WEBVTT

00:00:00.738 --> 00:00:02.952
Ja imam običaj da pretpostavljam najgore,

00:00:03.757 --> 00:00:06.620
i s vremena na vreme,
ta navika se poigra sa mnom.

00:00:06.644 --> 00:00:09.925
Na primer, ako osetim iznenadni bol u telu

00:00:09.949 --> 00:00:13.456
koji pre toga nisam doživeo
i koji ne mogu da identifikujem,

00:00:13.480 --> 00:00:18.000
moj mozak ga tada iznenada
može pretvoriti u srčano oboljenje,

00:00:18.024 --> 00:00:20.920
a bol u mišićima u trombozu dubokih vena.

00:00:21.699 --> 00:00:25.217
Do sada mi nije dijagnostikovana
smrtonosna ili neizlečiva bolest.

00:00:25.241 --> 00:00:27.963
Ponekad nešto jednostavno boli
bez ikakvog jasnog razloga.

NOTE Paragraph

00:00:29.098 --> 00:00:31.318
Ali nisu svi te sreće kao ja.

00:00:31.970 --> 00:00:35.215
Svake godine, širom sveta
umre 50 miliona ljudi.

00:00:36.287 --> 00:00:39.820
Pogotovo u bogatim zemljama,
kao što je naša,

00:00:39.844 --> 00:00:44.599
veliki broj smrtnih slučajeva uzrokuju
bolesti koje se sporo razvijaju:

00:00:44.623 --> 00:00:48.931
srčana oboljenja, hronične bolesti pluća,
rak, Alchajmerova bolest i dijabetes

00:00:48.955 --> 00:00:50.325
su samo neke od njih.

NOTE Paragraph

00:00:51.300 --> 00:00:53.321
Čovečanstvo je ostvarilo ogroman napredak

00:00:53.321 --> 00:00:55.821
u otkrivanju i lečenju
većine ovih bolesti.

00:00:56.859 --> 00:01:00.060
Trenutno se nalazimo u fazi
gde se budući napredak u zdravstvu

00:01:00.084 --> 00:01:03.374
ne može postići
samo razvojem novih lekova.

00:01:03.398 --> 00:01:05.798
Ovo postaje očigledno
ako posmatramo jedan aspekt

00:01:05.822 --> 00:01:08.188
koji mnoge od ovih bolesti dele.

00:01:09.418 --> 00:01:12.246
Verovatnoća uspešnog lečenja

00:01:12.270 --> 00:01:14.912
veoma zavisi od momenta
kada je lečenje započeto.

00:01:15.370 --> 00:01:18.814
Ali bolest se obično uoči
tek kada se pojave simptomi.

00:01:19.632 --> 00:01:24.025
Problem je što, u stvari, mnoge bolesti
ostaju bez simptoma,

00:01:24.049 --> 00:01:26.902
a samim tim i neotkrivene jako dug period.

00:01:27.902 --> 00:01:31.803
Upravo zbog ovoga, postoji
stalna potreba za novim načinima

00:01:31.827 --> 00:01:33.775
otkrivanja bolesti u ranoj fazi,

00:01:33.799 --> 00:01:35.937
pre nego što se bilo koji simptom pojavi.

00:01:37.135 --> 00:01:39.411
U zdravstvenoj zaštiti,
ovo se zove skrining.

NOTE Paragraph

00:01:39.435 --> 00:01:42.600
Kako je definisan od strane
Svetske zdravstvene organizacije,

00:01:42.624 --> 00:01:48.282
skrining je „pretpostavljena
identifikacija neprepoznate bolesti

00:01:48.306 --> 00:01:50.867
kod naizgled zdrave osobe,

00:01:50.891 --> 00:01:54.680
kroz razne testove koji se mogu
primeniti brzo i lako."

00:01:55.429 --> 00:01:57.618
To je dugačka definicija,
pa ću je ponoviti.

00:01:58.237 --> 00:02:01.722
Identifikacija neprepoznatih bolesti

00:02:01.746 --> 00:02:04.230
kod naizgled zdravih osoba

00:02:04.254 --> 00:02:08.268
kroz razne testove
koji se mogu primeniti brzo i lako.

