[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.85,0:00:05.82,Default,,0000,0000,0000,,Portekizliler, yaklaşık 500 yıl önce \NLatin Amerika’ya vardıklarında Dialogue: 0,0:00:05.82,0:00:08.79,Default,,0000,0000,0000,,büyüleyici bu tropikal ormanı buldular. Dialogue: 0,0:00:08.79,0:00:13.16,Default,,0000,0000,0000,,Ve daha önce hiç görmedikleri bu biyolojik\Nçeşitlilik arasında Dialogue: 0,0:00:13.16,0:00:17.34,Default,,0000,0000,0000,,dikkatlarini çok hızlı bir şekilde\Nçeken bir tür buldular. Dialogue: 0,0:00:17.34,0:00:23.58,Default,,0000,0000,0000,,Bu türün kabuğunu kestiklerinde, \Nkoyu kırmızı bir reçine buldular. Dialogue: 0,0:00:23.58,0:00:29.35,Default,,0000,0000,0000,,Bu reçine giyim kuşam yapımında kullanılan\Nkumaşların renklendirilmesi için çok iyi idi. Dialogue: 0,0:00:29.35,0:00:33.80,Default,,0000,0000,0000,,Yerli halk bu türü pau brasil \Nolarak adlandırırdı. Dialogue: 0,0:00:33.80,0:00:39.59,Default,,0000,0000,0000,,Buranın Brezil Toprakları ve daha sonra da\NBrezilya olarak adlandırmasının nedeni budur. Dialogue: 0,0:00:39.82,0:00:44.36,Default,,0000,0000,0000,,Bu dünyada adını\Nbir ağaçtan alan tek ülkedir. Dialogue: 0,0:00:44.36,0:00:49.56,Default,,0000,0000,0000,,Diğer nedenlerin arasında, Brezilya’da \Nbir orman korucusu olmanın Dialogue: 0,0:00:49.56,0:00:51.51,Default,,0000,0000,0000,,ne kadar güzel olduğunu \Nhayal edebilirsiniz. Dialogue: 0,0:00:51.51,0:00:54.39,Default,,0000,0000,0000,,Etrafımız orman ürünleri ile çevrili. Dialogue: 0,0:00:54.39,0:00:56.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu ürünler haricinde, Dialogue: 0,0:00:56.33,0:00:59.47,Default,,0000,0000,0000,,ormanlar iklimin regülasyonu \Niçin çok önemlidir. Dialogue: 0,0:01:00.10,0:01:05.45,Default,,0000,0000,0000,,Brezilya’da yağmuru oluşturan \Nbuharlaşmanın Dialogue: 0,0:01:05.45,0:01:07.89,Default,,0000,0000,0000,,neredeyse % 70’i ormanlardan sağlanır. Dialogue: 0,0:01:07.89,0:01:16.37,Default,,0000,0000,0000,,Sadece Amazon, atmosfere her gün\N20 milyar ton su pompalar. Dialogue: 0,0:01:16.83,0:01:21.46,Default,,0000,0000,0000,,Bu dünyanın en uzun nehri olan Amazon’un \Nher gün denize ulaştırdığı miktar olan Dialogue: 0,0:01:21.46,0:01:26.12,Default,,0000,0000,0000,,17 milyar ton sudan daha fazladır. Dialogue: 0,0:01:26.12,0:01:31.20,Default,,0000,0000,0000,,Eğer su kaynatarak aynı etkiyi yaratacak kadar \Nbuhar elde etmek zorunda kalsaydık, Dialogue: 0,0:01:31.22,0:01:36.70,Default,,0000,0000,0000,,dünyadaki tüm enerji üretim kapasitesinin\N6 aylık üretimine ihtiyacımız olacaktı. Dialogue: 0,0:01:37.72,0:01:39.90,Default,,0000,0000,0000,,Bu hepimiz için mükemmel bir hizmet. Dialogue: 0,0:01:40.98,0:01:44.60,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada yaklaşık 4 milyar\Nhektar ormana sahibiz. Dialogue: 0,0:01:44.60,0:01:50.23,Default,,0000,0000,0000,,Fikir vermesi için, bu boyut Çin,\NAmerika, Kanada ve Brezilya’nın Dialogue: 0,0:01:50.23,0:01:52.54,Default,,0000,0000,0000,,toplamı kadardır. Dialogue: 0,0:01:52.54,0:01:56.65,Default,,0000,0000,0000,,Bunun dörtte üçü ılıman kuşakta Dialogue: 0,0:01:56.65,0:02:00.01,Default,,0000,0000,0000,,ve sadece dörtte biri de tropik kuşaktadır. Dialogue: 0,0:02:00.01,0:02:06.02,Default,,0000,0000,0000,,Fakat bu dörtde bir, bir milyar hektar, \Nbiyolojik çeşitliliğin çoğunu Dialogue: 