1
00:00:02,280 --> 00:00:05,972
ZURYCH: ŚWIATOWEJ KLASY METROPOLIA
OPARTA O TRANSPORT PUBLICZNY

2
00:00:11,022 --> 00:00:13,305
Dwa lata temu zamieszkałem w Zurychu. 


3
00:00:13,309 --> 00:00:18,267
Głównym powodem była chęć zrozumienia 
jak funkcjonuje takie miasto.

4
00:00:18,267 --> 00:00:25,252
Gdy zamieszkasz tu, docenisz tę wygodę: 
każda linia tramwajowa kursująca co 7 min.

5
00:00:25,252 --> 00:00:30,332
koordynacja z innymi systemami: 
autobusowym, kolejowym,

6
00:00:30,355 --> 00:00:35,795
tramwajami wodnymi, koleją torowo-linową.
Wszystko działa jako jednolity system.

7
00:00:35,835 --> 00:00:39,775
Nie widziałem takiego czegoś 
nigdzie indziej w świecie.

8
00:00:40,907 --> 00:00:45,037
Większość ludzi spoza Zurychu przyjeżdża 
tu pociągiem, gdyż z trudem znajdziesz tu

9
00:00:45,037 --> 00:00:48,037
miejsce parkingowe dla twojego samochodu.

10
00:00:48,037 --> 00:00:50,828
Mamy tak dobry system transportu 
publicznego, że nie masz potrzeby

11
00:00:50,828 --> 00:00:53,828
przyjeżdżania tu własnym autem.

12
00:00:53,828 --> 00:00:58,361
Zurych wysyła ci prostą wiadomość:
jesteś mile widziany w mieście,

13
00:00:58,361 --> 00:01:01,361
jednak twój samochód już niekoniecznie.

14
00:01:01,361 --> 00:01:03,411
PODZIAŁ ZADAŃ PRZEWOZOWYCH

15
00:01:03,428 --> 00:01:06,048
Spójrzmy na liczby 
dotyczące transportu w Zurychu.

16
00:01:06,082 --> 00:01:10,302
32% mieszkańców porusza się tramwajami.

17
00:01:10,323 --> 00:01:15,153
26% porusza się samochodem lub motocyklem.

18
00:01:15,183 --> 00:01:19,995
42% przemieszcza się pieszo 
lub na rowerze.

19
00:01:20,023 --> 00:01:24,023
6% z tych 42% porusza się rowerem.

20
00:01:32,027 --> 00:01:37,777
W latach 90. w Zurychu miał miejsce 
historyczny kompromis

21
00:01:37,777 --> 00:01:42,207
dotyczący miejskiej polityki transportowej

22
00:01:42,207 --> 00:01:46,667
Założono, że nie wybuduje się ani jednego 
nowego miejsca parkingowego,

23
00:01:46,667 --> 00:01:49,667
o ile nie nastąpi likwidacja 
któregoś z istniejących.

24
00:01:49,667 --> 00:01:53,667
Po prostu ustaliliśmy liczbę 
miejsc parkingowych w mieście.

25
00:01:53,667 --> 00:01:58,247
Nie mogliśmy dodać ani jednego nowego 
miejsca parkingowego, było to zabronione

26
00:01:58,385 --> 00:02:04,555
Oto Rennweg, w samym sercu miasta. 
Jest to strefa piesza, która dawniej

27
00:02:04,555 --> 00:02:07,555
zawierała miejsca parkingowe 
na powierzchni.

28
00:02:07,555 --> 00:02:08,555
Dziś nie ma już takich 
miejsc parkingowych,

29
00:02:08,555 --> 00:02:11,555
gdyż wszystkie zostały 
przeniesione pod ziemię.

30
00:02:11,555 --> 00:02:16,295
Kompromis lat 90. założył utrzymanie 
istniejącej liczby miejsc parkingowych

31
00:02:16,295 --> 00:02:19,995
przy jednoczesnym przenoszeniu ich
pod ziemię lub w inne miejsce.

32
00:02:19,995 --> 00:02:22,626
Kiedyś stały tu samochody, 
dziś ich tu nie widzimy.

33
00:02:22,626 --> 00:02:25,626
Jak widzisz, przechodnie kochają 
ten stan rzeczy!

34
00:02:25,626 --> 00:02:31,986
Główną ulicą miasta, takim odpowiednikiem 
nowojorskiej Piątej Alei

35
00:02:31,986 --> 00:02:36,716
lub tamtejszego Times Square 
jest Bahnhofstrasse.

36
00:02:36,716 --> 00:02:42,756
Jest to tętniąca sklepowym życiem ulica 
handlowa oparta o transport publiczny.

37
00:02:42,778 --> 00:02:50,351
Jedziemy teraz wzdłuż Limmatquai, która 
jest ciągiem tramwajowo-pieszo-rowerowym.