00:02:08.292 --> 00:02:11.335
Želim posebno da naglasim
reči „brzo" i „lako"

00:02:11.335 --> 00:02:13.945
zato su što mnoge
od postojećih metoda skrininga

00:02:13.969 --> 00:02:15.628
upravo suprotno.

00:02:16.189 --> 00:02:18.888
A oni koji su bili podvrgnuti koloskopiji

00:02:18.912 --> 00:02:22.111
kao delu skrininga za rak debelog creva

00:02:22.135 --> 00:02:23.482
znaju o čemu govorim.

NOTE Paragraph

00:02:25.209 --> 00:02:28.285
Očigledno, postoje brojni medicinski alati

00:02:28.309 --> 00:02:29.838
da bi se izvršio test skrininga.

00:02:30.298 --> 00:02:33.984
Od tehnika snimanja,
kao što je npr. radiografija,

00:02:34.008 --> 00:02:36.138
ili magnetna rezonanca,

00:02:36.162 --> 00:02:38.166
do analiza krvi i tkiva.

00:02:38.190 --> 00:02:40.106
Svi smo prošli takve testove.

00:02:41.344 --> 00:02:44.917
Ali postoji jedan način
koji je dugo vremena bio zapostavljen,

00:02:45.674 --> 00:02:48.416
način koji je lako dostupan,

00:02:48.440 --> 00:02:50.461
koji je u suštini neiscrpan,

00:02:50.485 --> 00:02:53.732
i ima neverovatan potencijal
za medicinske analize.

00:02:54.994 --> 00:02:56.522
A to je naš dah.

NOTE Paragraph

00:02:58.514 --> 00:03:01.895
Ljudski dah je u osnovi sačinjen
od pet komponenti:

00:03:02.649 --> 00:03:08.721
azot, kiseonik,
ugljen-dioksid, voda i argon.

00:03:09.349 --> 00:03:12.748
Pored ovih pet,
postoje stotine drugih sastojaka

00:03:12.772 --> 00:03:15.155
koji su prisutni u veoma malim količinama.

00:03:15.179 --> 00:03:17.732
Oni se nazivaju isparljiva
organska jedinjenja,

00:03:17.756 --> 00:03:20.089
i mi ih ispuštamo na stotine,
ako ne i hiljade

00:03:20.113 --> 00:03:21.872
sa svakim izdahom.

00:03:23.110 --> 00:03:26.479
Analiza ovih isparljivih
organskih jedinjenja iz našeg daha

00:03:26.503 --> 00:03:28.204
naziva se analiza daha.

00:03:29.545 --> 00:03:33.003
U stvari, ja verujem da je dosta vas
već imalo iskustva sa analizom daha.

00:03:33.023 --> 00:03:36.934
Zamislite: vozite se kući kasno noću,

00:03:36.958 --> 00:03:39.656
kad odjednom, prijatan policajac

00:03:39.680 --> 00:03:42.472
vas ljubazno, ali odlučno,

00:03:42.496 --> 00:03:45.899
zamoli da stanete i da duvate
u napravu sličnu ovoj.

00:03:47.486 --> 00:03:50.709
Ovo je alko-tester na dah,

00:03:50.733 --> 00:03:54.440
koji se koristi kako bi se izmerio
nivo etanola u vašem dahu

00:03:54.464 --> 00:03:57.821
da bi se videlo da li je vožnja
u vašem stanju pametna ideja.

00:03:58.509 --> 00:04:00.456
Rekao bih da sam dobro vozio,

00:04:00.480 --> 00:04:01.700
ali hajde da proverim.

NOTE Paragraph

00:04:02.788 --> 00:04:04.715
(Bip)

NOTE Paragraph

00:04:08.445 --> 00:04:11.405
Pokazuje 0,0 - znači, nema potrebe
za brigom, sve je u redu.

