[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:12.62,0:00:16.25,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie świat na nowo. Dialogue: 0,0:00:16.99,0:00:19.60,Default,,0000,0000,0000,,Podzielę się pewnymi pomysłami, Dialogue: 0,0:00:19.60,0:00:23.14,Default,,0000,0000,0000,,które omówiłem najpierw \Nz kolegą, Carlem Lee, Dialogue: 0,0:00:23.14,0:00:26.25,Default,,0000,0000,0000,,a które chcemy pokazać innym ludziom, Dialogue: 0,0:00:26.36,0:00:28.40,Default,,0000,0000,0000,,o tym, jak można patrzeć na świat Dialogue: 0,0:00:28.65,0:00:30.28,Default,,0000,0000,0000,,na bardzo różne sposoby. Dialogue: 0,0:00:31.04,0:00:33.22,Default,,0000,0000,0000,,Chciałbym pokazać wam kilka map Dialogue: 0,0:00:33.24,0:00:35.98,Default,,0000,0000,0000,,narysowanych przez Bena Henniga. Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:38.26,Default,,0000,0000,0000,,Pokazują planetę tak, jak większość z was Dialogue: 0,0:00:38.26,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,nigdy jej dotąd nie widziała. Dialogue: 0,0:00:44.38,0:00:47.55,Default,,0000,0000,0000,,Chcę pokazać, jak wszystko Dialogue: 0,0:00:47.55,0:00:49.80,Default,,0000,0000,0000,,łączy się ze sobą. Dialogue: 0,0:00:50.83,0:00:55.07,Default,,0000,0000,0000,,To zdanie przypisuje się zwykle Leninowi, Dialogue: 0,0:00:55.09,0:00:56.57,Default,,0000,0000,0000,,ale użył go ostatnio Dialogue: 0,0:00:56.57,0:00:58.75,Default,,0000,0000,0000,,mój kolega George Monbiot, Dialogue: 0,0:00:58.75,0:01:00.68,Default,,0000,0000,0000,,gdy próbował wyjaśnić Dialogue: 0,0:01:00.72,0:01:03.59,Default,,0000,0000,0000,,znaczenie kupy wielorybów w oceanach. Dialogue: 0,0:01:04.08,0:01:05.70,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli zabijemy wieloryby, Dialogue: 0,0:01:06.07,0:01:07.64,Default,,0000,0000,0000,,nie będzie ich kup, Dialogue: 0,0:01:07.67,0:01:10.14,Default,,0000,0000,0000,,jeśli w oceanach zabraknie kup, Dialogue: 0,0:01:10.17,0:01:11.97,Default,,0000,0000,0000,,zrobi się bardzo źle. Dialogue: 0,0:01:13.08,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto dobrze znany obraz. Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.15,Default,,0000,0000,0000,,Jestem w takim wieku, że urodziłem się Dialogue: 0,0:01:18.15,0:01:20.55,Default,,0000,0000,0000,,zanim zobaczyliśmy ten obraz. Dialogue: 0,0:01:20.55,0:01:22.22,Default,,0000,0000,0000,,Ponoć moje pierwsze słowa brzmiały Dialogue: 0,0:01:22.22,0:01:24.35,Default,,0000,0000,0000,,"księzyc, księzyc", Dialogue: 0,0:01:24.35,0:01:26.69,Default,,0000,0000,0000,,ale to raczej wyobrażenia mojej mamy Dialogue: 0,0:01:26.69,0:01:28.97,Default,,0000,0000,0000,,na temat tego, co jej synek dostrzegł Dialogue: 0,0:01:28.97,0:01:32.24,Default,,0000,0000,0000,,na migoczącym czarno-białym ekranie. Dialogue: 0,0:01:32.24,0:01:34.26,Default,,0000,0000,0000,,Ledwie od kilku wieków uważamy, Dialogue: 0,0:01:34.26,0:01:36.23,Default,,0000,0000,0000,,większość z nas, że nasza planeta Dialogue: 0,0:01:36.23,0:01:37.83,Default,,0000,0000,0000,,ma kształt sferyczny. Dialogue: 0,0:01:39.05,0:01:42.08,Default,,0000,0000,0000,,Gdy pierwszy raz widzieliśmy \Nte obrazy w latach 60., Dialogue: 0,0:01:42.08,0:01:45.32,Default,,0000,0000,0000,,świat zmieniał się w niesamowitym tempie. Dialogue: 0,0:01:47.12,0:01:48.64,Default,,0000,0000,0000,,W mojej małej dziedzinie, Dialogue: 0,0:01:48.64,0:01:51.40,Default,,0000,0000,0000,,geografii człowieka, Dialogue: 