WEBVTT

00:00:00.000 --> 00:00:13.000
(Muzyka)

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
Kiedy lecę samolotem

00:00:20.000 --> 00:00:23.000
i obserwuję góry czy pustynie

00:00:23.000 --> 00:00:26.000
staram się ogarnąć rozmiar Ziemi.

00:00:26.585 --> 00:00:29.000
Myślę wtedy o tym, co widzimy co dzień,

00:00:29.000 --> 00:00:32.692
a co jest milion razy większe od Ziemi.

00:00:32.815 --> 00:00:35.000
Słońce jest ogromne,

00:00:35.000 --> 00:00:39.077
jednak jest tylko pinezką,

00:00:39.077 --> 00:00:43.000
jedną z 400 bilionów gwiazd Drogi Mlecznej,

00:00:43.000 --> 00:00:47.000
tej jasnej wstęgi na nocnym niebie.

00:00:48.123 --> 00:00:49.023
A to nie wszystko.

00:00:49.023 --> 00:00:52.985
Teleskopy wykryły 100 miliardów galaktyk.

00:00:53.723 --> 00:00:58.000
Jeśli każda z gwiazd byłaby wielkości ziarnka piasku,

00:00:58.000 --> 00:01:01.000
sama Droga Mleczna zajęłaby

00:01:01.000 --> 00:01:05.000
100m kwadratowych powierzchni głębokiej na metr.

00:01:05.877 --> 00:01:08.615
Ziemia nie ma nawet tyle plaż,

00:01:08.615 --> 00:01:11.000
by oddać ilość gwiazd Wszechświata.

00:01:11.000 --> 00:01:15.000
Taka plaża ciągnęłaby się miliony kilometrów.

00:01:15.600 --> 00:01:19.000
Na Stephena Hawkinga - to masa gwiazd!

00:01:19.862 --> 00:01:22.000
Obecnie fizycy przewidują,

00:01:22.000 --> 00:01:25.000
że jest ich znacznie więcej.

00:01:26.138 --> 00:01:29.000
100 miliardów galaktyk, które możemy dostrzec,

00:01:29.000 --> 00:01:32.000
to tylko ułamek całości.

00:01:32.000 --> 00:01:35.000
Tempo rozszerzania kosmosu

00:01:35.000 --> 00:01:38.000
zwiększa się i większość galaktyk

00:01:38.000 --> 00:01:41.000
oddala się od nas tak szybko,

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
że ich światła nigdy do nas nie dotrą.

00:01:43.000 --> 00:01:46.000
Rzeczywistość ziemska jest jednak

00:01:46.000 --> 00:01:49.400
mocno z nimi powiązana.

00:01:49.908 --> 00:01:52.000
Są częścią naszego Wszechświata.

00:01:52.846 --> 00:01:55.000
To ogrom podlegający tym samym prawom fizyki,

00:01:55.000 --> 00:01:58.000
złożony z takich samych atomów, elektronów,

00:01:58.000 --> 00:02:02.000
protonów, kwarków czy neutronow, które tworzą nas.

00:02:02.000 --> 00:02:05.000
Inne teorie fizyki,

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
w tym teoria strun, głoszą,

00:02:07.000 --> 00:02:10.000
że może istnieć niezliczona ilość wszechświatów,

00:02:10.000 --> 00:02:12.000
zbudowanych z innych cząsteczek,

00:02:12.000 --> 00:02:14.000
o innych właściwościach i prawach.

00:02:14.831 --> 00:02:17.000
W większości z nich nie ma życia,

00:02:17.000 --> 00:02:20.000
pojawiają się nawet tylko na nanosekundę,

00:02:20.000 --> 00:02:22.446
jednak wszystkie razem,

00:02:22.446 --> 00:02:26.000
tworzą wieloświat możliwości

00:02:26.000 --> 00:02:31.000
w 11 wymiarach, 
pełnych niewyobrażalnych dla nas fenomenów.

00:02:31.000 --> 00:02:33.000
Teoria strun przewiduje,

00:02:33.000 --> 00:02:36.000
że ilość wszechświatów to 10 do 500 potęgi.

00:02:37.031 --> 00:02:40.000
To 1 i 500 zer.

00:02:40.000 --> 00:02:44.000
Gdyby każdy z atomów w naszym Wszechświecie

00:02:44.000 --> 00:02:46.000
miał własny wszechświat,

00:02:46.985 --> 00:02:49.000
a wszystkie jego atomy

00:02:49.000 --> 00:02:51.000
także miały swoje wszechświaty,

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
i tak dalej jeszcze dwa razy,

00:02:54.000 --> 00:02:57.000
byłby to nadal tylko ułamek całości.

00:02:57.000 --> 00:03:05.985
Jedna trylionowa, trylionowa... trylionowej.

00:03:07.585 --> 00:03:10.000
Nawet ta ilość to tylko ułamek nieskończoności.

00:03:10.000 --> 00:03:13.000
Nawet ta ilość to tylko ułamek nieskończoności.

00:03:14.415 --> 00:03:16.000
Niektórzy podejrzewają, że czasoprzestrzeń

00:03:16.000 --> 00:03:19.000
naprawdę zawiera nieskończoną ilość wszechświatów

00:03:19.431 --> 00:03:22.000
o różnorakich właściwościach.

00:03:22.231 --> 00:03:24.000
Jak wasze umysły?

00:03:24.862 --> 00:03:27.000
Teoria kwantowa nadaje temu kolejny aspekt.

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
Została udowodniona,

00:03:29.000 --> 00:03:31.000
jednak trudno ja zinterpretować.

00:03:31.000 --> 00:03:34.000
Niektórzy są zdania, że ma ona sens

00:03:34.000 --> 00:03:37.000
tylko jeśli ogromne ilości wszechświatów

00:03:37.000 --> 00:03:39.000
powstają co chwilę.

00:03:39.000 --> 00:03:43.000
Wiele z nich byłoby podobnych do naszego.

00:03:43.000 --> 00:03:46.000
Zawierały kopie nas samych.

00:03:46.000 --> 00:03:50.000
W jednym skończycie szkołę z wyróżnieniem
i poślubicie miłość życia,

00:03:50.000 --> 00:03:53.000
w innym niekoniecznie.

00:03:53.000 --> 00:03:55.000
Inni mówią, że to bzdury.

00:03:55.000 --> 00:03:59.000
Na pytanie o ilość wszechświatów, 
jest tylko jedna sensowna odpowiedź.

00:03:59.000 --> 00:04:02.000
Jeden.

00:04:02.538 --> 00:04:05.000
Filozofowie i mistycy twierdzą,

00:04:05.000 --> 00:04:08.000
że nawet to jest iluzją.

00:04:08.000 --> 00:04:10.000
Jak widzicie,

00:04:10.000 --> 00:04:13.000
nie zbliżamy się nawet do rozwiązania

00:04:13.000 --> 00:04:14.000
tej sprawy.

00:04:14.000 --> 00:04:18.000
Odpowiedź mieści się 
w przedziale zero - nieskończoność.

00:04:18.769 --> 00:04:21.000
Wiemy coś jeszcze:

00:04:21.000 --> 00:04:24.000
To świetny czas na naukę fizyki.

00:04:25.200 --> 00:04:27.000
Być może przechodzimy

00:04:27.000 --> 00:04:31.000
przez największą rewolucję w dziejach wiedzy.