WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 Czy jest coś wyjątkowego w istotach ludzkich? 00:00:03.000 --> 00:00:05.000 Jest. 00:00:05.000 --> 00:00:07.000 Jesteśmy jedynymi stworzeniami, 00:00:07.000 --> 00:00:09.000 które mają w pełni rozwinięte uczucia moralne. 00:00:09.000 --> 00:00:12.000 Jako istoty społeczne mamy obsesję na punkcie moralności. 00:00:12.000 --> 00:00:15.000 Musimy wiedzieć, czemu ludzie postępują tak, a nie inaczej. 00:00:15.000 --> 00:00:18.000 Ja również mam obsesję na punkcie moralności. 00:00:18.000 --> 00:00:20.000 A to wszystko z powodu tej kobiety: 00:00:20.000 --> 00:00:22.000 siostry Marii Marasteli, 00:00:22.000 --> 00:00:25.000 czyli mojej mamy. 00:00:26.000 --> 00:00:29.000 Jako ministrant, nawdychałem się sporo kadzidła 00:00:29.000 --> 00:00:31.000 i nauczyłem wielu zwrotów po łacinie, 00:00:31.000 --> 00:00:33.000 ale miałem też sporo czasu, by zastanawiać się, 00:00:33.000 --> 00:00:35.000 czy "odgórna" moralność mojej matki 00:00:35.000 --> 00:00:37.000 odnosi się do wszystkich. 00:00:37.000 --> 00:00:40.000 Widziałem, że zarówno religijni, jak i niewierzący ludzie 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 mieli równie wielką obsesję na punkcie moralności. 00:00:42.000 --> 00:00:44.000 Pomyślałem, że może istnieje jakaś ziemska podstawa 00:00:44.000 --> 00:00:46.000 dla podejmowania decyzji moralnych. 00:00:46.000 --> 00:00:48.000 Chciałem wyjść poza stwierdzenie, 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 że moralność bierze się z mózgu. 00:00:50.000 --> 00:00:53.000 Chciałem wiedzieć, czy istnieje chemia moralności. 00:00:53.000 --> 00:00:55.000 Chciałem wiedzieć, 00:00:55.000 --> 00:00:57.000 czy istnieje cząsteczka moralności. NOTE Paragraph 00:00:57.000 --> 00:00:59.000 Po dziesięciu latach eksperymentów 00:00:59.000 --> 00:01:01.000 znalazłem ją. 00:01:01.000 --> 00:01:04.000 Chcecie zobaczyć? Przyniosłem trochę ze sobą. 00:01:05.000 --> 00:01:07.000 Ta mała strzykawka 00:01:07.000 --> 00:01:10.000 zawiera cząsteczkę moralności. 00:01:16.000 --> 00:01:19.000 (Śmiech) 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 To oksytocyna. 00:01:21.000 --> 00:01:24.000 Oksytocyna jest prostą i pradawną cząsteczką, 00:01:24.000 --> 00:01:26.000 którą można znaleźć tylko u ssaków. 00:01:26.000 --> 00:01:28.000 Wiadomo, że u gryzoni 00:01:28.000 --> 00:01:30.000 odpowiada za to, że matki dbają o potomstwo, 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 a u niektórych stworzeń 00:01:32.000 --> 00:01:34.000 pozwalała tolerować współlokatorów. 00:01:34.000 --> 00:01:36.000 Jednak u ludzi znana była tylko z tego, 00:01:36.000 --> 00:01:38.000 że ułatwia kobietom poród i karmienie piersią 00:01:38.000 --> 00:01:41.000 i że jest wydzielana u obu płci podczas seksu. NOTE Paragraph 00:01:42.000 --> 00:01:45.000 Pomyślałem, że może to oksytocyna jest cząsteczką moralności. 00:01:45.000 --> 00:01:48.000 Wzorem większości - wypróbowałem pomysł na kolegach. 00:01:48.000 --> 00:01:50.000 Jeden z nich powiedział mi: 00:01:50.000 --> 00:01:53.000 "Paul, to jest najgłupszy pomysł świata". 00:01:53.000 --> 00:01:55.000 "To tylko cząsteczka dla kobiet. 00:01:55.000 --> 00:01:57.000 Nie może być taka ważna". 00:01:57.000 --> 00:02:00.000 A ja na to: "Męskie mózgi też ją wytwarzają. 00:02:00.000 --> 00:02:02.000 Musi to mieć jakiś powód". 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 Miał rację, pomysł był głupi, 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 ale dało się go przetestować. 