WEBVTT

00:00:00.500 --> 00:00:02.620
Gəlin bir neçə nümunə işləyək.

00:00:02.620 --> 00:00:05.600
Bu sual nömrə 5-dir,
normal paylanmaya aiddir,

00:00:05.600 --> 00:00:11.560
AP statistika kitabındadır.

00:00:11.560 --> 00:00:16.030
Sualda deyilir ki, 2007 imtahan cavabları

00:00:16.030 --> 00:00:20.750
normal paylanmayıb, orta qiymət 2,8-dir,

00:00:20.750 --> 00:00:23.964
orta kvadratik meyil isə 1,34-dür.

00:00:23.964 --> 00:00:25.630
Universitetlərdən
istinad gətirilir.

00:00:25.630 --> 00:00:27.170
Bunu kopyalayıb yapışdırmayacam.

00:00:27.170 --> 00:00:29.170
z-qiymət neçə olacaq?

00:00:29.170 --> 00:00:31.530
z-qiymət orta kvadratik meyilin
orta qiymətdən

00:00:31.530 --> 00:00:33.980
neçə dəfə çox olduğunu göstərir.

00:00:33.980 --> 00:00:35.950
İmtahan balı 5 olduqda z-qiyməti

00:00:35.950 --> 00:00:39.337
neçə olacaq?

00:00:39.337 --> 00:00:40.920
Bunu tapa bilərik,

00:00:40.920 --> 00:00:42.548
çox sadə sualdır.

00:00:42.548 --> 00:00:45.720
Sadəcə tapmalı olduğumuz neçə
orta kvadratik meyilin orta qiymətdən

00:00:45.720 --> 00:00:48.340
böyük olduğudur.

00:00:48.340 --> 00:00:53.370
5 çıx 2,8 düzdür?

00:00:53.370 --> 00:00:54.340
Orta qiymət 2,8-dir.

00:00:54.340 --> 00:00:56.171
Gəlin aydın yazaq,
orta qiymət 2,8-dir.

00:00:56.171 --> 00:00:57.090
Bunu bizə veriblər.

00:00:57.090 --> 00:00:58.800
Hesablamağa ehtiyac yoxdur.

00:00:58.800 --> 00:01:00.230
Orta qiymət 2,8-dir.

00:01:00.230 --> 00:01:03.760
5 çıx 2,8 2,2 edir.

00:01:03.760 --> 00:01:06.374
2,2 qədər orta qiymətdən yuxarıdır.

00:01:06.374 --> 00:01:08.520
Bunu orta kvadratik meyilə əsasən
tapmaq üçün,

00:01:08.520 --> 00:01:10.850
onu sadəcə orta kvadratik meyilə
bölmək lazımdır.

00:01:10.850 --> 00:01:14.860
1,34-ə bölürük.

00:01:14.860 --> 00:01:17.290
Böl 1,34.

00:01:17.290 --> 00:01:20.710
Kalkulyatordan istifadə edək.

00:01:20.710 --> 00:01:31.280
2,2 böl 1,34 1,64-ə bərabər olur.

00:01:31.280 --> 00:01:34.966
Bu 1,64 edir.

00:01:34.966 --> 00:01:37.590
Cavab da C olacaq, çox asandır.

00:01:37.590 --> 00:01:40.620
Sadəcə orta qiymətlə fərqi
tapmaq lazımdır,

00:01:40.620 --> 00:01:42.929
ümid edirəm ki,

00:01:42.929 --> 00:01:44.720
imtahanda da bu videoları izləyərək

00:01:44.720 --> 00:01:46.242
5 alacaqsınız.

00:01:46.242 --> 00:01:48.450
Sonra isə orta kvadratik meyilə bölürük,

00:01:48.450 --> 00:01:50.850
neçə orta kvadratik meyilin orta qiymətdən

00:01:50.850 --> 00:01:52.230
fərqləndiyini tapırıq.

00:01:52.230 --> 00:01:53.545
O da 1,64 olur.

00:01:53.545 --> 00:01:55.670
Burada sadəcə E variantını

00:01:55.670 --> 00:01:58.400
səhvən seçə bilərdiniz,

00:01:58.400 --> 00:02:01.180
burada deyilir ki, z-qiymət
hesablana bilməz, çünki paylama

00:02:01.180 --> 00:02:01.900
normal deyil.

