[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:01.59,0:00:05.14,Default,,0000,0000,0000,,Я даследчыца марскіх глыбінь, Dialogue: 0,0:00:05.14,0:00:09.36,Default,,0000,0000,0000,,калі дакладней — акваспелеолаг. Dialogue: 0,0:00:09.36,0:00:11.93,Default,,0000,0000,0000,,У дзяцінстве я хацела стаць касманаўткай, Dialogue: 0,0:00:11.93,0:00:17.17,Default,,0000,0000,0000,,але ў Канадзе, дзе я расла, \Nтакі варыянт не праходзіў. Dialogue: 0,0:00:17.17,0:00:20.76,Default,,0000,0000,0000,,Але апынулася,\Nшто нам больш вядома пра космас, Dialogue: 0,0:00:20.76,0:00:25.41,Default,,0000,0000,0000,,чым пра падземныя воды,\Nякія бягуць па жылах планеты, — Dialogue: 0,0:00:25.41,0:00:29.87,Default,,0000,0000,0000,,крывяноснай сістэме нашай Маці Зямлі. Dialogue: 0,0:00:29.87,0:00:33.17,Default,,0000,0000,0000,,Таму я вырашыла заняцца\Nгэтай значна больш выключнай справай. Dialogue: 0,0:00:33.17,0:00:34.99,Default,,0000,0000,0000,,Замест даследванняў касмічнай прасторы Dialogue: 0,0:00:34.99,0:00:38.23,Default,,0000,0000,0000,,Я вырашыла даследваць цуды\Nпадводнай марской прасторы. Dialogue: 0,0:00:38.23,0:00:41.61,Default,,0000,0000,0000,,Шмат хто можа сказаць, Dialogue: 0,0:00:41.61,0:00:45.45,Default,,0000,0000,0000,,што акваспелеалогія — адзін з\Nсамых небяспечных заняткаў. Dialogue: 0,0:00:45.45,0:00:49.59,Default,,0000,0000,0000,,Уявіце, што вы седзіцё ў гэтай прасторы Dialogue: 0,0:00:49.59,0:00:51.84,Default,,0000,0000,0000,,і раптам усё паглыбляецца ў цемру, Dialogue: 0,0:00:51.84,0:00:54.36,Default,,0000,0000,0000,,а вашая адзіная задача — знайсці выйсце, Dialogue: 0,0:00:54.36,0:00:57.18,Default,,0000,0000,0000,,прытым часам трэба плыць\Nскрозь шырокія прасветы, Dialogue: 0,0:00:57.18,0:01:00.36,Default,,0000,0000,0000,,а часам — паўзці пад крэсламі, Dialogue: 0,0:01:00.36,0:01:03.27,Default,,0000,0000,0000,,кіруючыся тонкай накіравальнай ніткай, Dialogue: 0,0:01:03.27,0:01:07.31,Default,,0000,0000,0000,,спадзеючыся на сістэму жаццязабяспечання,\Nкаб зрабіць наступны ўдых. Dialogue: 0,0:01:07.98,0:01:10.77,Default,,0000,0000,0000,,Вось дзе я працую. Dialogue: 0,0:01:10.77,0:01:12.63,Default,,0000,0000,0000,,Сёння я хачу падзяліцца сваім веданнем, Dialogue: 0,0:01:12.63,0:01:16.57,Default,,0000,0000,0000,,што наш свет — не вялікі цвёрды камень. Dialogue: 0,0:01:16.57,0:01:19.68,Default,,0000,0000,0000,,Ён больш падобны да губкі. Dialogue: 0,0:01:19.68,0:01:23.63,Default,,0000,0000,0000,,Я магу праплыць скрозь большасць пор\Nнашай губкі-Зямлі, Dialogue: 0,0:01:23.11,0:01:25.13,Default,,0000,0000,0000,,а там, дзе гэта недасягальна для мяне, Dialogue: 0,0:01:25.13,0:01:29.57,Default,,0000,0000,0000,,іншыя формы жыцця і рэчывы\Nпрацягваюць сваю вандроўку без мяне. Dialogue: 0,0:01:29.57,0:01:33.54,Default,,0000,0000,0000,,І менавіта мой голас раскажа вам Dialogue: 0,0:01:33.54,0:01:38.38,Default,,0000,0000,0000,,пра ўнутраны свет Маці Зямлі. Dialogue: 0,0:01:38.38,0:01:41.64,Default,,0000,0000,0000,,Ніякіх даведнікаў не існавала ў тыя дні, Dialogue: 0,0:01:41.64,0:01:47.68,Default,,0000,0000,0000,,калі