1
00:00:06,817 --> 00:00:09,773
Birleşik Devletler'de
ve Latin Amerika'da birçok insan

2
00:00:09,773 --> 00:00:14,540
Chiristopher Columbus'un yolculuğunun 
yıl dönümünü kutlayarak büyümüştür,

3
00:00:14,540 --> 00:00:18,106
fakat o iki dünyayı bir
araya getiren gözükara bir kaşif miydi

4
00:00:18,376 --> 00:00:22,611
yoksa sömürgeciliği ve köleliği getiren 
acımasız bir sömürgeci miydi?

5
00:00:22,611 --> 00:00:25,752
Amerka'yı gerçekten de keşfetti mi?

6
00:00:26,252 --> 00:00:31,962
Tarihle karşı karşıya gelen Christopher 
Columbus'u kürsüye çıkarma vakti geldi.

7
00:00:32,472 --> 00:00:34,123
"Sessizlik, sessizlik.

8
00:00:34,123 --> 00:00:36,614
Bir dakika, bugün işte olmam
gerekiyor muydu ki?"

9
00:00:36,614 --> 00:00:37,989
(Öksürük)

10
00:00:37,989 --> 00:00:39,380
"Evet, Sayın Hakim.

11
00:00:39,380 --> 00:00:43,910
1792'den beri Columbus Günü,
gerçek yıl dönümü olan 12 Ekim'de

12
00:00:43,910 --> 00:00:47,245
Birleşik Devletler'in 
birçok yerinde kutlanıldı.

13
00:00:47,245 --> 00:00:51,170
1934'de resmi bayram 
ilan edildiyse de

14
00:00:51,170 --> 00:00:54,783
ayrı devletler buna 
riayet etmek zorunda değiller.

15
00:00:54,783 --> 00:00:57,394
Sadece 23 devlet 
kamu hizmetlerini kapatıyor

16
00:00:57,394 --> 00:01:01,135
ve çoğu devlet bunu 
tamamen geride bırakıyor."

17
00:01:01,135 --> 00:01:02,075
(Öksürük)

18
00:01:02,075 --> 00:01:03,329
"Ne yazık.

19
00:01:03,329 --> 00:01:06,233
70'lerde insanların 
üç gün güzelce hafta sonları olsun diye

20
00:01:06,233 --> 00:01:08,875
Ekim'in ikinci pazartesisine
bile taşıdık,

21
00:01:08,875 --> 00:01:12,008
ama sanırım siz millet 
kutlamalardan nefret ediyorsunuz."

22
00:01:12,008 --> 00:01:14,017
"Ah, yine neyi kutluyoruz?"

23
00:01:14,207 --> 00:01:17,104
"Hadi ama, Sayın Hakim,
bunu hepimiz okulda öğrendik.

24
00:01:17,104 --> 00:01:20,975
Christopher Columbus, Hindistan'a giden
daha iyi bir ticaret rotası bulmak adına,

25
00:01:20,975 --> 00:01:24,977
karadan Doğu'ya doğru değil Batı'dan 
gemiyle dünyanın etrafından dolanarak

26
00:01:24,977 --> 00:01:27,540
onu göreve göndermesi için 
İspanya Kralını ikna etti.

27
00:01:27,540 --> 00:01:31,269
Herkes bunun çılgınca olduğunu söyledi 
çünkü hala dünyayı düz zannediyorlardı

28
00:01:31,269 --> 00:01:32,968
ama o doğrusunu biliyordu.

29
00:01:32,968 --> 00:01:36,188
1492'de okyanusun maviliklerine açıldı,

30
00:01:36,308 --> 00:01:38,423
Hindistan'dan daha iyi bir şey buldu:

31
00:01:38,423 --> 00:01:40,143
Tamamen yeni bir kıta."

32
00:01:40,593 --> 00:01:42,200
"Zırvalık.

33
00:01:42,200 --> 00:01:46,604
Öncelikle eğitimli insanlar Aristo'dan 
beri dünyanın yuvarlak olduğunu biliyor.

34
00:01:46,794 --> 00:01:49,524
İkincisi, Columbus hiçbir şey keşfetmedi.

35
00:01:49,814 --> 00:01:52,867
İnsanlar orada bin yıllardır yaşıyordu.

