0:00:00.968,0:00:02.118
Dag iedereen.

0:00:03.562,0:00:08.498
Het is een beetje raar, want ik schreef [br]dat mensen digitaal gingen worden,

0:00:08.522,0:00:11.236
maar ik had niet gedacht [br]dat het zal zo snel zou gebeuren

0:00:11.260,0:00:12.919
en wel met mij.

0:00:13.649,0:00:16.331
Maar hier sta ik als digitale avatar

0:00:16.355,0:00:19.021
en hier zijn jullie, [br]laten we dus beginnen.

0:00:20.070,0:00:22.203
Laten we beginnen met een vraag.

0:00:22.823,0:00:26.357
Hoeveel fascisten zijn er [br]vandaag in het publiek?

0:00:26.381,0:00:27.831
(Gelach)

0:00:27.855,0:00:30.204
Het is een beetje moeilijk te zeggen

0:00:30.228,0:00:33.695
omdat we vergeten zijn wat fascisme is.

0:00:34.498,0:00:37.077
Mensen gebruiken nu de term ‘fascist’

0:00:37.101,0:00:40.109
als een soort algemene belediging.

0:00:40.133,0:00:44.080
Of ze verwarren fascisme met nationalisme.

0:00:44.863,0:00:50.251
Dus laten we even verduidelijken [br]wat het fascisme eigenlijk is

0:00:50.275,0:00:53.395
en hoe het verschilt van nationalisme.

0:00:53.838,0:00:56.453
De mildere vormen van nationalisme

0:00:56.483,0:01:00.361
waren een van de meest [br]weldoende menselijke creaties.

0:01:00.990,0:01:04.831
Naties zijn gemeenschappen [br]van miljoenen vreemden

0:01:04.865,0:01:06.838
die elkaar niet echt kennen.

0:01:07.489,0:01:10.894
Bijvoorbeeld ken ik [br]de acht miljoen mensen niet

0:01:10.918,0:01:13.474
die mijn Israëlisch [br]staatsburgerschap delen.

0:01:14.109,0:01:16.276
Maar dankzij het nationalisme

0:01:16.300,0:01:20.106
kunnen we allemaal voor elkaar zorgen[br]en effectief samenwerken.

0:01:20.450,0:01:21.650
Dit is erg goed.

0:01:22.093,0:01:27.831
Sommige mensen, zoals John Lennon, [br]dachten dat zonder nationalisme,

0:01:27.855,0:01:31.645
de wereld een vredig paradijs zou zijn.

0:01:32.010,0:01:35.358
Maar veel waarschijnlijker [br]zouden we zonder nationalisme

0:01:35.358,0:01:38.239
in tribale chaos hebben geleefd.

0:01:38.684,0:01:43.819
Als je vandaag naar de meest welvarende [br]en vreedzame landen in de wereld kijkt,

0:01:43.843,0:01:48.133
landen als Zweden, Zwitserland en Japan,

0:01:48.157,0:01:53.120
zul je zien dat ze een heel sterk gevoel [br]van nationalisme hebben.

0:01:53.750,0:01:57.910
Daar tegenover staan landen die [br]een sterk gevoel van nationalisme missen,

0:01:57.934,0:02:01.355
zoals Congo, Somalië en Afghanistan,

0:02:01.379,0:02:03.553
eerder gewelddadig en arm.

0:02:04.855,0:02:08.993
Wat is dan fascisme[br]en hoe verschilt het van nationalisme?

0:02:09.941,0:02:15.344
Nationalisme vertelt me [br]dat mijn volk uniek is

0:02:15.368,0:02:19.169
en dat ik speciale verplichtingen [br]heb jegens mijn volk.

0:02:19.641,0:02:25.847
Fascisme vertelt me daarentegen [br]dat mijn volk het beste is

0:02:25.871,0:02:29.783
en dat ik er exclusieve [br]verplichtingen tegenover heb.

0:02:30.895,0:02:35.726
Ik hoef me geen zorgen te maken[br]over iets of iemand anders dan mijn volk.

0:02:36.465,0:02:40.068
Meestal hebben mensen [br]natuurlijk vele identiteiten

0:02:40.092,0:02:42.514
en loyaliteit tegenover [br]verschillende groepen.