0,0:02:06.02,0:02:10.91,Default,,0000,0000,0000,,ve daha da önemlisi bio kütle karbonunun \N%50'sini elinde tutmaktadır. Dialogue: 0,0:02:12.19,0:02:16.23,Default,,0000,0000,0000,,2000 yıl önce şimdi sahip\Nolduğumuz ormanların Dialogue: 0,0:02:16.23,0:02:20.07,Default,,0000,0000,0000,,%50 daha fazlası olan 6 milyar hektar \Normana sahiptik. Dialogue: 0,0:02:20.07,0:02:23.64,Default,,0000,0000,0000,,Son 2000 yılda fiili olarak\N2 milyar hektar ormanı kaybettik. Dialogue: 0,0:02:23.64,0:02:27.92,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, bu kaybın yarısı\Nson 100 yılda gerçekleşti. Dialogue: 0,0:02:27.92,0:02:32.61,Default,,0000,0000,0000,,Bu kayıp ılıman bölge ormanları\Ntahribatını, tropikal bölge Dialogue: 0,0:02:32.61,0:02:35.22,Default,,0000,0000,0000,,ormanlarına kaydırdığımızda başladı. Dialogue: 0,0:02:36.07,0:02:37.55,Default,,0000,0000,0000,,Bunu düşünün; Dialogue: 0,0:02:37.55,0:02:43.28,Default,,0000,0000,0000,,2000 sene içinde ılıman ormanlarda\Nkaybettiğimiz miktarla, Dialogue: 0,0:02:43.28,0:02:46.92,Default,,0000,0000,0000,,aynı miktardaki ormanı 100 yıl içinde\Ntropikal ormanlarda kaybettik. Dialogue: 0,0:02:46.92,0:02:50.01,Default,,0000,0000,0000,,Sahip olduğumuz ormanlar\Nbu kadar hızlı yok oluyor. Dialogue: 0,0:02:50.82,0:02:54.90,Default,,0000,0000,0000,,Brezilya bu bilmecede önemli bir parça. Dialogue: 0,0:02:54.90,0:02:58.66,Default,,0000,0000,0000,,Rusya’dan sonra dünyanın en geniş \Nikinci ormanlarına sahibiz. Dialogue: 0,0:02:58.66,0:03:02.34,Default,,0000,0000,0000,,Bu demektir ki, dünyanın toplam\Normanlarının %12'si Brezilya’da, Dialogue: 0,0:03:02.34,0:03:04.15,Default,,0000,0000,0000,,bunun çoğu da Amazon’dadır. Dialogue: 0,0:03:04.15,0:03:07.60,Default,,0000,0000,0000,,Bu elimizdeki en geniş orman parçası.\NGerçekten çok büyük ve geniş bir alan. Dialogue: 0,0:03:07.60,0:03:10.98,Default,,0000,0000,0000,,Bir çok Avrupa ülkesinin bu alana\Nsığdırılabildiğini görebilirsiniz. Dialogue: 0,0:03:10.98,0:03:14.35,Default,,0000,0000,0000,,Hâlâ orman örtüsünün %80’ine sahibiz. Dialogue: 0,0:03:14.35,0:03:15.95,Default,,0000,0000,0000,,Bu iyi haber. Dialogue: 0,0:03:15.95,0:03:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, sadece son 30 yılda\N%15’ini kaybettik. Dialogue: 0,0:03:20.82,0:03:22.71,Default,,0000,0000,0000,,Eğer bu hızla devam ederse, Dialogue: 0,0:03:22.71,0:03:27.74,Default,,0000,0000,0000,,çok yakında Amazon’da sahip \Nolduğumuz, iklimi düzenleyen Dialogue: 0,0:03:27.74,0:03:30.01,Default,,0000,0000,0000,,bu güçlü pompayı kaybedeceğiz. Dialogue: 0,0:03:30.01,0:03:32.87,Default,,0000,0000,0000,,Orman tahribatı, 90’ların sonu \N2000’lerin başı arasında Dialogue: 0,0:03:32.87,0:03:35.71,Default,,0000,0000,0000,,hızlıca artıyor ve büyüyor idi. Dialogue: 0,0:03:35.71,0:03:39.64,Default,,0000,0000,0000,,(Motorlu testere sesi)\N Dialogue: 0,0:03:39.64,0:03:43.60,Default,,0000,0000,0000,,(Kesilip düşen ağaç sesi)\N Dialogue: 0,0:03:43.60,0:03:47.95,Default,,0000,0000,0000,,Bir yılda, yirmi yedi bin kilometre kare. Dialogue: 0,0:03:47.95,0:03:51.60,Default,,0000,0000,0000,,Yani 2.7 milyon hektar. Dialogue: 0,0:03:51.60,0:03:56.54,Default,,0000,0000,0000,,Bu neredeyse bir yılda Kosta Rika’nın \Nyarısı kadardır. Dialogue: 0,0:03:57.65,0:04:01.07,Default,,0000,0000,0000,,Bu esnada, yani 2003-2004'te Dialogue: 0,0:04:01.64,0:04:06.12,Default,,0000,0000,0000,,hükümetle