WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:03.000 Υπάρχει κάτι μοναδικό στα ανθρώπινα πλάσματα; 00:00:03.000 --> 00:00:05.000 Ναι, υπάρχει. 00:00:05.000 --> 00:00:07.000 Είμαστε τα μόνα όντα 00:00:07.000 --> 00:00:09.000 με πλήρως ανεπτυγμένα ηθικά συναισθήματα. 00:00:09.000 --> 00:00:12.000 Έχουμε εμμονή με την ηθική ως κοινωνικά πλάσματα. 00:00:12.000 --> 00:00:15.000 Θέλουμε να ξέρουμε γιατί οι άνθρωποι κάνουν όσα κάνουν. 00:00:15.000 --> 00:00:18.000 Εγώ προσωπικά έχω εμμονή με την ηθική. 00:00:18.000 --> 00:00:20.000 Όλα οφείλονται σε αυτήν την γυναίκα, 00:00:20.000 --> 00:00:22.000 την Αδερφή Μαρία Μαραστέλα, 00:00:22.000 --> 00:00:25.000 γνωστή και ως η μαμά μου. 00:00:26.000 --> 00:00:29.000 Ως παπαδοπαίδι, εισέπνευσα αρκετό θυμίαμα 00:00:29.000 --> 00:00:31.000 κι έμαθα να λέω φράσεις στα Λατινικά, 00:00:31.000 --> 00:00:33.000 είχα όμως επίσης αρκετό χρόνο να σκεφτώ 00:00:33.000 --> 00:00:35.000 εάν η θεόπνευστη ηθική της μητέρας μου 00:00:35.000 --> 00:00:37.000 έχει εφαρμογή σε όλους. 00:00:37.000 --> 00:00:40.000 Είδα πως θρησκευόμενοι και άθρησκοι 00:00:40.000 --> 00:00:42.000 έχουν τη ίδια εμμονή με την ηθική. 00:00:42.000 --> 00:00:44.000 Σκέφτηκα πως ίσως υπάρχει μια επίγεια βάση 00:00:44.000 --> 00:00:46.000 για τις ηθικές αποφάσεις. 00:00:46.000 --> 00:00:48.000 Ήθελα όμως να πάω πιο μακριά 00:00:48.000 --> 00:00:50.000 από το να πω ότι το μυαλό μας κάνει ηθικούς. 00:00:50.000 --> 00:00:53.000 Ήθελα να ξέρω αν υπάρχει η χημεία της ηθικής. 00:00:53.000 --> 00:00:55.000 Ήθελα να ξέρω 00:00:55.000 --> 00:00:57.000 αν υπάρχει κάποιο ηθικό μόριο. NOTE Paragraph 00:00:57.000 --> 00:00:59.000 Έπειτα από 10 χρόνια πειραμάτων, 00:00:59.000 --> 00:01:01.000 το βρήκα. 00:01:01.000 --> 00:01:04.000 Θέλετε να το δείτε; Έφερα λίγο μαζί μου. 00:01:05.000 --> 00:01:07.000 Αυτή η μικρή σύριγγα 00:01:07.000 --> 00:01:10.000 περιέχει το μόριο της ηθικής. 00:01:16.000 --> 00:01:19.000 (Γέλια) 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 Ονομάζεται ωκυτοκίνη. 00:01:21.000 --> 00:01:24.000 Είναι ένα απλό και αρχαίο μόριο 00:01:24.000 --> 00:01:26.000 που συναντάται μόνο στα θηλαστικά. 00:01:26.000 --> 00:01:28.000 Στα τρωκτικά ήταν γνωστό 00:01:28.000 --> 00:01:30.000 πως κάνει τις μητέρες να φροντίζουν τους απογόνους τους 00:01:30.000 --> 00:01:32.000 και σε κάποια πλάσματα, 00:01:32.000 --> 00:01:34.000 επιτρέπει τη συμβίωση στο ίδιο λαγούμι. 00:01:34.000 --> 00:01:36.000 Όμως στους ανθρώπους, ήταν γνωστό μόνο 00:01:36.000 --> 00:01:38.000 για τη διευκόλυνση του τοκετού και του θηλασμού, 00:01:38.000 --> 00:01:41.000 και πως εκκρίνεται κι απ' τα δύο φύλα κατά τη διάρκεια του σεξ. NOTE Paragraph 00:01:42.000 --> 00:01:45.000 Σκέφτηκα λοιπόν πως η ωκυτοκίνη μπορεί να είναι το ηθικό μόριο. 00:01:45.000 --> 00:01:48.000 Έκανα ό,τι κάνουμε οι περισσότεροι -- το δοκίμασα σε ορισμένους συναδέλφους. 00:01:48.000 --> 00:01:50.000 Ένας απ' αυτούς μου είπε: 00:01:50.000 --> 00:01:53.000 «Πωλ, αυτή είναι η πιο χαζή ιδέα του κόσμου». 00:01:53.000 --> 00:01:55.000 «Είναι» είπε «μόνο θηλυκό μόριο». 00:01:55.000 --> 00:01:57.000 «Δεν μπορεί να είναι τόσο σημαντικό». 00:01:57.000 --> 00:02:00.000 Όμως αντέτεινα, «Το παράγει και ο ανδρικός εγκέφαλος. 00:02:00.000 --> 00:02:02.000 Πρέπει να υπάρχει κάποιος λόγος». 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 Είχε δίκιο όμως, ήταν χαζή ιδέα. 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 Ήταν όμως ελέγξιμα χαζή. 00:02:07.000 --> 00:02:10.000 Με λίγα λόγια, σκέφτηκα πως μπορούσα να σχεδιάσω ένα πείραμα 00:02:10.000 --> 00:02:13.000 για να δω αν η ωκυτοκίνη κάνει τους ανθρώπους ηθικούς. NOTE Paragraph 00:02:14.000 --> 00:02:16.000 Αποδείχτηκε πως δεν ήταν απλό. 00:02:16.000 --> 00:02:19.000 Πρώτα απ' όλα η ωκυτοκίνη είναι ένα ντροπαλό μόριο. 