0:00:13.221,0:00:16.269
Hơn một thế kỷ trước,[br]Emily Dickinson đã nói:

0:00:16.269,0:00:19.507
"Không thuyền nào hơn sách [br]đưa ta cập bến mọi miền..."

0:00:19.507,0:00:20.986
Và đó là sự thật.

0:00:20.986,0:00:24.583
Khi đọc sách, xem ti vi[br]hay phim ảnh,

0:00:24.583,0:00:28.801
ta xuôi theo mạch truyện [br]vào một thế giới của sự tưởng tượng.

0:00:28.801,0:00:32.290
Khi cập bến, một nơi [br]vừa lạ vừa quen,

0:00:32.290,0:00:34.272
vài điều kỳ lạ sẽ xảy ra.

0:00:34.272,0:00:36.519
Bước lên bờ, ta thay đổi.

0:00:36.519,0:00:40.257
Không theo dấu[br]của tác giả hay nhân vật,

0:00:40.257,0:00:43.592
thay vào đó, ta đi hàng dặm[br]trong "đôi giày" của họ.

0:00:43.592,0:00:47.539
Những nhà nghiên cứu tâm lý, thần kinh,[br]phát triển trẻ em và sinh học

0:00:47.539,0:00:50.997
bắt đầu có [br]những bằng chứng khoa học đáng kể,

0:00:50.997,0:00:53.799
chứng minh điều mà [br]nhà văn và đọc giả vốn đã biết:

0:00:53.799,0:00:57.291
câu chuyện có khả năng lạ kì[br]làm thay đổi quan điểm của người đọc.

0:00:57.291,0:01:00.708
Những học giả tìm thấy bằng chứng[br]về việc chúng tạo ra văn hóa,

0:01:00.708,0:01:03.811
rằng niềm tin của ta về cuộc sống[br]không đến từ thực tế,

0:01:03.811,0:01:05.313
mà là từ hư cấu -

0:01:05.313,0:01:09.580
quan điểm của ta về giai cấp, [br]hôn nhân, và cả giới tính đều thay đổi,

0:01:09.580,0:01:12.565
nhiều tư tưởng đứng vững [br]hàng thế kỉ

0:01:12.565,0:01:14.545
đã được xem xét lại [br]trong thế kỉ 18

0:01:14.545,0:01:17.279
và được phác thảo từ sớm [br]trong những trang tiểu thuyết.

0:01:17.279,0:01:20.380
Tưởng tượng một thế giới nơi giai cấp, [br]không phải người lao động,

0:01:20.380,0:01:22.333
định ra hệ giá trị cho mọi người;

0:01:22.333,0:01:25.532
thế giới nơi phụ nữ đơn giản[br]chỉ là bản sao lỗi của đàn ông;

0:01:25.532,0:01:28.548
thế giới mà hôn nhân vì tình yêu[br]là một khái niệm mới lạ.

0:01:28.548,0:01:32.330
Và đó là thế giới có tên[br]"Pamela" của Samuel Richardson

0:01:32.330,0:01:36.099
Chuyện tình của Richardson viết về [br]một cô gái nghèo tầng lớp lao động,

0:01:36.099,0:01:40.050
vừa giỏi và thông minh hơn tất cả[br]chàng trai yêu cô ở tầng lớp cao hơn.

0:01:40.050,0:01:42.572
Cuốn sách, thách thức[br]hàng loạt truyền thống,

0:01:42.572,0:01:44.091
gây ra khá nhiều tranh cãi.

0:01:44.091,0:01:47.056
Báo chí viết về "Pamela" [br]nhiều hơn là Quốc hội.

0:01:47.056,0:01:50.108
Nó khơi gợi nhiều tranh cãi[br]và tiểu thuyết chống đối.

0:01:50.108,0:01:52.341
Thế nhưng, vẫn có nhiều người khác

0:01:52.341,0:01:55.072
háo hức [br]về thế giới hư cấu này.

0:01:55.072,0:01:57.849
Cuốn sách bán chạy này và[br]tất cả những cuốn "theo sau"

0:01:57.849,0:02:01.047
"Kiêu hãnh và Định kiến," "Jane Eyre," và[br]thậm chí là "Chạng vạng"

0:02:01.047,0:02:04.564
đã chia sẻ câu chuyện[br]và những bài học tương tự

0:02:04.564,0:02:07.121
mà giờ đây đã trở nên bình thường[br]và hiển nhiên.

0:02:07.121,0:02:10.470
Tương tự, tiểu thuyết đã giúp [br]hình thành tư tưởng lãnh đạo

0:02:10.470,0:02:12.069
xuyên suốt lịch sử.