00:02:07.000 --> 00:02:10.000 Sądziłem, że mógłbym wymyślić eksperyment, 00:02:10.000 --> 00:02:13.000 który pokazałby, czy oksytocyna czyni ludzi moralnymi. NOTE Paragraph 00:02:14.000 --> 00:02:16.000 Okazało się, że to nie jest takie proste. 00:02:16.000 --> 00:02:19.000 Przede wszystkim, oksytocyna to "nieśmiała" cząsteczka. 00:02:19.000 --> 00:02:21.000 Jej poziom jest bliski zeru, 00:02:21.000 --> 00:02:24.000 jeśli nie znajdzie się bodziec do wydzielania. 00:02:24.000 --> 00:02:26.000 Po wydzieleniu rozpada się w ciągu 3 minut 00:02:26.000 --> 00:02:29.000 i degeneruje się szybko w temperaturze pokojowej. 00:02:29.000 --> 00:02:31.000 Eksperyment musiałby wywołać nagły przypływ oksytocyny, 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 a ja musiałbym ją szybko pobrać i trzymać w chłodzie. 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 Pomyślałem, że dam radę. 00:02:35.000 --> 00:02:37.000 Na szczęście oksytocyna wytwarza się 00:02:37.000 --> 00:02:40.000 zarówno w mózgu, jak i we krwi, 00:02:40.000 --> 00:02:43.000 więc mogłem eksperymentować bez znajomości neurochirurgii. 00:02:44.000 --> 00:02:47.000 Następnie musiałem zmierzyć poziom moralności. NOTE Paragraph 00:02:47.000 --> 00:02:50.000 Moralnosć przez duże M to poważna sprawa, 00:02:50.000 --> 00:02:52.000 więc zacząłem dosyć skromnie. 00:02:52.000 --> 00:02:55.000 Badałem jedną małą cnotę: 00:02:55.000 --> 00:02:57.000 wiarygodność. 00:02:57.000 --> 00:03:00.000 Dlaczego? Wykazałem około roku 2000, 00:03:00.000 --> 00:03:03.000 że kraje z wyższym odsetkiem wiarygodnych ludzi 00:03:03.000 --> 00:03:05.000 lepiej prosperują. 00:03:05.000 --> 00:03:08.000 Dokonuje się tam więcej transakcji ekonomicznych, 00:03:08.000 --> 00:03:10.000 co przyczynia się do wzrostu gospodarczego 00:03:10.000 --> 00:03:12.000 i zmniejszenia poziomu biedy. 00:03:12.000 --> 00:03:15.000 Czyli w biednych krajach jest niski poziom zaufania. 00:03:15.000 --> 00:03:18.000 Gdybym zrozumiał chemię wiarygodności, 00:03:18.000 --> 00:03:20.000 mógłbym przyczynić się do zmniejszenia biedy. NOTE Paragraph 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 Jestem jednak również sceptykiem. 00:03:22.000 --> 00:03:24.000 Nie chcę po prostu pytać: "Czy jesteś godny zaufania?" 00:03:24.000 --> 00:03:26.000 Zamiast tego podchodzę do badań 00:03:26.000 --> 00:03:28.000 w stylu Jerry'ego McGuire'a. 00:03:28.000 --> 00:03:30.000 Jeśli jesteś taki cnotliwy, 00:03:30.000 --> 00:03:32.000 to wyskakuj z kasy. 00:03:32.000 --> 00:03:34.000 Co więc robimy w naszym laboratorium? 00:03:34.000 --> 00:03:36.000 Kusimy cnotą i występkiem za pomocą pieniędzy. 00:03:36.000 --> 00:03:38.000 Pokażę wam, jak to robimy. 00:03:38.000 --> 00:03:40.000 Zapraszamy chętnych do eksperymentu. 00:03:40.000 --> 00:03:43.000 Każdy dostaje 10 dolarów za przyjście. 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 Zasypujemy ich instrukcjami i nigdy ich nie okłamujemy. 00:03:46.000 --> 00:03:49.000 Następnie dobieramy ich w pary i sadzamy przy komputerach. 00:03:49.000 --> 00:03:51.000 Jedna z osób w parze dostaje wiadomośći: 00:03:51.000 --> 00:03:53.000 "Czy chcesz oddać część z 10 dolarów, 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 które zarobiłeś za przyjście 00:03:55.000 --> 00:03:57.000 i przekazać komuś w tym laboratorium?" 00:03:57.000 --> 00:03:59.000 Rzecz w tym, że nie możesz ich zobaczyć. 00:03:59.000 --> 00:04:01.000 Nie możesz z nimi rozmawiać. 