1
00:00:01,440 --> 00:00:04,040
Ja sam podvodni istraživač

2
00:00:05,480 --> 00:00:08,280
preciznije pećinski ronilac.

3
00:00:09,200 --> 00:00:11,816
Želela sam da budem astronaut
kada sam bila dete,

4
00:00:11,840 --> 00:00:16,440
ali u Kanadi kao mladoj devojci, to nije 
bilo dostupno za mene.

5
00:00:17,680 --> 00:00:21,456
Ali izgleda da znamo mnogo više o svemiru

6
00:00:21,480 --> 00:00:25,816
nego o podzemnim vodenim putevima koji
teku unutar naše planete,

7
00:00:25,840 --> 00:00:28,800
prava životna sila Majke Zemlje.

8
00:00:29,720 --> 00:00:33,096
Tako sam odlučila da uradim nešto 
još izvanrednije.

9
00:00:33,120 --> 00:00:35,576
Umesto istraživanja sveta 
van zemljine atmosfere,

10
00:00:35,600 --> 00:00:38,760
želela sam da istražim 
lepote sveta ispod površine.

11
00:00:39,920 --> 00:00:41,576
Sad, većina ljudi će reći

12
00:00:41,600 --> 00:00:45,720
da je pećinsko ronjenje varovatno
jedan od najopasnijih poduhvata.

13
00:00:46,560 --> 00:00:49,456
Mislim, zamislite sebe 
ovde u ovoj sobi,

14
00:00:49,480 --> 00:00:52,376
ako biste iznenada
zaronili u tamu,

15
00:00:52,400 --> 00:00:54,816
sa jedinim zadatkom da nađete izlaz,

16
00:00:54,840 --> 00:00:57,176
ponekad plivajući kroz prostrane površine,

17
00:00:57,200 --> 00:01:00,536
a nekad puzeći ispod sedišta,

18
00:01:00,560 --> 00:01:03,096
prateći veoma precizna uputstva,

19
00:01:03,120 --> 00:01:07,856
samo čekajući spasioce da vam
obezbede sledeći udisaj.

20
00:01:07,880 --> 00:01:09,600
Eto, to je moje radno mesto.

21
00:01:10,760 --> 00:01:12,736
Ali ono što hoću da vas naučim danas

22
00:01:12,760 --> 00:01:17,136
je da naš svet nije 
jedna čvrsta stena.

23
00:01:17,160 --> 00:01:19,120
Mnogo više podseća na sunđer.

24
00:01:19,960 --> 00:01:23,816
Ja mogu da plivam kroz mnogobrojne pore
u sunđeru naše zemlje,

25
00:01:23,840 --> 00:01:25,256
ali tamo gde ja ne mogu,

26
00:01:25,280 --> 00:01:30,296
drugi oblici života i druge supstance
mogu da putuju bez mene.

27
00:01:30,320 --> 00:01:33,336
I moj glas je onaj 
koji će da vas uči

28
00:01:33,360 --> 00:01:36,280
o unutrašnjosti Majke Zemlje.

29
00:01:38,640 --> 00:01:41,616
Nije bilo meni dostupnog priručnika

30
00:01:41,640 --> 00:01:47,696
kada sam odlučila da budem prvi ronilac 
unutar Antartičkih ledenih bregova.

31
00:01:47,720 --> 00:01:52,136
U 2000, to je bio najveći
pokretni objekat na planeti.

32
00:01:52,160 --> 00:01:54,176
odlomio se od Ross Ice Lednika,

33
00:01:54,200 --> 00:01:57,136
i mi smo se spustili tamo da istražimo
ekologiju ledenog brega

34
00:01:57,160 --> 00:01:59,800
i nadjemo oblike života ispod leda.

35
00:02:00,440 --> 00:02:03,616
Tehnologija koju koristimo se zove 
rebreathers.

36
00:02:03,640 --> 00:02:07,856
To je veoma slična tehnologija 
onoj koja se koristi za svemirske šetnje.

37
00:02:07,880 --> 00:02:10,336
Ova tehnologija nam omogućava da idemo 
dublje

38
00:02:10,360 --> 00:02:13,096
nego što smo čak mogli i zamisliti 
pre deset godina.