0,0:01:51.40,0:01:54.14,Default,,0000,0000,0000,,kartograf Waldo Tobler Dialogue: 0,0:01:54.16,0:01:56.40,Default,,0000,0000,0000,,rysował nowe mapy planety. Dialogue: 0,0:01:56.40,0:01:58.45,Default,,0000,0000,0000,,Te mapy teraz się rozpowszechniły, Dialogue: 0,0:01:58.45,0:02:00.98,Default,,0000,0000,0000,,i teraz pokażę jedną z nich. Dialogue: 0,0:02:00.98,0:02:03.08,Default,,0000,0000,0000,,Oto mapa świata, Dialogue: 0,0:02:04.12,0:02:06.54,Default,,0000,0000,0000,,ale jest to mapa, która wydaje się Dialogue: 0,0:02:06.56,0:02:08.00,Default,,0000,0000,0000,,nieco dziwna. Dialogue: 0,0:02:08.60,0:02:12.42,Default,,0000,0000,0000,,To mapa, którą rozciągnęliśmy tak, Dialogue: 0,0:02:12.44,0:02:17.14,Default,,0000,0000,0000,,żeby zaludnione tereny były większe, Dialogue: 0,0:02:17.16,0:02:20.10,Default,,0000,0000,0000,,a tereny jak Sahara czy Himalaje, Dialogue: 0,0:02:20.12,0:02:22.60,Default,,0000,0000,0000,,mało zaludnione, były skurczone. Dialogue: 0,0:02:23.16,0:02:26.80,Default,,0000,0000,0000,,Każdemu człowiekowi \Nprzypisano tyle samo miejsca. Dialogue: 0,0:02:27.52,0:02:30.36,Default,,0000,0000,0000,,Miasta świecą jasno. Dialogue: 0,0:02:31.08,0:02:32.96,Default,,0000,0000,0000,,Linie pokazują podwodne kable Dialogue: 0,0:02:32.96,0:02:34.68,Default,,0000,0000,0000,,oraz szlaki handlowe. Dialogue: 0,0:02:34.68,0:02:36.55,Default,,0000,0000,0000,,Jedna szczególna linia prowadzi Dialogue: 0,0:02:36.55,0:02:38.36,Default,,0000,0000,0000,,z chińskiego portu Dalian Dialogue: 0,0:02:38.36,0:02:40.06,Default,,0000,0000,0000,,przez Singapur, Dialogue: 0,0:02:40.08,0:02:41.82,Default,,0000,0000,0000,,przez Kanał Sueski, Dialogue: 0,0:02:41.84,0:02:44.18,Default,,0000,0000,0000,,przez Morze Śródziemne do Rotterdamu. Dialogue: 0,0:02:44.20,0:02:45.70,Default,,0000,0000,0000,,Pokazuje ona szlak Dialogue: 0,0:02:45.72,0:02:49.66,Default,,0000,0000,0000,,największego statku świata rok temu, Dialogue: 0,0:02:49.68,0:02:55.70,Default,,0000,0000,0000,,statku, który przewoził tyle kontenerów, Dialogue: 0,0:02:55.72,0:02:57.58,Default,,0000,0000,0000,,że gdyby po rozładunku Dialogue: 0,0:02:57.60,0:03:00.08,Default,,0000,0000,0000,,ustawić ciężarówki w konwoju, Dialogue: 0,0:03:00.08,0:03:03.08,Default,,0000,0000,0000,,zajęłyby 100 km. Dialogue: 0,0:03:03.08,0:03:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Oto, jak nasz świat jest dziś połączony. Dialogue: 0,0:03:05.84,0:03:10.39,Default,,0000,0000,0000,,Oto ilość rzeczy, jakie wysyłamy dziś Dialogue: 0,0:03:10.39,0:03:11.84,Default,,0000,0000,0000,,dookoła świata, Dialogue: 0,0:03:11.84,0:03:14.58,Default,,0000,0000,0000,,na jednym tylko statu, w jednym rejsie, Dialogue: 0,0:03:14.60,0:03:15.80,Default,,0000,0000,0000,,w pięć tygodni. Dialogue: 0,0:03:18.32,0:03:20.84,Default,,0000,0000,0000,,Żyjemy w miastach od bardzo dawna, Dialogue: 0,0:03:20.98,0:03:22.25,Default,,0000,0000,0000,,lecz większość z nas Dialogue: 0,0:03:22.25,0:03:24.18,Default,,0000,0000,0000,,nie mieszkała kiedyś w miastach. Dialogue: 0,0:03:24.18,0:03:25.48,Default,,0000,0000,0000,,To jest Çatalhöyük, Dialogue: 0,0:03:25.48,0:03:27.64,Default,,0000,0000,0000,,jedno z najstarszych na świecie miast. Dialogue: 0,0:03:27.64,0:03:30.28,Default,,0000,0000,0000,,W szczytowym okresie, 9000 lat temu, Dialogue: 0,0:03:31.16,0:03:35.08,Default,,0000,0000,0000,,trzeba było chodzić po dachach budynków, Dialogue: 0,0:03:35.08,0:03:38.08,Default,,0000,0000,0000,,żeby się dostać do domu. Dialogue: 0,0:03:38.08,0:03:41.38,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli przyjrzycie się mapie miasta, Dialogue: 0,0:03:41.40,0:03:43.71,Default,,0000,0000,0000,,widać, że nie ma ulic, Dialogue: 0,0:03:44.28,0:03:46.96,Default,,0000,0000,0000,,bo ulice trzeba było wymyślić. Dialogue: 0,0:03:47.76,0:03:49.98,Default,,0000,0000,0000,,Świat się zmienia. Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:51.88,Default,,0000,0000,0000,,Zmienia się przez próby i błędy. Dialogue: 0,0:03:53.40,0:03:56.30,Default,,0000,0000,0000,,Powoli i stopniowo uczymy się Dialogue: 0,0:03:56.32,0:03:58.12,Default,,0000,0000,0000,,lepszych sposobów na życie. Dialogue: 0,0:03:58.58,0:04:03.58,Default,,0000,0000,0000,,A świat zmienia się dziś niezwykle szybko. Dialogue: 0,0:04:04.70,0:04:06.71,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero od sześciu, siedmiu, Dialogue: 0,0:04:06.71,0:04:08.66,Default,,0000,0000,0000,,czy ośmiu ostatnich pokoleń Dialogue: 0,0:04:08.66,0:04:11.74,Default,,0000,0000,0000,,rozumiemy, że jesteśmy gatunkiem. Dialogue: 0,0:04:12.94,0:04:15.50,Default,,0000,0000,0000,,Dopiero przez ostatnie kilkadziesiąt lat Dialogue: 0,0:04:16.34,0:04:19.10,Default,,0000,0000,0000,,doszliśmy, że tak można narysować mapę. Dialogue: 0,0:04:21.34,0:04:25.54,Default,,0000,0000,0000,,Ta mapa oddaje populację świata, Dialogue: 0,0:04:26.66,0:04:29.34,Default,,0000,0000,0000,,ale strzałki nad nią pokazują, Dialogue: 0,0:04:29.34,0:04:32.34,Default,,0000,0000,0000,,jak się rozeszliśmy po świecie z Afryki, Dialogue: 0,0:04:32.34,0:04:36.12,Default,,0000,0000,0000,,z przypuszczalnymi datami Dialogue: 0,0:04:36.14,0:04:37.90,Default,,0000,0000,0000,,kolejnych etapów. Dialogue: 0,0:04:38.78,0:04:42.64,Default,,0000,0000,0000,,Muszę uaktualniać \Ntę mapę co parę miesięcy, Dialogue: 0,0:04:42.66,0:04:47.64,Default,,0000,0000,0000,,bo ktoś odkrył, że jakaś data była błędna. Dialogue: 0,0:04:47.66,0:04:52.18,Default,,0000,0000,0000,,Uczymy się o sobie w niebywałym tempie. Dialogue: 0,0:04:54.70,0:04:55.90,Default,,0000,0000,0000,,I zmieniamy się. Dialogue: 0,0:04:57.74,0:04:59.100,Default,,0000,0000,0000,,Wiele zmian jest stopniowych. Dialogue: 0,0:05:00.02,0:05:01.52,Default,,0000,0000,0000,,Są narastające. Dialogue: 0,0:05:01.54,0:05:04.40,Default,,0000,0000,0000,,Nie zauważamy tych zmian, Dialogue: 0,0:05:04.42,0:05:06.24,Default,,0000,0000,0000,,bo żyjemy za krótko. Dialogue: 0,0:05:06.26,0:05:08.86,Default,,0000,0000,0000,,70, 80, jeśli masz szczęście to 90 lat. Dialogue: 0,0:05:09.66,0:05:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Ten wykres pokazuje Dialogue: 0,0:05:11.70,0:05:14.42,Default,,0000,0000,0000,,roczny przyrost populacji na świecie. Dialogue: 0,0:05:15.22,0:05:19.16,Default,,0000,0000,0000,,Był bardzo niski aż do 1850 roku Dialogue: 0,0:05:19.18,0:05:21.80,Default,,0000,0000,0000,,i wtedy przyrost populacji Dialogue: 0,0:05:21.82,0:05:23.06,Default,,0000,0000,0000,,zaczął wzrastać tak, Dialogue: 0,0:05:23.94,0:05:25.96,Default,,0000,0000,0000,,że w czasie, gdy się urodziłem, Dialogue: 0,0:05:25.98,0:05:28.74,Default,,0000,0000,0000,,gdy po raz pierwszy zobaczyliśmy zdjęcia Dialogue: 0,0:05:28.74,0:05:31.74,Default,,0000,0000,0000,,naszej planety z Księżyca, Dialogue: 0,0:05:31.74,0:05:35.10,Default,,0000,0000,0000,,populacja wzrastała o 2% rocznie. Dialogue: 0,0:05:36.54,0:05:40.50,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby utrzymała to tempo Dialogue: 