00:04:01.000 --> 00:04:03.000 Robisz to tylko raz. 00:04:03.000 --> 00:04:05.000 Każda suma, jaką oddasz 00:04:05.000 --> 00:04:08.000 zostanie potrojona na koncie drugiej osoby. 00:04:08.000 --> 00:04:10.000 Znacznie ich wzbogacisz. 00:04:10.000 --> 00:04:12.000 Dostaną komputerową wiadomość, 00:04:12.000 --> 00:04:14.000 że osoba #1 wysłała daną sumę. 00:04:14.000 --> 00:04:16.000 Czy chcesz zatrzymać dla siebie wszystko, 00:04:16.000 --> 00:04:19.000 czy chcesz przekazać jakąś sumę z powrotem? NOTE Paragraph 00:04:19.000 --> 00:04:21.000 A teraz pomyśl nad tym eksperymentem przez chwilę. 00:04:21.000 --> 00:04:24.000 Będziesz siedział na twardym krześle przez półtorej godziny. 00:04:24.000 --> 00:04:26.000 Jakiś szalony naukowiec wbije ci w ramię igłę 00:04:26.000 --> 00:04:28.000 i pobierze cztery pojemniczki krwi, 00:04:28.000 --> 00:04:31.000 a potem chce, żebyś oddał te pieniądze obcemu? 00:04:31.000 --> 00:04:34.000 Tak narodziła się ekonomika wampiryczna. 00:04:34.000 --> 00:04:37.000 Podejmij decyzję i daj mi trochę krwi. NOTE Paragraph 00:04:37.000 --> 00:04:39.000 Eksperymentalni ekonomiści 00:04:39.000 --> 00:04:41.000 przeprowadzili ten test na całym świecie 00:04:41.000 --> 00:04:43.000 za znacznie wyższe stawki 00:04:43.000 --> 00:04:45.000 i doszli do tego samego wniosku: 00:04:45.000 --> 00:04:48.000 przekaz od pierwszej osoby do drugiej był miarą zaufania, 00:04:48.000 --> 00:04:51.000 a przekaz od drugiej osoby z powrotem do pierwszej 00:04:51.000 --> 00:04:53.000 był miarą wiarygodności. 00:04:53.000 --> 00:04:55.000 Jednak ekonomiści zachodzili w głowę, 00:04:55.000 --> 00:04:58.000 dlaczego druga osoba w ogóle oddawała jakąś sumę. 00:04:58.000 --> 00:05:00.000 Przyjęli, że pieniądze to dobra rzecz, 00:05:00.000 --> 00:05:02.000 więc czemu nie zatrzymać wszystkich dla siebie? NOTE Paragraph 00:05:02.000 --> 00:05:04.000 Badania wykazały co innego: 00:05:04.000 --> 00:05:07.000 90% osób podejmujących pierwszą decyzję wysłało pieniądze, 00:05:07.000 --> 00:05:09.000 a odsetek tych, którzy dostali pieniądze 00:05:09.000 --> 00:05:11.000 i część przekazali z powrotem, wynosił 95%. 00:05:11.000 --> 00:05:13.000 Ale dlaczego? 00:05:13.000 --> 00:05:15.000 Mierząc poziom oksytocyny odkryliśmy, 00:05:15.000 --> 00:05:17.000 że im więcej pieniędzy druga osoba otrzymała, 00:05:17.000 --> 00:05:19.000 tym więcej jej mózg wydzielał oksytocyny, 00:05:19.000 --> 00:05:21.000 a im więcej oksytocyny mieli, 00:05:21.000 --> 00:05:24.000 tym więcej pieniędzy oddawali z powrotem. 00:05:24.000 --> 00:05:27.000 Tak wygląda biologia wiarygodności. NOTE Paragraph 00:05:27.000 --> 00:05:30.000 Ale to nie wszystko. Jakie są mankamenty tego eksperymentu? 00:05:30.000 --> 00:05:32.000 Ja widzę dwa. 00:05:32.000 --> 00:05:35.000 Po pierwsze: w ludzkim ciele nic nie zachodzi w izolacji, 00:05:35.000 --> 00:05:38.000 więc zbadaliśmy 9 innych cząsteczek, reagujących z oksytocyną, 00:05:38.000 --> 00:05:40.000 ale nie miały żadnego wpływu. 00:05:40.000 --> 00:05:42.000 Po drugie: eksperyment wykazał 00:05:42.000 --> 00:05:44.000 jedynie pośredni związek 00:05:44.000 --> 00:05:46.000 pomiędzy oksytocyną a wiarygodnością 00:05:46.000 --> 00:05:48.000 i nie miałem pewności, 00:05:48.000 --> 00:05:50.000 czy oksytocyna odpowiada za wiarygodność. 00:05:50.000 --> 00:05:52.000 Żeby przeprowadzić eksperyment 00:05:52.000 --> 00:05:54.000 musiałem dostać się do mózgu 00:05:54.000 --> 00:05:56.000 i manipulować oksytocyną bezpośrednio. 00:05:56.000 --> 00:05:58.000 Użyłem chyba wszystkiego za wyjątkiem wiertarki, 00:05:58.000 --> 00:06:01.000 by zaaplikować oksytocynę własnemu mózgowi. 