38
00:02:50,351 --> 00:02:55,221
Jeszcze nie tak dawno, 10 lat temu, była 
ona głównym ciągiem samochodowym Zurychu.

39
00:02:55,221 --> 00:03:01,409
Ulica na drugim brzegu rzeki to Limmatquai
10 lat temu był to komunikacyjny ściek.

40
00:03:01,409 --> 00:03:05,029
Ostatecznie zdecydowano się na usunięcie 
ruchu samochodowego z Limmatquai.

41
00:03:05,029 --> 00:03:07,969
Na początku miały miejsce protesty 
właścicieli sklepów,

42
00:03:07,969 --> 00:03:13,989
gdyż obawiali się oni utraty klientów.
Teraz wszędzie widać mnóstwo przechodniów

43
00:03:13,999 --> 00:03:18,499
Dzięki udogodnieniom dla pieszych, 
mogą oni z łatwością wejść do sklepów.

44
00:03:18,499 --> 00:03:23,449
Obrót w sklepach się zwiększył, sprzedawcy
cieszą się z wprowadzenia strefy pieszej.

45
00:03:40,905 --> 00:03:44,235
TRAMWAJE I TRANSPORT PUBLICZNY

46
00:03:44,256 --> 00:03:48,106
Oto jeden z tramwajów starej generacji. 
Jest on jednak bardzo wygodnym pojazdem.

47
00:03:48,106 --> 00:03:52,186
Utrzymujemy czystość w tramwajach 
i dbamy o informację pasażerską.

48
00:03:52,210 --> 00:03:56,530
Na ekranach pasażerowie mogą zobaczyć 
przystanki i możliwe przesiadki.

49
00:03:56,530 --> 00:04:00,220
Tramwaje jeżdżą bardzo często 
i są doskonałym środkiem transportu,

50
00:04:00,220 --> 00:04:03,120
z którego możesz podziwiać całe miasto.

51
00:04:03,120 --> 00:04:06,010
Tramwaje są bardzo punktualne. 
Zawsze przyjeżdżają o czasie.

52
00:04:06,010 --> 00:04:08,840
Są bardzo czyste i doskonale oznakowane.

53
00:04:08,872 --> 00:04:14,632
Elektroniczny system sterowania ruchem,
zapala naszym pojazdom zielone światło.

54
00:04:14,633 --> 00:04:19,673
Przystanki położone są w zasięgu
pięciominutowego spaceru.

55
00:04:19,703 --> 00:04:23,303
Na każdym przystanku umieszczono
tablice elektroniczne z rozkładem jazdy.

56
00:04:23,303 --> 00:04:29,783
W tramwaju możesz dzwonić, pisać smsy,
i inne rzeczy. To jak mieszkanie na kołach

57
00:04:29,783 --> 00:04:35,723
Tylny sektor tramwaju przypomina salon, 
jest doskonały do wspólnej jazdy z rodziną

58
00:04:35,723 --> 00:04:43,403
Dzieciaki uwielbiają tam siedzieć, ja też!
Wsiadam do tramwaju i idę na tył.

59
00:04:43,444 --> 00:04:56,134
Jazda tramwajem to nie tylko wygoda.
To także styl życia, zachowania, komfortu.

60
00:04:56,154 --> 00:05:04,824
Oto Polybahn, czyli kolejka torowo-linowa
łącząca główne przesiadki z Politechniką.

61
00:05:04,855 --> 00:05:08,015
Polybahn jest używana głównie przez 
studentów, profesorów

62
00:05:08,035 --> 00:05:10,745
i każdego, kto potrzebuje 
przemieścić się w górę.

63
00:05:10,745 --> 00:05:13,995
Jest integralną częścią systemu
transportu publicznego w Zurychu.

64
00:05:20,835 --> 00:05:23,535
SYSTEM STEROWANIA RUCHEM

65
00:05:23,575 --> 00:05:30,365
System sterowania ruchem w Zurychu
jest dobrze znany w Europie i na świecie.

66
00:05:30,385 --> 00:05:41,515
System kontroluje każdą z sygnalizacji.
Zarządza pojazdami wpuszczanymi do centrum

67
00:05:41,515 --> 00:05:45,490
Jeśli w danym momencie do centrum wjeżdża
zbyt wiele samochodów, system zatrzymuje

68
00:05:45,490 --> 00:05:48,770
ich nadmiar poza centrum miasta.

69
00:05:48,770 --> 00:05:53,900
Istnieje ok. 4000-4500 sensorów w ulicach.
Określają one ilość wjeżdżających pojazdów

70
00:05:53,920 --> 00:06:00,640
Zatrzymujemy je na głównych drogach,
do czasu gdy zwolni się miejsce w centrum.

71
00:06:00,640 --> 00:06:10,180
Dzięki temu w centrum nie mamy korków
i cały ruch pojazdów odbywa się płynnie.

72
00:06:10,180 --> 00:06:16,572
Tutaj mamy jeden z sensorów,
a niepodal dwa inne.