NOTE Paragraph

00:04:11.429 --> 00:04:12.696
(Smeh)

NOTE Paragraph

00:04:14.298 --> 00:04:16.959
Sad zamislite napravu sličnu ovoj,

00:04:16.983 --> 00:04:19.927
koja ne samo da meri
nivo alkohola u vašem dahu,

00:04:19.951 --> 00:04:23.767
nego detektuje bolesti,
kao one što sam vam pokazivao

00:04:23.791 --> 00:04:25.507
i možda još mnogo više.

00:04:26.868 --> 00:04:30.666
Koncept povezivanja mirisa iz nečijeg daha

00:04:30.690 --> 00:04:32.810
sa određenim medicinskim problemima

00:04:32.834 --> 00:04:35.254
u stvari datira iz drevne Grčke.

00:04:35.905 --> 00:04:40.876
Međutim, tek je nedavno napor istraživača
vezan za analizu daha urodio plodom,

00:04:40.900 --> 00:04:44.307
te ono što je nekada bilo san
sada postaje stvarnost.

00:04:45.307 --> 00:04:48.321
Dozvolite mi da vratim listu
koju sam vam pokazao ranije.

00:04:49.047 --> 00:04:51.813
Za većinu ovde nabrojanih bolesti,

00:04:52.495 --> 00:04:54.688
postoje značajni naučni dokazi

00:04:54.712 --> 00:04:58.369
koji upućuju na to da se bolest
može otkriti analizom daha.

NOTE Paragraph

00:04:59.917 --> 00:05:01.612
Kako to tačno funkcioniše?

00:05:02.421 --> 00:05:05.199
Osnovni deo je senzor naprave

00:05:05.223 --> 00:05:08.435
koji detektuje isparljiva
organska jedinjenja u našem dahu.

00:05:09.364 --> 00:05:12.294
Jednostavno rečeno,
kada se izloži uzorku daha,

00:05:12.318 --> 00:05:15.002
senzor izbacuje složen šablon

00:05:15.026 --> 00:05:19.006
koji je rezultat mešavine isparljivih
organskih jedinjenja koje smo izdahnuli.

00:05:20.141 --> 00:05:24.457
Ovaj šablon je otisak našeg metabolizma,

00:05:24.481 --> 00:05:25.646
vašeg mikrobioma

00:05:25.670 --> 00:05:29.273
i biohemijskih procesa
koji se javljaju u vašem telu.

00:05:29.980 --> 00:05:31.573
Ako imate neku bolest,

00:05:31.597 --> 00:05:33.884
vaš organizam će se promeniti,

00:05:33.908 --> 00:05:36.868
a isto tako i struktura vašeg izdaha.

00:05:37.479 --> 00:05:42.609
Sve što tada ostaje da se uradi
je da se poveže određeni šablon

00:05:42.633 --> 00:05:45.739
sa prisustvom ili odsustvom
određenog medicinskog stanja.

NOTE Paragraph

00:05:47.921 --> 00:05:51.156
Ova tehnologija nudi
nekoliko nepobitnih koristi.

00:05:51.719 --> 00:05:54.816
Prvo, senzor može biti minijaturan

00:05:54.840 --> 00:05:57.686
i stavljen u ručne naprave

00:05:57.710 --> 00:05:59.548
kao što je ovaj alko-test na dah.

00:06:00.417 --> 00:06:03.460
To bi omogućilo da se ovaj test
koristi u različitim okruženjima,

00:06:03.474 --> 00:06:05.248
čak i kod kuće,

00:06:05.272 --> 00:06:07.266
što znači da posete doktoru

00:06:07.290 --> 00:06:10.049
nisu potrebne svaki put
kad se ovaj test radi.

NOTE Paragraph

00:06:10.946 --> 00:06:14.326
Drugo, analiza daha je neinvazivna

00:06:14.350 --> 00:06:17.997
i može biti jednostavna
kao duvanje u alko-tester.

00:06:18.900 --> 00:06:23.894
Ovakva jednostavnost i lako korišćenje
bi smanjilo teret pacijenta

00:06:23.918 --> 00:06:27.361
i podstaklo širu upotrebu ove tehnologije.