0,0:05:41.70,0:05:44.54,Default,,0000,0000,0000,,przez zaledwie kilka wieków, Dialogue: 0,0:05:45.66,0:05:47.92,Default,,0000,0000,0000,,całą planetę pokryłaby Dialogue: 0,0:05:47.94,0:05:50.100,Default,,0000,0000,0000,,kipiąca masa ludzkich ciał, Dialogue: 0,0:05:51.02,0:05:53.06,Default,,0000,0000,0000,,jedno obok drugiego. Dialogue: 0,0:05:54.10,0:05:55.66,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie się przestraszyli. Dialogue: 0,0:05:55.66,0:05:57.96,Default,,0000,0000,0000,,Przestraszyli się wzrostu populacji Dialogue: 0,0:05:57.96,0:06:01.12,Default,,0000,0000,0000,,i tego, co w 1968 roku \Nnazwano "bombą populacyjną". Dialogue: 0,0:06:01.14,0:06:03.34,Default,,0000,0000,0000,,Jednak w końcówce wykresu widać, Dialogue: 0,0:06:04.34,0:06:06.94,Default,,0000,0000,0000,,że przyrost zaczął zwalniać. Dialogue: 0,0:06:07.82,0:06:09.20,Default,,0000,0000,0000,,Dekada... Dialogue: 0,0:06:09.22,0:06:12.68,Default,,0000,0000,0000,,Lata 70., 80., 90. i początek XXI wieku Dialogue: 0,0:06:12.70,0:06:14.94,Default,,0000,0000,0000,,i w obecnej dekadzie jeszcze szybciej. Dialogue: 0,0:06:15.38,0:06:17.27,Default,,0000,0000,0000,,Przyrost populacji zwalnia. Dialogue: 0,0:06:17.27,0:06:19.03,Default,,0000,0000,0000,,Nasza planeta się stabilizuje. Dialogue: 0,0:06:19.03,0:06:21.64,Default,,0000,0000,0000,,Idziemy w stronę 9, 10, 11 miliardów ludzi Dialogue: 0,0:06:21.66,0:06:23.01,Default,,0000,0000,0000,,przed końcem wieku. Dialogue: 0,0:06:23.50,0:06:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Widać w tej zmianie zgiełk. Dialogue: 0,0:06:26.86,0:06:28.68,Default,,0000,0000,0000,,Widać II wojnę światową. Dialogue: 0,0:06:28.70,0:06:32.88,Default,,0000,0000,0000,,Widać pandemię grypy w 1918 roku. Dialogue: 0,0:06:32.90,0:06:34.78,Default,,0000,0000,0000,,Widać wielki głód w Chinach. Dialogue: 0,0:06:35.40,0:06:37.72,Default,,0000,0000,0000,,Na tym się skupiamy. Dialogue: 0,0:06:37.72,0:06:39.69,Default,,0000,0000,0000,,Mamy skłonność do skupiania się Dialogue: 0,0:06:39.69,0:06:41.92,Default,,0000,0000,0000,,na okropnych wiadomościach. Dialogue: 0,0:06:41.92,0:06:45.44,Default,,0000,0000,0000,,Nie skupiamy się na stopniowej zmianie Dialogue: 0,0:06:45.46,0:06:47.39,Default,,0000,0000,0000,,ani na dobrych wiadomościach. Dialogue: 0,0:06:48.58,0:06:50.28,Default,,0000,0000,0000,,Martwimy się o ludzi. Dialogue: 0,0:06:50.30,0:06:52.56,Default,,0000,0000,0000,,Martwimy się o to, ile jest ludzi. Dialogue: 0,0:06:52.58,0:06:55.74,Default,,0000,0000,0000,,Martwimy się, jak uciec od ludzi. Dialogue: 0,0:06:56.30,0:07:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Na tej mapie powiększono obszary, Dialogue: 0,0:07:00.86,0:07:05.24,Default,,0000,0000,0000,,na których ludzie są najbardziej oddaleni. Dialogue: 0,0:07:05.26,0:07:09.20,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli więc chcecie uciec od wszystkich, Dialogue: 0,0:07:09.22,0:07:11.80,Default,,0000,0000,0000,,najlepiej udać się właśnie tam. Dialogue: 0,0:07:11.82,0:07:14.64,Default,,0000,0000,0000,,Każdego roku te obszary rosną, Dialogue: 0,0:07:14.66,0:07:17.92,Default,,0000,0000,0000,,bo co roku globalnie uciekamy z prowincji. Dialogue: 0,0:07:17.94,0:07:19.47,Default,,0000,0000,0000,,Przenosimy się do miast. Dialogue: 0,0:07:19.47,0:07:21.60,Default,,0000,0000,0000,,Upychamy się coraz gęściej. Dialogue: 0,0:07:21.62,0:07:23.24,Default,,0000,0000,0000,,W Europie znów są wilki Dialogue: 