00:02:19.000 --> 00:02:21.000 Τα φυσικά της επίπεδα είναι κοντά στο μηδέν 00:02:21.000 --> 00:02:24.000 χωρίς κάποιο ερέθισμα που να προκαλεί την έκκρισή της. 00:02:24.000 --> 00:02:26.000 Και όταν εκκρίνεται, έχει ημιπερίοδο ζωής τρία λεπτά, 00:02:26.000 --> 00:02:29.000 και αδρανοποιείται γρήγορα σε θερμοκρασία δωματίου. 00:02:29.000 --> 00:02:31.000 Έτσι, το πείραμα έπρεπε να προκαλέσει ένα κύμα ωκυτοκίνης, 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 να την πιάσει γρήγορα και να την κρατήσει κρύα. 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 Νομίζω μπορώ να το κάνω αυτό. 00:02:35.000 --> 00:02:37.000 Ευτυχώς η ωκυτοκίνη παράγεται 00:02:37.000 --> 00:02:40.000 στον εγκέφαλο, όπως και στο αίμα, 00:02:40.000 --> 00:02:43.000 έτσι μπορούσα να κάνω το πείραμα χωρίς να μάθω νευροχειρουργική. 00:02:44.000 --> 00:02:47.000 Έπειτα έπρεπε να υπολογίσω την ηθική. NOTE Paragraph 00:02:47.000 --> 00:02:50.000 Η ηθική με κεφαλαίο Η, είναι μεγάλη υπόθεση. 00:02:50.000 --> 00:02:52.000 Γι' αυτό ξεκίνησα από πιο χαμηλά. 00:02:52.000 --> 00:02:55.000 Μελέτησα μία μόνο αρετή: 00:02:55.000 --> 00:02:57.000 την αξιοπιστία. 00:02:57.000 --> 00:03:00.000 Γιατί; Διότι είχα δείξει στις αρχές του 2000 00:03:00.000 --> 00:03:03.000 ότι οι χώρες με υψηλότερα ποσοστά αξιόπιστων ανθρώπων 00:03:03.000 --> 00:03:05.000 είναι πιο ευημερούσες. 00:03:05.000 --> 00:03:08.000 Σ' αυτές τις χώρες γίνονται περισσότερες οικονομικές συναλλαγές 00:03:08.000 --> 00:03:10.000 και δημιουργείται περισσότερος πλούτος, 00:03:10.000 --> 00:03:12.000 εξαλείφοντας τη φτώχεια. 00:03:12.000 --> 00:03:15.000 Έτσι, οι φτωχές χώρες είναι γενικά χώρες με χαμηλή εμπιστοσύνη. 00:03:15.000 --> 00:03:18.000 Αν έχω καταλάβει τη χημεία της αξιοπιστίας, 00:03:18.000 --> 00:03:20.000 μπορεί να βοηθήσω στην εξάλειψη της φτώχειας. NOTE Paragraph 00:03:20.000 --> 00:03:22.000 Είμαι όμως σκεπτικιστής. 00:03:22.000 --> 00:03:24.000 Δεν θέλω απλά να ρωτήσω: «Είσαι αξιόπιστος;» 00:03:24.000 --> 00:03:26.000 Έτσι αντ' αυτού χρησιμοποιώ 00:03:26.000 --> 00:03:28.000 την ερευνητική προσέγγιση του Τζέρι Μαγκουάιρ. 00:03:28.000 --> 00:03:30.000 Αν είσαι τόσο ενάρετος, 00:03:30.000 --> 00:03:32.000 δείξε μου τα χρήματα. 00:03:32.000 --> 00:03:34.000 Αυτό που κάνουμε λοιπόν στο εργαστήριό μου 00:03:34.000 --> 00:03:36.000 είναι να προκαλούμε την αρετή και τη φαυλότητα των ανθρώπων με χρήματα. 00:03:36.000 --> 00:03:38.000 Επιτρέψτε μου να σας δείξω πώς το κάνουμε. 00:03:38.000 --> 00:03:40.000 Προσλαμβάνουμε κάποιους ανθρώπους για ένα πείραμα. 00:03:40.000 --> 00:03:43.000 Αν παρουσιαστούν παίρνουν όλοι 10 δολάρια. 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 Τους δίνουμε πολλές οδηγίες και ποτέ μα ποτέ δεν τους εξαπατούμε. 00:03:46.000 --> 00:03:49.000 Τους χωρίζουμε σε ζευγάρια μέσω υπολογιστή. 00:03:49.000 --> 00:03:51.000 Ένα από τα άτομα του ζευγαριού παίρνει ένα μήνυμα που λέει: 00:03:51.000 --> 00:03:53.000 «Θέλεις να δώσεις ένα ποσό από τα 10 δολάρια 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 που κέρδισες για να είσαι εδώ, 00:03:55.000 --> 00:03:57.000 σε κάποιον άλλον από το εργαστήριο;» 00:03:57.000 --> 00:03:59.000 Το κόλπο είναι πως δεν μπορούν να τους δουν 00:03:59.000 --> 00:04:01.000 ή να τους μιλήσουν. 00:04:01.000 --> 00:04:03.000 Αυτό γίνεται μόνο μια φορά. 00:04:03.000 --> 00:04:05.000 Ό,τι παραχωρούν 00:04:05.000 --> 00:04:08.000 τριπλασιάζεται στον λογαριασμό του άλλου ατόμου. 