00:06:01.000 --> 00:06:03.000 Odkryłem, że mogę to zrobić 00:06:03.000 --> 00:06:05.000 za pomocą inhalatora do nosa. 00:06:05.000 --> 00:06:07.000 Wraz z kolegami z Zurychu 00:06:07.000 --> 00:06:09.000 przeprowadziliśmy ten sam test na 200 mężczyznach, 00:06:09.000 --> 00:06:11.000 którym podaliśmy albo oksytocynę, albo placebo. 00:06:11.000 --> 00:06:14.000 Nie dość, że oksytocyna zwiększała zaufanie, 00:06:14.000 --> 00:06:17.000 to jeszcze podwoiła się liczba ludzi, 00:06:17.000 --> 00:06:19.000 którzy wszystkie pieniądze przekazali nieznajomym, 00:06:19.000 --> 00:06:22.000 a wszystko bez wpływania na nastrój czy zdolności umysłowe. NOTE Paragraph 00:06:23.000 --> 00:06:27.000 A więc oksytocyna jest cząsteczką zaufania, 00:06:27.000 --> 00:06:30.000 ale czy jest cząsteczką moralności? 00:06:30.000 --> 00:06:32.000 Przeprowadziliśmy więcej badań 00:06:32.000 --> 00:06:34.000 z wykorzystaniem inhalatora z oksytocyną. 00:06:34.000 --> 00:06:36.000 Wykazaliśmy, że wprowadzenie oksytocyny zwiększa hojność 00:06:36.000 --> 00:06:38.000 Wykazaliśmy, że wprowadzenie oksytocyny zwiększa hojność 00:06:38.000 --> 00:06:40.000 w przypadku jednostronnych przekazów pieniężnych o 80% 00:06:40.000 --> 00:06:42.000 w przypadku jednostronnych przekazów pieniężnych o 80% 00:06:42.000 --> 00:06:44.000 Wykazaliśmy, że zwiększa datki na cele charytatywne o 50% 00:06:44.000 --> 00:06:46.000 Wykazaliśmy, że zwiększa datki na cele charytatywne o 50% 00:06:46.000 --> 00:06:48.000 Sprawdzaliśmy również niefarmakologiczne sposoby 00:06:48.000 --> 00:06:50.000 podniesienia poziomu oksytocyny, 00:06:50.000 --> 00:06:52.000 takie jak masaż, 00:06:52.000 --> 00:06:54.000 taniec i modlitwa. 00:06:54.000 --> 00:06:57.000 Moja mama bardzo się cieszyła z tego ostatniego. 00:06:57.000 --> 00:06:59.000 Ilekroć podnosimy poziom oksytocyny, 00:06:59.000 --> 00:07:01.000 ludzie chętnie otwierają swoje portfele 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 i dzielą się pieniędzmi z obcymi. NOTE Paragraph 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 Ale dlaczego to robią? 00:07:05.000 --> 00:07:07.000 Jakie to uczucie, 00:07:07.000 --> 00:07:09.000 gdy mózg zalewa oksytocyna? 00:07:09.000 --> 00:07:12.000 Szukając odpowiedzi, przeprowadziliśmy eksperyment, 00:07:12.000 --> 00:07:14.000 w którym prosiliśmy o obejrzenie filmu 00:07:14.000 --> 00:07:16.000 o ojcu i jego 4-letnim synu, 00:07:16.000 --> 00:07:18.000 chorym na zaawansowanego raka mózgu. 00:07:18.000 --> 00:07:21.000 Po filmie prosiliśmy uczestników o ocenę uczuć 00:07:21.000 --> 00:07:24.000 i mierzyliśmy oksytocynę we krwi pobranej przed i po. 00:07:24.000 --> 00:07:26.000 Zmiana poziomu oksytocyny 00:07:26.000 --> 00:07:29.000 zapowiadała to, że będą odczuwać empatię. 00:07:30.000 --> 00:07:32.000 A więc to empatia sprawia, 00:07:32.000 --> 00:07:34.000 że czujemy więź z innymi ludźmi. 00:07:34.000 --> 00:07:37.000 To empatia sprawia, że pomagamy innym ludziom. 00:07:37.000 --> 00:07:41.000 To empatia czyni nas moralnymi. NOTE Paragraph 00:07:41.000 --> 00:07:43.000 To wiadomo jednak od dawna. 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 Mało znany wówczas filozof, Adam Smith, 00:07:45.000 --> 00:07:47.000 napisał w 1759 roku książkę 00:07:47.000 --> 00:07:49.000 pod tytułem "Teoria Uczuć Moralnych". 00:07:49.000 --> 00:07:52.000 Smith przekonywał w swojej książce, 00:07:52.000 --> 00:07:55.000 że jesteśmy istotami moralnymi, nie z "odgórnych" powodów, 00:07:55.000 --> 00:07:57.000 ale ponieważ jest to częścią naszej natury. 