Thật khó để nói quá
tác dụng có lợi của tiêm chủng.
Theo Trung tâm kiểm soát dịch bệnh ở Mỹ,
đối với trẻ em Mỹ
sinh ra trong 20 năm qua --
vắc-xin sẽ ngăn ngừa
hơn 322 triệu ca bệnh,
hơn 21 triệu lượt nhập viện
và hơn 730.000 người chết,
tiết kiệm chi phí xã hội
gần 1,4 nghìn tỷ đô la.
Đó là những con số lớn.
Nhưng hãy phóng to ra
và nhìn vào một ví dụ cụ thể.
Vắc-xin đã gần như loại bỏ
một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn
được gọi là cúm Haemophilus.
Loại vi khuẩn này
đã lây nhiễm cho trẻ nhỏ
gây nhiễm trùng máu,
viêm phổi, viêm màng não, tử vong
hoặc thương tật vĩnh viễn.
Là một bác sĩ nhi khoa,
tôi đã thấy một vài trường hợp.
Bạn có lẽ chưa bao giờ
nghe nói về căn bệnh này,
bởi vì vắc-xin đã rất hiệu quả.
Bạn có thể thấy trong biểu đồ bên phải
kể từ khi vắc-xin ra đời,
tỷ lệ nhiễm trùng do Haemophilus
đã giảm mạnh,
và nó gần như biến mất.
Vì vậy, nhìn chung vắc-xin
là một câu chuyện thành công.
Nhưng chúng tôi phải
đối mặt thử thách.
Đầu tiên, đối với hầu hết các vắc-xin,
chúng ta cần tiêm nhiều liều
để đạt được hoặc duy trì sự bảo vệ.
Cộng đồng khoa học đang phát triển
loại vắc-xin một mũi.
Hãy tưởng tượng chỉ cần
chích ngừa cúm một lần cho cả đời
và không phải chích
vắc-xin cúm theo mùa.
Một số vi sinh vật rất khó để chủng ngừa.
Một ví dụ kinh điển là virus gây
suy giảm miễn dịch ở người, HIV.
Nhu cầu là cấp bách,
đã có nhiều tiến bộ rõ rệt,
nhưng ta chưa đến đích.
Một yếu tố quan trọng khác
trong nghiên cứu vắc-xin bây giờ là
tối ưu hóa vắc-xin cho những người
dễ tổn thương nhất trong số chúng ta,
trẻ em và người già.
Và đây là một lĩnh vực
nghiên cứu năng động.
Cuối cùng, một trong những thách thức lớn
chúng tôi không may phải đối mặt bây giờ
là thái độ chống vắc-xin.
Trên thực tế, điều đáng báo động là
hơn 100.000 trẻ sơ sinh và trẻ em ở Mỹ
chưa nhận được bất kì vắc-xin nào,
và con số đó đang tăng lên.
Trên thực tế, Tổ chức Y tế Thế giới - WHO,
đã tuyên bố thái độ chống vắc-xin
là một trong mười mối đe dọa quan trọng
đối với sức khỏe con người
trong thế giới ngày nay.
Biểu đồ này minh họa
sự lây lan của phong trào chống vắc-xin
ở bang California,
từ năm 2000 đến 2013,
bằng cách nhìn vào tỷ lệ phần trăm
của học sinh mẫu giáo ở trường công lập
đã yêu cầu miễn trừ tiêm chủng cá nhân.
Phong trào chống vắc-xin đang gia tăng,
và nó có những hậu quả rất thực tế.
Nhiều bạn có thể nhận thức được thực tế
ta thấy bệnh nhiễm trùng
mà ta nghĩ là đã diệt trừ từ lâu
quay trở lại.
Dịch sởi đã được báo cáo
ở nhiều bang của Hoa Kỳ.
Và nhiều người đã quên,
nhưng bệnh sởi rất dễ
lây nhiễm và nguy hiểm.