00:04:08.000 --> 00:04:10.000 Τους κάνουν πολύ πλουσιότερους. 00:04:10.000 --> 00:04:12.000 Λαμβάνουν ένα μήνυμα στον υπολογιστή που λέει 00:04:12.000 --> 00:04:14.000 πως ο τάδε σου έστειλε αυτό το ποσό χρημάτων. 00:04:14.000 --> 00:04:16.000 Θέλεις να το κρατήσεις όλο, 00:04:16.000 --> 00:04:19.000 ή θέλεις να στείλεις ένα μέρος πίσω; NOTE Paragraph 00:04:19.000 --> 00:04:21.000 Σκεφτείτε αυτό το πείραμα για λίγο. 00:04:21.000 --> 00:04:24.000 Θα κάθεστε σ' αυτές τις σκληρές καρέκλες για μιάμιση ώρα. 00:04:24.000 --> 00:04:26.000 Κάποιος τρελός επιστήμονας θα χώνει βελόνες στο μπράτσο σας 00:04:26.000 --> 00:04:28.000 για να πάρει τέσσερα φιαλίδια αίμα. 00:04:28.000 --> 00:04:31.000 Και τώρα θέλετε ν' αφήσω τα χρήματα και να τα παραδώσω σ' έναν άγνωστο; 00:04:31.000 --> 00:04:34.000 Αυτή ήταν η γέννηση της οικονομίας των βαμπίρ. 00:04:34.000 --> 00:04:37.000 Πάρε μια απόφαση και δώσε μου λίγο αίμα. NOTE Paragraph 00:04:37.000 --> 00:04:39.000 Στην πραγματικότητα, οικονομολόγοι πειραματιστές 00:04:39.000 --> 00:04:41.000 διεξήγαγαν το πείραμα σ' όλον τον κόσμο, 00:04:41.000 --> 00:04:43.000 με πιο υψηλό ρίσκο, 00:04:43.000 --> 00:04:45.000 και η συναινετική άποψη 00:04:45.000 --> 00:04:48.000 ήταν πως το μέτρο μεταξύ των δύο ατόμων, ήταν το μέτρο της εμπιστοσύνης, 00:04:48.000 --> 00:04:51.000 και η μεταφορά από το δεύτερο άτομο πίσω στο πρώτο 00:04:51.000 --> 00:04:53.000 ήταν το μέτρο της αξιοπιστίας. 00:04:53.000 --> 00:04:55.000 Στην πραγματικότητα, οι οικονομολόγοι είχαν σαστίσει 00:04:55.000 --> 00:04:58.000 με τους λόγους που το δεύτερο άτομο επέστρεφε χρήματα. 00:04:58.000 --> 00:05:00.000 Υπέθεταν πως τα χρήματα είναι καλό πράγμα, 00:05:00.000 --> 00:05:02.000 γιατί να τα επιστρέψεις; NOTE Paragraph 00:05:02.000 --> 00:05:04.000 Δεν βρήκαμε αυτό. 00:05:04.000 --> 00:05:07.000 Βρήκαμε πως 90% των πρώτων έστειλε τα χρήματα, 00:05:07.000 --> 00:05:09.000 κι από αυτούς που τα έλαβαν, 00:05:09.000 --> 00:05:11.000 το 95% επέστρεψε λίγα απ' αυτά. 00:05:11.000 --> 00:05:13.000 Γιατί όμως; 00:05:13.000 --> 00:05:15.000 Μετρώντας την ωκυτοκίνη 00:05:15.000 --> 00:05:17.000 βρήκαμε πως όσο περισσότερα χρήματα λάμβανε το δεύτερο άτομο, 00:05:17.000 --> 00:05:19.000 τόσο περισσότερη ωκυτοκίνη παρήγαγε ο εγκέφαλός του, 00:05:19.000 --> 00:05:21.000 και όσο περισσότερη ωκυτοκίνη, 00:05:21.000 --> 00:05:24.000 τόσο περισσότερα χρήματα επέστρεφε. 00:05:24.000 --> 00:05:27.000 Έχουμε τη βιολογία της αξιοπιστίας. NOTE Paragraph 00:05:27.000 --> 00:05:30.000 Μισό λεπτό· τι λάθος έχει αυτό το πείραμα; 00:05:30.000 --> 00:05:32.000 Δύο πράγματα. 00:05:32.000 --> 00:05:35.000 Το ένα είναι πως τίποτα στο σώμα δεν συμβαίνει απομονωμένο. 00:05:35.000 --> 00:05:38.000 Γι' αυτό μετρήσαμε εννέα άλλα μόρια που αλληλεπιδρούν με την ωκυτοκίνη, 00:05:38.000 --> 00:05:40.000 αλλά δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα. 00:05:40.000 --> 00:05:42.000 Το δεύτερο είναι 00:05:42.000 --> 00:05:44.000 πως ακόμη είχα αυτήν την έμμεση σχέση 00:05:44.000 --> 00:05:46.000 μεταξύ της ωκυτοκίνης και της αξιοπιστίας. 00:05:46.000 --> 00:05:48.000 Δεν γνώριζα με βεβαιότητα 00:05:48.000 --> 00:05:50.000 πως η ωκυτοκίνη προκαλεί την αξιοπιστία. 00:05:50.000 --> 00:05:52.000 Για να κάνω αυτό το πείραμα, 00:05:52.000 --> 00:05:54.000 Ήξερα πως έπρεπε να μπω στον εγκέφαλο 00:05:54.000 --> 00:05:56.000 και να χειριστώ άμεσα την ωκυτοκίνη. 00:05:56.000 --> 00:05:58.000 Μόνο τρυπάνι που δε δοκίμασα 00:05:58.000 --> 00:06:01.000 για να βάλω ωκυτοκίνη στον εγκέφαλό μου. 00:06:01.000 --> 00:06:03.000 Βρήκα πως μπορούσα να το κάνω 00:06:03.000 --> 00:06:05.000 με μια συσκευή ρινικών εισπνοών. 