я вырашыла стаць першым чалавекам,\Nякі нырнуў у пячоры айсбергаў Антарктыды. Dialogue: 0,0:01:47.68,0:01:52.18,Default,,0000,0000,0000,,У 2000 годзе ён быў самымі вялікім\Nаб'ектам на Зямлі, які рухаўся. Dialogue: 0,0:01:52.18,0:01:54.16,Default,,0000,0000,0000,,Гэта быў аскепак \Nшэльфавага ледніка Роса, Dialogue: 0,0:01:54.16,0:01:57.56,Default,,0000,0000,0000,,і мы паглыбіліся ў яго для даследвання\Nэкалогіі лядовага бар'еру Dialogue: 0,0:01:57.56,0:02:00.60,Default,,0000,0000,0000,,і пошуку існуючых пад лёдам формаў жыцця. Dialogue: 0,0:02:00.60,0:02:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Мы карыстаемся рэбрызерамі\N[ізалюючымі дыхальнымі апаратамі]. Dialogue: 0,0:02:05.55,0:02:08.02,Default,,0000,0000,0000,,Гэта практычна тая ж тэхналогія,\Nяк для выйсця ў адкрыты космас. Dialogue: 0,0:02:08.02,0:02:10.56,Default,,0000,0000,0000,,Гэта тэхналогія дазваляе\Nнам пагружацца глыбей, Dialogue: 0,0:02:10.56,0:02:13.15,Default,,0000,0000,0000,,чым мы маглі б сабе ўявіць\Nнават 10 год таму. Dialogue: 0,0:02:13.15,0:02:15.31,Default,,0000,0000,0000,,Мы прымяняем газы з экзатычнымі назвамі, Dialogue: 0,0:02:15.31,0:02:21.32,Default,,0000,0000,0000,,а нашы падводныя заходы\Nмогуць цягнуцца да 20 гадзін. Dialogue: 0,0:02:21.32,0:02:23.53,Default,,0000,0000,0000,,Я працую з біёлагамі. Dialogue: 0,0:02:23.53,0:02:27.57,Default,,0000,0000,0000,,Апынулася, пячоры —\Nсховішчы дзіўных форм жыцця, Dialogue: 0,0:02:27.57,0:02:31.83,Default,,0000,0000,0000,,відаў, пра існаванне якіх\Nмы ніколі і не ведалі. Dialogue: 0,0:02:31.83,0:02:35.20,Default,,0000,0000,0000,,Многія з іх жывуць досыць незвычайна. Dialogue: 0,0:02:35.20,0:02:39.59,Default,,0000,0000,0000,,У іх няма колеру, часам няма вачэй, Dialogue: 0,0:02:39.59,0:02:43.73,Default,,0000,0000,0000,,а яшчэ яны неверагодныя доўгажыхары. Dialogue: 0,0:02:43.73,0:02:47.20,Default,,0000,0000,0000,,Арганізмы, якімі населеныя\Nгэтыя пячоры сёння, Dialogue: 0,0:02:47.20,0:02:51.50,Default,,0000,0000,0000,,ідэнтычныя выкапнёвым рэшткам відаў, Dialogue: 0,0:02:51.50,0:02:53.12,Default,,0000,0000,0000,,якія жылі да вымірання дыназаўраў. Dialogue: 0,0:02:53.12,0:02:56.79,Default,,0000,0000,0000,,Так што ўявіце: вы глядзіцё на дыназаўра,\Nякі плавае. Dialogue: 0,0:02:56.79,0:03:01.24,Default,,0000,0000,0000,,Што можна па іх даведацца\Nаб эвалюцыі і выжыванні? Dialogue: 0,0:03:01.24,0:03:05.14,Default,,0000,0000,0000,,Паглядзім на гэтага рачка ў слоіку. Dialogue: 0,0:03:05.14,0:03:08.19,Default,,0000,0000,0000,,У яго ёсць велізарны атрутны зуб. Dialogue: 0,0:03:08.19,0:03:11.92,Default,,0000,0000,0000,,Ён здольны напасці на жывёлу\Nў 40 раз большую за яго і забіць яе. Dialogue: 0,0:03:11.92,0:03:13.92,Default,,0000,0000,0000,,Будзь ён памерам з кошку, Dialogue: 0,0:03:13.92,0:03:17.78,Default,,0000,0000,0000,,гэты рачок быў бы\Nсамым небяспечным відам на планеце. Dialogue: 0,0:03:17.78,0:03:21.22,Default,,0000,0000,0000,,Гэтыя жывёлы жывуць\Nу надзвычай прыгожых мясцінах, Dialogue: 0,0:03:21.22,0:03:25.88,Default,,0000,0000,0000,,часам вось у