Chỉ cần một vài hạt virus có thể
lây nhiễm cho một cá nhân.
Và thậm chí đã có báo cáo
tại các sự kiện thể thao
và sân vận động Olympic
nơi virus, qua không khí,
di chuyển quãng đường dài
và lây nhiễm cho một người
dễ bị bệnh trong đám đông.
Thực tế, bây giờ nếu tôi bị sởi và ho,
(Ho)
ai đó ở phía sau khán phòng này
có thể bị nhiễm bệnh.
Và điều này mang đến
những hậu quả thực tế.
Chỉ vài tháng trước,
một tiếp viên hàng không
mắc sởi trên một chuyến bay,
virus xâm nhập vào não cô
và gây ra viêm não,
và cô ấy đã mất.
Vì vậy, mọi người đang chết
vì trào lưu chống vắc-xin này.
Tôi muốn dành vài phút
để đề cập đến những ai
không tin vào vắc-xin
và những ai chống vắc-xin.
Là một bác sĩ nhi khoa nhận được
vắc-xin cúm hàng năm,
là bố của ba đứa trẻ
người đã được tiêm phòng theo
lịch trình đề nghị,
và là một nhà tư vấn bệnh truyền nhiễm nhi
người đã chăm sóc trẻ nhỏ bị viêm màng não
điều có thể ngăn chặn được nếu
cha mẹ của họ chấp nhận tiêm chủng,
đây là vấn đề cá nhân với tôi.
Hãy xem ai sẽ trả giá
nếu chúng ta bắt đầu
giảm tỉ lệ tiêm chủng trong xã hội.
Biểu đồ này mô tả, trên trục Y,
số người chết vì
nhiễm trùng trên thế giới.
Và trên trục X,
tuổi của những cá nhân chết.
Và như bạn thấy,
nó rất giống phân phối hình chữ U,
và nó đặc biệt cao
ở độ tuổi rất trẻ.
Vì vậy, vắc-xin che chắn cho trẻ nhỏ
khỏi bị nhiễm trùng.
Nếu chúng ta muốn bàn về
những gì vắc-xin gây ra,
bởi vì có rất nhiều
suy đoán vô căn cứ trên mạng
về những gì vắc-xin gây ra,
vắc-xin giúp ta
sống đến tuổi trưởng thành, vậy nhé?
Đó là những gì nó gây ra.
Và một điều khác mà nó gây ra
là cho những người già sống lâu hơn.
Bởi vì họ được bảo vệ chống lại cúm
và những bệnh giết người già khác.
Bây giờ, hãy nói một chút nữa
về cách chúng ta có thể
cải thiện vắc-xin hơn nữa.
Ta có thể tạo ra vắc-xin cho
những ai dễ bị bệnh nhất trong chúng ta
và thậm chí các vắc-xin có thể bảo vệ
chỉ với một lần tiêm.
Xin phép nói về miễn dịch học một chút.
Ở bảng trên, những gì bạn thấy
là một loại vắc-xin đơn giản.
Tất cả các loại vắc-xin có chứa
một thứ gọi là kháng nguyên.
Kháng nguyên giống như một mảnh
của vi sinh vật, của vi khuẩn,
mà cơ thể bạn nhớ, phải không?
Nó tạo thành kháng thể và
các kháng thể đó có thể bảo vệ bạn.
Vì vậy, các loại vắc-xin này
có thể gây ra đáp ứng miễn dịch,
nhưng như bạn thấy ở đây,
đáp ứng miễn dịch có xu hướng
tăng lên rồi giảm xuống,
và bạn cần phải có một liều khác
và một liều khác
để duy trì sự bảo vệ.
Chúng ta có thể làm gì?
Chúng tôi và các nhà khoa học khác
trên thế giới
đang tìm kiếm các phân tử
có thể tăng cường đáp ứng vắc-xin.
Chúng được gọi là tá dược (adjuvants),
lấy từ "adjuvare" trong tiếng Latin,
nghĩa là giúp đỡ hoặc hỗ trợ.