00:06:05.000 --> 00:06:07.000 Έτσι μαζί με συναδέλφους στη Ζυρίχη, 00:06:07.000 --> 00:06:09.000 δώσαμε σε 200 άνδρες ωκυτοκίνη ή πλασέμπο, 00:06:09.000 --> 00:06:11.000 κάναμε το ίδιο τεστ εμπιστοσύνης με τα λεφτά, 00:06:11.000 --> 00:06:14.000 και βρήκαμε πως όσοι είχαν πάρει ωκυτοκίνη, όχι μόνο έδειχναν περισσότερη εμπιστοσύνη, 00:06:14.000 --> 00:06:17.000 αλλά μπορούσαμε να διπλασιάσουμε τον αριθμό των ανθρώπων 00:06:17.000 --> 00:06:19.000 που έστελναν όλα τα χρήματά τους σε έναν άγνωστο -- 00:06:19.000 --> 00:06:22.000 χωρίς να μεταβάλουμε τη διάθεση ή τη γνωστική λειτουργία. NOTE Paragraph 00:06:23.000 --> 00:06:27.000 Είναι λοιπόν η ωκυτοκίνη το μόριο της εμπιστοσύνης, 00:06:27.000 --> 00:06:30.000 είναι όμως και το μόριο της ηθικής; 00:06:30.000 --> 00:06:32.000 Με τη συσκευή εισπνοών ωκυτοκίνης, 00:06:32.000 --> 00:06:34.000 κάναμε περισσότερες έρευνες. 00:06:34.000 --> 00:06:36.000 Δείξαμε ότι η έγχυση ωκυτοκίνης 00:06:36.000 --> 00:06:38.000 αυξάνει τη γενναιοδωρία 00:06:38.000 --> 00:06:40.000 σε μονομερείς νομισματικές μεταφορές 00:06:40.000 --> 00:06:42.000 κατά 80%. 00:06:42.000 --> 00:06:44.000 Δείξαμε πως αυξάνει τις φιλανθρωπικές δωρεές 00:06:44.000 --> 00:06:46.000 κατά 50%. 00:06:46.000 --> 00:06:48.000 Ερευνήσαμε επίσης 00:06:48.000 --> 00:06:50.000 μη φαρμακευτικούς τρόπους διέγερσης της ωκυτοκίνης. 00:06:50.000 --> 00:06:52.000 Αυτοί περιλαμβάνουν μασάζ, 00:06:52.000 --> 00:06:54.000 χορό και προσευχή. 00:06:54.000 --> 00:06:57.000 Ναι, η μητέρα μου χάρηκε για το τελευταίο. 00:06:57.000 --> 00:06:59.000 Όποτε διεγείρουμε την ωκυτοκίνη, 00:06:59.000 --> 00:07:01.000 οι άνθρωποι ανοίγουν οικειοθελώς τα πορτοφόλια τους 00:07:01.000 --> 00:07:03.000 και μοιράζονται τα χρήματά τους με αγνώστους. NOTE Paragraph 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 Γιατί όμως το κάνουν αυτό; 00:07:05.000 --> 00:07:07.000 Πως νιώθεις όταν ο εγκέφαλός σου 00:07:07.000 --> 00:07:09.000 πλημμυρίζει με ωκυτοκίνη; 00:07:09.000 --> 00:07:12.000 Για να διερευνήσουμε το ζήτημα αυτό, κάναμε ένα πείραμα 00:07:12.000 --> 00:07:14.000 στο οποίο βάλαμε ανθρώπους να δουν το βίντεο 00:07:14.000 --> 00:07:16.000 ενός πατέρα και του τετράχρονου γιού του, 00:07:16.000 --> 00:07:18.000 που πάσχει από καρκίνο σε τελικό στάδιο. 00:07:18.000 --> 00:07:21.000 Αφού είδαν το βίντεο τους ζητήσαμε ν' αξιολογήσουν τα συναισθήματά τους 00:07:21.000 --> 00:07:24.000 και πήραμε αίμα πριν και μετά, για να μετρήσουμε την ωκυτοκίνη. 00:07:24.000 --> 00:07:26.000 Η αλλαγή στην ωκυτοκίνη 00:07:26.000 --> 00:07:29.000 προέβλεπε τα συναισθήματα της ενσυναίσθησης. 00:07:30.000 --> 00:07:32.000 Είναι λοιπόν η ενσυναίσθηση 00:07:32.000 --> 00:07:34.000 που μας συνδέει με τους άλλους ανθρώπους. 00:07:34.000 --> 00:07:37.000 Είναι η ενσυναίσθηση που μας κάνει να βοηθάμε τους άλλους. 00:07:37.000 --> 00:07:41.000 Είναι αυτή που μας κάνει ηθικούς. NOTE Paragraph 00:07:41.000 --> 00:07:43.000 Αυτή η ιδέα δεν είναι καινούργια. 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 Ο τότε άγνωστος φιλόσοφος Άνταμ Σμιθ 00:07:45.000 --> 00:07:47.000 έγραψε ένα βιβλίο το 1759 00:07:47.000 --> 00:07:49.000 με τίτλο «Η Θεωρία των Ηθικών Συναισθημάτων». 00:07:49.000 --> 00:07:52.000 Στο βιβλίο αυτό, ο Σμιθ γράφει 00:07:52.000 --> 00:07:55.000 πως δεν είμαστε ηθικά πλάσματα εξαιτίας θεόπνευστων αιτιών, 00:07:55.000 --> 00:07:57.000 αλλά ανθρώπινων αιτιών. 00:07:57.000 --> 00:07:59.000 Είπε πως είμαστε κοινωνικά πλάσματα, 00:07:59.000 --> 00:08:01.000 γι' αυτό μοιραζόμαστε τα συναισθήματα των άλλων. 