NOTE Paragraph

00:06:27.973 --> 00:06:32.081
Treće, ova tehnologija je tako fleksibilna

00:06:32.105 --> 00:06:34.345
da se jedna naprava može koristiti

00:06:34.369 --> 00:06:37.509
za otkrivanje širokog spektra
medicinskih stanja.

00:06:38.224 --> 00:06:42.909
Analiza daha može se koristiti
za skrining više bolesti u isto vreme.

00:06:44.195 --> 00:06:47.526
U današnje vreme, svaka bolest
obično zahteva drugačiji medicinski alat

00:06:47.550 --> 00:06:49.086
da bi se izvršio test skrininga.

00:06:49.561 --> 00:06:52.645
Što znači da možete naći
samo ono za čim tragate.

NOTE Paragraph

00:06:54.637 --> 00:06:58.496
Uz sve ove karakteristike,
analiza daha je predodređena

00:06:58.520 --> 00:07:01.634
da pruži ono što mnogim tradicionalnim
testovima skrininga manjka.

00:07:02.671 --> 00:07:04.310
A ono što je najvažnije,

00:07:04.334 --> 00:07:07.684
sve ove karakteristike
bi jednom trebalo da nam obezbede

00:07:07.708 --> 00:07:10.214
platformu za medicinsku analizu

00:07:10.238 --> 00:07:13.943
koja može da funkcioniše
sa veoma niskom cenom po testu.

00:07:15.713 --> 00:07:18.963
Suprotno tome, postojeći medicinski alati

00:07:18.987 --> 00:07:21.373
obično vode ka skupoj ceni po testu.

00:07:21.920 --> 00:07:24.198
Onda, da bi se snizili troškovi,

00:07:24.222 --> 00:07:26.832
broj testova mora biti ograničen,

00:07:27.562 --> 00:07:30.803
što znači, pod a,
da se testovi mogu sprovesti

00:07:30.827 --> 00:07:35.511
samo na malom delu populacije,
npr. u visokorizičnim grupama;

00:07:35.535 --> 00:07:40.690
i pod b, da broj testova po osobi
treba držati na minimumu.

00:07:41.459 --> 00:07:43.303
Zar ne bi bilo korisno

00:07:43.327 --> 00:07:46.287
da se test izvodi na većoj grupi ljudi,

00:07:46.311 --> 00:07:50.559
češće i u dužem periodu
za svakog ponaosob?

00:07:51.845 --> 00:07:55.706
Ovo drugo bi dalo pristup
nečem veoma vrednom,

00:07:55.730 --> 00:07:57.997
a to su longitudinalni podaci.

NOTE Paragraph

00:07:58.950 --> 00:08:03.052
Longitudinalni podaci su skup podataka
koji se odnose na jednog pacijenta,

00:08:03.076 --> 00:08:05.572
prikupljenih tokom mnogo
meseci ili godina.

00:08:07.318 --> 00:08:12.368
Medicinske odluke danas su često zasnovane
na ograničenom skupu podataka,

00:08:12.392 --> 00:08:15.584
pri čemu je samo delić
pacijentove medicinske istorije

00:08:15.608 --> 00:08:17.662
dostupan za donošenje odluke.

00:08:18.210 --> 00:08:20.509
U ovakvim slučajevima,

00:08:20.533 --> 00:08:23.326
anomalije se obično otkrivaju

00:08:23.350 --> 00:08:25.916
poređenjem zdravstvenog profila pacijenta

00:08:25.940 --> 00:08:29.212
sa prosečnim zdravstvenim profilom
referentne populacije.

00:08:30.419 --> 00:08:34.337
Longitudalni podaci bi otvorili
sasvim novu dimenziju

00:08:34.361 --> 00:08:37.229
i dozvolili anomalijama da budu otkrivene

00:08:37.253 --> 00:08:39.950
na osnovu medicinske istorije pacijenta.

00:08:40.862 --> 00:08:43.685
Ovo će trasirati put
ka personalizovanom lečenju.

