[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.50,0:00:09.77,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều người ở Mỹ \Nvà Châu Mỹ Latin Dialogue: 0,0:00:09.77,0:00:12.10,Default,,0000,0000,0000,,từ nhỏ đều đã ăn \Nmừng lễ tưởng niệm Dialogue: 0,0:00:12.10,0:00:14.25,Default,,0000,0000,0000,,chuyến thám hiểm \Ncủa Chistopher Columbus, Dialogue: 0,0:00:14.25,0:00:16.65,Default,,0000,0000,0000,,nhưng liệu ông có phải\Nnhà thám hiểm vĩ đại Dialogue: 0,0:00:16.65,0:00:20.07,Default,,0000,0000,0000,,người đã sát nhập hai thế giới\Nhay là một tên bóc lột tàn bạo Dialogue: 0,0:00:20.07,0:00:23.02,Default,,0000,0000,0000,,mang đến chủ nghĩa thực dân\Nvà cảnh nô lệ? Dialogue: 0,0:00:23.02,0:00:26.25,Default,,0000,0000,0000,,Thậm chí có phải chính\Nông đã tìm ra Châu Mỹ? Dialogue: 0,0:00:26.25,0:00:32.47,Default,,0000,0000,0000,,Đã đến lúc đưa Columbus \Nra toà án Lịch sử . Dialogue: 0,0:00:32.47,0:00:34.12,Default,,0000,0000,0000,,"Trật tự, trật tự! Dialogue: 0,0:00:34.12,0:00:37.98,Default,,0000,0000,0000,,Khoan đã, tôi phải làm \Nviệc vào ngày hôm nay à?" Dialogue: 0,0:00:37.99,0:00:39.38,Default,,0000,0000,0000,,"Vâng, thưa Quý Tòa. Dialogue: 0,0:00:39.38,0:00:43.91,Default,,0000,0000,0000,,Từ năm 1792, Ngày Columbus được ăn\Nmừng ở nhiều nơi trên khắp nước Mỹ, Dialogue: 0,0:00:43.91,0:00:47.24,Default,,0000,0000,0000,,ngày 12/10 đã trở thành ngày \Nkỷ niệm cho đến tận bây giờ. Dialogue: 0,0:00:47.24,0:00:51.17,Default,,0000,0000,0000,,Mặc dù ngày này được tuyên bố\Nlà ngày lễ chính thức vào năm 1934, Dialogue: 0,0:00:51.17,0:00:54.49,Default,,0000,0000,0000,,các tiểu bang trong nước \Nkhông bắt buộc phải tuân theo. Dialogue: 0,0:00:54.49,0:00:58.22,Default,,0000,0000,0000,,Hiện nay, chỉ còn 23 bang xem đây \Nlà ngày lễ và tổ chức ăn mừng Dialogue: 0,0:00:58.22,0:01:02.08,Default,,0000,0000,0000,,và ngày càng có nhiều tiểu\Nbang bỏ hẳn ngày này." Dialogue: 0,0:01:02.08,0:01:02.78,Default,,0000,0000,0000,,"Tiếc thật! Dialogue: 0,0:01:02.78,0:01:05.14,Default,,0000,0000,0000,,Vào thập niên 70, \Nchúng ta còn kéo dài nó Dialogue: 0,0:01:05.14,0:01:07.02,Default,,0000,0000,0000,,đến tận Thứ Hai \Ntuần tiếp theo Dialogue: 0,0:01:07.02,0:01:08.88,Default,,0000,0000,0000,,để nghỉ được 3 ngày liên tiếp Dialogue: 0,0:01:08.88,0:01:12.01,Default,,0000,0000,0000,,nhưng tôi đoán các bạn đơn giản\Nlà ghét các ngày lễ Dialogue: 0,0:01:12.01,0:01:14.21,Default,,0000,0000,0000,,Ờ chúng ta\Nkỷ niệm cái gì vậy?" Dialogue: 0,0:01:14.21,0:01:17.10,Default,,0000,0000,0000,,"Thôi nào, thưa Quý Tòa,\Nở trường có dạy mà Dialogue: 0,0:01:17.10,0:01:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Christopher Columbus thuyết phục\Nvua Tây Ban Nha giao cho ông nhiệm vụ Dialogue: 0,0:01:20.64,0:01:23.15,Default,,0000,0000,0000,,tìm tuyến đường thương mại\Ntốt hơn đến Ấn Độ Dialogue: 0,0:01:23.15,0:01:26.96,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thay vì đi về phía Đông,\Nông lại đi về phía Tây. Dialogue: 0,0:01:26.96,0:01:29.25,Default,,0000,0000,0000,,Mọi người đều nói \Nđiều đó thật điên rồ Dialogue: 