0,0:07:23.26,0:07:27.18,Default,,0000,0000,0000,,i wędrują przez kontynent na zachód. Dialogue: 0,0:07:28.30,0:07:29.78,Default,,0000,0000,0000,,Nasz świat się zmienia. Dialogue: 0,0:07:32.02,0:07:33.34,Default,,0000,0000,0000,,Macie zmartwienia. Dialogue: 0,0:07:34.78,0:07:39.68,Default,,0000,0000,0000,,Ta mapa pokazuje, \Ngdzie na świecie jest woda. Dialogue: 0,0:07:39.70,0:07:41.40,Default,,0000,0000,0000,,Dziś to wiemy. Dialogue: 0,0:07:41.42,0:07:44.69,Default,,0000,0000,0000,,Spójrzcie, gdzie było Çatalhöyük, Dialogue: 0,0:07:44.69,0:07:46.54,Default,,0000,0000,0000,,gdzie łączą się trzy kontynenty: Dialogue: 0,0:07:46.54,0:07:47.88,Default,,0000,0000,0000,,Afryka, Azja i Europa, Dialogue: 0,0:07:47.88,0:07:50.64,Default,,0000,0000,0000,,a zobaczycie, że mnóstwo ludzi żyje tam, Dialogue: 0,0:07:50.64,0:07:52.40,Default,,0000,0000,0000,,gdzie wody jest bardzo mało. Dialogue: 0,0:07:52.42,0:07:56.12,Default,,0000,0000,0000,,Zobaczcie obszary, gdzie dużo pada. Dialogue: 0,0:07:56.14,0:07:58.30,Default,,0000,0000,0000,,A można to jeszcze bardziej urozmaicić. Dialogue: 0,0:07:59.54,0:08:02.92,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast mapy ukształtowanej przez ludzi, Dialogue: 0,0:08:02.94,0:08:05.16,Default,,0000,0000,0000,,można ją ukształtować przez wodę, Dialogue: 0,0:08:05.18,0:08:07.06,Default,,0000,0000,0000,,a potem zmieniać ją co miesiąc, Dialogue: 0,0:08:07.07,0:08:08.81,Default,,0000,0000,0000,,żeby pokazać, ile wody przypada Dialogue: 0,0:08:08.81,0:08:11.94,Default,,0000,0000,0000,,na każdy fragment globu. Dialogue: 0,0:08:13.02,0:08:16.32,Default,,0000,0000,0000,,Spójrzcie na monsuny sunące po planecie, Dialogue: 0,0:08:16.34,0:08:19.94,Default,,0000,0000,0000,,wygląda, jakby biło jej serce. Dialogue: 0,0:08:20.82,0:08:25.34,Default,,0000,0000,0000,,A wszystko to stało się możliwe Dialogue: 0,0:08:25.93,0:08:27.81,Default,,0000,0000,0000,,dopiero za mojego życia: Dialogue: 0,0:08:27.82,0:08:30.98,Default,,0000,0000,0000,,zobaczenie, że tu właśnie żyjemy. Dialogue: 0,0:08:31.74,0:08:33.67,Default,,0000,0000,0000,,Mamy wystarczająco dużo wody. Dialogue: 0,0:08:34.86,0:08:39.22,Default,,0000,0000,0000,,Oto mapa upraw na świecie. Dialogue: 0,0:08:40.38,0:08:42.82,Default,,0000,0000,0000,,A tu są miejsca, na których polegamy Dialogue: 0,0:08:42.82,0:08:44.86,Default,,0000,0000,0000,,przy uprawie ryżu i kukurydzy. Dialogue: 0,0:08:45.90,0:08:48.17,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie martwią się, że zabraknie jedzenia, Dialogue: 0,0:08:48.17,0:08:49.79,Default,,0000,0000,0000,,ale my wiemy, że jeśli tylko Dialogue: 0,0:08:49.79,0:08:51.54,Default,,0000,0000,0000,,będziemy jeść mniej mięsa Dialogue: 0,0:08:51.54,0:08:54.54,Default,,0000,0000,0000,,i mniej zwierząt karmić plonami, Dialogue: 0,0:08:54.54,0:08:56.96,Default,,0000,0000,0000,,jedzenia wystarczy dla wszystkich, Dialogue: 0,0:08:56.98,0:09:00.22,Default,,0000,0000,0000,,o ile będziemy o sobie myśleć Dialogue: 0,0:09:00.22,0:09:03.22,Default,,0000,0000,0000,,jako o jednej grupie ludzi. Dialogue: 0,0:09:03.22,0:09:04.50,Default,,0000,0000,0000,,Wiemy też o tym, Dialogue: 0,0:09:06.38,0:09:08.44,Default,,0000,0000,0000,,co w dzisiejszych czasach Dialogue: 0,0:09:08.46,0:09:11.02,Default,,0000,0000,0000,,robimy bardzo źle. Dialogue: 0,0:09:12.58,0:09:17.42,Default,,0000,0000,0000,,Tę mapę świata na pewno już widzieliście. Dialogue: 0,0:09:18.58,0:09:20.52,Default,,0000,0000,0000,,Jest to mapa Dialogue: 