çalışmaya başladım. Dialogue: 0,0:04:06.12,0:04:10.57,Default,,0000,0000,0000,,Ulusal Orman Bölümü’ndeki diğer\Niş arkadaşlarım ile beraber Dialogue: 0,0:04:10.57,0:04:16.29,Default,,0000,0000,0000,,orman kıyımının nedenlerini bulmaya\Nçalışan bir ekipte görevlendirildik Dialogue: 0,0:04:16.29,0:04:20.32,Default,,0000,0000,0000,,ve bununla ulusal seviyede\Nmücadele etmek için Dialogue: 0,0:04:20.33,0:04:22.34,Default,,0000,0000,0000,,yerel hükümetleri, sivil toplumu, Dialogue: 0,0:04:22.34,0:04:24.18,Default,,0000,0000,0000,,iş dünyasını, bölge halkını içeren Dialogue: 0,0:04:24.18,0:04:27.22,Default,,0000,0000,0000,,bir eylem planı hazırladık. Dialogue: 0,0:04:27.22,0:04:33.02,Default,,0000,0000,0000,,Farklı alanlarda 144 faaliyeti içeren \Nplan ile ortaya çıktık. Dialogue: 0,0:04:33.02,0:04:35.37,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi bunların hepsi üzerinden \Ntek tek gideceğim, Dialogue: 0,0:04:35.37,0:04:42.17,Default,,0000,0000,0000,,sadece geçtiğimiz birkaç yıl içersinde\Nne yaptığımız hakkında bazı örnekler vereceğim. Dialogue: 0,0:04:42.17,0:04:47.90,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak Ulusal Uzay Ajansı ile birlikte\Norman tahribatının Dialogue: 0,0:04:47.90,0:04:50.90,Default,,0000,0000,0000,,nerelerde olduğunu\Nhemen hemen gerçek zamanlı Dialogue: 0,0:04:50.90,0:04:52.40,Default,,0000,0000,0000,,gösteren bir sistem oluşturduk. Dialogue: 0,0:04:52.40,0:04:54.79,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda Brezilya’da, bu sisteme sahibiz. Dialogue: 0,0:04:54.79,0:04:58.08,Default,,0000,0000,0000,,Her ay ya da her iki ayda bir Dialogue: 0,0:04:58.08,0:05:00.87,Default,,0000,0000,0000,,orman tahribatının yaşandığı \Nyerlerin bilgisini alıyoruz. Dialogue: 0,0:05:00.87,0:05:03.74,Default,,0000,0000,0000,,Böylece, tahribatın olduğu an \Nharekete geçebiliyoruz. Dialogue: 0,0:05:03.74,0:05:05.88,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu bilgiler tamamen şeffaftır, Dialogue: 0,0:05:05.88,0:05:08.86,Default,,0000,0000,0000,,yani başkaları da bağımsız\Nsistemlerde aynısını yapabilirler. Dialogue: 0,0:05:08.86,0:05:10.84,Default,,0000,0000,0000,,Diğer şeylerin yanı sıra bu bize Dialogue: 0,0:05:10.84,0:05:17.45,Default,,0000,0000,0000,,yasa dışı şekilde alınan 1.4 milyon metreküp\Nkütüğün yakalanmasına olanak tanıdı. Dialogue: 0,0:05:17.45,0:05:22.28,Default,,0000,0000,0000,,Bunların bir kısmını kesip satarak\Nelde ettiğimiz gelirleri Dialogue: 0,0:05:22.28,0:05:28.05,Default,,0000,0000,0000,,ormanları korumak için proje hazırlayan\Nbölge halkına bağış fonu haline getirdik. Dialogue: 0,0:05:28.56,0:05:31.19,Default,,0000,0000,0000,,Bu bize, yolsuzluk ve yasa dışı faaliyetleri Dialogue: 0,0:05:31.19,0:05:33.91,Default,,0000,0000,0000,,yakalamak için büyük operasyonlar \Nyapma olanağı sağladı. Dialogue: 0,0:05:33.91,0:05:39.19,Default,,0000,0000,0000,,Sonucunda birçoğu kamu\Ngörevlisini olan 700 kişi hapse atıldı. Dialogue: 0,0:05:40.12,0:05:44.17,Default,,0000,0000,0000,,Daha sonra yasa dışı orman kıyımı\Nyapan bölgelerle bağlantı kurarak Dialogue: 0,0:05:44.17,0:05:48.52,Default,,0000,0000,0000,,herhangi bir çeşit kredi ya da\Nmali destek alamamalarını sağladık. Dialogue: 0,0:05:48.52,0:05:53.04,Default,,0000,0000,0000,,Bankacılık sistemi ile son kullanıcılar\Narasındaki bu bağlantıyı