0:02:43.036,0:02:47.840
Zo kan ik een goed patriot [br]en trouw aan mijn land zijn

0:02:47.864,0:02:51.102
en tegelijkertijd trouw zijn [br]aan mijn familie,

0:02:51.126,0:02:53.487
mijn buurt, mijn beroep,

0:02:53.511,0:02:54.971
de mensheid als geheel,

0:02:54.995,0:02:56.599
waarheid en schoonheid.

0:02:57.370,0:03:01.641
Natuurlijk, als ik verschillende [br]identiteiten en loyaliteiten heb,

0:03:01.665,0:03:04.998
creëert dat soms [br]conflicten en complicaties.

0:03:05.506,0:03:09.140
Maar ja, wie zei ooit [br]dat het leven gemakkelijk was?

0:03:09.649,0:03:11.689
Het leven is gecompliceerd.

0:03:11.713,0:03:12.863
Wen er maar aan.

0:03:14.331,0:03:20.331
Fascisme krijg je als mensen [br]proberen om complicaties te negeren

0:03:20.355,0:03:23.464
en om het leven te gemakkelijk [br]voor zichzelf te maken.

0:03:24.128,0:03:29.700
Fascisme ontkent alle identiteiten met [br]uitzondering van de nationale identiteit

0:03:29.724,0:03:34.833
en dringt erop aan dat ik alleen [br]verplichtingen jegens mijn volk heb.

0:03:35.421,0:03:39.525
Als mijn volk eist [br]dat ik mijn familie opoffer,

0:03:39.549,0:03:41.985
dan zal ik mijn familie opofferen.

0:03:42.009,0:03:46.283
Als mijn volk eist [br]dat ik miljoenen mensen dood,

0:03:46.307,0:03:48.965
dan zal ik miljoenen mensen doden.

0:03:49.442,0:03:55.517
En als mijn volk eist dat ik [br]waarheid en schoonheid verraad,

0:03:55.541,0:03:58.564
dan zal ik waarheid [br]en schoonheid verraden.

0:03:59.587,0:04:04.113
Hoe evalueert een fascist [br]bijvoorbeeld kunst?

0:04:04.615,0:04:09.904
Hoe bepaalt een fascist[br]of een film goed of slecht is?

0:04:10.728,0:04:14.900
Heel, heel, heel eenvoudig.

0:04:15.260,0:04:17.188
Er is eigenlijk maar één maatstaf:

0:04:17.593,0:04:21.069
is de film in het belang van de natie,

0:04:21.093,0:04:22.537
dan is het een goede film.

0:04:22.561,0:04:25.464
Als de film het belang [br]van de natie niet dient,

0:04:25.478,0:04:26.990
is het een slechte film.

0:04:27.014,0:04:28.164
Dat is het.

0:04:28.496,0:04:33.384
Evenzo, hoe beslist een fascist [br]wat kinderen op school leren?

0:04:33.877,0:04:35.964
Nogmaals, het is heel eenvoudig.

0:04:35.988,0:04:37.933
Er is slechts één maatstaf:

0:04:37.957,0:04:42.902
je leert de kinderen dingen [br]die het belang van de natie dienen.

0:04:43.323,0:04:45.910
De waarheid heeft geen belang.

0:04:48.372,0:04:53.798
De verschrikkingen van Wereldoorlog II[br]en de Holocaust herinneren ons

0:04:53.822,0:04:57.955
aan de verschrikkelijke gevolgen [br]van deze manier van denken.

0:04:58.508,0:05:03.053
Maar meestal, als we het hebben [br]over de kwalen van het fascisme,

0:05:03.077,0:05:05.737
doen we dat op een ineffectieve manier,

0:05:05.761,0:05:07.613
omdat we de neiging hebben

0:05:07.643,0:05:10.823
om het fascisme af te schilderen [br]als een afschuwelijk monster,

0:05:10.823,0:05:14.729
zonder echt uit te leggen [br]wat er zo verleidelijk aan is.

0:05:15.284,0:05:19.998
Net als Hollywoodfilms die slechteriken

0:05:20.022,0:05:24.045
-- Voldemort, Sauron of Darth Vader --

0:05:24.069,0:05:26.701
lelijk, gemeen en wreed afschilderen.

0:05:26.725,0:05:29.263
Ze zijn zelfs wreed [br]tegenover hun medestanders.