0,0:09:20.54,0:09:23.92,Default,,0000,0000,0000,,utworzona ze zdjęć satelitarnych, Dialogue: 0,0:09:23.94,0:09:26.72,Default,,0000,0000,0000,,jeśli pamiętacie satelity wokół planety, Dialogue: 0,0:09:26.74,0:09:29.10,Default,,0000,0000,0000,,które pokazałem w pierwszym slajdzie, Dialogue: 0,0:09:30.34,0:09:33.34,Default,,0000,0000,0000,,przedstawia ona obraz Ziemi nocą. Dialogue: 0,0:09:34.73,0:09:36.67,Default,,0000,0000,0000,,Zwykle widząc tę mapę w znajomej formie Dialogue: 0,0:09:41.26,0:09:43.59,Default,,0000,0000,0000,,sądzicie, że widzicie mapę tego, Dialogue: 0,0:09:43.59,0:09:45.22,Default,,0000,0000,0000,,gdzie mieszkają ludzie. Dialogue: 0,0:09:45.22,0:09:47.70,Default,,0000,0000,0000,,Tam gdzie są światła, tam są ludzie. Dialogue: 0,0:09:48.42,0:09:52.70,Default,,0000,0000,0000,,Ale tu, na tym obrazie świata, Dialogue: 0,0:09:52.70,0:09:55.13,Default,,0000,0000,0000,,znów rozciągnęliśmy świat. Dialogue: 0,0:09:56.42,0:09:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Każde miejsce na tej mapie Dialogue: 0,0:09:58.58,0:10:01.58,Default,,0000,0000,0000,,ma takie samo zagęszczenie ludności. Dialogue: 0,0:10:01.58,0:10:03.78,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli jakiś obszar nie ma w ogóle ludzi, Dialogue: 0,0:10:03.78,0:10:05.68,Default,,0000,0000,0000,,skurczyliśmy go do zera, Dialogue: 0,0:10:05.70,0:10:07.24,Default,,0000,0000,0000,,żeby całkiem zniknął. Dialogue: 0,0:10:07.26,0:10:11.10,Default,,0000,0000,0000,,Każdemu poświęcamy tyle samo miejsca. Dialogue: 0,0:10:11.88,0:10:13.98,Default,,0000,0000,0000,,Teraz światła nie pokazują już, Dialogue: 0,0:10:13.98,0:10:15.74,Default,,0000,0000,0000,,gdzie są ludzie, Dialogue: 0,0:10:15.74,0:10:17.52,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ ludzie są wszędzie. Dialogue: 0,0:10:18.22,0:10:20.16,Default,,0000,0000,0000,,Teraz światła na mapie, Dialogue: 0,0:10:20.18,0:10:23.16,Default,,0000,0000,0000,,światła w Londynie, w Kairze, w Tokio, Dialogue: 0,0:10:23.18,0:10:26.12,Default,,0000,0000,0000,,światła wschodniego wybrzeża USA Dialogue: 0,0:10:26.14,0:10:29.08,Default,,0000,0000,0000,,pokazują, gdzie mieszkają ludzie Dialogue: 0,0:10:29.10,0:10:31.30,Default,,0000,0000,0000,,tak energetycznie rozrzutni, Dialogue: 0,0:10:32.26,0:10:37.83,Default,,0000,0000,0000,,że stać ich na włączanie świateł, Dialogue: 0,0:10:37.83,0:10:39.80,Default,,0000,0000,0000,,żeby świeciły w niebo, Dialogue: 0,0:10:39.82,0:10:42.90,Default,,0000,0000,0000,,żeby satelity mogły zrobić takie zdjęcie. Dialogue: 0,0:10:43.94,0:10:46.06,Default,,0000,0000,0000,,Ciemne miejsca na mapie to tam, Dialogue: 0,0:10:46.82,0:10:49.12,Default,,0000,0000,0000,,gdzie ludzie nie mają dostępu Dialogue: 0,0:10:49.12,0:10:51.50,Default,,0000,0000,0000,,do takiej energii Dialogue: 0,0:10:51.50,0:10:53.60,Default,,0000,0000,0000,,lub miejsca, gdzie mają, Dialogue: 0,0:10:53.62,0:10:58.46,Default,,0000,0000,0000,,lecz nauczyli się nie świecić w niebo. Dialogue: 0,0:10:58.98,0:11:01.21,Default,,0000,0000,0000,,Gdybym mógł pokazać tę mapę Dialogue: 0,0:11:01.21,0:11:03.39,Default,,0000,0000,0000,,animowaną w czasie, zobaczylibyście, Dialogue: 0,0:11:03.39,0:11:06.20,Default,,0000,0000,0000,,że Tokio stało się ciemniejsze, Dialogue: 0,0:11:06.22,0:11:09.02,Default,,0000,0000,0000,,bo od czasu tsunami Dialogue: 0,0:11:09.75,0:11:13.51,Default,,0000,0000,0000,,Japonia musi zadowalać się 75% energii, Dialogue: 0,0:11:13.51,0:11:16.12,Default,,0000,0000,0000,,bo