00:02:01.900 --> 00:02:04.700
Bu variantı seçməyiniz səbəbi isə

00:02:04.700 --> 00:02:07.430
suallarda z-qiyməti əsasən
normal paylamada

00:02:07.430 --> 00:02:10.300
hesablamağımız olardı.

00:02:10.300 --> 00:02:12.860
Lakin z-qiymət sadəcə orta kvadratik
meyilin

00:02:12.860 --> 00:02:15.950
orta qiymətdən nə qədər fərqləndiyini
göstərir.

00:02:15.950 --> 00:02:18.160
Buna görə də o istənilən paylamaya

00:02:18.160 --> 00:02:21.910
tətbiq oluna bilər və orta kvadratik
meyili və orta qiyməti də tapa bilərsiniz.

00:02:21.910 --> 00:02:23.910
E düzgün cavab deyil.

00:02:23.910 --> 00:02:27.045
z-qiymət normal olmayan paylamaya da
tətbiq oluna bilər.

00:02:27.045 --> 00:02:29.170
Cavab C-dir, ümid edirəm ki,

00:02:29.170 --> 00:02:31.094
aydın oldu.

00:02:31.094 --> 00:02:33.300
Bu videoda, düşünürəm ki, 2 məsələ
edə bilərik.

00:02:33.300 --> 00:02:35.460
Çünki 1-ci qısa idi.

00:02:35.460 --> 00:02:36.900
Məsələ nömrə 6.

00:02:36.900 --> 00:02:39.350
5-ci sinifdə oğlanların boyu

00:02:39.350 --> 00:02:41.480
təqribən normal olaraq paylanıb.

00:02:41.480 --> 00:02:45.690
Boylarının orta qiyməti 143,5

00:02:45.690 --> 00:02:46.410
santimetrdir.

00:02:46.410 --> 00:02:50.960
Orta qiymət 143,5 santimetrdir və

00:02:50.960 --> 00:02:56.635
orta kvadratik meyil 7,1 santimetrdir.

00:03:01.700 --> 00:03:04.620
Təsadüfən seçilmiş oğlanın boyunun 157,7
santimetrdən

00:03:04.620 --> 00:03:09.134
böyük olma ehtimalı nədir?

00:03:09.134 --> 00:03:10.800
İndiyə kimi həll etdiyimiz digər

00:03:10.800 --> 00:03:13.755
suallardakı kimi paylamanı çəkək.

00:03:13.755 --> 00:03:15.600
Sadəcə 1 sual soruşulur,

00:03:15.600 --> 00:03:19.320
şəkili böyük çəkə bilərəm

00:03:19.320 --> 00:03:21.410
Deyək ki, bu paylamanın diqramıdır.

00:03:21.410 --> 00:03:28.270
Orta qiymət 143,5-dir.

00:03:28.270 --> 00:03:30.414
157,7-dən böyük olanlar soruşulur.

00:03:30.414 --> 00:03:32.080
Yuxarı doğru istiqamətlənəcək.

00:03:32.080 --> 00:03:35.360
Orta qiymətdən yuxarı olan
orta kvadratik meyil

00:03:35.360 --> 00:03:37.740
burada olacaq.

00:03:37.740 --> 00:03:40.510
Buradakı ədədə 7,1 əlavə etməliyik.

00:03:40.510 --> 00:03:42.700
7,1 qədər artırırıq.

00:03:42.700 --> 00:03:45.980
143,5 üstəgəl 7,1

00:03:45.980 --> 00:03:49.300
150,6 edir.

00:03:49.300 --> 00:03:51.047
Bu birinci orta kvadratik meyil idi.

00:03:51.047 --> 00:03:52.880
Digər orta kvadratik meyildə

00:03:52.880 --> 00:03:54.950
7,1 daha əlavə edirik.

00:03:54.950 --> 00:03:57.500
150,6 üstəgəl 7,1 neçə olur?

00:03:57.500 --> 00:04:02.950
157,7 edir, bu da

00:04:02.950 --> 00:04:04.220
soruşulan dəqiq ədəddir.