39
00:02:13,120 --> 00:02:15,176
Mi koristimo egzotične gasove,

40
00:02:15,200 --> 00:02:20,400
i možemo da ostanemo čak i do 
20 sati pod vodom.

41
00:02:21,160 --> 00:02:23,336
Ja radim sa biolozima.

42
00:02:23,360 --> 00:02:27,896
Ispostavilo se da su pećine
skladišta neverovatnih oblika života,

43
00:02:27,920 --> 00:02:30,720
vrsta koje nismo zanli da su postojale.

44
00:02:31,760 --> 00:02:35,056
Mnogi od ovih oblika života 
žive na neuobičajen način.

45
00:02:35,080 --> 00:02:39,016
Nemaju pigment ni oči 
u većini slučajeva,

46
00:02:39,040 --> 00:02:43,536
i ove životinje takođe ekstremno dugo 
žive.

47
00:02:43,560 --> 00:02:47,016
Zapravo životinje koje plivaju 
u tim pećinama danas

48
00:02:47,040 --> 00:02:49,536
su identične onim u datoteci nađenih
fosila

49
00:02:49,560 --> 00:02:52,896
iz vremena pre istrebljenja dinosaurusa.

50
00:02:52,920 --> 00:02:56,656
Tako zamislite to: one su kao
mali plivajući dinosaurusi.

51
00:02:56,680 --> 00:03:00,120
Šta nas oni uče o evoluciji i opstanku?

52
00:03:01,120 --> 00:03:05,136
Kada gledamo životinju kao što je 
remipedia kako pliva u tegli,

53
00:03:05,160 --> 00:03:08,016
on ima ogromne kljove pune otrova.

54
00:03:08,040 --> 00:03:12,296
On može napasti biće 40 puta veće 
od njega i ubiti ga.

55
00:03:12,320 --> 00:03:14,096
Kada bi bio veličine mačke,

56
00:03:14,120 --> 00:03:16,720
on bi bio najopasnije biće 
na našoj planeti.

57
00:03:17,920 --> 00:03:21,176
A ove životinje žive na 
neverovatno lepim mestima

58
00:03:21,200 --> 00:03:25,816
i u nekim slučajevima,
takve pećine su veoma mlade,

59
00:03:25,840 --> 00:03:27,576
ipak životinje su prastare.

60
00:03:27,600 --> 00:03:28,880
Kako li su dospele tamo?

61
00:03:29,880 --> 00:03:32,056
Takođe radim sa fizičarima,

62
00:03:32,080 --> 00:03:35,696
i oni su često zainteresovani za globalne
klimatske promene.

63
00:03:35,720 --> 00:03:38,016
Oni uzimaju stene iz pećina,

64
00:03:38,040 --> 00:03:41,096
oni ih iseku i gledaju
slojeve u steni,

65
00:03:41,120 --> 00:03:43,056
slično kao kodovi u drvetu,

66
00:03:43,080 --> 00:03:45,096
i mogu da broje unazad u istoriju

67
00:03:45,120 --> 00:03:48,816
i uče o klimi na našoj planeti
u različitim razdobljima.

68
00:03:48,840 --> 00:03:51,336
To crveno sto vidite na ovoj fotografiji

69
00:03:51,360 --> 00:03:54,696
je zapravo prašina iz pustinje Sahara.

70
00:03:54,720 --> 00:03:58,816
Poneo ju je vetar, 
i nanijeo preko Atlantskog Okeana.

71
00:03:58,840 --> 00:04:03,216
Pala je sa kišom u ovom slučaju
na ostrvo Abaco u Bahamima.

72
00:04:03,240 --> 00:04:04,856
Prodire u zemljište

73
00:04:04,880 --> 00:04:08,856
i taloži se
u stenama unutar ovih pećina.

74
00:04:08,880 --> 00:04:12,696
I onda kada gledamo slojeve tih pećina,
možemo pronaći vreme

75
00:04:12,720 --> 00:04:15,496
kada je klima bila veoma, 
veoma suha na zemlji,

76
00:04:15,520 --> 00:04:19,279
i možemo se vratiti 
mnogo stotina hiljada godina unazad.

77
00:04:20,560 --> 00:04:22,816
Paleoklimatolozi su takodje zainteresovani

78
00:04:22,840 --> 00:04:26,136
gde su se nivoi mora nalazili 
u drugim periodima na zemlji.