Tá dược là các phân tử chúng ta
có thể thêm vào vắc-xin
để có được một đáp ứng mạnh hơn.
Và khi có tá dược,
được mô tả ở đây bằng màu đỏ,
bạn có một sự hoạt hoá bạch cầu
mạnh mẽ hơn
trong hệ miễn dịch,
và tạo ra một đáp ứng
miễn dịch mạnh mẽ hơn nhiều,
với nồng độ kháng thể cao
hơn nhiều, nhanh hơn,
và tồn tại lâu hơn
cho một miễn dịch kéo dài.
Thật thú vị, những tá dược này
có tác dụng khác nhau
tùy thuộc vào độ tuổi hoặc các yếu tố
nhân khẩu học khác của cá nhân.
Điều này đưa tôi đến khái niệm
vắc-xin chính xác.
Đây là ý tưởng dùng thuốc chính xác
(precision medicine),
bạn biết thuốc chính xác là gì,
phải không,
đó là ý tưởng rằng mỗi bệnh nhân
có thể có phản ứng khác nhau
với cùng một loại thuốc
và áp dụng điều đó cho vắc-xin.
Đúng không?
Và tại bệnh viện nhi Boston
tại Chương trình Vắc-xin chính xác
do tôi chỉ đạo,
chúng tôi có năm cách tiếp cận,
từng bước chúng tôi thực hiện,
phát triển vắc-xin chính xác
được điều chỉnh
cho những người dễ bị bệnh.
Thứ nhất,
chúng ta cần hiểu thái độ
của một dân số nhất định
với vắc-xin là gì.
Bạn có thể tạo ra loại
vắc-xin tinh vi nhất trên thế giới,
nhưng nếu không ai muốn dùng nó,
bạn sẽ chẳng đi đến đâu.
Thứ hai,
ta phải nghĩ đến đường tiêm ngừa.
Hầu hết các vắc-xin là
tiêm bắp (IM),
nhưng có các loại khác, qua mũi,
miệng và các đường khác.
Sau đó, như tôi vừa mô tả với bạn,
vắc-xin có các thành phần.
Tất cả vắc-xin có một kháng nguyên,
đó là một phần của vi sinh vật
mà cơ thể bạn nhớ,
mà bạn có thể tạo kháng thể hoặc
miễn dịch qua trung gian tế bào.
Chúng ta có thể thêm tá dược,
như ta đã nói,
để tăng cường đáp ứng miễn dịch.
Nhưng đoán xem?
Có nhiều loại kháng nguyên
khác nhau để lựa chọn
và nhiều tá dược khác nhau.
Làm thế nào ta đưa ra quyết định?
Và ngày càng có nhiều hoạt chất mới.
Vì vậy, trong nhóm tôi,
chúng tôi phát triển các cách
để thử nghiệm vắc-xin bên ngoài cơ thể -
trong tiếng Latin, là "in vitro" -
trong một đĩa nuôi cấy mô.
Chúng tôi sử dụng công nghệ mô
trên các tế bào máu
để tạo miễn dịch bên ngoài cơ thể
và nghiên cứu tác dụng của vắc-xin
đối với trẻ sơ sinh
hoặc người già hoặc người khác.
Và nếu bạn nghĩ về nó,
điều này rất quan trọng
vì nếu bạn xem tất cả bệnh nhiễm trùng
chúng tôi muốn tạo vắc-xin,
như virus Zika và virus Ebola và HIV
và những virus khác,
tất cả các ứng viên kháng nguyên,
tất cả các ứng viên tá dược
tất cả các quần thể khác nhau,
sẽ không thể thực hiện
các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III lớn
cho mọi tổ hợp.
Đây là lúc chúng tôi nghĩ
có thể thử nghiệm vắc-xin bên ngoài cơ thể
có thể tạo sự khác biệt lớn để
đẩy nhanh quá trình phát triển vắc-xin.