wyłączyła elektrownie nuklearne. Dialogue: 0,0:11:16.34,0:11:17.91,Default,,0000,0000,0000,,I świat się nie skończył. Dialogue: 0,0:11:18.50,0:11:21.20,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu mniej światła poszło w niebo. Dialogue: 0,0:11:21.72,0:11:24.70,Default,,0000,0000,0000,,Jest mnóstwo Dialogue: 0,0:11:24.72,0:11:27.16,Default,,0000,0000,0000,,świetnych wiadomości na świecie. Dialogue: 0,0:11:28.28,0:11:31.70,Default,,0000,0000,0000,,Śmiertelność noworodków spada Dialogue: 0,0:11:31.72,0:11:35.60,Default,,0000,0000,0000,,i to spada w niewiarygodnym tempie. Dialogue: 0,0:11:36.32,0:11:37.76,Default,,0000,0000,0000,,Kilka lat temu Dialogue: 0,0:11:38.49,0:11:41.08,Default,,0000,0000,0000,,liczba niemowląt umierających na świecie Dialogue: 0,0:11:41.08,0:11:42.60,Default,,0000,0000,0000,,w pierwszym roku życia Dialogue: 0,0:11:42.60,0:11:45.68,Default,,0000,0000,0000,,spadła o 5% w ciągu zaledwie roku. Dialogue: 0,0:11:48.00,0:11:50.50,Default,,0000,0000,0000,,Więcej dzieci chodzi do szkoły Dialogue: 0,0:11:50.52,0:11:53.14,Default,,0000,0000,0000,,i uczy się czytać i pisać, Dialogue: 0,0:11:53.16,0:11:55.98,Default,,0000,0000,0000,,łączy się z internetem Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.02,Default,,0000,0000,0000,,i zamierza pójść na studia, Dialogue: 0,0:11:59.04,0:12:02.94,Default,,0000,0000,0000,,niż kiedykolwiek dotąd, \Nw niebywałym tempie. Dialogue: 0,0:12:02.96,0:12:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Zaś najwięcej młodych osób Dialogue: 0,0:12:05.44,0:12:08.44,Default,,0000,0000,0000,,idących na studia na świecie, Dialogue: 0,0:12:08.44,0:12:10.32,Default,,0000,0000,0000,,to kobiety, nie mężczyźni. Dialogue: 0,0:12:11.56,0:12:13.81,Default,,0000,0000,0000,,Mogę rzucać dobrymi wiadomościami Dialogue: 0,0:12:13.81,0:12:15.48,Default,,0000,0000,0000,,jedna za drugą, Dialogue: 0,0:12:15.48,0:12:18.10,Default,,0000,0000,0000,,o tym, co się poprawia na Ziemi, Dialogue: 0,0:12:18.12,0:12:20.68,Default,,0000,0000,0000,,ale mamy skłonność do skupiania się Dialogue: 0,0:12:22.28,0:12:25.02,Default,,0000,0000,0000,,na złych wiadomościach, bo są bliżej. Dialogue: 0,0:12:25.04,0:12:30.51,Default,,0000,0000,0000,,Rebecca Solnit świetnie to wyjaśniła: Dialogue: 0,0:12:30.51,0:12:32.42,Default,,0000,0000,0000,,"Przyrost stopniowych, Dialogue: 0,0:12:32.42,0:12:34.44,Default,,0000,0000,0000,,niedostrzegalnych zmian, Dialogue: 0,0:12:34.44,0:12:36.38,Default,,0000,0000,0000,,które mogą stanowić postęp Dialogue: 0,0:12:36.38,0:12:38.86,Default,,0000,0000,0000,,i które dramatycznie odróżniają Dialogue: 0,0:12:38.86,0:12:40.58,Default,,0000,0000,0000,,naszą erę od przeszłości..." Dialogue: 0,0:12:40.60,0:12:42.98,Default,,0000,0000,0000,,Przeszłość była dużo bardziej stabilna... Dialogue: 0,0:12:44.64,0:12:46.64,Default,,0000,0000,0000,,"kontrast przyćmiony Dialogue: 0,0:12:46.64,0:12:49.64,Default,,0000,0000,0000,,niedramatyczną naturą \Nstopniowej przemiany, Dialogue: 0,0:12:49.64,0:12:52.60,Default,,0000,0000,0000,,przerywanej sporadycznym zgiełkiem". Dialogue: 0,0:12:52.82,0:12:55.18,Default,,0000,0000,0000,,Sporadycznie dzieją się straszne rzeczy. Dialogue: 0,0:12:55.94,0:13:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Pokazują je co wieczór w wiadomościach. Dialogue: 0,0:13:02.38,0:13:06.36,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówią, że przyrost populacji zwalnia. Dialogue: 