 00:16:27,850
Eğer yaşamı hâlâ bulmadıysak,
bulmamız an meselesi olabilir.

147
00:16:29,783 --> 00:16:36,820
NASA'daki bilim insanları, bir keşfin
eşiğinde olduğumuzu düşünüyorlar.

148
00:16:36,820 --> 00:16:38,100
Yaşam süremiz içinde...

149
00:16:38,100 --> 00:16:41,700
...Güneş Sistemi'nde bulunan diğer gök
cisimlerinde yaşam olduğunu bulacağız.

150
00:16:49,680 --> 00:16:53,600
Bunun, Dünya'daki yaşamın gelişimi
için ne anlama geldiğini öğreneceğiz.

151
00:16:56,400 --> 00:16:58,700
Başka yıldızların etrafında...

152
00:16:58,700 --> 00:17:02,900
...atmosferlerinde olası yaşam belirtileri
görebileceğimiz gezegenler bulacağız.

153
00:17:06,300 --> 00:17:09,250
Bunların hepsi de, önümüzdeki
10 ilâ 20 yıl içinde olacak hem de.

154
00:17:10,080 --> 00:17:12,100
Çok heyecan verici değil mi?

155
00:17:13,950 --> 00:17:18,990
İnsanoğlunun binlerce senedir merak ettiği
bir şeyi öğrenmek üzereyiz: “Yalnız mıyız?”

156
00:17:21,100 --> 00:17:24,700
Ve artık bunu keşfetmenin eşiğindeyiz!

157
00:17:28,987 --> 00:17:36,151
Eğer orada bir yerlerde yaşam bulursak,
kendimiz hakkında neler keşfedeceğiz?

158
00:17:39,651 --> 00:17:46,296
Dünya, yaşamın öyküsünde hangi bölümde?

159
00:17:47,953 --> 00:17:51,200
Evren yaklaşık 14 milyar yaşında.

160
00:17:52,080 --> 00:17:55,300
Galaksimiz de 12 milyar yaşında.

161
00:17:56,400 --> 00:18:03,550
Yani evrende, dünyamızdakinden
çok daha gelişmiş yaşamlar olabilir.

162
00:18:05,989 --> 00:18:10,326
Dünya, kozmik sahneye çok mu geç kaldı?

163
00:18:11,050 --> 00:18:15,050
Yaşamın kökenleri ne kadar
eskiye dayanıyor olabilir?

164
00:18:33,550 --> 00:18:39,600
Evren, ilk birkaç milyon senesi boyunca
bildiğimiz hâlde yaşam için çok sıcaktı.

165
00:18:42,400 --> 00:18:48,050
Ortam, bir insanı kaynatabilecek sıcaklıktaydı.

166
00:19:01,300 --> 00:19:04,800
Yaşam için yeterince soğuduğunda...

167
00:19:04,800 --> 00:19:10,400
...daha hiç yıldız veya gezegen yoktu etrafta,
sadece muazzam hidrojen bulutları vardı.

168
00:19:17,600 --> 00:19:23,700
70 milyon yıl sonra, kütle çekimi
bu bulutları etkisi altına alarak...

169
00:19:23,700 --> 00:19:26,000
...onları ilk yıldızlara dönüştürdü.

170
00:19:44,950 --> 00:19:47,500
İlk yıldızlar kocaman ve parlaktı...

171
00:19:47,500 --> 00:19:51,800
...ama onların doğuşunu izleyecek bir
yaşam henüz meydana gelmemişti.

172
00:19:53,600 --> 00:19:57,000
Önemli ağır elementler, hâlâ sıcak yıldız
çekirdeklerinde oluşma aşamasındaydı.

173
00:19:57,000 --> 00:20:00,000
Büyük Patlama bile onları 
oluşturabilecek kadar sıcak değildi.

174
00:20:00,000 --> 00:20:02,350
Büyük Patlama'yla oluşan elementler...

175
00:20:02,350 --> 00:20:05,508
...sadece hidrojen, helyum
ve az miktarda lityumdu.

176
00:20:07,764 --> 00:20:12,783
Hayatı yaşanabilir kılan şeyler
Büyük Patlama'yla oluşmadı.

177
00:20:15,750 --> 00:20:18,950
Meydana geldikleri tek yer,
yıldızların ateşli çekirdekleriydi.

178
00:20:18,950 --> 00:20:21,150
Ve onları vücudunuza almanın tek yolu da...

179
00:20:21,990 --> 00:20:24,100
...yıldızların nazikçe patlamasıydı.

180
00:20:37,500 --> 00:20:40,500
İlk orta boy yıldızların patlayarak ölümü...

181
00:20:40,500 --> 00:20:44,500
...evrene, yaşam için gerekli olan
malzemelerin tohumlarını saçtı.

182
00:20:48,100 --> 00:20:51,900
Bunların küllerinden,
ikinci nesil yıldızlar doğdu.

183
00:20:51,900 --> 00:20:56,200
Bu sefer, etraflarında kayasal
gezegenler dans ediyordu.

