1
00:00:06,300 --> 00:00:09,773
Li Amerîkayê gellek mirov ji biçûkatiyê ve

2
00:00:09,773 --> 00:00:14,054
salvegera Sefera Christopher Columbusî
pîroz dikin.

3
00:00:14,054 --> 00:00:18,334
Gelo Christopher Columbus ew keşfdar bû
ku her du dinya gihandin hev?

4
00:00:18,336 --> 00:00:22,611
an zordarekî bû ku mêtingerî û
koletî anî Amerîkayê?

5
00:00:22,611 --> 00:00:26,252
Gelo bi rastî wî Amerîka keşf kir?

6
00:00:26,252 --> 00:00:32,274
Niha dem ew dem e ku
em Christopher Columbus darizînin.

7
00:00:32,340 --> 00:00:34,700
"Bêdeng bin, bêdeng bin di dadgehê de,

8
00:00:34,700 --> 00:00:37,420
Ma divê ez îro bişixulim?"

9
00:00:37,520 --> 00:00:39,038
"Belê, birêz dadger,

10
00:00:39,038 --> 00:00:43,618
Ji 1792'an û vir ve 12ê Kewçêrê,
li gelek deverên Amerîkayê

11
00:00:43,620 --> 00:00:46,980
wek roja Columbus tê pîrozkirin.

12
00:00:47,100 --> 00:00:51,017
Di sala 1934an de, ev roj bi awayê fermî 
wek betlane hat pejirandin,

13
00:00:51,017 --> 00:00:54,630
lê parêzgeh li ser vê biryarê neman.

14
00:00:54,783 --> 00:00:57,940
Bi tenê 23 parêzgehan, 
ev roj wek betlane qebûlkir,

15
00:00:57,940 --> 00:01:01,660
parêzgehên din karên xwe ranewestandin"

16
00:01:01,880 --> 00:01:03,320
"Xebînet e, heyf e,

17
00:01:03,329 --> 00:01:06,233
di salên 70yî de me bi sê rojan
betlane dikir û

18
00:01:06,233 --> 00:01:08,875
em sê rojan bi şahî dijîn,

19
00:01:08,875 --> 00:01:12,008
lê mirovên vê heyamê
ji pîrozbahiyan fahm nakin''

20
00:01:12,008 --> 00:01:14,207
"Uh, Em dîsa çi pîroz dikin?"

21
00:01:14,207 --> 00:01:17,104
"Birêz dadger, em hemû li dibistanê
hîn bûn.

22
00:01:17,104 --> 00:01:20,635
Christopher Columbus qralê Spanyayê
qaneh kir ku

23
00:01:20,635 --> 00:01:23,147
rêyeke nû ya Hîndîstanê bibîne,

24
00:01:23,147 --> 00:01:27,054
lê ne di rojhilatî re, di rojavayî re.

25
00:01:27,054 --> 00:01:30,783
Hemû kesî got tu dîn î, dinya rast e,

26
00:01:30,980 --> 00:01:32,960
lê wî bêhtir dizanî.

27
00:01:32,968 --> 00:01:36,308
Dema di 1492yan de bi rê ket,

28
00:01:36,308 --> 00:01:38,580
wî ciyekî ji Hîndîstanê çêtir dît:

29
00:01:38,580 --> 00:01:40,593
parzemîneke nû."

30
00:01:40,593 --> 00:01:42,002
"Tev derew e.

31
00:01:42,002 --> 00:01:46,596
Ya ewil, însanên zanyar dizanîn ku
dinya gulover e.

32
00:01:46,600 --> 00:01:49,800
Ya duyem Columbusî tiştek keşf nekir.

33
00:01:49,814 --> 00:01:52,617
Ji hezar sal zêdetir bû,
mirov li wir dijîyan,

34
00:01:52,617 --> 00:01:55,272
û beriya ku Columbus biçe,
Ewrûpî hatibûn Amerîkayê.