такіх пячорах,\Nзусім маладых, Dialogue: 0,0:03:25.88,0:03:27.84,Default,,0000,0000,0000,,але іх жыхары — старажытныя істоты. Dialogue: 0,0:03:27.84,0:03:29.72,Default,,0000,0000,0000,,Як жа яны сюды патрапілі? Dialogue: 0,0:03:29.72,0:03:32.24,Default,,0000,0000,0000,,Я таксама працую з фізікамі, Dialogue: 0,0:03:32.24,0:03:35.84,Default,,0000,0000,0000,,якія часта зацікаўлены пытаннямі\Nглабальных зменаў клімату. Dialogue: 0,0:03:35.84,0:03:37.98,Default,,0000,0000,0000,,Яны збіраюць камяні ў пячорах, Dialogue: 0,0:03:37.98,0:03:41.12,Default,,0000,0000,0000,,разразаюць іх і вывучаюць пласты, Dialogue: 0,0:03:41.12,0:03:43.15,Default,,0000,0000,0000,,як колы на зрэзе дрэва. Dialogue: 0,0:03:43.15,0:03:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Па іх яны могуць зазірнуць у мінулае Dialogue: 0,0:03:44.90,0:03:48.84,Default,,0000,0000,0000,,і даведацца пра клімат на нашай планеце\Nў розныя гістарычныя эпохі. Dialogue: 0,0:03:48.84,0:03:51.28,Default,,0000,0000,0000,,Чырвонае рэчыва на малюнку — Dialogue: 0,0:03:51.28,0:03:54.77,Default,,0000,0000,0000,,пыл з пустыні Сахара. Dialogue: 0,0:03:54.77,0:03:58.76,Default,,0000,0000,0000,,То бок пыл адтуль, падняты ветрам,\Nперасёк увесь Атлантычны акіян. Dialogue: 0,0:03:58.76,0:04:03.12,Default,,0000,0000,0000,,У гэтым выпадку ён выпаў з дажджом\Nна востраве Абака на Багамах. Dialogue: 0,0:04:03.12,0:04:05.10,Default,,0000,0000,0000,,Яго ўвабрала глеба, Dialogue: 0,0:04:05.10,0:04:07.34,Default,,0000,0000,0000,,і пыл асеў на камянях ўнутры пячоры. Dialogue: 0,0:04:07.34,0:04:12.34,Default,,0000,0000,0000,,Гледзячы на пласты ўнутры каменняў,\Nмы можам адшукаць перыяды, Dialogue: 0,0:04:12.34,0:04:14.95,Default,,0000,0000,0000,,калі клімат на планеце быў вельмі сухім, Dialogue: 0,0:04:14.95,0:04:20.65,Default,,0000,0000,0000,,сотні тысяч год таму. Dialogue: 0,0:04:20.65,0:04:23.20,Default,,0000,0000,0000,,Палеакліматолагам таксама цікава ведаць, Dialogue: 0,0:04:23.20,0:04:25.92,Default,,0000,0000,0000,,якім быў узровень акіяну на планеце\Nў розныя перыяды часу. Dialogue: 0,0:04:25.92,0:04:28.08,Default,,0000,0000,0000,,Тут, на Бермудах, \Nя і мая каманда здзейснілі Dialogue: 0,0:04:28.08,0:04:31.57,Default,,0000,0000,0000,,самае глыбокае пагружэнне,\Nпрадпрынятае чалавекам у гэтым рэгіёне. Dialogue: 0,0:04:31.57,0:04:32.99,Default,,0000,0000,0000,,Мы шукалі месцы, Dialogue: 0,0:04:32.99,0:04:36.64,Default,,0000,0000,0000,,дзе ўзровень акіяну раней\Nсупадаў з узроўнем берагавой лініі, Dialogue: 0,0:04:36.64,0:04:40.40,Default,,0000,0000,0000,,на многія сотні метраў ніжэй\Nза сучасны ўзровень. Dialogue: 0,0:04:40.40,0:04:44.59,Default,,0000,0000,0000,,Я таксама працую\Nз палеантолагамі і археолагамі. Dialogue: 0,0:04:44.59,0:04:48.41,Default,,0000,0000,0000,,У пячорах Мексікі,\NБагамскіх выспаў і нават Кубы Dialogue: 0,0:04:48.41,0:04:53.68,Default,,0000,0000,0000,,мы шукаем скамянеласці і чалавечыя рэшткі. Dialogue: 0,0:04:53.68,0:04:54.99,Default,,0000,0000,0000,,Яны шмат што раскрываюць Dialogue: 0,0:04:54.99,0:04:58.85,Default,,0000,0000,0000,,пра