00:08:01.000 --> 00:08:04.000 Έτσι, αν κάνω κάτι που σε πληγώνει, νιώθω τον πόνο σου. 00:08:04.000 --> 00:08:06.000 Έχω λοιπόν την τάση να το αποφεύγω. 00:08:06.000 --> 00:08:09.000 Αν κάνω κάτι που σ' ευχαριστεί, μοιράζομαι τη χαρά σου. 00:08:09.000 --> 00:08:11.000 Έχω λοιπόν την τάση να κάνω τέτοια πράγματα. 00:08:11.000 --> 00:08:13.000 Αυτός είναι ο ίδιος Άνταμ Σμιθ που, 17 χρόνια αργότερα, 00:08:13.000 --> 00:08:16.000 έγραψε ένα βιβλίο με τίτλο «Ο Πλούτος των Εθνών» -- 00:08:16.000 --> 00:08:18.000 τον ακρογωνιαίο λίθο των οικονομικών. 00:08:18.000 --> 00:08:21.000 Ήταν κατά βάθος, ένας ηθικός φιλόσοφος 00:08:21.000 --> 00:08:23.000 και είχε δίκιο για τους λόγους που είμαστε ηθικοί. 00:08:23.000 --> 00:08:26.000 Εγώ βρήκα απλά το μόριο που το προκαλεί. 00:08:26.000 --> 00:08:29.000 Είναι πολύτιμο να γνωρίζουμε γι' αυτό το μόριο, 00:08:29.000 --> 00:08:32.000 επειδή μας λέει πώς να προκαλέσουμε αυτή τη συμπεριφορά 00:08:32.000 --> 00:08:34.000 και τι την καταστέλλει. 00:08:34.000 --> 00:08:36.000 Συγκεκριμένα μας λέει 00:08:36.000 --> 00:08:39.000 γιατί βλέπουμε ανηθικότητα. NOTE Paragraph 00:08:39.000 --> 00:08:41.000 Για να ερευνήσουμε λοιπόν την ανηθικότητα, 00:08:41.000 --> 00:08:43.000 αφήστε με να σας μεταφέρω πίσω στο 1980. 00:08:43.000 --> 00:08:45.000 Εργάζομαι σε ένα βενζινάδικο 00:08:45.000 --> 00:08:48.000 στις παρυφές της Σάντα Μπάρμπαρα στην Καλιφόρνια. 00:08:48.000 --> 00:08:50.000 Κάθεσαι στο βενζινάδικο όλη μέρα, 00:08:50.000 --> 00:08:52.000 και βλέπεις πολλή ηθική κι ανηθικότητα, σας λέω. 00:08:52.000 --> 00:08:55.000 Έτσι μια Κυριακή απόγευμα, ένας άνδρας πλησιάζει τον πάγκο του ταμείου μου 00:08:55.000 --> 00:08:57.000 με ένα όμορφο κουτί από κόσμημα. 00:08:57.000 --> 00:08:59.000 Το ανοίγει και μέσα βρίσκεται ένα μαργαριταρένιο κολιέ. 00:08:59.000 --> 00:09:01.000 Και λέει: «Ήμουν στις τουαλέτες των ανδρών. 00:09:01.000 --> 00:09:04.000 Βρήκα αυτό. Τι νομίζεις πως πρέπει να κάνουμε;» 00:09:04.000 --> 00:09:06.000 «Δεν ξέρω, βάλε το στο κουτί με τα χαμένα αντικείμενα». 00:09:06.000 --> 00:09:08.000 «Μα είναι μεγάλης αξίας. 00:09:08.000 --> 00:09:10.000 Πρέπει να βρούμε τον ιδιοκτήτη του». «Ναι», απάντησα. NOTE Paragraph 00:09:10.000 --> 00:09:12.000 Πάνω που σκεφτόμαστε τι να κάνουμε, 00:09:12.000 --> 00:09:14.000 χτυπάει το τηλέφωνο. 00:09:14.000 --> 00:09:16.000 Ένας άνδρας λέει ταραγμένος: 00:09:16.000 --> 00:09:18.000 «Ήμουν στο βενζινάδικο πριν λίγο, 00:09:18.000 --> 00:09:20.000 είχα ένα κόσμημα για τη γυναίκα μου και δεν μπορώ να το βρω». 00:09:20.000 --> 00:09:22.000 «Μαργαριταρένιο κολιέ;» ρώτησα. «Ναι!» 00:09:22.000 --> 00:09:24.000 «Ένας κύριος μόλις το βρήκε». 00:09:24.000 --> 00:09:26.000 «Μου σώσατε τη ζωή. Πάρτε το τηλέφωνό μου 00:09:26.000 --> 00:09:28.000 και πείτε στον άνθρωπο να περιμένει μισή ώρα. 00:09:28.000 --> 00:09:30.000 Θα έρθω να του δώσω 200 δολάρια, αμοιβή». 00:09:30.000 --> 00:09:32.000 Τέλεια. Το λέω στον τύπο: «Κοίτα, χαλάρωσε. 00:09:32.000 --> 00:09:35.000 Θα πάρεις καλή αμοιβή. Η ζωή είναι ωραία». 00:09:35.000 --> 00:09:37.000 Κι εκείνος: «Δεν μπορώ να μείνω. 00:09:37.000 --> 00:09:39.000 Έχω συνέντευξη για δουλειά στην Γκαλένα σε 15 λεπτά 00:09:39.000 --> 00:09:42.000 και τη χρειάζομαι αυτή τη δουλειά. Πρέπει να πηγαίνω». 00:09:42.000 --> 00:09:44.000 Με ξαναρωτάει: «Τι νομίζεις πως πρέπει να κάνουμε;» 00:09:44.000 --> 00:09:47.000 Εγώ είμαι του λυκείου. Δεν έχω ιδέα. 00:09:47.000 --> 00:09:49.000 Έτσι του απάντησα: «Θα στο κρατήσω εγώ». 00:09:49.000 --> 00:09:52.000 Κι εκείνος: «Ξέρεις ήσουν πολύ καλός, ας μοιράσουμε την αμοιβή. 