35
00:01:55,272 --> 00:01:59,561
500 sal beriya Columbus biçe,
Vîkîng hatibûn Amerîkayê."

36
00:01:59,561 --> 00:02:03,640
"Nexwe çima li serê me hemûyan
mîxferên Vîkîng'ê tune?"

37
00:02:03,640 --> 00:02:06,660
"Bi rastî tu car ew mîxfer bi kar neanîn."

38
00:02:06,978 --> 00:02:09,238
"Xema kê ye ku Vîkîng hatine?

39
00:02:09,240 --> 00:02:13,060
Vîkîngan dewam nekir, wenda bûn,
lê Colombous'i dewam kir,

40
00:02:13,268 --> 00:02:16,411
û xeber gihişt hemû Ewrûpayê ,

41
00:02:16,411 --> 00:02:20,442
gellek mirov hatin li Amerîkayê bi cî bûn.

42
00:02:20,442 --> 00:02:23,541
Ne ji wî bibûya yek ji me
îro ne li vir bû."

43
00:02:23,541 --> 00:02:28,777
"Û bi xêra wî bi mîlyonan 
niştecihên Amerîkayê îro ne li vir in.

44
00:02:28,777 --> 00:02:32,200
Colombous, tu dizanî di mêtingehan de 
çi kir, dema ew der ava kirin?

45
00:02:32,200 --> 00:02:34,820
Niştecihên ku yekem car dîtî, dîl girt

46
00:02:34,822 --> 00:02:40,571
û nivîsî ku çawa niştecihên Amerîkayê
bi hêsanî tên girtin û dibin kole.

47
00:02:40,571 --> 00:02:44,514
"Of, hemî kes bi hev re şer dike.

48
00:02:44,514 --> 00:02:46,594
Beriya Colombousî jî eşîrên Amerîkayê

49
00:02:46,600 --> 00:02:50,060
bi hev re şer dikir û hev dîl digirt.

50
00:02:50,062 --> 00:02:52,837
"Erê, lê şerê eşîran hinek xwezayî bû û

51
00:02:52,837 --> 00:02:56,241
Ji 90%î gel nehat qirkirin.

52
00:02:56,241 --> 00:02:59,949
"Hmm. Çima pîrozkirina roja Columbus
ji bo we ewqas girîng e?"

53
00:02:59,949 --> 00:03:03,300
"Birêz dadgeh, Sefera Columbusî ji bo me

54
00:03:03,300 --> 00:03:08,280
sembola azadiyê û nîşaneya jiyaneke nû ye,

55
00:03:08,288 --> 00:03:11,045
û keşfa Colombousî derfet çêkir
ji bo kalikên me

56
00:03:11,045 --> 00:03:15,562
ku bên vê derê, jiyaneke nû ava bikin.

57
00:03:15,760 --> 00:03:19,200
Gelo mafê me tune ye em lehengê ku

58
00:03:19,200 --> 00:03:22,920
bûye sembola têkoşîna penaberan
bibîr bînin?"

59
00:03:22,925 --> 00:03:27,640
''Tu qala berxwedana niştecihên Amerîkayê
ku du re hemû hatin qetilkirin nakî

60
00:03:27,640 --> 00:03:31,420
û heta, îro jî zilm û zordarî
li zarokên wan tên kirin

61
00:03:31,420 --> 00:03:32,680
û xizan in.

62
00:03:32,685 --> 00:03:36,300
Çawa mirovekî ku bûye 
sedema ewqas zordariyê, dibe leheng?"

63
00:03:36,300 --> 00:03:41,020
"Tu nikarî bi awayekî modern
mirovekî ji sedsala 15an darizînî.

64
00:03:41,029 --> 00:03:43,075
Ji bo mirovên wê serdemê

65
00:03:43,075 --> 00:03:47,391
belavkirina ola mesihî û
şaristaniyê erkeke pîroz bû."

66
00:03:47,391 --> 00:03:50,591
"Bi rastî ew li gor serdema xwe jî
pir zordar bû.