36
00:01:52,867 --> 00:01:55,272
Ziyaret eden ilk Avrupalı bile değil.

37
00:01:55,272 --> 00:01:59,171
İskandinavlar Newfoundland'e 
neredeyse 500 yıl önce yerleşti."

38
00:01:59,561 --> 00:02:02,737
"Hadi canım, peki neden hepimiz 
o inek miğferlerini takmıyoruz?"

39
00:02:02,737 --> 00:02:05,385
"Aslında, onlar da giymiyorlardı."

40
00:02:05,385 --> 00:02:06,978
(Öksürük)

41
00:02:06,978 --> 00:02:09,818
"Birkaç Viking'in bir zamanlar 
ne yaptığı kimin umurunda?

42
00:02:09,818 --> 00:02:13,268
O yerleşkeler yerinde kalmadı 
ama Columbus'unki kaldı.

43
00:02:13,268 --> 00:02:16,411
Avrupa'ya getirdiği haberler 
çok uzaklara yayıldı,

44
00:02:16,411 --> 00:02:20,162
ardından gelen kaşiflere 
ve göçmenlere ilham oldu.

45
00:02:20,442 --> 00:02:23,541
O olmasaydı, bugün hiçbirimiz 
burada olmazdık."

46
00:02:23,541 --> 00:02:28,757
"Ve onun yüzünden milyonlarca 
Amerikan Yerlisi bugün burada değil.

47
00:02:29,067 --> 00:02:31,837
Columbus bulduğu kolonilerle ne yaptı, 
biliyor musun?

48
00:02:31,837 --> 00:02:34,822
İlk karşılaştığı yerlileri 
tutsak aldı ve günlüğüne

49
00:02:34,822 --> 00:02:40,241
onlara hükmedip köleleştirmenin 
ne kadar kolay olabileceğini yazdı."

50
00:02:40,571 --> 00:02:44,314
"Ah, hadi ama. O zamanlar herkes 
birbiriyle savaşıyordu.

51
00:02:44,514 --> 00:02:46,448
Yerliler, Columbus'a diğer kabilelerin

52
00:02:46,448 --> 00:02:50,062
baskın yapıp esirler aldıklarını
söylemedi mi?"

53
00:02:50,062 --> 00:02:52,837
"Evet, ama kabilesel savaş
tek tük ve kısıtlıydı.

54
00:02:52,837 --> 00:02:55,931
Kesinlikle nüfusun 
%90'ını silip süpürmedi."

55
00:02:56,241 --> 00:02:59,949
"Hmm. Columbus'u kutlamak senin için 
neden bu kadar önemli ki?

56
00:02:59,949 --> 00:03:03,962
"Sayın Hakim, Columbus'un yolculuğu 
Avrupa'da mücadele eden insanların

57
00:03:03,962 --> 00:03:08,288
ilham kaynağıydı, özgürlüğü 
ve yeni başlangıçları simgeliyor.

58
00:03:08,288 --> 00:03:11,450
Onun keşfi büyüklerimize 
ve atalarımıza buraya gelme

59
00:03:11,450 --> 00:03:15,677
ve çocukları için daha iyi 
bir yaşam kurma şansı tanıdı.

60
00:03:15,707 --> 00:03:19,346
Ülkemizin göçmenlerin mücadeleleri 
üzerine kurulu olduğunu hatırlatmak için

61
00:03:19,346 --> 00:03:22,565
bir kahramanı hak etmiyor muyuz?"

62
00:03:22,775 --> 00:03:25,657
"Peki ya neredeyse tamamen 
yok edilmiş, tecrite zorlanmış,

63
00:03:25,657 --> 00:03:28,832
soydaşları hala yoksulluk 
ve ayrımcılıktan muzdarip

64
00:03:28,832 --> 00:03:32,395
Amerika Yerlilerinin çabaları ne olacak?

65
00:03:32,685 --> 00:03:36,420
Bu kadar acıya sebep olmuş bir adamı 
nasıl kahraman ilan edeceksin?"

66
00:03:36,520 --> 00:03:41,210
"Tarih bu. 15. yy'daki bir adımı 
modern standartlara göre yargılayamazsın.

