WEBVTT 00:00:14.226 --> 00:00:15.931 Stel je voor, ergens waar het zo donker is 00:00:15.931 --> 00:00:18.149 dat je je eigen neus niet meer kunt zien. 00:00:18.149 --> 00:00:21.217 Ogen open of dicht, dat maakt niets uit, 00:00:21.217 --> 00:00:23.985 omdat de zon er nooit schijnt. 00:00:23.985 --> 00:00:26.073 Voor je zie je een lichtje. 00:00:26.073 --> 00:00:27.961 Kruip dichterbij om het te onderzoeken, en een blauw licht flikkert om je heen. 00:00:27.961 --> 00:00:30.212 Kruip dichterbij om het te onderzoeken, en een blauw licht flikkert om je heen. 00:00:30.212 --> 00:00:32.396 "Hier zou ik naar kunnen blijven kijken", denk je. 00:00:32.396 --> 00:00:33.417 Maar nee, 00:00:33.417 --> 00:00:36.268 want de klappende kaken van de hengelvis 00:00:36.268 --> 00:00:38.471 hebben je levend verzwolgen. 00:00:38.471 --> 00:00:40.046 Je bent maar één van de vele 00:00:40.046 --> 00:00:42.352 diepzeebewoners die te laat 00:00:42.352 --> 00:00:45.939 de kracht van bioluminescentie leren waarderen. 00:00:45.939 --> 00:00:48.233 Bioluminescentie verwijst naar het vermogen 00:00:48.233 --> 00:00:50.858 van sommige levende dingen om licht te genereren. 00:00:50.858 --> 00:00:52.535 Het menselijk lichaam kan 00:00:52.535 --> 00:00:55.626 oorsmeer en teennagels maken, 00:00:55.626 --> 00:00:57.214 maar deze organismen kunnen 00:00:57.214 --> 00:00:59.862 delen van hun lichaam in glowsticks omtoveren. 00:00:59.862 --> 00:01:02.230 Het is alsof de natuur ze 'raveklaar' heeft afgeleverd. 00:01:02.230 --> 00:01:03.203 Waarom? 00:01:03.203 --> 00:01:04.539 Op de één of andere manier 00:01:04.539 --> 00:01:08.601 verbetert bioluminescentie hun overlevingskansen. 00:01:08.601 --> 00:01:10.044 Neem de glimworm. 00:01:10.044 --> 00:01:11.603 Zijn groene gloed 00:01:11.603 --> 00:01:14.434 helpt hem een partner aan te trekken op een warme zomernacht. 00:01:14.434 --> 00:01:17.342 Maar dat is slechts één van vele oplichtende levensvormen. 00:01:17.342 --> 00:01:20.054 De phrixothrix hirtus-larve 00:01:20.054 --> 00:01:21.936 kan zijn lichaam in twee kleuren laten oplichten: 00:01:21.936 --> 00:01:23.171 rood en groen. 00:01:23.171 --> 00:01:24.261 Zou jij iets opeten 00:01:24.261 --> 00:01:26.561 dat eruitziet als een landingsbaan? 00:01:26.561 --> 00:01:28.813 Slimme roofdieren evenmin. 00:01:28.813 --> 00:01:31.719 De flitsende lichtjes houden de larve veilig. 00:01:31.719 --> 00:01:33.778 Dan is er de diepzeegarnaal: 00:01:33.778 --> 00:01:35.527 acantherphyra purpurea. 00:01:35.527 --> 00:01:36.862 Als die zich bedreigd voelt, 00:01:36.862 --> 00:01:40.027 spuugt hij een wolk oplichtende smurrie uit. 00:01:40.027 --> 00:01:41.326 Wie rent er niet weg 00:01:41.326 --> 00:01:43.600 als er net over je heen is gebraakt? 00:01:43.600 --> 00:01:46.143 Daarbij trekt dat braaksel grotere rovers aan 00:01:46.143 --> 00:01:48.386 die de vijand van de garnaal willen eten. 00:01:48.386 --> 00:01:50.687 Wat als je niet kan bioluminesceren? 00:01:50.687 --> 00:01:51.741 Geen probleem! 00:01:51.741 --> 00:01:53.322 Er zijn andere manieren voor levende wezens 00:01:53.322 --> 00:01:55.524 om bioluminescentie te gebruiken. 