00:07:57.000 --> 00:07:59.000 Napisał, że jesteśmy istotami społecznymi, 00:07:59.000 --> 00:08:01.000 więc udzielają nam się emocje innych. 00:08:01.000 --> 00:08:04.000 Jeśli robię ci krzywdę, czuję wynikający z tego ból, 00:08:04.000 --> 00:08:06.000 więc próbuję tego unikać. 00:08:06.000 --> 00:08:09.000 Jeśli cię uszczęśliwię, uszczęśliwiam również siebie, 00:08:09.000 --> 00:08:11.000 więc próbuję robić to częściej. 00:08:11.000 --> 00:08:13.000 To jest ten sam Adam Smith, który 17 lat później 00:08:13.000 --> 00:08:16.000 napisał książeczkę pt. "Bogactwo Narodów", 00:08:16.000 --> 00:08:18.000 kamień węgielny dla nauk ekonomicznych, 00:08:18.000 --> 00:08:21.000 ale tak naprawdę był filozofem moralnym 00:08:21.000 --> 00:08:23.000 i miał rację co do tego, dlaczego jesteśmy moralni. 00:08:23.000 --> 00:08:26.000 Ja tylko odkryłem cząsteczkę, która za to odpowiada. 00:08:26.000 --> 00:08:29.000 Wiem jednak, że ta cząsteczka jest cenna, 00:08:29.000 --> 00:08:32.000 bo pokazuje jak pobudzić takie zachowanie, 00:08:32.000 --> 00:08:34.000 i co może je powstrzymać. 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 W szczególności pokazuje, 00:08:36.000 --> 00:08:39.000 dlaczego dostrzegamy niemoralność. NOTE Paragraph 00:08:39.000 --> 00:08:41.000 Aby wyjaśnić kwestię niemoralności 00:08:41.000 --> 00:08:43.000 cofnijmy się do roku 1980. 00:08:43.000 --> 00:08:45.000 Pracowałem na stacji benzynowej 00:08:45.000 --> 00:08:48.000 pod Santa Barbara w Kalifornii. 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 Siedząc cały dzień na stacji benzynowej, 00:08:50.000 --> 00:08:52.000 widzisz sporo przykładów moralności i niemoralności. 00:08:52.000 --> 00:08:55.000 Pewnego razu do kasy podchodzi mężczyzna 00:08:55.000 --> 00:08:57.000 z piękną szkatułką w ręku. 00:08:57.000 --> 00:08:59.000 Otwiera ją, a w środku jest naszyjnik z pereł. 00:08:59.000 --> 00:09:01.000 Mówi: "Hej, znalazłem to w męskiej toalecie. 00:09:01.000 --> 00:09:04.000 Jak myślisz, co powinniśmy z tym zrobić?" 00:09:04.000 --> 00:09:06.000 "Bo ja wiem, daj do rzeczy znalezionych". 00:09:06.000 --> 00:09:08.000 "No, ale to jest bardzo cenne. 00:09:08.000 --> 00:09:10.000 Musimy znaleźć właściciela". Powiedziałem: "No". NOTE Paragraph 00:09:10.000 --> 00:09:12.000 Próbujemy zdecydować, co z tym zrobić, 00:09:12.000 --> 00:09:14.000 a tu nagle dzwoni telefon. 00:09:14.000 --> 00:09:16.000 Roztrzęsiony mężczyzna po drugiej stronie mówi: 00:09:16.000 --> 00:09:18.000 "Byłem przed chwilą na waszej stacji, 00:09:18.000 --> 00:09:20.000 kupiłem biżuterię dla żony i nie mogę jej znaleźć". 00:09:20.000 --> 00:09:22.000 Zapytałem: "Perłowy naszyjnik?" "No". 00:09:22.000 --> 00:09:24.000 "Jeden facet go znalazł". 00:09:24.000 --> 00:09:26.000 "Z nieba mi spadliście! Masz tu mój numer 00:09:26.000 --> 00:09:28.000 i powiedz facetowi, żeby poczekał pół godziny. 00:09:28.000 --> 00:09:30.000 Przyjadę i dostanie 200 dolarów nagrody". 00:09:30.000 --> 00:09:32.000 Świetnie. Mówię facetowi: "Spoko, 00:09:32.000 --> 00:09:35.000 weź sobie nagrodę. Życie jest piękne". 00:09:35.000 --> 00:09:37.000 Powiedział: "Nie dam rady. 00:09:37.000 --> 00:09:39.000 Mam za piętnaście minut rozmowę o pracę, 00:09:39.000 --> 00:09:42.000 a bardzo potrzebuję roboty. Muszę iść". 00:09:42.000 --> 00:09:44.000 Znowu zapytał: "Jak sądzisz, co powinniśmy zrobić?" 00:09:44.000 --> 00:09:47.000 Pojęcia nie mam, jestem tylko licealistą. 