67
00:03:50,600 --> 00:03:53,040
Dema ku ew desthilatdarê Hispaniola bû,

68
00:03:53,040 --> 00:03:56,580
li însanên ku zêr nedianîn,
şkence dikir û ew însan seqet dibûn.

69
00:03:56,580 --> 00:03:59,895
Wî keçikên neh salî dikirin koleyên seksê,

70
00:03:59,895 --> 00:04:02,951
û ji mêtingehkarên din zêdetir zalim bû

71
00:04:02,951 --> 00:04:07,059
û di dawiyê de derb li desthilatdariya wî
hat xistin û ket girtîgehê.

72
00:04:07,059 --> 00:04:09,313
''Gava ku mîsyoner, 
Bartolomé de las Casas,

73
00:04:09,313 --> 00:04:11,097
serdana giravê kir, nivîsî ku,

74
00:04:11,097 --> 00:04:16,767
ji 1494an heta 1508an, nêzikê 3 mîlyon
însan ji ber şer û koletiyê telef bûne.

75
00:04:16,767 --> 00:04:22,898
Di siberojê de dê kî, baweriya xwe
bi we bîne?''

76
00:04:23,000 --> 00:04:26,080
"Bi rastî, ez ji van hejmaran
bawer nakim.''

77
00:04:26,086 --> 00:04:29,398
"Awayekî din nîn e ku vê rojê
pîroz bikin?"

78
00:04:29,398 --> 00:04:31,278
"Li hin welatên din yên Latîn Amerîkayê

79
00:04:31,278 --> 00:04:35,073
heman rojê bi navekî din pîroz dikin,
wek Día de la Raza.

80
00:04:35,073 --> 00:04:38,780
Li wan deran wek roja berxwedana çanda xwe

81
00:04:38,780 --> 00:04:41,940
li hember mêtingehkariyê pîroz dikin.

82
00:04:41,949 --> 00:04:44,940
Hin deverên Amerîkayê, ev roj, bi navê

83
00:04:44,940 --> 00:04:48,080
Roja Binecihên Amerîkî tê pîrozkirin,

84
00:04:48,080 --> 00:04:50,740
û wateya rojê jî diguhere.''

85
00:04:50,746 --> 00:04:53,440
"Ku pirsgirêk ev be, 
çima tenê nav naguherînin?"

86
00:04:53,440 --> 00:04:55,511
"Ji ber ku ev kevneşopî ye.

87
00:04:55,511 --> 00:04:59,004
Ji mirovên ji rêzê re 
leheng û çîrokên wan pewîst in.

88
00:04:59,004 --> 00:05:02,548
Bêyî ku evqas lêkolînên tevlihev bikin,

89
00:05:02,548 --> 00:05:05,573
em nikarin weke ku em bi hezar salan
dikin, pîroz bikin?

90
00:05:05,573 --> 00:05:08,403
Ev ne pîrozkirina komkujiyekê ye."

91
00:05:08,610 --> 00:05:12,640
"Kevnoşopî diguherin û
awayê ku em pîroz dikin

92
00:05:12,640 --> 00:05:14,600
nirxên me nîşan dide. "

93
00:05:14,600 --> 00:05:20,693
"Baş e, ez jî westiyam, rojeke ku
ne nirxê îro ye darizînim."

94
00:05:20,840 --> 00:05:24,640
Kevnoşopî û pîrozbahî ji bo hemû çandan
girîng in,

95
00:05:24,649 --> 00:05:28,518
lê lehengê çandekê belkî ji bo çandeke din
zordar be.

96
00:05:28,518 --> 00:05:32,529
Zanyariyên me yên dîrokî
nirxên me jî diguherînin.

97
00:05:32,529 --> 00:05:35,740
ji bo em bikarin wateya rastîn
a kevneşopiyan fahm bikin,

98
00:05:35,740 --> 00:05:39,480
, hewce ye em wan di dadgeha dîrokî de
darizînin.