0:02:12.069,0:02:14.302
Vài học giả nói[br]thuyết tiến hóa của Darwin

0:02:14.302,0:02:17.114
là dựa vào những điều mà[br]ông đã đọc và thích thú.

0:02:17.114,0:02:21.251
Thuyết của ông ưu tiên trí thông minh,[br]sự mau lẹ và khả năng thích ứng,

0:02:21.251,0:02:23.523
tất cả những đặc điểm [br]của một anh hùng.

0:02:23.523,0:02:26.337
Dù là " Harry Potter" hay [br]"Great Expectations,"

0:02:26.337,0:02:29.142
đó vẫn là loại sách[br]đã truyền cảm hứng cho Darwin.

0:02:29.142,0:02:32.853
Dù vậy, những nghiên cứu gần đây cho thấy [br]thuyết của ông không là tất cả.

0:02:32.853,0:02:35.607
Ý thức của ta về anh hùng - [br]đàn ông hay phụ nữ,

0:02:35.607,0:02:39.588
hay thậm chí, một giống loài [br]cứu thế giới có thể sai.

0:02:39.588,0:02:42.319
Thay vì được "thiết kế" [br]để cạnh tranh

0:02:42.319,0:02:45.296
làm anh hùng đơn độc [br]trong câu chuyện của riêng mình,

0:02:45.296,0:02:48.030
ta có thể chỉ là thành viên [br]của một "nhiệm vụ"chung.

0:02:48.030,0:02:50.320
Giống Hobbit hơn là Harry.

0:02:50.320,0:02:53.799
Hẳn nhiên, đôi khi,[br]"đôi giày" ta dùng có thể "sờn rách".

0:02:53.799,0:02:56.114
Xét cho cùng, [br]ta không chỉ đi một

0:02:56.114,0:02:57.896
mà là cả 100 tỉ tỉ dặm

0:02:57.896,0:03:00.424
trong đôi giày của Jane Austen[br]hay Mark Twain.

0:03:00.424,0:03:03.873
Không có nghĩa là ta không thể [br]đọc và tận hưởng những tác phẩm cổ điển;

0:03:03.873,0:03:05.830
ta nên đồng hành với Dickens,

0:03:05.830,0:03:08.579
học ở Pip sự kì vọng ở bản thân,

0:03:08.579,0:03:12.523
nói chuyện với Austen và Elizabeth [br]về những kiêu hãnh và định kiến.

0:03:12.523,0:03:15.123
Trôi nổi với Twain xuống dòng Mississipi,

0:03:15.123,0:03:17.612
và học ở Jim [br]những điều tốt đẹp.

0:03:17.612,0:03:21.370
Nhưng trong hành trình này,[br]hãy nhớ rằng địa hình đã đổi.

0:03:21.370,0:03:25.329
Ta sẽ bắt đầu tìm mua ủng[br]để đi vào thời đại mới.

0:03:25.329,0:03:29.083
Hãy lấy ví dụ của Katniss Everdeen [br]và cuộc chiến với thủ phủ.

0:03:29.083,0:03:32.884
Liệu "Đấu trường sinh tử" có[br]làm ta nghĩ khác về chủ nghĩa tư bản?

0:03:32.884,0:03:36.897
Dạy ta[br]bài học về sự hi sinh vì tập thể?

0:03:36.897,0:03:40.405
Liệu "Uglies" có cho thấy sự nguy hiểm[br]khi theo đuổi dáng vóc hoàn hảo

0:03:40.405,0:03:42.762
và để truyền thông[br]định nghĩa cái đẹp?

0:03:42.762,0:03:45.854
Liệu "Seekers" có vượt qua [br]sự nóng lên của Trái đất?

0:03:45.854,0:03:49.639
Liệu đấu tranh sinh tử của Toklo, [br]Kallik, Lusa và những con gấu khác

0:03:49.639,0:03:53.706
có giúp ta hiểu thêm về thế giới [br]động vật và vị trí của ta trong đó?

0:03:53.706,0:03:57.608
Chỉ có tương lai mới biết câu chuyện nào[br]sẽ thu hút trí tưởng tượng của ta,

0:03:57.608,0:04:00.181
những hư cấu nào[br]sẽ định hình tương lai.

0:04:00.181,0:04:02.147
Nhưng tin tốt là:

0:04:02.147,0:04:05.196
những câu chuyện mới ra đời[br]mỗi ngày,

0:04:05.196,0:04:09.383
hứa hẹn những ảnh hưởng, [br]tạo nên và khơi nguồn thay đổi,

0:04:09.383,0:04:12.361
những câu chuyện[br]mà có thể chính bạn là người viết.

0:04:12.361,0:04:15.407
Nên tôi đoán câu hỏi cuối cùng là:

0:04:15.407,0:04:18.452
Bạn sẽ chọn câu chuyện nào kế tiếp?