00:09:47.000 --> 00:09:49.000 Powiedziałem: "Oddam to za ciebie". 00:09:49.000 --> 00:09:52.000 On na to: "Taki jesteś miły, podzielmy się nagrodą”. 00:09:52.000 --> 00:09:54.000 Ja ci zostawię biżuterię, ty mi daj sto dolarów, 00:09:54.000 --> 00:09:56.000 a kiedy przyjdzie ten facet..." NOTE Paragraph 00:09:56.000 --> 00:09:58.000 Jak widzicie, zostałem wyrolowany. 00:09:58.000 --> 00:10:01.000 To klasyczny szwindel zwany "puszczanie gołębia", 00:10:01.000 --> 00:10:03.000 a ja byłem gołębiem. 00:10:03.000 --> 00:10:05.000 Sposób, w jaki działa wielu oszustów 00:10:05.000 --> 00:10:08.000 nie polega na tym, że skłaniają ofiary do zaufania im, 00:10:08.000 --> 00:10:11.000 lecz na tym, że sami okazują zaufanie ofierze. 00:10:11.000 --> 00:10:13.000 Teraz już wiemy, co się wtedy dzieje. 00:10:13.000 --> 00:10:15.000 Mózg ofiary wydziela oksytocynę 00:10:15.000 --> 00:10:18.000 wyjmujesz portfel czy torebkę i oddajesz pieniądze. NOTE Paragraph 00:10:18.000 --> 00:10:20.000 Kim są ci ludzie, 00:10:20.000 --> 00:10:23.000 którzy manipulują naszą oksytocyną? 00:10:23.000 --> 00:10:26.000 Po przebadaniu tysięcy ludzi odkryliśmy, 00:10:26.000 --> 00:10:28.000 że 5% populacji 00:10:28.000 --> 00:10:31.000 nie wydziela oksytocyny w reakcji na bodźce. 00:10:32.000 --> 00:10:35.000 Jeśli im zaufasz, ich mózgi nie wydzielą oksytocyny. 00:10:35.000 --> 00:10:38.000 Jeśli w grę wchodzą pieniądze, zatrzymują wszystkie dla siebie. 00:10:38.000 --> 00:10:40.000 W naszym laboratorium określamy takich ludzi fachowo: 00:10:40.000 --> 00:10:43.000 łajdacy. 00:10:43.000 --> 00:10:45.000 (Śmiech) 00:10:45.000 --> 00:10:47.000 Z takimi nie warto iść na piwo. 00:10:47.000 --> 00:10:50.000 Mają wiele cech typowych dla psychopatów. NOTE Paragraph 00:10:51.000 --> 00:10:53.000 Ten system można zaburzyć i na inne sposoby. 00:10:53.000 --> 00:10:56.000 Jednym jest niewłaściwe wychowanie. 00:10:56.000 --> 00:10:59.000 Badaliśmy wykorzystywane seksualnie kobiety 00:10:59.000 --> 00:11:02.000 i blisko połowa z nich nie wydziela oksytocyny na bodziec. 00:11:02.000 --> 00:11:04.000 Potrzeba odpowiedniego wychowania, 00:11:04.000 --> 00:11:06.000 aby ten system rozwijał się prawidłowo. 00:11:06.000 --> 00:11:09.000 Również duży stres blokuje wytwarzanie oksytocyny. 00:11:09.000 --> 00:11:11.000 Jak wiadomo, pod wpływem silnego stresu 00:11:11.000 --> 00:11:14.000 nie zachowujemy się najlepiej. NOTE Paragraph 00:11:14.000 --> 00:11:17.000 Zablokować oksytocynę można w jeszcze jeden ciekawy sposób: 00:11:17.000 --> 00:11:20.000 za pomocą testosteronu. 00:11:20.000 --> 00:11:23.000 Podczas eksperymentów podawaliśmy mężczyznom testosteron 00:11:23.000 --> 00:11:25.000 i zamiast dzielić się pieniędzmi, 00:11:25.000 --> 00:11:27.000 stawali się samolubni. 00:11:27.000 --> 00:11:30.000 Co ciekawe mężczyźni z wysokim testosteronem 00:11:30.000 --> 00:11:32.000 chętniej używają własnych pieniędzy, 00:11:32.000 --> 00:11:35.000 by ukarać innych za samolubstwo. 00:11:35.000 --> 00:11:37.000 (Śmiech) 00:11:37.000 --> 00:11:40.000 Pomyślcie tylko. To znaczy, że nasza biologia 00:11:40.000 --> 00:11:43.000 zawiera element yin i yang moralności. 00:11:43.000 --> 00:11:45.000 Mamy oksytocynę, która łączy nas z innymi, 00:11:45.000 --> 00:11:47.000 sprawia, że czujemy to, co oni czują. 00:11:47.000 --> 00:11:49.000 Z drugiej strony mamy testosteron, 00:11:49.000 --> 00:11:51.000 którego mężczyźni mają 10 razy więcej niż kobiety, 00:11:51.000 --> 00:11:53.000 więc mężczyźni robią to częściej niż kobiety... 