kestik. Dialogue: 0,0:05:53.04,0:05:55.44,Default,,0000,0000,0000,,Süpermarketler, kesimhaneler \Nve bunun gibi iş yerleri Dialogue: 0,0:05:55.44,0:05:58.87,Default,,0000,0000,0000,,yasadışı kesim alanlarından ürün\Nsatın almaları halinde Dialogue: 0,0:05:58.87,0:06:02.53,Default,,0000,0000,0000,,orman kıyımından sorumlu tutulabilecekler. Dialogue: 0,0:06:02.53,0:06:06.11,Default,,0000,0000,0000,,Tüm bu bağlantıların oluşturulması \Nsorununların azalmasına yardımcı oldu. Dialogue: 0,0:06:06.11,0:06:09.50,Default,,0000,0000,0000,,Ve ayrıca, arazi kiralaması konusunda da \Nçok çalıştık. Dialogue: 0,0:06:09.50,0:06:11.70,Default,,0000,0000,0000,,Bu anlaşmazlıklar için çok önemli. Dialogue: 0,0:06:11.70,0:06:14.71,Default,,0000,0000,0000,,İspanya' nın yüz ölçümüne eşit büyüklükte Dialogue: 0,0:06:14.71,0:06:20.50,Default,,0000,0000,0000,,elli milyon hektar\Nkorunmuş alan oluşturuldu. Dialogue: 0,0:06:20.50,0:06:24.14,Default,,0000,0000,0000,,Bunun 8 milyonu doğal arazi idi. Dialogue: 0,0:06:24.74,0:06:28.43,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi sonuçları görmeye başladık. Dialogue: 0,0:06:28.43,0:06:30.93,Default,,0000,0000,0000,,Böylece, son 10 yılda Dialogue: 0,0:06:30.93,0:06:34.53,Default,,0000,0000,0000,,orman tahribatı Brezilya’da %75\Noranında azaldı. Dialogue: 0,0:06:34.53,0:06:40.14,Default,,0000,0000,0000,,(Alkışlar) Dialogue: 0,0:06:40.14,0:06:43.92,Default,,0000,0000,0000,,Son on yıldaki orman kıyımı ile Dialogue: 0,0:06:43.92,0:06:46.18,Default,,0000,0000,0000,,ortalama orman kıyımını \Nkarşılaştırdığımızda Dialogue: 0,0:06:46.18,0:06:51.18,Default,,0000,0000,0000,,Avusturya büyüklüğündeki\N8.7 milyon hektarı korumuş olduk. Dialogue: 0,0:06:51.18,0:06:53.69,Default,,0000,0000,0000,,Fakat daha da önemlisi,\Natmosfere üç milyar ton Dialogue: 0,0:06:53.69,0:06:56.58,Default,,0000,0000,0000,,karbondioksit emisyonu salınımını önledik. Dialogue: 0,0:06:56.58,0:07:01.65,Default,,0000,0000,0000,,Bu şimdiye kadarki sera gazı\Nemisyonunun azaltılmasına yönelik Dialogue: 0,0:07:01.65,0:07:04.24,Default,,0000,0000,0000,,açık ara en büyük katkıyı sağlayan\Nolumlu harekettir. Dialogue: 0,0:07:05.73,0:07:08.91,Default,,0000,0000,0000,,Bazıları, orman kıyımının\Nazaltılmasına yönelik yapılan Dialogue: 0,0:07:08.91,0:07:11.93,Default,,0000,0000,0000,,bu tür çalışmaların Dialogue: 0,0:07:11.93,0:07:14.14,Default,,0000,0000,0000,,ekonomik etkilerinin olacağını \Ndüşünebilir. Dialogue: 0,0:07:14.14,0:07:18.28,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü, böyle bir ekonomik aktiviteniz \Nya da benzeri bir şeyiniz olmayacak. Dialogue: 0,0:07:18.30,0:07:21.08,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, ilginçtir ki\Ndurumun bunun tam tersi. Dialogue: 0,0:07:21.08,0:07:25.96,Default,,0000,0000,0000,,Aslında, orman kıyımının en fazla \Nazaldığı dönemde Dialogue: 0,0:07:25.96,0:07:30.11,Default,,0000,0000,0000,,ekonomi, orman kıyımının arttığı\Nbir önceki on yıla kıyasla, Dialogue: 0,0:07:30.11,0:07:32.70,Default,,0000,0000,0000,,ortalama olarak iki katı büyüdü. Dialogue: 0,0:07:32.70,0:07:34.75,Default,,0000,0000,0000,,Bu bizim için güzel bir ders. Dialogue: 0,0:07:34.75,0:07:37.10,Default,,0000,0000,0000,,Belki de bu, orman kıyımının\Nazalmasıyla öğrendiğimiz Dialogue: 0,0:07:37.10,0:07:39.65,Default,,0000,0000,0000,,tamamen bağlantısız