00:09:52.000 --> 00:09:54.000 Θα σου δώσω το κολιέ, θα μου δώσεις 100 δολάρια 00:09:54.000 --> 00:09:56.000 κι όταν έρθει ο άνθρωπος...» NOTE Paragraph 00:09:56.000 --> 00:09:58.000 Το πιάσατε. Εξαπατήθηκα. 00:09:58.000 --> 00:10:01.000 Είναι μια κλασική απάτη, το άδειασμα του κορόιδου, 00:10:01.000 --> 00:10:03.000 κι εγώ ήμουν το κορόιδο. 00:10:03.000 --> 00:10:05.000 Ο τρόπος που λειτουργούν πολλές απάτες 00:10:05.000 --> 00:10:08.000 δεν είναι ότι ο απατεώνας κάνει το θύμα να τον εμπιστευτεί, 00:10:08.000 --> 00:10:11.000 αλλά δείχνει εκείνος στο θύμα πως το εμπιστεύεται. 00:10:11.000 --> 00:10:13.000 Τώρα ξέρουμε τι συμβαίνει. 00:10:13.000 --> 00:10:15.000 Ο εγκέφαλος του θύματος εκκρίνει ωκυτοκίνη, 00:10:15.000 --> 00:10:18.000 κι ανοίγεις το πορτοφόλι ή την τσάντα, δίνοντας τα χρήματα. NOTE Paragraph 00:10:18.000 --> 00:10:20.000 Ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι 00:10:20.000 --> 00:10:23.000 που χειρίζονται την ωκυτοκίνη μας; 00:10:23.000 --> 00:10:26.000 Ελέγχοντας χιλιάδες ανθρώπους, βρήκαμε πως 00:10:26.000 --> 00:10:28.000 το 5% του πληθυσμού 00:10:28.000 --> 00:10:31.000 δεν εκκρίνει ωκυτοκίνη στα σχετικά ερεθίσματα. 00:10:32.000 --> 00:10:35.000 Εάν τους εμπιστεύεστε,ο εγκέφαλός τους δεν εκκρίνει ωκυτοκίνη. 00:10:35.000 --> 00:10:38.000 Αν υπάρχουν λεφτά στο τραπέζι, τα κρατούν όλα για τον εαυτό τους. 00:10:38.000 --> 00:10:40.000 Υπάρχει ένας τεχνικός όρος γι' αυτούς τους ανθρώπους στο εργαστήριό μου. 00:10:40.000 --> 00:10:43.000 Τους αποκαλούμε μπάσταρδους. 00:10:43.000 --> 00:10:45.000 (Γέλια) 00:10:45.000 --> 00:10:47.000 Δεν θέλεις να συναναστρέφεσαι τέτοιους ανθρώπους. 00:10:47.000 --> 00:10:50.000 Έχουν πολλά από τα χαρακτηριστικά των ψυχοπαθών. NOTE Paragraph 00:10:51.000 --> 00:10:53.000 Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κατασταλεί το σύστημα. 00:10:53.000 --> 00:10:56.000 Ένας απ' αυτούς είναι η άσχημη εμπειρία. 00:10:56.000 --> 00:10:59.000 Μελετήσαμε σεξουαλικά κακοποιημένες γυναίκες 00:10:59.000 --> 00:11:02.000 και οι μισές απ' αυτές δεν εκκρίνουν ωκυτοκίνη στα σχετικά ερεθίσματα. 00:11:02.000 --> 00:11:04.000 Χρειάζεται αρκετή εμπειρία 00:11:04.000 --> 00:11:06.000 για να αναπτυχθεί σωστά το σύστημα. 00:11:06.000 --> 00:11:09.000 Επίσης το υψηλό στρες καταστέλλει την ωκυτοκίνη. 00:11:09.000 --> 00:11:11.000 Όλοι το ξέρουμε αυτό· όταν είμαστε στρεσαρισμένοι, 00:11:11.000 --> 00:11:14.000 δεν πράττουμε το καλύτερο. NOTE Paragraph 00:11:14.000 --> 00:11:17.000 Υπάρχει άλλος ένας ενδιαφέρων τρόπος καταστολής της ωκυτοκίνης -- 00:11:17.000 --> 00:11:20.000 μέσω της δράσης της τεστοστερόνης. 00:11:20.000 --> 00:11:23.000 Εμείς, σε πειράματα, χορηγήσαμε τεστοστερόνη σε άνδρες. 00:11:23.000 --> 00:11:25.000 Αντί να μοιράζονται τα χρήματα, 00:11:25.000 --> 00:11:27.000 έγιναν εγωιστές. 00:11:27.000 --> 00:11:30.000 Το ενδιαφέρον είναι 00:11:30.000 --> 00:11:32.000 πως οι άνδρες με υψηλή τεστοστερόνη είναι πιθανότερο 00:11:32.000 --> 00:11:35.000 να χρησιμοποιήσουν τα λεφτά τους για να τιμωρήσουν άλλους που είναι εγωιστές. 00:11:35.000 --> 00:11:37.000 (Γέλια) 00:11:37.000 --> 00:11:40.000 Σκεφτείτε το αυτό. Σημαίνει πως στη βιολογία μας, 00:11:40.000 --> 00:11:43.000 έχουμε το γιν και το γιανγκ της ηθικής. 00:11:43.000 --> 00:11:45.000 Έχουμε την ωκυτοκίνη που μας ενώνει με τους άλλους 00:11:45.000 --> 00:11:47.000 και μας κάνει να νιώθουμε αυτά που νιώθουν 00:11:47.000 --> 00:11:49.000 Έχουμε και την τεστοστερόνη. 00:11:49.000 --> 00:11:51.000 Οι άνδρες έχουν 10 φορές την τεστοστερόνη των γυναικών, 00:11:51.000 --> 00:11:53.000 έτσι οι άνδρες το κάνουν αυτό περισσότερο απ' τις γυναίκες - 00:11:53.000 --> 00:11:56.000 έχουμε τεστοστερόνη που μας κάνει να θέλουμε να τιμωρήσουμε 00:11:56.000 --> 00:11:58.000 αυτούς που συμπεριφέρονται ανήθικα. 