0,0:01:29.25,0:01:32.78,Default,,0000,0000,0000,,vì họ vẫn nghĩ thế giới hình phẳng,\Nnhưng ông thì không. Dialogue: 0,0:01:32.78,0:01:35.74,Default,,0000,0000,0000,,Đến năm 1492, khi đang\Nlênh đênh trên biển, Dialogue: 0,0:01:35.74,0:01:38.75,Default,,0000,0000,0000,,ông đã phát hiện ra thứ \Ncòn tốt đẹp hơn cả Ấn Độ: Dialogue: 0,0:01:38.75,0:01:40.59,Default,,0000,0000,0000,,một châu lục mới." Dialogue: 0,0:01:40.59,0:01:42.20,Default,,0000,0000,0000,,"Thật là vô lý! Dialogue: 0,0:01:42.20,0:01:44.74,Default,,0000,0000,0000,,Thứ nhất, những người\Ncó học đều biết Dialogue: 0,0:01:44.74,0:01:47.03,Default,,0000,0000,0000,,thế giới có hình cầu \Ntừ thời Aristotle. Dialogue: 0,0:01:47.03,0:01:49.81,Default,,0000,0000,0000,,Thứ hai, Columbus không \Nkhám phá ra bất cứ thứ gì. Dialogue: 0,0:01:49.81,0:01:52.49,Default,,0000,0000,0000,,Đã có người sống ở đây\Ncả ngàn năm. Dialogue: 0,0:01:52.49,0:01:55.48,Default,,0000,0000,0000,,Và ông cũng không phải \Nngười Châu Âu đầu tiên đến đây Dialogue: 0,0:01:55.48,0:01:59.05,Default,,0000,0000,0000,,Người Nauy đã định cư ở \NNewfounland 500 trước đó." Dialogue: 0,0:01:59.05,0:02:03.08,Default,,0000,0000,0000,,"Đừng có nói là tại sao tất cả \Nchúng ta không đội mũ sừng bò nhé?" Dialogue: 0,0:02:03.08,0:02:06.50,Default,,0000,0000,0000,,"Thật ra, họ không hề \Nđội mấy cái mũ đó." Dialogue: 0,0:02:06.50,0:02:09.82,Default,,0000,0000,0000,,"Ai thèm quan tâm mấy tên Viking đó \Nđến đây vào khi nào chứ? Dialogue: 0,0:02:09.82,0:02:13.27,Default,,0000,0000,0000,,Với lại, họ đâu có định cư \Nlâu dài như Columbus Dialogue: 0,0:02:13.27,0:02:16.41,Default,,0000,0000,0000,,và tin lan truyền về khắp Châu Âu\Ncủa ông ta Dialogue: 0,0:02:16.41,0:02:18.79,Default,,0000,0000,0000,,đã tạo cảm hứng \Ncho các nhà thám hiểm, Dialogue: 0,0:02:18.79,0:02:20.54,Default,,0000,0000,0000,,khai hoang theo sau. Dialogue: 0,0:02:20.54,0:02:23.54,Default,,0000,0000,0000,,Không có ông, không ai \Ntrong chúng ta ở đây hôm nay." Dialogue: 0,0:02:23.54,0:02:24.100,Default,,0000,0000,0000,,"Và chính vì ông ta, Dialogue: 0,0:02:24.100,0:02:28.26,Default,,0000,0000,0000,,hàng triệu thổ dân Châu Mỹ\Nkhông còn ở đây hôm nay. Dialogue: 0,0:02:28.26,0:02:31.84,Default,,0000,0000,0000,,Ông biết Columbus đã làm gì với\Ncác thuộc địa tìm được không? Dialogue: 0,0:02:31.84,0:02:34.82,Default,,0000,0000,0000,,Ông ta bắt giam những \Nthổ dân đầu tiên mà ông gặp Dialogue: 0,0:02:34.82,0:02:38.05,Default,,0000,0000,0000,,và viết trên hải trình\Nrằng ông đã dễ dàng Dialogue: 0,0:02:38.05,0:02:40.66,Default,,0000,0000,0000,,chinh phục và bắt tất cả họ làm nô lệ." Dialogue: 0,0:02:40.66,0:02:43.94,Default,,0000,0000,0000,,"Ồ thôi nào, mấy tên thổ dân\Nlúc đó cũng đang đánh nhau mà. Dialogue: 0,0:02:43.94,0:02:46.63,Default,,0000,0000,0000,,Không phải chính họ đã nói \Nvới Columbus rằng Dialogue: 0,0:02:46.63,0:02:49.72,Default,,0000,0000,0000,,họ bị các bộ lạc khác tấn công\Nvà bắt làm tù binh sao? Dialogue: 0,0:02:49.72,0:02:51.90,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, nhưng chiến tranh\Ngiữa