bir şey. Dialogue: 0,0:07:41.17,0:07:45.12,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar güzel haberler ve önemli \Nkazanımlar Dialogue: 0,0:07:45.12,0:07:48.45,Default,,0000,0000,0000,,ve bundan gurur da duymalıyız. Dialogue: 0,0:07:48.45,0:07:51.22,Default,,0000,0000,0000,,Fakat, hâlâ yeterli düzeye\Nyakın bile değil. Dialogue: 0,0:07:51.22,0:07:55.73,Default,,0000,0000,0000,,Amazon'da 2013 yılındaki orman\Nkıyımını düşünürseniz, Dialogue: 0,0:07:55.73,0:07:58.98,Default,,0000,0000,0000,,yarım milyon hektarın üzerindeydi, Dialogue: 0,0:07:59.53,0:08:02.41,Default,,0000,0000,0000,,yani bu, sadece geçen yıl Amazonda, Dialogue: 0,0:08:02.41,0:08:05.78,Default,,0000,0000,0000,,her dakikada bir futbol sahasının \Niki katı kadar ormanın Dialogue: 0,0:08:05.78,0:08:08.72,Default,,0000,0000,0000,,kesildiği anlamına geliyor. Dialogue: 0,0:08:09.34,0:08:13.75,Default,,0000,0000,0000,,Brezilya’nın diğer biyomlarındaki orman \Nkıyımını da dahil edersek Dialogue: 0,0:08:13.75,0:08:17.98,Default,,0000,0000,0000,,hâlâ dünyadaki en geniş orman kıyımı \Noranından bahsediyoruz demektir. Dialogue: 0,0:08:19.11,0:08:22.46,Default,,0000,0000,0000,,Az ya da çok orman kahramanıyız Dialogue: 0,0:08:22.46,0:08:24.71,Default,,0000,0000,0000,,ancak hâlâ orman kıyım şampiyonuyuz. Dialogue: 0,0:08:25.63,0:08:30.33,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle tatmin olamayız, \Ntatmin olmaya yakınlaşamayız dahi. Dialogue: 0,0:08:30.33,0:08:32.14,Default,,0000,0000,0000,,Sanırım bir sonraki adım, Dialogue: 0,0:08:32.14,0:08:36.69,Default,,0000,0000,0000,,Brezilya’da orman kaybını sıfırlayacak \Nmücadeleyi etmek Dialogue: 0,0:08:36.69,0:08:40.06,Default,,0000,0000,0000,,ve bunu 2020 yılı için bir hedef \Nolarak belirlemek. Dialogue: 0,0:08:40.06,0:08:41.42,Default,,0000,0000,0000,,Bu bir sonraki adımımız. Dialogue: 0,0:08:41.42,0:08:44.41,Default,,0000,0000,0000,,İklim değişikliği ve ormanlar \Narasındaki ilişkiyle Dialogue: 0,0:08:44.41,0:08:46.43,Default,,0000,0000,0000,,her zaman ilgilendim. Dialogue: 0,0:08:46.43,0:08:52.18,Default,,0000,0000,0000,,İlk olarak, sera gazı emisyonun %15’i \Norman kıyımından kaynaklanması nedeniyle, Dialogue: 0,0:08:52.18,0:08:54.45,Default,,0000,0000,0000,,bu problemin büyük bir kısmı. Dialogue: 0,0:08:54.45,0:08:57.57,Default,,0000,0000,0000,,Ama ormanlar çözümün büyük\Nbir parçası da olabilirler. Dialogue: 0,0:08:57.57,0:09:04.53,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü karbonu indirip, yakalamanın ve \Ndepolamanın bildiğimiz en iyi yolu bu. Dialogue: 0,0:09:04.53,0:09:07.49,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda iklim ve ormanlar arasında\Nbaşka bir ilişki daha var. Dialogue: 0,0:09:07.49,0:09:11.55,Default,,0000,0000,0000,,2008 yılında buna takıldım ve bu kariyerimi \Normanlardan ziyade iklim değişikleri Dialogue: 0,0:09:11.55,0:09:14.16,Default,,0000,0000,0000,,çalışmalarına doğru değiştirdi. Dialogue: 0,0:09:15.04,0:09:17.72,Default,,0000,0000,0000,,İş birliği içerisinde olduğumuz\NKanada, Rusya, Hindistan, Dialogue: 0,0:09:17.72,0:09:22.74,Default,,0000,0000,0000,,Çin ve Amerika gibi ülkelerin \Norman hizmetleri şefleriyle birlikte, Dialogue: 0,0:09:22.74,0:09:29.14,Default,,0000,0000,0000,,Kanada, British Columbia’ya\Nziyaret için gittim. Dialogue: 0,0:09:29.14,0:09:34.26,Default,,0000,0000,0000,,Ve