NOTE Paragraph

00:08:44.741 --> 00:08:46.305
Zvuči odlično, zar ne?

00:08:47.194 --> 00:08:50.169
Sada ćete verovatno pitati sledeće:

00:08:50.193 --> 00:08:54.988
„Ako je ta tehnologija tako dobra
kao što tvrdi, zašto je ne koristimo?”

00:08:55.012 --> 00:08:57.490
Jedini odgovor koji vam mogu dati je:

00:08:57.514 --> 00:09:00.094
nije sve tako jednostavno kao što zvuči.

00:09:00.983 --> 00:09:03.004
Postoje tehnički izazovi.

00:09:03.004 --> 00:09:07.508
Na primer, potrebni su
veoma pouzdani senzori

00:09:07.532 --> 00:09:10.800
koji mogu otkriti mešavine
isparljivih organskih jedinjenja

00:09:10.824 --> 00:09:13.027
sa dovoljnom mogućnošću
ponavljanja rezultata.

00:09:13.629 --> 00:09:16.064
A tu je još jedan tehnički izazov:

00:09:16.088 --> 00:09:21.074
kako uzimati uzorak daha
na veoma određen način

00:09:21.098 --> 00:09:23.446
da sam proces uzimanja uzorka

00:09:23.470 --> 00:09:26.123
ne menja rezultate analize?

00:09:27.187 --> 00:09:28.975
Takođe postoji i potreba za podacima.

00:09:29.556 --> 00:09:33.514
Analiza daha treba da bude
potvrđena kliničkim ispitivanjima

00:09:33.538 --> 00:09:36.030
i potrebno je prikupiti dovoljno podataka

00:09:36.054 --> 00:09:40.296
kako bi se pojedinačna stanja
mogla uporediti sa osnovnim parametrom.

00:09:41.167 --> 00:09:43.640
Analiza daha može biti uspešna

00:09:43.664 --> 00:09:46.437
samo ako može da se prikupi
dovoljno velika baza podataka

00:09:46.461 --> 00:09:48.811
koja će biti dostupna za širu upotrebu.

NOTE Paragraph

00:09:51.050 --> 00:09:53.880
Ako analiza daha ispuni očekivanja,

00:09:54.745 --> 00:09:57.271
onda je ovo tehnologija
koja nam stvarno može pomoći

00:09:57.295 --> 00:09:59.538
da transformišemo naš zdravstveni sistem -

00:10:00.410 --> 00:10:03.564
transformišemo ga iz reaktivnog sistema,

00:10:03.588 --> 00:10:06.750
gde je lečenje inicirano
simptomima bolesti,

00:10:06.774 --> 00:10:08.789
u proaktivni sistem,

00:10:08.813 --> 00:10:12.027
gde se bolest otkriva,
dijagnostikuje i leči

00:10:12.051 --> 00:10:13.935
u ranoj fazi,

00:10:13.959 --> 00:10:16.058
mnogo pre nego što se simptomi pojave.

NOTE Paragraph

00:10:17.590 --> 00:10:20.976
Što me dovodi do poslednje tačke,
koja je najznačajnija.

00:10:21.537 --> 00:10:23.526
Šta je u stvari bolest?

00:10:24.590 --> 00:10:28.625
Zamislite da se analiza daha
komercijalizuje, kao što sam opisao,

00:10:28.649 --> 00:10:31.255
i rano otkrivanje bolesti postane rutina.

00:10:32.417 --> 00:10:34.721
Problem koji ostaje

00:10:34.745 --> 00:10:37.733
je onaj sa kojim se suočava svaki skrining

00:10:37.757 --> 00:10:39.578
zato što je, za mnoge bolesti,

00:10:39.602 --> 00:10:43.426
često nemoguće predvideti sa sigurnošću

00:10:43.450 --> 00:10:45.992
da li će bolest
uopšte izazvati neke simptome

00:10:46.016 --> 00:10:48.138
ili dovesti osobu u životnu opasnost.

00:10:48.990 --> 00:10:51.549
Ovo se zove hiperdijagnostika,

00:10:51.573 --> 00:10:53.211
koja stvara dilemu.