các bộ lạc Dialogue: 0,0:02:51.90,0:02:54.07,Default,,0000,0000,0000,,thường rời rạc và có giới hạn. Dialogue: 0,0:02:54.07,0:02:56.55,Default,,0000,0000,0000,,Không thể nào quét sạch\Nđến 90% dân số được." Dialogue: 0,0:02:56.55,0:02:59.95,Default,,0000,0000,0000,,"Vậy tại sao ngày lễ Columbus lại \Nquan trọng với anh đến vậy?" Dialogue: 0,0:02:59.95,0:03:03.27,Default,,0000,0000,0000,,Thưa Quý Tòa, chuyến thám hiểm\Ncủa Columbus mang lại cơ hội Dialogue: 0,0:03:03.27,0:03:05.84,Default,,0000,0000,0000,,cho những người gặp khó khăn\Nkhắp Châu Âu, Dialogue: 0,0:03:05.84,0:03:08.24,Default,,0000,0000,0000,,biểu trưng cho tự do \Nvà khởi đầu mới. Dialogue: 0,0:03:08.24,0:03:11.45,Default,,0000,0000,0000,,Và khám phá của ông ấy\Nđã mang lại cho ông bà ta Dialogue: 0,0:03:11.45,0:03:15.78,Default,,0000,0000,0000,,cơ hội đến đây, xây dựng cuộc sống\Ntốt hơn cho con cháu của mình. Dialogue: 0,0:03:15.78,0:03:18.50,Default,,0000,0000,0000,,Bộ chúng ta không\Nxứng đáng có một người hùng Dialogue: 0,0:03:18.50,0:03:22.94,Default,,0000,0000,0000,,để nhắc nhở rằng đất nước này \Nđược xây dựng từ những người nhập cư ư?" Dialogue: 0,0:03:22.94,0:03:24.100,Default,,0000,0000,0000,,"Vậy còn các thổ dân thì sao? Dialogue: 0,0:03:24.100,0:03:28.74,Default,,0000,0000,0000,,Họ gần như bị quét sạch,\Nbuộc phải lui vào vùng đất riêng Dialogue: 0,0:03:28.74,0:03:32.30,Default,,0000,0000,0000,,và con cháu vẫn phải chịu\Nsự nghèo khó và phân biệt đối xử? Dialogue: 0,0:03:32.30,0:03:36.26,Default,,0000,0000,0000,,Làm thế nào một người hùng lại có thể \Ngây ra của quá nhiều sự khổ đau?" Dialogue: 0,0:03:36.26,0:03:39.74,Default,,0000,0000,0000,,"Đó là lịch sử. Anh không thể \Nphán xét người của thế kỷ 15 Dialogue: 0,0:03:39.74,0:03:41.12,Default,,0000,0000,0000,,theo chuẩn mực hiện đại . Dialogue: 0,0:03:41.12,0:03:42.66,Default,,0000,0000,0000,,Những người thời đó nghĩ Dialogue: 0,0:03:42.66,0:03:45.47,Default,,0000,0000,0000,,việc khuếch trương Thiên Chúa giáo \Nvà nền văn minh Dialogue: 0,0:03:45.47,0:03:47.08,Default,,0000,0000,0000,,là nhiệm vụ thiêng liêng." Dialogue: 0,0:03:47.08,0:03:50.76,Default,,0000,0000,0000,,"Xét theo chuẩn mực đạo đức lúc đó,\Nông ta cũng đã rất xấu xa rồi. Dialogue: 0,0:03:50.76,0:03:53.73,Default,,0000,0000,0000,,Lúc cai trị Hispaniola, ông ta \Ntra tấn và chặt tay chân Dialogue: 0,0:03:53.73,0:03:56.33,Default,,0000,0000,0000,,thổ dân nào không \Nđem về đủ vàng Dialogue: 0,0:03:56.33,0:03:59.90,Default,,0000,0000,0000,,và bán những bé gái \N9 tuổi làm nô lệ tình dục, Dialogue: 0,0:03:59.90,0:04:03.51,Default,,0000,0000,0000,,ông ta thậm chí còn tàn bạo\Nvới những người mới nhập cư, Dialogue: 0,0:04:03.51,0:04:07.06,Default,,0000,0000,0000,,đến nỗi bị tước \Nquyền lực và bị tống vào tù. Dialogue: 0,0:04:07.06,0:04:09.31,Default,,0000,0000,0000,,Khi nhà truyền giáo \NBartolomé de las Casas Dialogue: 0,0:04:09.31,0:04:11.10,Default,,0000,0000,0000,,đặt chân đến đảo, ông viết: Dialogue: 0,0:04:11.10,0:04:16.84,Default,,0000,0000,0000,,Từ năm 1494 -1508, có \Ntrên 3 triệu người bỏ mạng Dialogue: 0,0:04:16.84,0:04:19.92,Default,,0000,0000,0000,,do chiến tranh, làm nô lệ \Nvà khai thác khoáng sản. Dialogue: 0,0:04:19.92,0:04:23.00,Default,,0000,0000,0000,,Ai trong thế hế hệ tương lai\Ncó thể tin được điều này?" Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:26.09,Default,,0000,0000,0000,,"Tôi không chắc là \Nmình tin vào những con số đó." Dialogue: 0,0:04:26.09,0:04:29.51,Default,,0000,0000,0000,,"Vậy không có cách nào khác\Nđể ngày lễ này được ăn mừng à?" Dialogue: 0,0:04:29.51,0:04:31.28,Default,,0000,0000,0000,,"Ở vài nước Châu Mỹ Latinh, Dialogue: 0,0:04:31.28,0:04:34.21,Default,,0000,0000,0000,,họ ăn mừng ngày này nhưng \Ndưới nhiều cái tên, Dialogue: 0,0:04:34.21,0:04:36.02,Default,,0000,0000,0000,,như Día de la Raza. Dialogue: 0,0:04:36.02,0:04:39.44,Default,,0000,0000,0000,,Ăn mừng vì thổ dân \Ncùng nền văn hóa của họ Dialogue: 0,0:04:39.44,0:04:41.59,Default,,0000,0000,0000,,đã sống sót qua\Nthời kỳ thuộc địa. Dialogue: 0,0:04:41.60,0:04:44.58,Default,,0000,0000,0000,,Một số nơi trên nước Mỹ \Ncũng đã đổi tên ngày lễ Dialogue: 0,0:04:44.58,0:04:47.72,Default,,0000,0000,0000,,thành Ngày Thổ Dân Châu Mỹ hay là \NNgày của Người Bản Xứ Dialogue: 0,0:04:47.72,0:04:50.28,Default,,0000,0000,0000,,và thay đổi sự tán dương \Nsao cho phù hợp." Dialogue: 0,0:04:50.28,0:04:53.54,Default,,0000,0000,0000,,"Vậy sao không đơn \Ngiản là đổi tên ngày lễ?" Dialogue: 0,0:04:53.54,0:04:55.02,Default,,0000,0000,0000,,"Vì đó là truyền thống. Dialogue: 0,0:04:55.02,0:04:58.98,Default,,0000,0000,0000,,Những người bình thường cần có \Nngười hùng và chuyện thần thoại. Dialogue: 0,0:04:58.98,0:05:02.51,Default,,0000,0000,0000,,Sao ta không thể cứ ăn mừng\Nnhư đã từng suốt một thế kỷ qua, Dialogue: 0,0:05:02.51,0:05:05.57,Default,,0000,0000,0000,,thay vì đào sâu\Nvào chi tiết trong lịch sử? Dialogue: 0,0:05:05.57,0:05:08.57,Default,,0000,0000,0000,,Thực chất, có ai ăn mừng\Ntội diệt chủng đâu." Dialogue: 0,0:05:08.57,0:05:12.51,Default,,0000,0000,0000,,"Truyền thống thay đổi theo thời gian\Nvà cách ta chọn để lưu giữ nó Dialogue: 0,0:05:12.51,0:05:14.86,Default,,0000,0000,0000,,nói lên nhiều điều \Nvề giá trị của chúng ta." Dialogue: 0,0:05:14.86,0:05:18.12,Default,,0000,0000,0000,,"Chà, có vẻ như việc \Ncho quan toà mệt mỏi này Dialogue: 0,0:05:18.12,0:05:21.39,Default,,0000,0000,0000,,một ngày nghỉ không nằm\Ntrong những giá trị đó rồi." Dialogue: 0,0:05:21.39,0:05:24.55,Default,,0000,0000,0000,,Truyền thống và ngày lễ \Nquan trọng với mọi nền văn hóa Dialogue: 0,0:05:24.55,0:05:26.42,Default,,0000,0000,0000,,nhưng người hùng trong thời đại này Dialogue: 0,0:05:26.42,0:05:28.75,Default,,0000,0000,0000,,có thể là bạo chúa \Nở thời đại tiếp theo, Dialogue: 0,0:05:28.75,0:05:32.99,Default,,0000,0000,0000,,khi kiến thức lịch sử được mở rộng\Nvà giá trị của ta, theo đó, tăng lên Dialogue: 0,0:05:32.99,0:05:36.23,Default,,0000,0000,0000,,việc quyết định truyền thống\Ncó ý nghĩa gì ngày hôm nay Dialogue: 0,0:05:36.23,0:05:40.02,Default,,0000,0000,0000,,là một phần thiết yếu trong việc \Nđưa lịch sử ra toà phán xét.