oradayken çam böceğini öğrendik. Dialogue: 0,0:09:34.26,0:09:37.55,Default,,0000,0000,0000,,Bu böcek kelimenin tam anlamıyla\NKanada ormanlarını yiyor. Dialogue: 0,0:09:37.55,0:09:43.82,Default,,0000,0000,0000,,Burada gördüğümüz, kahverengi ağaçlar \Naslında ölü ağaçlar. Dialogue: 0,0:09:43.82,0:09:48.38,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar böcek larvaları nedeniye,\Nayakta ölmüş ağaçlar Dialogue: 0,0:09:48.38,0:09:50.03,Default,,0000,0000,0000,,Olan şu: Dialogue: 0,0:09:50.57,0:09:54.23,Default,,0000,0000,0000,,bu böcek kışın soğuk hava tarafından \Nkontrol altında tutuluyor. Dialogue: 0,0:09:54.23,0:09:57.98,Default,,0000,0000,0000,,Şu ana kadar uzun yıllardır, \Nbu böcek popülasyonunu \N Dialogue: 0,0:09:57.98,0:10:01.04,Default,,0000,0000,0000,,kontrol altında tutacak kadar\Nsoğuk hava olmadı. Dialogue: 0,0:10:01.04,0:10:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Ve milyarlarca ağacı öldüren \Nbir hastalık halini aldı. Dialogue: 0,0:10:08.28,0:10:12.57,Default,,0000,0000,0000,,Ormanların halihazırda iklim değişiminden \Nen eski ve en çok etkilenen Dialogue: 0,0:10:12.57,0:10:17.84,Default,,0000,0000,0000,,kurbanlardan biri olduğu \Ndüşüncesi ile geri döndüm. Dialogue: 0,0:10:17.84,0:10:19.50,Default,,0000,0000,0000,,Düşünüyordum ki, Dialogue: 0,0:10:19.50,0:10:23.97,Default,,0000,0000,0000,,eğer meslektaşlarımla birlikte\Norman kıyımını durdurmaya yönelik Dialogue: 0,0:10:23.97,0:10:26.44,Default,,0000,0000,0000,,çalışmalarda başarılı olsam bile, Dialogue: 0,0:10:26.44,0:10:30.69,Default,,0000,0000,0000,,belki de sel, sıcaklık, yangın ve\Nbenzeri nedenlerden kaynaklanan Dialogue: 0,0:10:30.69,0:10:34.63,Default,,0000,0000,0000,,iklim değişikleriyle olan\Nmücadelemizi kaybedecektik. Dialogue: 0,0:10:34.63,0:10:37.41,Default,,0000,0000,0000,,Bu nedenle orman hizmetlerindeki \Ngörevimi bırakmaya Dialogue: 0,0:10:37.75,0:10:41.42,Default,,0000,0000,0000,,ve bu zorluğu anlamak, bir yol bulmak \Nve bu yoldan oraya gitmek için Dialogue: 0,0:10:41.42,0:10:45.46,Default,,0000,0000,0000,,iklim değişikleri üzerinde direkt olarak\Nçalışmaya başlamaya karar verdim. Dialogue: 0,0:10:45.46,0:10:50.05,Default,,0000,0000,0000,,Şu anda iklim değişikliği sorunu ortada. Dialogue: 0,0:10:50.05,0:10:51.82,Default,,0000,0000,0000,,Amaç oldukça açık. Dialogue: 0,0:10:51.82,0:10:55.43,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın ortalama sıcaklık artışını Dialogue: 0,0:10:55.43,0:10:57.47,Default,,0000,0000,0000,,iki derecede sınırlamak istiyoruz. Dialogue: 0,0:10:58.00,0:10:59.74,Default,,0000,0000,0000,,Bunun için birçok neden var. Dialogue: 0,0:10:59.74,0:11:01.47,Default,,0000,0000,0000,,Buna şimdi girmeyeceğim. Dialogue: 0,0:11:01.86,0:11:05.44,Default,,0000,0000,0000,,Fakat hayatı devam\Nettirmemiz için mümkün olan Dialogue: 0,0:11:05.44,0:11:09.25,Default,,0000,0000,0000,,bu iki derecelik sınırı sağlamak için Dialogue: 0,0:11:09.25,0:11:14.32,Default,,0000,0000,0000,,IPCC, İklim Değişiklikleri \NDevletlerarası Paneli, Dialogue: 0,0:11:14.32,0:11:20.62,Default,,0000,0000,0000,,bugünden, bu yüzyılın sonuna kadar \Nbizim 1.000 milyar ton CO2 Dialogue: 0,0:11:21.34,0:11:24.58,Default,,0000,0000,0000,,emisyon bütçemiz olduğunu söylüyor. Dialogue: 0,0:11:24.58,0:11:27.24,Default,,0000,0000,0000,,Bunu kalan yıl sayısına bölersek Dialogue: 