00:11:53.000 --> 00:11:56.000 Testosteron sprawia, że chcemy ukarać tych, 00:11:56.000 --> 00:11:58.000 którzy zachowują się niemoralnie. 00:11:58.000 --> 00:12:00.000 Nie trzeba nam nakazów ani od Boga, ani od rządu. 00:12:00.000 --> 00:12:03.000 To wszystko jest w nas. NOTE Paragraph 00:12:03.000 --> 00:12:05.000 Możecie się zastanawiać: 00:12:05.000 --> 00:12:07.000 śliczne eksperymenty laboratoryjne, 00:12:07.000 --> 00:12:09.000 ale czy naprawdę odnoszą się do życia? 00:12:09.000 --> 00:12:11.000 Też się nad tym zastanawiałem. 00:12:11.000 --> 00:12:13.000 Wyszedłem więc z laboratorium, 00:12:13.000 --> 00:12:15.000 by przekonać się, czy to samo dzieje się w codziennym życiu. 00:12:15.000 --> 00:12:18.000 W lecie byłem na ślubie w południowej Anglii. 00:12:18.000 --> 00:12:21.000 W tej pięknej wiktoriańskiej posiadłości było 200 ludzi. 00:12:21.000 --> 00:12:23.000 Nie znałem nikogo. 00:12:23.000 --> 00:12:25.000 Pojechałem tam wynajętym Vauxhallem. 00:12:25.000 --> 00:12:27.000 Zabrałem ze sobą centryfugę, suchy lód 00:12:27.000 --> 00:12:29.000 igły i pojemniczki 00:12:29.000 --> 00:12:31.000 i pobrałem krew pannie młodej i panu młodemu, 00:12:31.000 --> 00:12:33.000 jak również gościom, rodzinie i przyjaciołom 00:12:33.000 --> 00:12:35.000 przed i natychmiast po złożeniu przysięgi małżeńskiej. NOTE Paragraph 00:12:35.000 --> 00:12:37.000 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:12:37.000 --> 00:12:39.000 I co się okazało? 00:12:39.000 --> 00:12:41.000 Śluby powodują wydzielanie się oksytocyny, 00:12:41.000 --> 00:12:44.000 ale działa to w szczególny sposób. 00:12:44.000 --> 00:12:46.000 Kto stoi w centrum ślubnego układu słonecznego? 00:12:46.000 --> 00:12:48.000 Panna młoda. 00:12:48.000 --> 00:12:50.000 Ona miała największy wzrost poziomu oksytocyny. 00:12:50.000 --> 00:12:53.000 Komu podoba się ślub niemal tak samo jak pannie młodej? 00:12:53.000 --> 00:12:55.000 Zgadza się - jej matce. 00:12:55.000 --> 00:12:57.000 Jej matka była na drugim miejscu. 00:12:57.000 --> 00:12:59.000 Potem ojciec pana młodego, pan młody, 00:12:59.000 --> 00:13:01.000 a w dalszej kolejności rodzina i przyjaciele 00:13:01.000 --> 00:13:03.000 zgromadzeni wokół stołu 00:13:03.000 --> 00:13:05.000 jak planety wokół Słońca. 00:13:05.000 --> 00:13:08.000 Chyba zaprojektowaliśmy ten rytuał, 00:13:08.000 --> 00:13:10.000 by stworzyć więź z młodą parą, 00:13:10.000 --> 00:13:12.000 związać się z nimi emocjonalnie. 00:13:12.000 --> 00:13:15.000 Dlaczego? Bo potrzebujemy ich, aby się skutecznie rozmnażać, 00:13:15.000 --> 00:13:18.000 by podtrzymać ciągłość gatunku. NOTE Paragraph 00:13:18.000 --> 00:13:21.000 Martwiłem się też, że eksperymenty z małymi sumami pieniędzy 00:13:21.000 --> 00:13:25.000 nie oddawają tego, jak często powierzamy życie obcym ludziom, 00:13:25.000 --> 00:13:27.000 więc ostatnio, mimo tego, że mam lęk wysokości, 00:13:27.000 --> 00:13:29.000 pozwoliłem przypiąć się do innego człowieka 00:13:29.000 --> 00:13:32.000 i wyskoczyłem z samolotu na wysokości 3650 metrów. 00:13:32.000 --> 00:13:34.000 Pobrałem sobie krew przed i po, 00:13:34.000 --> 00:13:37.000 i okazało się, że poziom oksytocyny poszybował w górę. 00:13:37.000 --> 00:13:40.000 Istnieje wiele sposobów na stworzenie więzi z ludźmi. 00:13:40.000 --> 00:13:42.000 Na przykład za pomocą portalów społecznościowych. 00:13:42.000 --> 00:13:44.000 Wielu ludzi właśnie wysyła wpisy na Twitterze. 