Và cuối cùng, toàn bộ nỗ lực này
nhằm tạo đáp ứng miễn dịch
chống lại một mầm bệnh cụ thể đó,
tạo kháng thể và các tế bào khác
để bảo vệ cơ thể.
Chúng tôi cũng sử dụng thêm
các phương pháp tân tiến
để đưa khoa học tiên tiến nhất
vào phát triển vắc-xin.
Chúng tôi đang đi sâu hơn vào
cách vắc-xin hiện tại bảo vệ cơ thể.
Chúng tôi đã thành lập
một tổ chức quốc tế
nghiên cứu cách vắc-xin viêm gan B
bảo vệ trẻ sơ sinh
khỏi nhiễm viêm gan B.
Và để làm điều này,
chúng tôi đã phát triển một kỹ thuật
gọi là mẫu nhỏ, dữ liệu lớn.
Chúng ta có thể lấy
một giọt máu nhỏ bé trước khi chủng ngừa,
và lấy một giọt nhỏ sau khi chủng ngừa,
và chúng ta có thể đo số lượng
của tất cả các tế bào,
và tất cả các gen và tất cả các phân tử
trong giọt máu đó,
và chúng ta có thể so sánh
sau khi tiêm vắc-xin
với trước khi tiêm vắc-xin trên bé đó
và hiểu một cách sâu sắc
chính xác làm thế nào mà
vắc-xin bảo vệ thành công.
Và những bài học đó ta có thể sử dụng
để xây dựng loại vắc-xin trong tương lai.
Sơ đồ này
minh họa một giọt máu nhỏ
mang lại một lượng lớn thông tin,
hàng chục ngàn phân tích,
và vòng tròn đó là để mô tả
các gen được kích hoạt
và các con đường phân tử được kích hoạt.
Còn nhiều điều đang nghiên cứu,
và khoa học rất thú vị.
Vì vậy, chúng tôi hợp tác với
các nhà khoa học khắp thế giới
mang tất cả những công nghệ mới này
để tiếp thêm sự phát triển vắc-xin
trong một Mạng lưới vắc-xin chính xác.
Chúng tôi sẽ tiến tới vắc-xin cá nhân
cho những người dễ bị bệnh
trên toàn thế giới.
Nhóm của chúng tôi bao gồm nhà khoa học,
chuyên gia kỹ thuật và bác sĩ.
Chúng tôi phát triển vắc-xin
chống lại bệnh truyền nhiễm
như bệnh ho gà.
Chúng ta có một vắc-xin ho gà,
nhưng nó cần tiêm nhiều liều,
và khả năng miễn dịch giảm dần.
Chúng tôi muốn phát triển
một loại vắc-xin ho gà một mũi.
Chúng tôi nghiên cứu
một vắc-xin cho virus hợp bào hô hấp,
nguyên nhân nhập viện hàng đầu
của trẻ sơ sinh tại Mỹ,
một vắc-xin chống bệnh cúm tốt hơn,
và, tất nhiên, HIV.
Chúng tôi cũng đang xem xét
vắc-xin chống ung thư, dị ứng
và, thật thú vị, quá liều opioid.
Đây là thông điệp cuối cùng
của tôi dành cho bạn.
Vắc-xin bảo vệ bạn và người thân
và những người xung quanh.
Không chỉ bảo vệ bạn
chống lại nhiễm trùng,
chúng ngăn bạn lây bệnh cho người khác.
Hãy tiêm ngừa.
Tiến bộ khoa học là mong manh
và có thể bị mất.
Chúng ta phải thúc đẩy
đối thoại tôn trọng và chuẩn xác.
Cuối cùng, ta đang đến gần
những điều tuyệt vời,
một kỷ nguyên mới của tiêm chủng.
Ta chỉ vừa thấy bề mặt
của những gì có thể đạt được.
Hãy ủng hộ cho nghiên cứu này.
Xin cảm ơn.
(Vỗ tay)