0,0:11:27.24,0:11:33.91,Default,,0000,0000,0000,,yıllık ortalama 11 milyar ton CO2 \Nbütçemiz olduğu ortaya çıkar. Dialogue: 0,0:11:33.91,0:11:36.12,Default,,0000,0000,0000,,Peki bir ton CO2 neyi ifade eder. Dialogue: 0,0:11:36.12,0:11:39.63,Default,,0000,0000,0000,,Aşağı yukarı küçük bir otomobilin Dialogue: 0,0:11:39.63,0:11:43.77,Default,,0000,0000,0000,,günde 20 kilometreden \Nbir yılda salacağı kadar. Dialogue: 0,0:11:44.63,0:11:47.24,Default,,0000,0000,0000,,Ya da Sao Paulo’dan Johannesburg’a\Nveya Londra’ya Dialogue: 0,0:11:47.24,0:11:50.09,Default,,0000,0000,0000,,tek yönlü bir uçuşun salacağı kadar. Dialogue: 0,0:11:50.09,0:11:51.93,Default,,0000,0000,0000,,İki yönlü olursa, iki ton. Dialogue: 0,0:11:51.93,0:11:55.40,Default,,0000,0000,0000,,11 milyar ton bunun iki katıdır. Dialogue: 0,0:11:55.40,0:12:02.47,Default,,0000,0000,0000,,Şimdi emisyon 50 milyar ton olup \Ngittikçe de artmaktadır Dialogue: 0,0:12:02.47,0:12:06.90,Default,,0000,0000,0000,,Artmaya devam etmekte ve\N2020'ye kadar 61 milyar tona ulaşacak. Dialogue: 0,0:12:06.90,0:12:11.59,Default,,0000,0000,0000,,2050 yılına kadar 10 milyar tona \Nindirmemiz gerekiyor. Dialogue: 0,0:12:11.59,0:12:13.37,Default,,0000,0000,0000,,Bu olurken Dialogue: 0,0:12:13.37,0:12:16.51,Default,,0000,0000,0000,,nüfus 7 milyardan 9 milyara yükselecek Dialogue: 0,0:12:16.51,0:12:19.41,Default,,0000,0000,0000,,ekonomi 2010 yılındaki 60 trilyon dolardan Dialogue: 0,0:12:19.41,0:12:21.47,Default,,0000,0000,0000,,200 trilyon dolara yükselecek. Dialogue: 0,0:12:21.47,0:12:25.48,Default,,0000,0000,0000,,Yapmamız gereken şey,\Nçok daha etkili olarak Dialogue: 0,0:12:25.48,0:12:30.42,Default,,0000,0000,0000,,yılda bir kişi başına düşen 7 ton değerini Dialogue: 0,0:12:30.42,0:12:35.31,Default,,0000,0000,0000,,1 gibi bir değere bir düşürebilmektir. Dialogue: 0,0:12:35.31,0:12:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Seçim yapmanız gerek.\NUçak mı, arabanız mı? Dialogue: 0,0:12:40.34,0:12:42.99,Default,,0000,0000,0000,,Soru şu. Bunu yapabilir miyiz? Dialogue: 0,0:12:42.99,0:12:45.19,Default,,0000,0000,0000,,Orman kıyımıyla mücadele için \Nbir plan hazırlarken Dialogue: 0,0:12:45.19,0:12:49.05,Default,,0000,0000,0000,,karşıma çıkan soruyla tam da aynı soru bu. Dialogue: 0,0:12:49.05,0:12:52.67,Default,,0000,0000,0000,,Bu oldukça büyük ve karmaşık bir problem.\NGerçekten yapabilir miyiz bunu? Dialogue: 0,0:12:53.68,0:12:56.37,Default,,0000,0000,0000,,Sanırım öyle. Şunu düşünün Dialogue: 0,0:12:56.37,0:13:01.68,Default,,0000,0000,0000,,Orman kıyımı demek, Brezilya’da \Nson 10 yıldaki Dialogue: 0,0:13:01.68,0:13:03.52,Default,,0000,0000,0000,,sera gazı emisyonun %60’i demek. Dialogue: 0,0:13:03.52,0:13:05.59,Default,,0000,0000,0000,,Bu şimdi %30’dan biraz daha az. Dialogue: 0,0:13:05.59,0:13:09.49,Default,,0000,0000,0000,,Dünyada, sera gazı emisyonun % 60’i \Nenerji kaynaklıdır. Dialogue: 0,0:13:09.49,0:13:13.03,Default,,0000,0000,0000,,Doğrudan enerji meselesini çözebilirsek Dialogue: 0,0:13:13.03,0:13:15.71,Default,,0000,0000,0000,,aynı şekilde orman kıyımını da\Nçözebiliriz. Dialogue: 0,0:13:15.71,0:13:17.89,Default,,0000,0000,0000,,Belki bir şansımız olabilir. Dialogue: 0,0:13:17.89,0:13:21.55,Default,,0000,0000,0000,,Yapmamız gereken beş şey var. Dialogue: 0,0:13:21.55,0:13:25.89,Default,,0000,0000,0000,,İlki, gelişmeyle karbon