0:05:29.670,0:05:33.291
Als ik deze films zie, begrijp ik nooit

0:05:33.315,0:05:37.325
waarom iemand in de verleiding zou komen

0:05:37.325,0:05:40.895
om een walgelijke griezel [br]als Voldemort te volgen?

0:05:40.895,0:05:44.411
Het probleem met het kwaad [br]in het echte leven is,

0:05:44.435,0:05:47.326
dat het kwade er niet per se [br]lelijk hoeft uit te zien.

0:05:47.688,0:05:49.580
Het kan er erg mooi uitzien.

0:05:50.354,0:05:53.077
Dit is iets dat [br]het christendom heel goed wist,

0:05:53.101,0:05:55.291
en de reden waarom [br]in de christelijke kunst,

0:05:55.291,0:05:56.831
in tegenstelling tot Hollywood,

0:05:56.831,0:06:00.699
Satan wordt meestal afgebeeld [br]als een prachtige vent.

0:06:01.259,0:06:05.855
Daarom is het zo moeilijk om [br]de verleidingen van Satan te weerstaan,

0:06:05.879,0:06:10.623
en ook zo moeilijk om de verleidingen [br]van het fascisme te weerstaan.

0:06:10.980,0:06:13.702
Fascisme maakt dat mensen zichzelf zien

0:06:13.726,0:06:18.969
als behorend tot het mooiste [br]en belangrijkste ding in de wereld:

0:06:18.993,0:06:20.295
de natie.

0:06:20.319,0:06:21.665
En dan denken mensen:

0:06:21.689,0:06:24.878
"Nou, ze leerden ons dat [br]het fascisme lelijk is.

0:06:25.442,0:06:28.466
Maar als ik in de spiegel kijk, [br]zie ik iets heel moois,

0:06:28.490,0:06:30.681
dus kan ik toch geen fascist zijn, niet?"

0:06:31.022,0:06:31.957
Fout.

0:06:31.957,0:06:33.744
Dat is het probleem met het fascisme.

0:06:33.768,0:06:36.387
Als je in de fascistische spiegel kijkt,

0:06:36.411,0:06:40.945
zie je jezelf zo veel mooier [br]dan je werkelijk bent.

0:06:41.371,0:06:45.664
In de jaren 1930, toen de Duitsers [br]in de fascistische spiegel keken,

0:06:45.688,0:06:49.728
zagen ze Duitsland [br]als het mooiste in de wereld.

0:06:50.244,0:06:53.680
Als vandaag de Russen [br]in de fascistische spiegel kijken,

0:06:53.704,0:06:57.263
zien ze Rusland [br]als het mooiste in de wereld.

0:06:57.577,0:07:00.705
En als Israëli's in [br]de fascistische spiegel kijken,

0:07:00.729,0:07:05.109
zullen zij Israël zien [br]als het mooiste in de wereld.

0:07:06.657,0:07:08.354
Dit betekent niet dat we nu

0:07:08.354,0:07:11.964
worden geconfronteerd [br]met een herhaling van de jaren 1930.

0:07:12.304,0:07:15.779
Fascisme en dictaturen kunnen terugkomen,

0:07:15.803,0:07:19.042
maar ze zullen terugkomen [br]in een nieuwe vorm,

0:07:19.066,0:07:21.807
een vorm die veel relevanter is

0:07:21.831,0:07:25.640
voor de nieuwe technologische [br]realiteit van de 21ste eeuw.

0:07:26.538,0:07:29.005
In oude tijden was land

0:07:29.029,0:07:32.269
de belangrijkste troef in de wereld.

0:07:32.911,0:07:36.775
Politiek was daarom de strijd [br]om zeggenschap over land.

0:07:37.141,0:07:43.001
Dictatuur betekende dat al het land [br]eigendom was van één enkele heerser

0:07:43.025,0:07:44.897
of een kleine oligarchie.

0:07:45.827,0:07:50.646
In de moderne tijd werden [br]machines belangrijker dan land.

0:07:51.347,0:07:54.947
Politiek werd de strijd [br]om zeggenschap over de machines.

0:07:55.354,0:07:57.350
En dictatuur betekende

0:07:57.374,0:08:01.284
dat te veel van de machines [br]werden geconcentreerd

0:08:01.308,0:08:04.588
in de handen van de overheid [br]of van een kleine elite.