00:04:04.220 --> 00:04:06.240
Bu qiymətdən böyük olma

00:04:06.240 --> 00:04:08.304
ehtimalı soruşulur.

00:04:08.304 --> 00:04:10.470
Yəni bu sahənin olma ehtimalı

00:04:10.470 --> 00:04:12.830
soruşulur.

00:04:12.830 --> 00:04:15.920
Orta qiymətdən 2 orta
kvadratik meyil qədər böyük olması

00:04:15.920 --> 00:04:16.630
soruşulur.

00:04:16.630 --> 00:04:18.670
Yəni 2 orta kvadratik meyil böyük.

00:04:18.670 --> 00:04:21.420
Bu hissəni saya bilmərik.

00:04:21.420 --> 00:04:24.480
Emprik qaydanı istifadə edəcəyik.

00:04:24.480 --> 00:04:26.580
Sol tərəfdə orta kvadratik meyili etsək,

00:04:26.580 --> 00:04:29.830
bu birinci orta kvadratik meyil olur,
bu isə 2 standart meyil olacaq.

00:04:29.830 --> 00:04:32.010
Bu ümumi sahəni bilirik.

00:04:32.010 --> 00:04:35.660
Başqa rənglə göstərək.

00:04:35.660 --> 00:04:39.170
Bu sahə 2 orta kvadratik meyili

00:04:39.170 --> 00:04:40.780
əhatə edir.

00:04:40.780 --> 00:04:42.020
Emrik qayda belə deyir.

00:04:42.020 --> 00:04:46.820
68,95, 99.7 qaydası da

00:04:46.820 --> 00:04:48.830
bu sahəni deyir, çünki

00:04:48.830 --> 00:04:55.300
2 orta kvadratik meyildə o,
95 faizdir və ya 0.95 hissəsidir.

00:04:55.300 --> 00:04:59.740
Normal paylamanın 95 faizidir.

00:04:59.740 --> 00:05:02.400
Sol tərəfi də

00:05:02.400 --> 00:05:04.880
bizə göstərir,

00:05:04.880 --> 00:05:08.340
belə ki, qalan 5 faiz hissə bura olacaq.

00:05:08.340 --> 00:05:12.216
Bu ikisi birlikdə 5 faiz olacaq.

00:05:12.216 --> 00:05:13.570
Bunlar simmetrikdir.

00:05:13.570 --> 00:05:14.622
Bunu əvvəllər etmişik.

00:05:14.622 --> 00:05:16.330
Bu artıq burada

00:05:16.330 --> 00:05:17.250
lazımsızdır.

00:05:17.250 --> 00:05:20.010
Bunlar birləşibsə və eynidirsə,

00:05:20.010 --> 00:05:22.580
onda hər hissə 2,5 faiz olacaq.

00:05:22.580 --> 00:05:24.792
Hər biri 2,5 faiz olur.

00:05:24.792 --> 00:05:26.250
Cavab belə olur,

00:05:26.250 --> 00:05:29.160
təsadüfən seçilmiş oğlanın boyunun
157,7-dən

00:05:29.160 --> 00:05:32.820
böyük olma ehtimalı

00:05:32.820 --> 00:05:34.320
yaşılla göstərilmiş bu sahəyə

00:05:34.320 --> 00:05:35.927
bərabərdir.

00:05:35.927 --> 00:05:37.510
Başqa rəngdə edək.

00:05:37.510 --> 00:05:39.660
Bənövşəyi rəngdə olan hissə.

00:05:39.660 --> 00:05:40.920
Bu hissə sahədir.

00:05:40.920 --> 00:05:43.600
Bunu 2,5 faiz tapdıq.

00:05:43.600 --> 00:05:47.780
Yəni burada 2,5 faiz ehtimalı var ki,

00:05:47.780 --> 00:05:51.260
seçilmiş oğlanın boyu, 157,7-dən
böyük olsun,

00:05:51.260 --> 00:05:53.650
bu orta qiymət, bu isə

00:05:53.650 --> 00:05:56.680
orta kvadratik meyil idi,
normal paylama ilə həll etdik.