самых ранніх жыхароў гэтых месцаў. Dialogue: 0,0:04:58.85,0:05:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Але маім самым любімым праектам быў той,\Nякі мы ладзілі 15 год таму, Dialogue: 0,0:05:02.15,0:05:03.62,Default,,0000,0000,0000,,калі я была ў складзе каманды, Dialogue: 0,0:05:03.62,0:05:08.49,Default,,0000,0000,0000,,распрацаваўшай першую дакладную\Nтрохвымерную мапу падземнай паверхні. Dialogue: 0,0:05:08.49,0:05:10.71,Default,,0000,0000,0000,,Вось гэта прылада,\Nякую я вяду па пячоры, Dialogue: 0,0:05:10.71,0:05:14.99,Default,,0000,0000,0000,,па меры прасоўвання\Nстварала трохвымерную мадэль. Dialogue: 0,0:05:14.99,0:05:17.67,Default,,0000,0000,0000,,Мы таксама выкарыстоўвалі радыё\Nна ўльтранізкіх частотах Dialogue: 0,0:05:17.67,0:05:22.19,Default,,0000,0000,0000,,для перадачы на паверхню інфармацыі\Nпра наша дакладнае становішча ў пячоры. Dialogue: 0,0:05:22.19,0:05:26.92,Default,,0000,0000,0000,,Так я праплывала пад дамамі і офісамі,\Nкегельбанамі і палямі для гольфу, Dialogue: 0,0:05:26.92,0:05:31.15,Default,,0000,0000,0000,,нават пад рэстарацыяй Sonny's BBQ. Dialogue: 0,0:05:31.15,0:05:33.53,Default,,0000,0000,0000,,Гэта было неверагодна \Nі навучыла мяне таму, Dialogue: 0,0:05:33.53,0:05:36.17,Default,,0000,0000,0000,,што ўся нашая дзейнасць на паверхні Dialogue: 0,0:05:36.17,0:05:38.71,Default,,0000,0000,0000,,вяртаецца да нас у пітной вадзе. Dialogue: 0,0:05:38.71,0:05:42.97,Default,,0000,0000,0000,,Воды нашай планеты —\Nгэта не толькі рэкі, вазёры і акіяны, Dialogue: 0,0:05:42.97,0:05:46.22,Default,,0000,0000,0000,,але і шырокая сетка падземных вод,\Nякая звязвае нас усіх. Dialogue: 0,0:05:46.22,0:05:51.92,Default,,0000,0000,0000,,Гэта агульная крыніца, з якой п'ем мы ўсе. Dialogue: 0,0:05:51.92,0:05:56.40,Default,,0000,0000,0000,,І як толькі мы ўсведамляем \Nнашу сувязь з падземнымі водамі Dialogue: 0,0:05:56.40,0:05:59.19,Default,,0000,0000,0000,,і ўсімі воднымі рэсурсамі на планеце, Dialogue: 0,0:05:59.19,0:06:00.82,Default,,0000,0000,0000,,тады мы пачынаем вырашаць, Dialogue: 0,0:06:00.82,0:06:04.42,Default,,0000,0000,0000,,напэўна, самую складаную праблему \Nгэтага стагоддзя. Dialogue: 0,0:06:04.42,0:06:08.69,Default,,0000,0000,0000,,Мне так і не давялося стаць касманаўткай,\Nяк я марыла, Dialogue: 0,0:06:08.69,0:06:12.29,Default,,0000,0000,0000,,але гэтай прыладзе для стварэння мапаў,\Nстворанай Білам Стоўнам, давядзецца. Dialogue: 0,0:06:12.29,0:06:13.55,Default,,0000,0000,0000,,Яна ператварылася. Dialogue: 0,0:06:13.55,0:06:16.93,Default,,0000,0000,0000,,Зараз гэта аўтаномны робат Dialogue: 0,0:06:16.93,0:06:18.21,Default,,0000,0000,0000,,са штучным інтэлектам, Dialogue: 0,0:06:18.21,0:06:21.58,Default,,0000,0000,0000,,асноўная мэта якога —\Nвыправіцца на спадарожнік Юпіцера, Эўропу, Dialogue: 0,0:06:21.58,0:06:26.31,Default,,0000,0000,0000,,і даследваць акіяны \Nпад змёрзлай паверхняй нябеснага цела. Dialogue: 0,0:06:26.31,0:06:29.21,Default,,0000,0000,0000,,Гэта так цудоўна. Dialogue: 0,0:06:29.21,0:06:33.21,Default,,0000,0000,0000,,(Апладысменты)