0,0:13:06.38,0:13:08.11,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówią, że świat staje się Dialogue: 0,0:13:08.11,0:13:09.42,Default,,0000,0000,0000,,bardziej połączony. Dialogue: 0,0:13:09.42,0:13:11.94,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówią o niesamowitych usprawnieniach Dialogue: 0,0:13:11.94,0:13:13.10,Default,,0000,0000,0000,,w rozumieniu. Dialogue: 0,0:13:13.10,0:13:16.24,Default,,0000,0000,0000,,Nie mówią, że powoli uczymy się Dialogue: 0,0:13:16.26,0:13:18.62,Default,,0000,0000,0000,,marnować mniej i mniej konsumować. Dialogue: 0,0:13:18.62,0:13:20.29,Default,,0000,0000,0000,,To jest moja ostatnia mapa. Dialogue: 0,0:13:20.29,0:13:22.54,Default,,0000,0000,0000,,Na tej mapie usunęliśmy morza Dialogue: 0,0:13:22.56,0:13:24.36,Default,,0000,0000,0000,,i oceany. Dialogue: 0,0:13:25.28,0:13:27.30,Default,,0000,0000,0000,,Teraz patrzycie wyłącznie Dialogue: 0,0:13:27.32,0:13:31.18,Default,,0000,0000,0000,,na około 7,4 miliarda ludzi Dialogue: 0,0:13:31.20,0:13:33.24,Default,,0000,0000,0000,,na mapie narysowanej w proporcji Dialogue: 0,0:13:33.24,0:13:35.04,Default,,0000,0000,0000,,do tych ludzi. Dialogue: 0,0:13:35.04,0:13:37.25,Default,,0000,0000,0000,,Patrzycie na ponad miliard w Chinach, Dialogue: 0,0:13:37.25,0:13:39.94,Default,,0000,0000,0000,,możecie zobaczyć największe miasto świata Dialogue: 0,0:13:39.96,0:13:41.85,Default,,0000,0000,0000,,ale nie wiecie, jak się nazywa. Dialogue: 0,0:13:42.88,0:13:44.74,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie, że Indie Dialogue: 0,0:13:44.76,0:13:46.84,Default,,0000,0000,0000,,są w centrum tego świata. Dialogue: 0,0:13:47.44,0:13:50.74,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie, że Europa jest w rogu. Dialogue: 0,0:13:50.76,0:13:53.82,Default,,0000,0000,0000,,A my, dziś, w Exeter Dialogue: 0,0:13:53.84,0:13:56.78,Default,,0000,0000,0000,,jesteśmy całkiem na skraju naszej planety. Dialogue: 0,0:13:56.80,0:13:59.78,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy na malutkim skrawku skały, Dialogue: 0,0:13:59.80,0:14:01.50,Default,,0000,0000,0000,,Europy, Dialogue: 0,0:14:01.52,0:14:04.14,Default,,0000,0000,0000,,w której jest mniej niż 1 procent Dialogue: 0,0:14:04.16,0:14:06.18,Default,,0000,0000,0000,,dorosłych z całego świata Dialogue: 0,0:14:06.20,0:14:08.74,Default,,0000,0000,0000,,i mniej niż pół procenta Dialogue: 0,0:14:08.76,0:14:10.60,Default,,0000,0000,0000,,dzieci całego świata. Dialogue: 0,0:14:11.44,0:14:14.22,Default,,0000,0000,0000,,Świat, w którym żyjemy stabilizuje się, Dialogue: 0,0:14:14.22,0:14:16.08,Default,,0000,0000,0000,,urbanizuje, Dialogue: 0,0:14:16.08,0:14:18.06,Default,,0000,0000,0000,,starzeje się Dialogue: 0,0:14:18.08,0:14:20.22,Default,,0000,0000,0000,,łączy się. Dialogue: 0,0:14:20.24,0:14:22.61,Default,,0000,0000,0000,,Jest wiele rzeczy, Dialogue: 0,0:14:22.61,0:14:24.52,Default,,0000,0000,0000,,których można się bać, Dialogue: 0,0:14:24.52,0:14:28.07,Default,,0000,0000,0000,,ale nie trzeba bać się siebie nawzajem Dialogue: 0,0:14:28.07,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,aż tak, jak to teraz robimy. Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:31.48,Default,,0000,0000,0000,,Musimy dostrzec, Dialogue: 0,0:14:31.48,0:14:34.76,Default,,0000,0000,0000,,że żyjemy już w nowym świecie. Dialogue: 0,0:14:34.76,0:14:35.98,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję bardzo. Dialogue: 0,0:14:36.00,0:14:38.64,Default,,0000,0000,0000,,(Brawa)