79
00:04:26,160 --> 00:04:28,376
Ovde u Bermudi, moj tim i ja smo kročili

80
00:04:28,400 --> 00:04:31,456
na najdublje ronilačke poduhvate
ikad organizovane u regionu,

81
00:04:31,480 --> 00:04:33,096
i tražili smo mesta

82
00:04:33,120 --> 00:04:36,656
gde je nivo mora 
bio uz obalu

83
00:04:36,680 --> 00:04:39,520
mnogo stotina stopa
ispod trenutnog nivoa.

84
00:04:40,880 --> 00:04:44,376
Takođe radim sa paleontolozima i 
arheolozima.

85
00:04:44,400 --> 00:04:48,776
U mestima kao što je Meksiko, 
Bahami, i čak na Kubi,

86
00:04:48,800 --> 00:04:53,496
mi tražimo ostatke kulturne baštine
i ljudske ostatke u pećinama,

87
00:04:53,520 --> 00:04:54,776
i oni nam govore puno

88
00:04:54,800 --> 00:04:57,880
o nekim od najranijih stanovnika
ovih oblasti.

89
00:04:58,760 --> 00:05:02,256
Ali moj omiljeni projekat je
bio pre više od 15 godina,

90
00:05:02,280 --> 00:05:04,804
kada sam bila deo tima koji 
je sačinio prvu

91
00:05:04,828 --> 00:05:08,136
preciznu, trodimenzionalnu mapu
podzemne površine.

92
00:05:08,160 --> 00:05:10,536
Uređaj koji sam vozila 
kroz pećinu

93
00:05:10,560 --> 00:05:15,016
je zapravo kreirao
trodimenzionalni model dok smo vozili.

94
00:05:15,040 --> 00:05:17,096
Takođe smo koristili nisko talasni radio

95
00:05:17,120 --> 00:05:21,800
da prenesemo na površinu 
našu tačnu poziciju unutar pećine.

96
00:05:22,320 --> 00:05:27,136
Tako sam ja plivala ispod kuća, radnji 
i kuglana i terena za golf,

97
00:05:27,160 --> 00:05:30,320
i čak ispod Sonijevog BBQ restorana,

98
00:05:31,080 --> 00:05:33,176
Prilično neverovatno, i to me je naučilo

99
00:05:33,200 --> 00:05:36,096
da sve što radimo na površini
zemlje

100
00:05:36,120 --> 00:05:38,536
vratiće nam se u vodi.

101
00:05:38,560 --> 00:05:43,336
Našu vodenu planetu ne čine samo
reke, jezera i okeani,

102
00:05:43,360 --> 00:05:48,136
nego i njena podvodna mreža 
koja nas spaja sve zajedno.

103
00:05:48,160 --> 00:05:52,016
To je zajednički resurs
iz kojeg svi pijemo vodu.

104
00:05:52,040 --> 00:05:56,336
I kada budemo mogli razumeti
našu povezanost sa podzemnim vodama

105
00:05:56,360 --> 00:05:59,016
i sa svim našim vodenim resursima
na ovoj planeti,

106
00:05:59,040 --> 00:06:00,776
onda ćemo raditi na problemu

107
00:06:00,800 --> 00:06:04,160
koji je verovatno najvažniji
u ovom veku.

108
00:06:05,040 --> 00:06:08,456
I tako ja nikada nisam postala astronaut 
kao što sam želela,

109
00:06:08,480 --> 00:06:12,096
ali ovaj uređaj za kreiranje mapa
koji je dizajnirao Dr. Bill Stone će biti.

110
00:06:12,120 --> 00:06:13,536
Već je zapravo transformisan.

111
00:06:13,560 --> 00:06:16,856
To je samostalno plivajući nezavisan robot

112
00:06:16,880 --> 00:06:18,536
veštački inteligentan,

113
00:06:18,560 --> 00:06:22,136
i njegov krajnji cilj
je da ode na Jupiterov mesec Europa

114
00:06:22,160 --> 00:06:26,760
i istraži okeane
ispod zamrznute površine nebeskog tela.

115
00:06:27,480 --> 00:06:29,400
I to je neverovatno.

116
00:06:30,160 --> 00:06:35,880
(Aplauz)