0:08:05.109,0:08:09.815
Nu vervangt data zowel land als machines

0:08:09.839,0:08:11.950
als de belangrijkste troef.

0:08:12.600,0:08:17.940
Politiek wordt de strijd [br]om de datastromen te controleren.

0:08:17.964,0:08:20.672
Dictatuur betekent nu

0:08:20.696,0:08:25.966
dat te veel data terechtkomen [br]in handen van de overheid

0:08:26.000,0:08:28.420
of van een kleine elite.

0:08:28.871,0:08:33.783
Het grootste gevaar dat [br]de liberale democratie nu loopt

0:08:33.807,0:08:37.077
is dat de revolutie [br]in informatietechnologie

0:08:37.101,0:08:41.891
dictaturen efficiënter zullen maken[br]dan democratieën.

0:08:42.760,0:08:44.379
In de 20ste eeuw

0:08:44.403,0:08:49.363
versloegen democratie en kapitalisme [br]het fascisme en het communisme

0:08:49.387,0:08:51.639
omdat de democratie beter was

0:08:51.639,0:08:55.319
in het verwerken van data [br]en het nemen van beslissingen.

0:08:55.319,0:08:57.685
Voor de 20e-eeuwse technologie

0:08:57.709,0:09:03.744
was het gewoon niet efficiënt [br]om te proberen om te veel gegevens

0:09:03.768,0:09:06.527
en te veel macht [br]op één plek te concentreren.

0:09:07.244,0:09:11.727
Maar het is geen natuurwet

0:09:11.751,0:09:17.355
dat centrale dataverwerking [br]altijd minder efficiënt zal zijn

0:09:17.379,0:09:19.926
dan gedistribueerde gegevensverwerking.

0:09:20.605,0:09:24.042
Met de opkomst van kunstmatige [br]intelligentie en machinaal leren,

0:09:24.066,0:09:29.903
wordt het misschien mogelijk [br]om enorme hoeveelheden informatie

0:09:29.927,0:09:32.537
zeer efficiënt op één plaats te verwerken,

0:09:32.561,0:09:35.752
om alle beslissingen [br]te nemen op één plaats

0:09:35.776,0:09:40.196
zodat centrale gegevensverwerking [br]misschien efficiënter wordt

0:09:40.220,0:09:42.420
dan gedistribueerde gegevensverwerking.

0:09:43.053,0:09:46.813
Dan zou de grootste handicap [br]van autoritaire regimes

0:09:46.837,0:09:48.474
in de 20ste eeuw --

0:09:48.498,0:09:53.014
hun poging om alle informatie [br]op één plek te concentreren --

0:09:53.038,0:09:56.404
hun grootste voordeel worden.

0:09:58.768,0:10:03.675
Een ander technologisch gevaar [br]dat de toekomst van de democratie bedreigt,

0:10:03.699,0:10:08.858
is de fusie van de informatietechnologie [br]met biotechnologie,

0:10:08.882,0:10:12.887
die zou kunnen leiden [br]tot de creatie van algoritmes

0:10:12.911,0:10:17.227
die me beter kennen dan ik mezelf ken.

0:10:17.688,0:10:19.768
En als je eenmaal zulke algoritmes hebt,

0:10:19.792,0:10:22.641
kan een extern systeem, zoals de overheid,

0:10:22.665,0:10:26.189
niet alleen mijn beslissingen voorspellen,

0:10:26.213,0:10:30.134
het kan ook mijn gevoelens, [br]mijn emoties gaan manipuleren.

0:10:30.641,0:10:32.910
Een dictator zal [br]misschien niet in staat zijn

0:10:32.910,0:10:35.910
om mij goede gezondheidszorg [br]te verschaffen,

0:10:35.910,0:10:39.283
maar hij zal in staat zijn [br]om mij van hem te laten houden

0:10:39.307,0:10:41.974
en de oppositie te haten.

0:10:43.037,0:10:48.500
Democratie zal dat soort ontwikkeling [br]moeilijk kunnen overleven

0:10:48.524,0:10:50.674
omdat uiteindelijk

0:10:50.698,0:10:54.825
democratie niet gebaseerd is [br]op menselijke rationaliteit.

0:10:54.849,0:10:57.609
Ze is gebaseerd op menselijke gevoelens.