184
00:20:58,168 --> 00:21:03,800
İşte o an: Yaşam için gerekli ham maddeler,
13.7 milyar sene önce ilk defa bir aradalar.

185
00:21:06,200 --> 00:21:11,000
ʏᴀşᴀᴍ ᴍüᴍᴋüɴ ʜᴀʟᴇ ɢᴇʟiʏᴏʀ

186
00:21:11,000 --> 00:21:14,500
Bazı kişiler, yaşam için gerekli
koşulların daha da önce...

187
00:21:14,500 --> 00:21:18,000
...yaradılışın hemen sonrasında
oluşmuş olduğuna inanıyorlar.

188
00:21:25,734 --> 00:21:32,800
Evren, Büyük Patlama'nın ısısı sönünce, 
yaşam için elverişli bir döneme girmişti.

189
00:21:37,850 --> 00:21:42,200
Zamanın başlangıcından
yaklaşık 15 milyon yıl sonra...

190
00:21:42,200 --> 00:21:46,500
...ortam sıcaklığı 24°C'ye gerilemişti.

191
00:21:50,720 --> 00:21:57,220
Kâinatın her köşesi, milyonlarca yıl boyunca
Dünya'daki ebedi bir yaz günü gibi sıcacıktı.

192
00:22:00,100 --> 00:22:03,500
Teorik olarak, yıldızlar ve gezegenler...

193
00:22:03,500 --> 00:22:09,550
...çok yoğun olduğu düşünülen uzayın bu
bölgelerinde erkenden oluşmuş olabilir.

194
00:22:14,700 --> 00:22:18,200
Böyle bölgeler gerçekten vardıysa...

195
00:22:18,200 --> 00:22:24,600
...yıldızların çok uzağında bulunan başıboş
gezegenlerde bile sıvı hâlde su akabilirdi.

196
00:22:29,500 --> 00:22:37,900
Bu, Büyük Patlama'nın sıcaklığıyla
beslenen yaşamın doğuşu olabilir miydi?

197
00:22:43,850 --> 00:22:45,300
Oralarda bir yerde...

198
00:22:45,300 --> 00:22:49,600
...bizzat kâinatın kendisi kadar kadim bir yaşama
ev sahipliği yapan bir dünya bulunuyor olabilir.

199
00:22:52,300 --> 00:22:57,100
Evren, 10 milyar yıl erken başlama
avantajına sahip olmuş...

200
00:22:57,100 --> 00:23:03,100
...ve bizden çok daha gelişmiş olan
yaşamlar ile kaynıyor olabilir.

201
00:23:05,900 --> 00:23:15,100
Onlarca yıllık arayışa rağmen, zeki olsun olmasın
dünya dışı yaşama dair hâlâ hiçbir iz bulunamadı.

202
00:23:17,650 --> 00:23:25,450
Peki nerede bu millet?

203
00:23:28,000 --> 00:23:34,700
Yoksa sahiden de yalnız mıyız?

204
00:23:44,500 --> 00:23:55,300
Belki ilkel yaşam yaygındır
ama zeki yaşam son derece nadirdir.

205
00:24:04,200 --> 00:24:11,350
Belki de uzay, makul bir iletişimin
kurulabilmesi için aşırı büyüktür.

206
00:24:17,500 --> 00:24:22,250
Veya belki de biz ilkizdir.

207
00:24:23,120 --> 00:24:30,200
Yaşamın sürekli genişlemekte olan
tarihinin giriş bölümü olabilir miyiz?

208
00:24:35,300 --> 00:24:44,400
ᴅüɴʏᴀ üᴢᴇʀiɴᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

209
00:24:44,400 --> 00:24:51,150
Evren hâla çok genç ve gezegenlerin
büyük çoğunluğu henüz doğmadı.

210
00:24:54,300 --> 00:25:01,700
Yaşamın çorbası için gerekli olan malzemeler
100.000.000.000.000 yıl daha pişiyor olacak.

211
00:25:04,500 --> 00:25:13,300
Bu açıdan bakınca şafak biziz:
yaşam senfonisinin açılış melodisi.

212
00:25:18,000 --> 00:25:23,700
sᴏɴ ʏıʟᴅıᴢıɴ öʟüᴍü
~ 100 ᴛʀiʟʏᴏɴ ʏıʟ

213
00:25:23,700 --> 00:25:28,300
Peki biz gittikten çok sonra
neler ortaya çıkabilir?

214
00:25:37,600 --> 00:25:40,250
Kırmızı cüceler, 10 trilyon yıl yaşayabilir...

215
00:25:40,250 --> 00:25:45,250
...ve gezegenlerini çok uzun seneler
boyunca yıldız ışığına doyurabilirler.

216
00:25:56,100 --> 00:25:59,600
Koşulların çok uzun süreler değişmez
hâlde kaldığı bu zaman ölçeklerinde...

217
00:25:59,600 --> 00:26:01,100
...yaşamın var olması çok daha muhtemeldir.