00:11:58.000 --> 00:12:00.000 Δεν χρειαζόμαστε τον Θεό ή την κυβέρνηση να μας πουν τι να κάνουμε. 00:12:00.000 --> 00:12:03.000 Όλα είναι μέσα μας. NOTE Paragraph 00:12:03.000 --> 00:12:05.000 Ίσως ν' αναρωτιέστε: 00:12:05.000 --> 00:12:07.000 Αυτά είναι ωραία εργαστηριακά πειράματα, 00:12:07.000 --> 00:12:09.000 έχουν όμως εφαρμογή στην καθημερινότητα; 00:12:09.000 --> 00:12:11.000 Ναι, με απασχόλησε κι εμένα αυτό. 00:12:11.000 --> 00:12:13.000 Βγήκα λοιπόν από το εργαστήριο 00:12:13.000 --> 00:12:15.000 για να δω αν αυτό στέκει στην καθημερινότητα. 00:12:15.000 --> 00:12:18.000 Το περασμένο καλοκαίρι, παραβρέθηκα σε έναν γάμο στη Νότιο Αγγλία. 00:12:18.000 --> 00:12:21.000 200 άτομα σ' αυτήν την όμορφη Βικτωριανή έπαυλη. 00:12:21.000 --> 00:12:23.000 Δεν ήξερα κανέναν. 00:12:23.000 --> 00:12:25.000 Οδήγησα μέχρι εκεί το νοικιασμένο μου Vauxhall. 00:12:25.000 --> 00:12:27.000 Έβγαλα μια φυγόκεντρο και ξηρό πάγο, 00:12:27.000 --> 00:12:29.000 βελόνες και φιαλίδια. 00:12:29.000 --> 00:12:31.000 Πήρα αίμα από τον γαμπρό και τη νύφη, 00:12:31.000 --> 00:12:33.000 κι όσους ήταν στο πάρτι -- την οικογένεια και τους φίλους, 00:12:33.000 --> 00:12:35.000 πριν και μετά τους όρκους. NOTE Paragraph 00:12:35.000 --> 00:12:37.000 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:12:37.000 --> 00:12:39.000 Μαντεύετε τι συνέβη; 00:12:39.000 --> 00:12:41.000 Οι γάμοι προκαλούν έκκριση ωκυτοκίνης, 00:12:41.000 --> 00:12:44.000 αλλά με πολύ συγκεκριμένο τρόπο. 00:12:44.000 --> 00:12:46.000 Ποιος είναι το κέντρο του γαμήλιου ηλιακού συστήματος; 00:12:46.000 --> 00:12:48.000 Η νύφη. 00:12:48.000 --> 00:12:50.000 Είχε τη μεγαλύτερη αύξηση σε ωκυτοκίνη. 00:12:50.000 --> 00:12:53.000 Ποιος τρελαίνεται για το γάμο, όσο και η νύφη; 00:12:53.000 --> 00:12:55.000 Η μητέρα της, σωστά. 00:12:55.000 --> 00:12:57.000 Η μητέρα της ήταν το νούμερο δύο. 00:12:57.000 --> 00:12:59.000 Έπειτα ο πατέρας του γαμπρού, ο γαμπρός, 00:12:59.000 --> 00:13:01.000 και μετά η οικογένεια και οι φίλοι -- 00:13:01.000 --> 00:13:03.000 μαζεύτηκαν γύρω από τη νύφη 00:13:03.000 --> 00:13:05.000 όπως οι πλανήτες γύρω από τον ήλιο. 00:13:05.000 --> 00:13:08.000 Πιστεύω πως αυτό μας λέει ότι η τελετή σχεδιάστηκε με τρόπο 00:13:08.000 --> 00:13:10.000 που να μας συνδέει με το νέο ζευγάρι 00:13:10.000 --> 00:13:12.000 συναισθηματικά. 00:13:12.000 --> 00:13:15.000 Γιατί; Διότι θέλουμε να επιτύχουν με την αναπαραγωγή τους 00:13:15.000 --> 00:13:18.000 τη διαιώνιση του είδους. NOTE Paragraph 00:13:18.000 --> 00:13:21.000 Ανησυχούσα πως τα πειράματά μου για την εμπιστοσύνη με μικρά χρηματικά ποσά 00:13:21.000 --> 00:13:25.000 δεν αντικατόπτριζαν τη συχνότητα με την οποία εμπιστευόμαστε τη ζωή μας σε αγνώστους. 00:13:25.000 --> 00:13:27.000 Έτσι, παρόλο που έχω υψοφοβία, 00:13:27.000 --> 00:13:29.000 δέθηκα πρόσφατα μαζί μ' έναν άλλον 00:13:29.000 --> 00:13:32.000 και πήδηξα από ένα αεροπλάνο στα 12.000 πόδια. 00:13:32.000 --> 00:13:34.000 Πήρα αίμα πριν και μετά 00:13:34.000 --> 00:13:37.000 και είχα μια απότομη αύξηση της ωκυτοκίνης. 00:13:37.000 --> 00:13:40.000 Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι επαφής με τους ανθρώπους. 00:13:40.000 --> 00:13:42.000 Για παράδειγμα μέσω των κοινωνικών δικτύων. 00:13:42.000 --> 00:13:44.000 Πολλοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το Twitter αυτή τη στιγμή. 