0:10:58.355,0:11:00.855
Tijdens verkiezingen en referenda

0:11:00.879,0:11:03.575
vragen ze je niet: "Wat denk je?"

0:11:03.998,0:11:07.394
Eigenlijk vragen ze: "Hoe voel je je?"

0:11:08.228,0:11:12.855
Als iemand je emoties [br]effectief kan manipuleren,

0:11:12.879,0:11:16.632
wordt democratie [br]een emotionele poppenkast.

0:11:18.006,0:11:22.521
Wat kunnen we doen [br]om de terugkeer van het fascisme

0:11:22.545,0:11:25.195
en de opkomst van nieuwe dictaturen [br]te voorkomen?

0:11:25.990,0:11:29.493
De belangrijkste vraag is dan:

0:11:29.513,0:11:32.353
wie controleert de gegevens?

0:11:32.823,0:11:34.498
Ben je een ingenieur,

0:11:34.522,0:11:38.490
zoek dan naar manieren om te voorkomen [br]dat te veel gegevens

0:11:38.514,0:11:41.339
in te weinig handen worden geconcentreerd.

0:11:41.752,0:11:44.696
En vind manieren om ervoor te zorgen

0:11:44.720,0:11:49.133
dat gedistribueerde dataverwerking [br]ten minste even efficiënt is

0:11:49.157,0:11:51.553
als centrale gegevensverwerking.

0:11:52.077,0:11:55.918
Dit zal de beste waarborg [br]voor de democratie zijn.

0:11:55.942,0:11:59.268
Voor wie geen ingenieur is,

0:11:59.292,0:12:02.736
is dan de belangrijkste vraag:

0:12:02.760,0:12:07.407
hoe laten we ons niet manipuleren

0:12:07.431,0:12:10.237
door degenen die de gegevens controleren.

0:12:11.387,0:12:15.493
De vijanden van de liberale democratie [br]hebben daar iets op gevonden.

0:12:15.919,0:12:18.291
Ze kapen onze gevoelens.

0:12:18.315,0:12:20.767
Niet onze e-mails, [br]niet onze bankrekeningen --

0:12:20.791,0:12:25.998
ze kapen onze gevoelens [br]van angst en haat en ijdelheid,

0:12:26.022,0:12:28.450
en gebruiken vervolgens die gevoelens

0:12:28.474,0:12:32.426
om de democratie van binnenuit [br]te polariseren en te vernietigen.

0:12:32.903,0:12:34.823
Eigenlijk is dat een methode

0:12:34.847,0:12:39.896
die Silicon Valley uitknobbelde [br]om ons producten te verkopen.

0:12:40.381,0:12:45.403
Maar nu gebruiken de vijanden [br]van de democratie net die methode

0:12:45.427,0:12:49.151
om ons angst en haat [br]en ijdelheid aan te smeren.

0:12:49.863,0:12:53.522
Ze kunnen deze gevoelens niet [br]uit het niets oproepen.

0:12:54.212,0:12:58.043
Dus moeten ze onze zwakheden leren kennen.

0:12:58.403,0:13:00.974
Om die vervolgens tegen ons te gebruiken.

0:13:01.482,0:13:04.990
En daarom is het [br]de verantwoordelijkheid van ons allen

0:13:05.014,0:13:07.648
om onze zwakheden te leren kennen

0:13:07.672,0:13:11.307
en ervoor te zorgen [br]dat ze geen wapen worden

0:13:11.331,0:13:14.214
in handen van [br]de vijanden van de democratie.

0:13:15.315,0:13:17.863
Onze eigen zwakheden leren kennen

0:13:17.887,0:13:23.470
zal ons ook helpen om de val van [br]de fascistische spiegel te vermijden.

0:13:24.204,0:13:28.355
Zoals eerder uitgelegd, [br]exploiteert fascisme onze ijdelheid.

0:13:28.805,0:13:34.551
Het toont ons veel mooier [br]dan we in werkelijkheid zijn.

0:13:34.575,0:13:36.042
Dit is de verleiding.

0:13:36.424,0:13:38.871
Maar als je jezelf echt kent,

0:13:38.895,0:13:42.363
val je niet voor dit soort van vleierij.