00:01:55.524 --> 00:01:58.556 Zelfs als ze er zelf niet mee geboren zijn. 00:01:58.556 --> 00:02:00.400 Zoals onze hengelvis 00:02:00.400 --> 00:02:02.402 net voordat hij je op wilde eten. 00:02:02.402 --> 00:02:04.196 Die oplichtende aas bovenop zijn kop 00:02:04.196 --> 00:02:07.181 komt uit een huidzakje dat esca heet. 00:02:07.181 --> 00:02:10.035 De esca bevat bioluminescente bacteriën. 00:02:10.035 --> 00:02:12.290 De hengelvis geeft daar niet uit zichzelf licht, 00:02:12.290 --> 00:02:16.327 dus bewaart het in plaats daarvan een zakje oplichtende bacteriën. 00:02:16.327 --> 00:02:18.001 Ken je de glimworm nog? 00:02:18.001 --> 00:02:20.083 Die kan zichzelf laten schijnen. 00:02:20.083 --> 00:02:22.674 In zijn lantaarn zitten twee stoffen: 00:02:22.674 --> 00:02:25.190 een luciferine en een luciferase. 00:02:25.190 --> 00:02:28.095 Als glimwormluciferase en luciferine mengen 00:02:28.095 --> 00:02:29.389 in aanwezigheid van zuurstof 00:02:29.389 --> 00:02:31.474 en brandstof voor de cel, ATP, 00:02:31.474 --> 00:02:35.184 geeft de chemische reactie energie af in de vorm van licht. 00:02:35.184 --> 00:02:36.644 Toen wetenschappers hadden uitgevist 00:02:36.644 --> 00:02:39.606 hoe de glimworm zijn luciferase en luciferine maakt, 00:02:39.606 --> 00:02:41.193 hebben ze genetische technologie gebruikt 00:02:41.193 --> 00:02:43.110 om deze lichtgevende reactie 00:02:43.110 --> 00:02:46.259 te produceren in andere levensvormen die niet kunnen oplichten. 00:02:46.259 --> 00:02:48.461 Zo stopten ze bijvoorbeeld de genen, 00:02:48.461 --> 00:02:50.123 of instructies, voor een cel 00:02:50.123 --> 00:02:54.363 om glimwormluciferase en luciferine aan te maken, in een tabaksplant. 00:02:54.363 --> 00:02:57.216 Toen die daar eenmaal waren, volgde de tabaksplant de instructies 00:02:57.216 --> 00:03:01.231 die in zijn DNA waren gestopt en straalde als een kerstboom. 00:03:01.231 --> 00:03:02.794 De schoonheid van bioluminescentie, 00:03:02.794 --> 00:03:05.544 anders dan zonlicht of een gloeilamp, 00:03:05.544 --> 00:03:07.136 is dat het niet heet is. 00:03:07.136 --> 00:03:09.422 Het vindt plaats in een temperatuurbereik 00:03:09.422 --> 00:03:11.406 waar niets levends door verbrandt. 00:03:11.406 --> 00:03:12.844 En, anders dan een glowstick, 00:03:12.844 --> 00:03:15.720 die vervaagt als de stoffen daarin opraken, 00:03:15.720 --> 00:03:19.466 gebruiken bioluminescente reacties herbruikbare middelen. 00:03:19.466 --> 00:03:20.931 Dat is één reden waarom ze 00:03:20.931 --> 00:03:24.221 bioluminescente bomen proberen te ontwikkelen. 00:03:24.221 --> 00:03:26.767 Stel je voor, geplant langs snelwegen 00:03:26.767 --> 00:03:28.817 zouden ze de weg kunnen verlichten op zuurstof 00:03:28.817 --> 00:03:32.464 en andere vrijelijk beschikbare, schone brandstoffen. 00:03:32.464 --> 00:03:34.539 Dat is nog eens een overlevingsvoordeel! 00:03:34.539 --> 00:03:37.157 Dat zou onze planeet kunnen helpen om langer te leven. 00:03:37.157 --> 00:03:39.494 Denk jij nu over andere manieren 00:03:39.494 --> 00:03:42.363 waarop bioluminescentie goed gebruikt kan worden? 00:03:42.363 --> 00:03:44.402 Die glowstick waar jij mee rondzwaait op een rave 00:03:44.402 --> 00:03:46.001 helpt jou misschien een partner vinden. 00:03:46.001 --> 00:03:49.754 Hoe kan bioluminescentie je nog beter helpen overleven? 00:03:49.754 --> 00:03:51.631 Als je op die manier gaat denken, 00:03:51.631 --> 00:03:53.466 heb je het licht gezien.