67
00:03:41,210 --> 00:03:44,625
O zamanlar insanlar Hristiyanlığı 
ve uygarlığı tüm dünyaya yaymayı

68
00:03:44,625 --> 00:03:47,081
ahlaki bir görev olarak görüyormuş."

69
00:03:47,391 --> 00:03:50,262
"Aslında, eski standartlara 
göre de oldukça kötüydü.

70
00:03:50,262 --> 00:03:53,430
Hispanyola'yı yönetirken
yeterince altın getirmeyen yerlilere

71
00:03:53,430 --> 00:03:56,333
işkence edip sakat bıraktı

72
00:03:56,333 --> 00:03:59,815
ve 9 yaşındaki kız çocuklarını 
seks köleliğine sattı.

73
00:03:59,895 --> 00:04:02,631
Yönettiği diğer sömürgelere karşı da

74
00:04:02,631 --> 00:04:06,489
öyle zalimdi ki 
yetkileri alınıp hapse atıldı.

75
00:04:07,059 --> 00:04:11,263
Misyoner Bartolomé de las Casas 
adayı ziyarete geldiğinde:

76
00:04:11,263 --> 00:04:16,087
'1494'ten 1508'e kadar 
3.000.000'dan fazla insan

77
00:04:16,167 --> 00:04:19,897
savaş, kölelik ve mayından mahvoldu.

78
00:04:20,517 --> 00:04:23,447
Gelecek nesillerden 
kim buna inanacak?" diye yazdı.

79
00:04:23,447 --> 00:04:26,086
"Bu sayılara pek inanamadım."

80
00:04:26,086 --> 00:04:29,398
"Söylesene, bayramın kutlanması için 
başka yollar yok mu?"

81
00:04:29,398 --> 00:04:31,278
"Bazı Latin Amerika ülkelerinde

82
00:04:31,278 --> 00:04:35,210
aynı tarihi Día de la Raza gibi 
farklı isimlerle kutluyorlar.

83
00:04:35,730 --> 00:04:39,437
Bu yerlerde daha çok 
sömürge döneminden sağ çıkmış

84
00:04:39,437 --> 00:04:41,949
yerli ve karma kültürler kutlanıyor.

85
00:04:41,949 --> 00:04:44,583
ABD'de bazı yerler de bayramı, 
Amerika Yerlileri Günü

86
00:04:44,583 --> 00:04:47,724
ya da Yerli Halklar Günü 
olarak yeniden adlandırdı

87
00:04:47,724 --> 00:04:50,356
ve kutlamaları da ona göre değiştirdi."

88
00:04:50,486 --> 00:04:53,440
"Peki, eğer sorun varsa 
neden sadece ismi değiştirmediler?"

89
00:04:53,440 --> 00:04:55,511
"Çünkü bu bir gelenek.

90
00:04:55,511 --> 00:04:59,004
Sıradan insanlar kahramanlara 
ve kuruluş mitlerine ihtiyaç duyar.

91
00:04:59,004 --> 00:05:01,918
Böyle ciddi araştırmalara dalmadan,

92
00:05:01,918 --> 00:05:05,233
yüzyıl boyunca yaptığımız gibi 
kutlamaya devam edemez miyiz?

93
00:05:05,573 --> 00:05:08,690
Kimsenin gerçekten 
soykırımı kutladığı yok."

94
00:05:08,910 --> 00:05:12,349
"Gelenekler değişir 
ve onları yaşatma biçimimiz,

95
00:05:12,349 --> 00:05:14,860
değerlerimiz hakkında çok şey ifade eder."

96
00:05:14,860 --> 00:05:20,870
"Peki, görünüşe göre yorgun hakimlere
izin günü vermek bu değerlerden değil."

97
00:05:21,790 --> 00:05:24,649
Gelenekler ve bayramlar 
tüm kültürler için önemlidir

98
00:05:24,649 --> 00:05:28,518
ama bir dönemdeki kahraman, 
tarihi bilgimiz genişledikçe

99
00:05:28,518 --> 00:05:32,529
ve değerlerimiz geliştikçe
gelecek dönemin haini olabilir.

100
00:05:32,529 --> 00:05:35,694
Bu geleneklerin bugün ne 
ifade etmesi gerektiğine karar vermek

101
00:05:35,694 --> 00:05:38,972
tarihi yargılamanın büyük bir kısmıdır.