Gəlin bir neçə nümunə işləyək.
Bu sual nömrə 5-dir,
normal paylamaya aiddir,
AP statistika kitabındadır.
Sualda deyilir ki, 2007 imtahan cavabları
normal paylanmayıb, orta qiymət 2,8-dir,
standart meyil isə 1,34-dür.
Universitetlərdən
istinad gətirilir.
Bunu kopyalayıb yapıdırmayacam.
z-qiymət neçə olacaq?
z-qiymət standrat meyilin orta qiymətdən
neçə dəfə çox olduğunu göstərir.
İmtahan balı 5 olduqda z-qiyməti
neçə olacaq?
Bunu tapa bilərik,
çox sadə sualdır.
Sadəcə tapmalı olduğumuz neçə
standrat meyilin orta qiymətdən
böyük olduğudur.
5 çıx 2,8 düzdür?
Orta qiymət 2,8-dir.
Gəlin aydın yazaq,
orta qiymət 2,8-dir.
Bunu bizə veriblər.
Hesablamağa ehtiyac yoxdur.
Orta qiymət 2,8-dir.
5 çıx 2,8 2,2 edir.
2,2 qədər orta qiymətdən yuxarıdır.
Bunu standrat meyilə əsasən tapmaq üçün,
onu sadəcə standart meyilə
bölmək lazımdır.
1,34-ə bölürük.
Böl 1,34.
Kalkulyatordan istifadə edək.
2,2 böl 1,34 1,64-ə bərabər olur.
Bu 1,64 edir.
Cavab da C olacaq, çox asandır.
Sadəcə orta qiymətlə fərqi
tapmaq lazımdır,
ümid edirəm ki,
imtahanda da bu videoları izləyərək
5 alacaqsınız.
Sonra isə standart meyilə bölürük,
neçə standart meyilin orta qiymətdən
fərləndiyini tapırıq.
O da 1,64 olur.
Burada sadəcə E variantını
səhvən seçə bilərdiniz,
burada deyilir ki, z-qiymət
hesablana bilməz, çünki paylama
normal deyil.
Bu variantı seçməyiniz səbəbi isə
suallarda z-qiyməti əsasən
normal paylamada
hesablamağımız olardı.
Lakin z-qiymət sadəcə standart meyilin
orta qiymətdən nə qədər fərqləndiyini
göstərir.
Buna görə də o istənilən paylamaya
tətbiq oluna bilər və standart meyili və
orta qiyməti də tapa bilərsiniz.
E düzgün cavab deyil.
z-qiymət normal olmayan payıamaya da
tətbiq oluna bilər.
Cavaab C-dir, ümid edirəm ki,
aydın oldu.
Bu videoda, düşünürəm ki, 2 məsələ
edə bilərik.
Çünki 1-ci qısa idi.
Məsələ nömrə 6.
5-ci sinifdə oğlanların boyu
təqribən normal olaraq paylanıb.
Boylarının orta qiyməti 143,5
santimetrdir.
Orta qiymət 143,5 santimetrdir və
standart meyil 7,1 santimetrdir.
Təsadüfən seçilmiş oğlanın boyunun 157,7
santimetrdən
böyük olma ehtimalı nədir?
İndiyə kimi həll etdiyimiz digər
suallardakı kimi paylamanı çəkək.
Sadəcə 1 sual soruşulur,
şəkili böyük çəkə bilərəm
Deyək ki, bu paylamanın diqramıdır.
Orta qiymət 143,5-dir.
157,7-dən böyük olanlar soruşulur.
Yuxarı doğru istiqamətlənəcək.
Orta qiymətdən yuxarı olan standart meyil
burada olacaq.
Buradakı ədədə 7,1 əlavə etməliyik.
7,1 qədər artırırıq.
143,5 üstəgəl 7,1
150,6 edir.
Bu birinci standart meyil idi.
Digər standart meyildə
7,1 daha əlavə edirik.
150,6 üstəgəl 7,1 neçə olur?
157,7 edir, bu da
soruşulan dəqiq ədəddir.
Bu qiymətdən böyük olma
ehtimalı soruşulur.
Yəni bu sahənin olma ehtimalı
soruşulur.
Orta qiymətdən 2 standart meyil qədər
böyük olması
soruşulur.
Yəni 2 standart meyil böyük.
Bu hissəni saya bilmərik.
Emprik qaydanı istifadə edəcəyik.
Sol tərəfdə standart meyili etsək,
bu birinci standart meyil olur, bu isə
2 standart meyil olacaq.
Bu ümumi sahəni bilirik.
Başqa rənglə göstərək.
Bu sahə 2 standart meyili
əhatə edir.
Emrik qayda belə deyir.
68,95, 99.7 qaydası da
bu sahəni deyir, çünki
2 standart meyildə o, 95 faizdir və ya
0.95 hissəsidir.
Normal paylamanın 95 faizidir.
Sol tərəfi də
bizə göstərir,
belə ki, qalan 5 faiz hissə bura olacaq.
Bu ikisi birlikdə 5 faiz olacaq.
Bunlar simmetrikdir.
Bunu əvvəllər etmişik.
Bu artıq burada
lazımsızdır.
Bunlar birləşibsə və eynidirsə,
onda hər hissə 2,5 faiz olacaq.
Hər biri 2,5 faiz olur.
Cavab belə olur,
təsadüfən seçilmiş oğlanın boyunun
157,7-dən
böyük olma ehtimalı
yaşılla göstərilmiş bu sahəyə
bərabərdir.
Başqa rəngdə edək.
Bənövşəyi rəngdə olan hissə.
Bu hissə sahədir.
Bunu 2,5 faiz tapdıq.
Yəni burada 2,5 faiz ehtimalı var ki,
seçilmiş oğlanın boyu, 157,7-dən
böyük olsun,
bu orta qiymət, bu isə
standart meyil idi, normal paylama ilə
həll etdik.