0:13:42.879,0:13:46.942
Als iemand je een spiegel voorhoudt

0:13:46.966,0:13:52.026
die alle lelijke kantjes verbergt [br]en je jezelf laat zien

0:13:52.050,0:13:56.334
als veel mooier en veel belangrijker

0:13:56.358,0:13:57.949
dan je werkelijk bent,

0:13:57.973,0:14:00.837
sla dan die spiegel kapot.

0:14:01.696,0:14:02.847
Dank je.

0:14:02.871,0:14:06.733
(Applaus)

0:14:10.677,0:14:12.309
Chris Anderson: Yuval, dank je.

0:14:12.333,0:14:13.484
Allemachtig.

0:14:13.958,0:14:15.898
Het is zo leuk om je weer te zien.

0:14:15.922,0:14:17.513
Dus, als ik je begrijp,

0:14:17.537,0:14:20.204
waarschuw je ons hier [br]voor twee grote gevaren.

0:14:20.228,0:14:24.720
Een ervan is de mogelijke opkomst [br]van een verleidelijke vorm van fascisme,

0:14:24.744,0:14:28.998
maar daarbij aanleunend dictaturen die [br]niet exact fascistisch hoeven te zijn,

0:14:29.022,0:14:31.585
maar alle data controleren.

0:14:31.609,0:14:33.705
Ik vraag me af of er een derde zorg is

0:14:33.729,0:14:35.987
die sommige mensen [br]hier al hebben aangegeven,

0:14:35.987,0:14:40.768
dat is waar, niet de overheid, [br]maar grote bedrijven al onze data beheren.

0:14:40.792,0:14:42.101
Hoe noem je dat

0:14:42.125,0:14:44.512
en hoe bezorgd moeten we daarover zijn?

0:14:44.536,0:14:47.875
Yuval Noah Harari: Uiteindelijk [br]is er niet zo'n groot verschil

0:14:47.899,0:14:50.325
tussen de bedrijven en de regeringen,

0:14:50.349,0:14:53.769
omdat, zoals ik al zei, de vraag is: [br]wie controleert de data?

0:14:53.793,0:14:55.188
Dat is de echte regering.

0:14:55.212,0:14:57.656
Of je het nu een bedrijf [br]of een regering noemt --

0:14:57.680,0:15:00.835
als het een bedrijf is [br]en het echt de data controleert,

0:15:00.859,0:15:02.787
dan is dat onze echte regering.

0:15:02.811,0:15:05.878
Dus is het verschil meer schijn [br]dan werkelijkheid.

0:15:06.529,0:15:08.881
CA: Maar voor bedrijven dan toch

0:15:08.881,0:15:12.930
kan je je marktmechanismen voorstellen [br]waardoor ze uitgeschakeld kunnen worden.

0:15:12.954,0:15:15.071
Ik bedoel, als de consument gewoon beslist

0:15:15.071,0:15:17.649
dat het bedrijf niet langer [br]zijn belangen behartigt,

0:15:17.673,0:15:19.586
gaat de deur open naar een andere markt.

0:15:19.610,0:15:21.456
Dat lijkt makkelijker voor te stellen

0:15:21.456,0:15:24.731
dan dat bijvoorbeeld de burgers opstaan [br]en een regering opheffen

0:15:24.731,0:15:25.967
die alles controleert.

0:15:25.991,0:15:27.656
YNH: Nou, zover zijn we nog niet,

0:15:27.656,0:15:32.728
maar nogmaals, als een corporatie je [br]echt beter kent dan jij jezelf kent --

0:15:32.752,0:15:38.006
althans je eigen diepste emoties [br]en verlangens kan manipuleren,

0:15:38.030,0:15:39.696
terwijl je het niet eens beseft --

0:15:39.720,0:15:42.299
zal je denken dat [br]dit je authentieke zelf is.

0:15:42.768,0:15:46.823
Dus in theorie, ja, in theorie [br]kan je opstaan tegen een bedrijf

0:15:46.847,0:15:50.580
net zoals je je in theorie [br]tegen een dictatuur kunt verzetten.

0:15:50.982,0:15:54.265
Maar in de praktijk [br]is het uiterst moeilijk.

0:15:55.281,0:15:59.363
CA: Zoals je in ‘Homo Deus’ beweert [br]dat dit de eeuw zou zijn

0:15:59.387,0:16:02.798
waar mensen een soort goden werden,

0:16:02.822,0:16:05.815
hetzij door de ontwikkeling [br]van kunstmatige intelligentie

0:16:05.839,0:16:08.768
of door middel van genetische manipulatie.