00:10:53.927 --> 00:10:56.011
Ako je bolest identifikovana,

00:10:56.035 --> 00:10:58.079
možete odlučiti da je ne lečite

00:10:58.103 --> 00:11:02.074
zato što postoji verovatnoća
da nikada nećete oboleti od nje.

00:11:02.955 --> 00:11:04.454
Ali koliko biste patili

00:11:04.478 --> 00:11:07.865
od samog saznanja da imate
potencijalno smrtonosnu bolest?

00:11:07.889 --> 00:11:11.833
Zar ne biste zažalili
što vam je bolest uopšte i otkrivena?

NOTE Paragraph

00:11:13.281 --> 00:11:17.169
Vaša druga opcija
je da prihvatite rano lečenje

00:11:17.193 --> 00:11:18.843
sa nadom da ćete je izlečiti.

00:11:19.485 --> 00:11:22.314
Ali često, ovo ne bi išlo
bez nekih nuspojava.

NOTE Paragraph

00:11:25.623 --> 00:11:27.727
Tačnije:

00:11:27.751 --> 00:11:30.325
veći problem od hiperdijagnostike

00:11:30.349 --> 00:11:31.802
je preterano lečenje,

00:11:31.826 --> 00:11:34.841
zato što ne zahteva svaka bolest
trenutno lečenje

00:11:34.865 --> 00:11:36.925
samo zato što je lek dostupan.

00:11:39.441 --> 00:11:42.139
Usvajanje rutinskog skrininga

00:11:42.163 --> 00:11:43.912
je otvorilo pitanje:

00:11:45.082 --> 00:11:49.173
kako nazivamo bolest
koja može opravdati lečenje,

00:11:49.197 --> 00:11:53.785
a šta je samo anomalija
koja ne treba da nas brine?

00:11:55.404 --> 00:12:00.336
Ja se nadam da će rutinski skrining
koji koristi analizu daha

00:12:00.360 --> 00:12:03.120
moći da obezbedi dovoljno podataka i uvida

00:12:03.144 --> 00:12:07.690
da ćemo u određenom momentu
moći da rešimo ovu dilemu

00:12:07.714 --> 00:12:10.144
i sa dovoljnom preciznošću predvidimo

00:12:10.168 --> 00:12:12.858
da li i kada lečiti u ranoj fazi.

NOTE Paragraph

00:12:14.794 --> 00:12:19.513
Naš dah i mešavina isparljivih
organskih jedinjenja koje izdahnemo

00:12:19.537 --> 00:12:24.207
sadrže neverovatnu količinu informacija
o našem fiziološkom stanju.

00:12:25.262 --> 00:12:28.602
Sa onim što znamo danas,
samo smo zagrebali površinu.

00:12:29.993 --> 00:12:34.234
Skupljajući sve više podataka
i profila analize daha širom populacije,

00:12:34.258 --> 00:12:38.790
uključujući različite polove,
godine, poreklo i stil života,

00:12:38.814 --> 00:12:41.147
moć analize daha bi trebalo da se poveća.

00:12:42.147 --> 00:12:47.725
U jednom momentu, analiza daha
bi trebalo da nam obezbedi moćan alat

00:12:47.749 --> 00:12:52.215
ne samo da proaktivno
otkrijemo određene bolesti,

00:12:52.239 --> 00:12:55.888
nego i da ih predvidimo
i na kraju sprečimo.

00:12:57.110 --> 00:12:59.728
Ovo bi trebalo da bude dovoljna motivacija

00:12:59.752 --> 00:13:03.935
da se prihvate šanse i izazovi

00:13:03.959 --> 00:13:06.420
koje analiza daha može da pruži,

00:13:06.444 --> 00:13:09.846
čak i kod ljudi koji nisu
povremeni hipohondri, kao ja.

NOTE Paragraph

00:13:10.532 --> 00:13:11.689
Hvala vam.

NOTE Paragraph

00:13:11.713 --> 00:13:15.730
(Aplauz)