emisyonu \Narasındaki bağlantıyı kesmeliyiz. Dialogue: 0,0:13:25.89,0:13:31.98,Default,,0000,0000,0000,,Daha çok iş, tarım ya da ekonomiye \Nsahip olmak için Dialogue: 0,0:13:31.98,0:13:33.80,Default,,0000,0000,0000,,tüm ormanları kesmeye ihtiyaç yok. Dialogue: 0,0:13:33.80,0:13:36.30,Default,,0000,0000,0000,,Orman kıyımını azalttığımızda \Nbunu ispat ettik. Dialogue: 0,0:13:36.30,0:13:38.11,Default,,0000,0000,0000,,Ekonomi büyümeye devam etti. Dialogue: 0,0:13:38.11,0:13:42.51,Default,,0000,0000,0000,,Aynı şey enerji sektöründe de olabilir. Dialogue: 0,0:13:42.51,0:13:45.79,Default,,0000,0000,0000,,İkinci olarak, teşvikleri doğru \Nyerlere yönlendirmeliyiz. Dialogue: 0,0:13:45.79,0:13:51.05,Default,,0000,0000,0000,,Bugün, yılda 500 milyar dolar sübvansiyon\Nfosil yakıta gidiyor. Dialogue: 0,0:13:51.05,0:13:56.20,Default,,0000,0000,0000,,Neden karbona bir fiyat koyup bunu da \Nyenilenebilir enerjiye transfer etmiyoruz. Dialogue: 0,0:13:56.20,0:13:59.64,Default,,0000,0000,0000,,Üçüncü olarak, sera gazı emisyonun nerede \Nne zaman ve kim tarafından salındığını Dialogue: 0,0:13:59.64,0:14:02.93,Default,,0000,0000,0000,,şeffaflaştırmamız ve ölçmemiz gerek. Dialogue: 0,0:14:02.93,0:14:07.13,Default,,0000,0000,0000,,Bu şekilde her bir fırsat için\Nözel eylemler gerçekleştirebiliriz. Dialogue: 0,0:14:07.13,0:14:11.91,Default,,0000,0000,0000,,Dördüncü olarak, kalkınmanın \Nyoluna sıçramalıyız. Dialogue: 0,0:14:11.91,0:14:14.71,Default,,0000,0000,0000,,Bunun anlamı, mobil\Ntelefonları edinmeden önce, Dialogue: 0,0:14:14.71,0:14:17.04,Default,,0000,0000,0000,,sabit telefon hatları\Ndöşememize gerek yoktur. Dialogue: 0,0:14:17.04,0:14:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Enerjiye erişim imkanı olmayan \Nmilyarlarca insana Dialogue: 0,0:14:19.18,0:14:21.89,Default,,0000,0000,0000,,temiz enerjiyi sağlayana kadar Dialogue: 0,0:14:21.89,0:14:24.08,Default,,0000,0000,0000,,fosil yakıtları götürmemeliyiz. Dialogue: 0,0:14:24.08,0:14:25.97,Default,,0000,0000,0000,,Ve beşinci ve son olarak, Dialogue: 0,0:14:25.97,0:14:28.67,Default,,0000,0000,0000,,sorumluluğu devletler, iş dünyası Dialogue: 0,0:14:28.67,0:14:31.39,Default,,0000,0000,0000,,ve sivil toplum arasında paylaşmalıyız. Dialogue: 0,0:14:31.39,0:14:35.44,Default,,0000,0000,0000,,Herkes için yapılması gereken iş vardır\Nve herkese ihtiyacımız var. Dialogue: 0,0:14:36.31,0:14:37.65,Default,,0000,0000,0000,,Sonlandırırken, Dialogue: 0,0:14:37.65,0:14:41.37,Default,,0000,0000,0000,,bence geleceğimiz kader gibi değildir, Dialogue: 0,0:14:41.37,0:14:44.98,Default,,0000,0000,0000,,yani işi oluruna bırakmak zorunda değiliz. Dialogue: 0,0:14:44.100,0:14:46.71,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten rotayı değiştirecek Dialogue: 0,0:14:46.71,0:14:49.31,Default,,0000,0000,0000,,yeni şeylere yatırım yapacak \Ncesarete ihtiyacımız var. Dialogue: 0,0:14:49.31,0:14:52.43,Default,,0000,0000,0000,,Gerçekten rotayı değiştirebileceğimizi\Ndüşünüyorum Dialogue: 0,0:14:52.43,0:14:55.45,Default,,0000,0000,0000,,Sanırım bunu Brezilya’da orman\Nkıyımında yapıyoruz. Dialogue: 0,0:14:55.45,0:14:58.58,Default,,0000,0000,0000,,Umarım dünyadaki iklim \Ndeğişikliğinde de yapabiliriz. Dialogue: 0,0:14:58.58,0:14:59.69,Default,,0000,0000,0000,,Teşekkür ederim. Dialogue: 0,0:14:59.69,0:15:03.06,Default,,0000,0000,0000,,(Alkış)