218
00:26:10,100 --> 00:26:12,400
Bu yıldızların çevresinde yaşayan varlıklar...

219
00:26:12,400 --> 00:26:16,500
...sürekli yok oluşla tehdit eden şiddetli güneş
patlamalarıyla baş etmek zorunda olacaktır.

220
00:26:19,850 --> 00:26:25,100
Bu gezegenlerin birçoğu, kütle çekimsel
olarak kilitlenmiş durumda olacaktır.

221
00:26:25,100 --> 00:26:30,700
Bir yüzleri daima yıldızlarına, diğer yüzleri ise
dondurucu bir karanlığa mahkum olacaktır.

222
00:26:33,900 --> 00:26:40,420
Ancak Dünya'nın bize öğrettiği üzere yaşam,
uyum sağlama işinde son derece hünerlidir.

223
00:26:42,150 --> 00:26:49,300
Yaşam, gelişmek için trilyonlarca yıla
sahip olunca ne tür formlar alabilir?

224
00:27:23,500 --> 00:27:29,900
Yaşamın hikayesi, günün birinde
elbet bir şekilde son bulacak.

225
00:27:31,920 --> 00:27:34,900
Bizler, bu hikayenin ilk bölümüysek eğer...

226
00:27:34,900 --> 00:27:40,600
...yaşam meşalesini çok uzak geleceğe
taşıma şansına nail olmuşuz demektir.

227
00:27:57,400 --> 00:28:02,200
Ve eğer biyoloji, uzak gelecekte
hâlâ var olmaya devam ederse...

228
00:28:02,200 --> 00:28:06,150
...o hâlde, şu anda çok ayrıcalıklı
bir zamanda yaşıyoruz demektir.

229
00:28:09,600 --> 00:28:15,000
Kâinat, ileriki bölümlerinde
çok daha farklı görünecek.

230
00:28:17,490 --> 00:28:21,900
Uzay-zamanın genişlemesi,
uzak yıldızları görünmez kılacak...

231
00:28:21,900 --> 00:28:24,750
...ve gece seması karanlığa gömülecek.

232
00:28:26,300 --> 00:28:31,100
Belki de uzak gelecekte doğacak
olan yaşam şunu merak edecek:

233
00:28:31,100 --> 00:28:36,600
“Evrenin parlak ilk zamanlarında
yaşamak nasıl bir şeydi acaba?“

234
00:28:37,839 --> 00:28:43,000
Bunun cevabını bilecek kadar şanslıyız.

235
00:28:48,551 --> 00:28:53,700
Tek yapmamız gereken yukarıya bakmak.

236
00:28:55,200 --> 00:29:01,700
ᴛüʀᴋçᴇ çᴇᴠiʀi:
@yigithan.kilinc
Yavuz Bulut "Nervy"

237
00:29:06,100 --> 00:29:17,500
ᴍᴇʟᴏᴅʏsʜᴇᴇᴘ ᴛᴀʀᴀғıɴᴅᴀɴ ʜᴀᴢıʀʟᴀɴᴍışᴛıʀ

238
00:29:17,500 --> 00:29:26,600
ᴋᴏɴᴜşᴍᴀᴄıʟᴀʀ:
Douglas Rain, Orson Welles
David Christian, Michelle Thaler
Andrew Siemion, Dan Verthimer
Avi Loeb, Elle Stofor, Lawrence Krauss

239
00:29:26,600 --> 00:29:30,000
ᴋᴏɴsᴇᴘᴛ, ᴍüᴢiᴋ & ɢöʀsᴇʟʟᴇʀ:
Melodysheep / John D. Boswell

240
00:29:30,000 --> 00:29:35,300
iʟᴀᴠᴇ ɢöʀsᴇʟʟᴇʀ:
Julius Horthisimus
Konstantin Kovalenko
NASA
Evolve

241
00:29:35,300 --> 00:29:41,200
öᴢᴇʟ ᴏʟᴀʀᴀᴋ ᴛᴇşᴇᴋᴋüʀʟᴇʀ:
Juan Benet
Julius Horthisimus
Konstantin Kovalenko
Joel Edwards
Patreon destekçilerim

242
00:29:41,200 --> 00:30:01,800
Projeyi buradan destekleyin:
patreon.com/melodysheep

243
00:30:07,700 --> 00:30:13,700
öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ

244
00:30:14,800 --> 00:30:23,400
öᴛᴇᴅᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ'ıɴ sᴏɴʀᴀᴋi ʙöʟüᴍüɴᴅᴇ:
ᴢᴇᴋi ʏᴀşᴀᴍ iʟᴇ ᴛᴇᴍᴀsᴀ ɢᴇçᴍᴇ
ᴇᴠʀᴇɴiɴ sᴏɴᴜɴᴅᴀ ʜᴀʏᴀᴛᴛᴀ ᴋᴀʟᴍᴀ
ᴅüɴʏᴀ ᴅışı ʏᴀşᴀᴍıɴ ғiᴢiɢ̆i
ᴠᴇ ᴅᴀʜᴀ ғᴀᴢʟᴀsı