0:16:08.792,0:16:11.284
Heeft dit vooruitzicht van verschuiving

0:16:11.284,0:16:14.284
of instorting van het politieke systeem

0:16:14.284,0:16:16.948
je mening over die mogelijkheid beïnvloed?

0:16:17.553,0:16:20.648
YNH: Nou, ik denk dat het [br]het nog waarschijnlijker maakt,

0:16:20.672,0:16:23.601
en waarschijnlijker [br]dat het sneller zal gebeuren,

0:16:23.625,0:16:28.648
want in tijden van crisis [br]zijn mensen bereid om risico's te nemen

0:16:28.672,0:16:30.656
die ze anders niet zouden nemen.

0:16:30.680,0:16:33.498
Mensen zijn bereid om allerlei soorten

0:16:33.522,0:16:37.395
van ‘hoog risico, hoge winst’-technieken [br]uit te proberen.

0:16:37.760,0:16:41.990
Dit soort crises kunnen [br]dezelfde functie hebben

0:16:42.014,0:16:45.228
als de twee wereldoorlogen [br]in de 20ste eeuw.

0:16:45.252,0:16:48.464
De twee wereldoorlogen[br]versnelden in hoge mate

0:16:48.488,0:16:52.100
de ontwikkeling van nieuwe [br]en gevaarlijke technologieën.

0:16:52.124,0:16:55.408
Hetzelfde zou kunnen [br]gebeuren in de 21e eeuw.

0:16:55.721,0:16:57.911
Ik bedoel, je moet [br]wel een beetje gek zijn

0:16:57.911,0:16:59.872
om te snel te gaan op gebied van,

0:16:59.882,0:17:01.967
laten we zeggen, genetische manipulatie.

0:17:01.991,0:17:05.101
Maar nu heb je meer en meer gekke mensen

0:17:05.125,0:17:08.466
die verantwoordelijk zijn [br]voor verschillende landen in de wereld,

0:17:08.466,0:17:10.897
dus de kans neemt toe, niet af.

0:17:11.647,0:17:15.012
CA: Alles bij elkaar heb jij, [br]Yuval, deze unieke visie.

0:17:15.036,0:17:16.623
Draai de klok 30 jaar vooruit.

0:17:16.647,0:17:19.424
Wat denk je -- gaat de mensheid [br]zich erdoorheen spartelen,

0:17:19.424,0:17:20.714
dan terugkijken en zeggen:

0:17:20.714,0:17:23.093
"Wow, dat scheelde weinig, [br]maar we raakten erdoor"

0:17:23.093,0:17:24.529
Of niet?

0:17:24.553,0:17:28.401
YNH: Tot nu toe slaagden we erin [br]om alle voorgaande crises te overwinnen.

0:17:28.425,0:17:31.244
En vooral als je kijkt [br]naar de liberale democratie

0:17:31.268,0:17:34.212
en je denkt dat alles nu slecht gaat,

0:17:34.236,0:17:40.702
vergeet dan niet hoeveel erger [br]het er in 1938 of in 1968 uitzag.

0:17:40.726,0:17:43.717
Dit is echt niets, dit is [br]slechts een kleine crisis.

0:17:44.167,0:17:46.136
Maar je kunt nooit weten,

0:17:46.160,0:17:48.291
omdat, als historicus,

0:17:48.315,0:17:53.089
weet ik dat je de menselijke domheid [br]nooit moet onderschatten.

0:17:53.113,0:17:54.268
(Gelach) [br](Applaus)

0:17:54.292,0:17:58.296
Het is een van de sterkste krachten [br]die de geschiedenis vormgeven.

0:17:59.433,0:18:02.498
CA: Yuval, het was een absoluut genot [br]om je bij ons te hebben.

0:18:02.498,0:18:04.139
Dank je voor deze virtuele reis.

0:18:04.163,0:18:06.036
Nog een fijne avond in Tel Aviv.

0:18:06.060,0:18:07.211
Yuval Harari!

0:18:07.235,0:18:08.611
YNH: Heel erg bedankt.

0:18:08.635,0:18:09.785
(Applaus)