00:13:44.000 --> 00:13:46.000 Ερευνήσαμε το ρόλο των κοινωνικών δικτύων 00:13:46.000 --> 00:13:48.000 και βρήκαμε πως η χρήση τους 00:13:48.000 --> 00:13:51.000 προκάλεσε μια σταθερή διψήφια αύξηση της ωκυτοκίνης. NOTE Paragraph 00:13:51.000 --> 00:13:54.000 Έκανα αυτό το πείραμα πρόσφατα για τη ραδιοτηλεόραση της Κορέας 00:13:54.000 --> 00:13:58.000 κι έβαλαν τους ρεπόρτερ και τους παραγωγούς τους να συμμετέχουν. 00:13:58.000 --> 00:14:00.000 Ένας απ' αυτούς, πρέπει να ήταν 22 ετών, 00:14:00.000 --> 00:14:03.000 είχε 150% αύξηση της ωκυτοκίνης. 00:14:03.000 --> 00:14:05.000 Εκπληκτικό, κανείς δεν είναι έτσι. 00:14:05.000 --> 00:14:07.000 Χρησιμοποιούσε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε προσωπικό επίπεδο 00:14:07.000 --> 00:14:09.000 Όταν έγραψα την αναφορά μου στους Κορεάτες, 00:14:09.000 --> 00:14:11.000 τους είπα: «Κοιτάξτε, δεν ξέρω τι κάνει αυτός εδώ», 00:14:11.000 --> 00:14:14.000 αλλά η εικασία μου ήταν πως επικοινωνούσε με τη μητέρα ή με την κοπέλα του. 00:14:14.000 --> 00:14:16.000 Το τσέκαραν. 00:14:16.000 --> 00:14:18.000 Επικοινωνούσε με την κοπέλα του στο Φέισμπουκ. 00:14:18.000 --> 00:14:21.000 Ορίστε, αυτό είναι σύνδεση. 00:14:21.000 --> 00:14:24.000 Υπάρχουν χιλιάδες τρόποι για να συνδεθείς με άλλους ανθρώπους, 00:14:24.000 --> 00:14:26.000 και φαίνεται να είναι παγκόσμιοι. NOTE Paragraph 00:14:26.000 --> 00:14:28.000 Πριν δύο εβδομάδες, 00:14:28.000 --> 00:14:30.000 γύρισα από την Παπούα Νέα Γουινέα 00:14:30.000 --> 00:14:32.000 όπου είχα πάει ως τα υψίπεδα -- 00:14:32.000 --> 00:14:35.000 πολύ απομονωμένες φυλές αγροτών 00:14:35.000 --> 00:14:38.000 που ζουν όπως ζούσαν εδώ και χιλιετίες. 00:14:38.000 --> 00:14:41.000 Υπάρχουν 800 διαφορετικές γλώσσες στα υψίπεδα. 00:14:41.000 --> 00:14:44.000 Είναι οι πιο πρωτόγονοι άνθρωποι στον κόσμο 00:14:44.000 --> 00:14:47.000 κι εκκρίνουν κι αυτοί ωκυτοκίνη. NOTE Paragraph 00:14:47.000 --> 00:14:51.000 Η ωκυτοκίνη μας συνδέει με τους άλλους ανθρώπους. 00:14:51.000 --> 00:14:53.000 Μας κάνει να αισθανόμαστε αυτό που νιώθουν οι άλλοι. 00:14:53.000 --> 00:14:56.000 Είναι τόσο εύκολο να κάνεις τους ανθρώπινους εγκεφάλους 00:14:56.000 --> 00:14:58.000 να εκκρίνουν ωκυτοκίνη. 00:14:58.000 --> 00:15:00.000 Ξέρω πώς να το κάνω, 00:15:00.000 --> 00:15:02.000 και ο αγαπημένος μου τρόπος, είναι και ο ευκολότερος. 00:15:02.000 --> 00:15:04.000 Επιτρέψτε μου να σας δείξω. 00:15:09.000 --> 00:15:11.000 Έλα εδώ. Κάνε με μια αγκαλιά. 00:15:11.000 --> 00:15:13.000 (Γέλια) 00:15:13.000 --> 00:15:15.000 Ορίστε. NOTE Paragraph 00:15:15.000 --> 00:15:24.000 (Χειροκρότημα) NOTE Paragraph 00:15:24.000 --> 00:15:26.000 Η τάση μου ν' αγκαλιάζω τους άλλους ανθρώπους 00:15:26.000 --> 00:15:28.000 μου εξασφάλισε το παρατσούκλι Δρ Αγάπης. 00:15:28.000 --> 00:15:30.000 Χαίρομαι να μοιράζω λίγη περισσότερη αγάπη στον κόσμο, 00:15:30.000 --> 00:15:32.000 είναι υπέροχο, 00:15:32.000 --> 00:15:34.000 αλλά να η συνταγή σας από τον Δρ Αγάπη: 00:15:34.000 --> 00:15:37.000 Οκτώ αγκαλιές την ημέρα. 00:15:37.000 --> 00:15:39.000 Βρήκαμε πως οι άνθρωποι που εκκρίνουν περισσότερη ωκυτοκίνη 00:15:39.000 --> 00:15:41.000 είναι ευτυχέστεροι. 00:15:41.000 --> 00:15:43.000 Και είναι ευτυχέστεροι 00:15:43.000 --> 00:15:46.000 επειδή έχουν καλύτερες σχέσεις κάθε είδους. 00:15:46.000 --> 00:15:49.000 Ο Δρ Αγάπης λέει οκτώ αγκαλιές την ημέρα. 00:15:49.000 --> 00:15:51.000 Με οκτώ αγκαλιές τη μέρα - θα είστε ευτυχέστεροι 00:15:51.000 --> 00:15:53.000 και ο κόσμος μας θα γίνει καλύτερος. 00:15:53.000 --> 00:15:56.000 Φυσικά, αν δεν σας αρέσει να αγγίζετε τους ανθρώπους, μπορώ να χώσω αυτό στη μύτη σας. NOTE Paragraph 00:15:56.000 --> 00:15:58.000 (Γέλια) NOTE Paragraph 00:15:58.000 --> 00:16:00.000 Ευχαριστώ. NOTE Paragraph 00:16:00.000 --> 00:16:13.000 (Χειροκρότημα)