00:13:44.000 --> 00:13:46.000 Badaliśmy rolę portali społecznościowych 00:13:46.000 --> 00:13:48.000 i odkryliśmy, że korzystanie z nich 00:13:48.000 --> 00:13:51.000 wywoływało porządny, dwucyfrowy wzrost oksytocyny. NOTE Paragraph 00:13:51.000 --> 00:13:54.000 Przeprowadziłem ten eksperyment dla koreańskiej rozgłośni. 00:13:54.000 --> 00:13:58.000 Skłonili do udziału reporterów i producentów. 00:13:58.000 --> 00:14:00.000 I jeden z nich - wyglądał na 22 lata - 00:14:00.000 --> 00:14:03.000 miał 150% wzrost poziomu oksytocyny. 00:14:03.000 --> 00:14:05.000 To po prostu zdumiewające. Nikt inny tego nie miał. 00:14:05.000 --> 00:14:07.000 Korzystał w odosobnieniu z portalu społecznościowego. 00:14:07.000 --> 00:14:09.000 W raporcie dla Koreańczyków powiedziałem: 00:14:09.000 --> 00:14:11.000 "Nie wiem, co ten facet robił, 00:14:11.000 --> 00:14:14.000 ale pewnie rozmawiał z matką lub swoją dziewczyną". 00:14:14.000 --> 00:14:16.000 Sprawdzili to. 00:14:16.000 --> 00:14:18.000 Rozmawiał z dziewczyną przez jej profil na Facebooku. 00:14:18.000 --> 00:14:21.000 A więc proszę, mamy związek jednego z drugim. 00:14:21.000 --> 00:14:24.000 Istnieją setki sposobów zbliżania się do ludzi 00:14:24.000 --> 00:14:26.000 i wydają się powszechne. NOTE Paragraph 00:14:26.000 --> 00:14:28.000 Dwa tygodnie temu 00:14:28.000 --> 00:14:30.000 wróciłem z Papui-Nowej Gwinei. 00:14:30.000 --> 00:14:32.000 Byłem na tamtejszych wyżynach, 00:14:32.000 --> 00:14:35.000 gdzie żyją odizolowane od świata plemiona rolników, 00:14:35.000 --> 00:14:38.000 żyjących tak, jak żyli od tysiącleci. 00:14:38.000 --> 00:14:41.000 Na wyżynach funkcjonuje ponad 800 języków. 00:14:41.000 --> 00:14:44.000 To są najbardziej prymitywni ludzie na świecie, 00:14:44.000 --> 00:14:47.000 a również wytwarzają oksytocynę. NOTE Paragraph 00:14:47.000 --> 00:14:51.000 A więc oksytocyna zbliża nas do innych ludzi. 00:14:51.000 --> 00:14:53.000 Oksytocyna sprawia, że czujemy to, co czują inni. 00:14:53.000 --> 00:14:56.000 Bardzo łatwo nakłonić ludzki mózg 00:14:56.000 --> 00:14:58.000 do wydzielania oksytocyny. 00:14:58.000 --> 00:15:00.000 Wiem, jak to zrobić, 00:15:00.000 --> 00:15:02.000 a mój ulubiony sposób jest również najprostszy. 00:15:02.000 --> 00:15:04.000 Pozwólcie, że wam zademonstruję. 00:15:09.000 --> 00:15:11.000 Chodź, przytul mnie. 00:15:11.000 --> 00:15:13.000 (Śmiech) 00:15:13.000 --> 00:15:15.000 Proszę. NOTE Paragraph 00:15:15.000 --> 00:15:24.000 (Brawa) NOTE Paragraph 00:15:24.000 --> 00:15:26.000 Moje zamiłowanie do ściskania ludzi 00:15:26.000 --> 00:15:28.000 przyniosło mi przydomek "Dr Miłość". 00:15:28.000 --> 00:15:30.000 Z radością dzielę się ze światem odrobiną miłości. 00:15:30.000 --> 00:15:32.000 To jest wspaniałe. 00:15:32.000 --> 00:15:34.000 A teraz jako Dr Miłość wypiszę wam receptę: 00:15:34.000 --> 00:15:37.000 osiem uścisków dziennie. 00:15:37.000 --> 00:15:39.000 Ludzie wytwarzający więcej oksytocyny 00:15:39.000 --> 00:15:41.000 są szczęśliwsi. 00:15:41.000 --> 00:15:43.000 A są szczęśliwsi, 00:15:43.000 --> 00:15:46.000 bo mają lepsze relacje z innymi, pod każdym względem. 00:15:46.000 --> 00:15:49.000 Dr Miłość mówi: osiem uścisków dziennie. 00:15:49.000 --> 00:15:51.000 Osiem uścisków dziennie, a będziesz szczęśliwszy 00:15:51.000 --> 00:15:53.000 i świat stanie się lepszy. 00:15:53.000 --> 00:15:56.000 Oczywiście, jeśli nie lubisz dotykać ludzi, mogę zawsze wetknąć ci w nos to. NOTE Paragraph 00:15:56.000 --> 00:15:58.000 (Śmiech) NOTE Paragraph 00:15:58.000 --> 00:16:00.000 Dziękuję. NOTE Paragraph 00:16:00.000 --> 00:16:13.000 (Brawa)