73
00:06:16,572 --> 00:06:24,142
Skracają one lub wydłużają 
zielone światło dla pojazdów.

74
00:06:24,142 --> 00:06:28,196
Sterują one ruchem regulując ilość aut
aby zapobiec zakorkowaniu ulic.

75
00:06:28,196 --> 00:06:33,436
Nie wpuszczają więcej pojazdów niż
pojemność ulic w centrum.

76
00:06:33,436 --> 00:06:39,376
Korki pojawiają się poza centrum, gdzie 
jest więcej miejsca i są mniej uciążliwe.

77
00:06:39,386 --> 00:06:46,266
Tylko 50% gospodarstw domowych ma auta,
więc znajdują się one pod co drugim domem.

78
00:06:46,266 --> 00:06:51,006
To niedużo, a wskaźnik motoryzacji 
mieszkańców Zurychu nadal maleje.

79
00:06:51,026 --> 00:06:56,937
W ostatnich dekadach częstość podróży 
samochodem znacząco zmalała,

80
00:06:56,937 --> 00:07:00,907
podczas gdy wzrósł udział transportu 
zbiorowego w podziale zadań przewozowych.

81
00:07:00,907 --> 00:07:07,467
Oprócz tego, można zaobserwować wzrost 
przejazdów rowerem w tym górzystym mieście

82
00:07:13,942 --> 00:07:16,202
ROWER I REKREACJA

83
00:07:16,222 --> 00:07:20,532
Chcemy podwoić udział rowerzystów w ruchu
w ciągu najbliższych 10 lat.

84
00:07:20,532 --> 00:07:27,442
Nowy, rowerowy projekt zakłada zwiększenie
bezpieczeństwa rowerzystów


85
00:07:27,523 --> 00:07:34,633
oraz ulepszenie infrastruktury rowerowej
dla mam i dzieci, seniorów, ludzi biznesu,

86
00:07:34,653 --> 00:07:36,883
a nie tylko dla osób wysportowanych.

87
00:07:36,883 --> 00:07:41,503
To dobre miejsce dla rowerzystów, mimo że 
nie zawsze mają oni wydzielone drogi.

88
00:07:41,503 --> 00:07:51,283
Często dzielą jezdnię z ruchem samochodów,
ale kierowcy nie są tu agresywni jak w USA

89
00:07:51,343 --> 00:07:58,803
Jedynym zagrożeniem są tory tramwajowe,
a rowerzyści muszą poznać sposób

90
00:07:58,803 --> 00:08:02,563
ich pokonywania pod odpowiednim kątem.

91
00:08:02,563 --> 00:08:10,403
Mieszkanie w Szwajcarii, w Zurychu
daje uczucie, że władze chcą robić

92
00:08:10,403 --> 00:08:13,403
wszystko, co możliwe dla dobra obywateli.

93
00:08:13,403 --> 00:08:18,963
Przykładem może być rekultywacja 
rzeki Limmat i okolic jeziora Zuryskiego.

94
00:08:18,963 --> 00:08:24,688
Ten obszar nie wyglądał tak wcześniej,
20 lat temu jezioro było zanieczyszczone.

95
00:08:24,744 --> 00:08:34,084
Była tu stacja kolejowa, która ustąpiła 
miejsca nadrzecznej przestrzeni publicznej

96
00:08:34,128 --> 00:08:41,118
Jest miejsce do opalania, gry w siatkówkę.
Jest tu kafejka, miejsce jest bardzo modne

97
00:08:41,118 --> 00:08:45,088
Znana miejscówka, w której "się bywa", 
w szczególności w okresie letnim.

98
00:08:45,088 --> 00:08:50,034
Świetne miejsce, przyczyniające się do 
wzrostu jakości przestrzeni miejskiej.

99
00:08:51,504 --> 00:08:53,034
PODSUMOWANIE

100
00:08:53,061 --> 00:08:58,341
Gdy pojawisz się w Zurychu, własnym okiem
zobaczysz działanie polityk transportowych

101
00:08:58,358 --> 00:09:03,268
Zobaczysz, że ulice są przyjemnym miejscem
i są prawidłowo zaprojektowane.

102
00:09:03,308 --> 00:09:07,388
Nie natkniesz się na wysokie krawężniki, 
a znajdziesz mnóstwo miejsc do siedzenia.

103
00:09:07,389 --> 00:09:11,999
Są naprawdę ciche, a jedyny gwar uliczny
to szum przewijających się tłumów.

104
00:09:13,630 --> 00:09:17,630
Dobrze jest mieć tak postępową politykę
transportową w obecnych czasach.

105
00:09:17,631 --> 00:09:21,631
Ciężko sobie wyobrazić, że w latach 90.
była tu walka polityczna o kształt miasta.

106
00:09:21,701 --> 00:09:27,891
Jest to szczególnie interesujące, gdyż 
to miasto ukazuje udaną politykę lokalną.