[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,(Muziek)
Dialogue: 0,0:00:18.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Tijdens een langeafstandsvlucht
Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:23.00,Default,,0000,0000,0000,,staar ik soms naar bergen en woestijnen
Dialogue: 0,0:00:23.00,0:00:26.00,Default,,0000,0000,0000,,en vorm me een idee van hoe groot onze Aarde is.
Dialogue: 0,0:00:26.58,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Dan bedenk ik dat er iets is dat we elke dag zien
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.69,Default,,0000,0000,0000,,en waarin letterlijk een miljoen Aardes \Nzouden passen.
Dialogue: 0,0:00:32.82,0:00:35.00,Default,,0000,0000,0000,,De zon lijkt onmogelijk groot,
Dialogue: 0,0:00:35.00,0:00:39.08,Default,,0000,0000,0000,,maar in het grote plan der dingen \Nis het een speldenprik,
Dialogue: 0,0:00:39.08,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,één van de 400 miljard sterren van het Melkwegstelsel,
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,dat je op heldere nachten kan zien \Nals een bleke, witte mist, uitgestrekt in de hemel.
Dialogue: 0,0:00:48.12,0:00:49.02,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt erger.
Dialogue: 0,0:00:49.02,0:00:52.98,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn wellicht 100 miljard melkwegstelsels\Ndie we met telescopen kunnen waarnemen.
Dialogue: 0,0:00:53.72,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Als elke ster zo groot was als een zandkorrel,
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:01.00,Default,,0000,0000,0000,,dan heeft de Melkweg alleen al genoeg sterren
Dialogue: 0,0:01:01.00,0:01:05.00,Default,,0000,0000,0000,,om een strook zand van 9 meter bij 9 meter, \N90 cm diep te vullen.
Dialogue: 0,0:01:05.88,0:01:08.62,Default,,0000,0000,0000,,De aarde heeft niet genoeg stranden
Dialogue: 0,0:01:08.62,0:01:11.00,Default,,0000,0000,0000,,om de sterren voor te stellen in het hele universum.
Dialogue: 0,0:01:11.00,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Zo'n strand zou zich letterlijk \Nhonderden miljoenen km ver uitstrekken.
Dialogue: 0,0:01:15.60,0:01:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Bij Stephen Hawking, dat zijn een hoop sterren.
Dialogue: 0,0:01:19.86,0:01:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar hijzelf en andere fysici geloven nu
Dialogue: 0,0:01:22.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,in een realiteit die nog onvoorstelbaar veel groter is.
Dialogue: 0,0:01:26.14,0:01:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste zijn de 100 miljard melkwegstelsels \Nbinnen bereik van onze telescopen
Dialogue: 0,0:01:29.00,0:01:32.00,Default,,0000,0000,0000,,waarschijnlijk een minuscule fractie van het totaal.
Dialogue: 0,0:01:32.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,De ruimte zelf zet uit
Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,tegen alsmaar hogere snelheid.\NDe meeste melkwegstelsels
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,verwijderen zich zo snel van ons
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:43.00,Default,,0000,0000,0000,,dat hun licht ons misschien nooit bereikt.
Dialogue: 0,0:01:43.00,0:01:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Toch is onze fysieke realiteit hier op Aarde
Dialogue: 0,0:01:46.00,0:01:49.40,Default,,0000,0000,0000,,intiem verbonden met die verre, onzichtbare sterrenstelsels.
Dialogue: 0,0:01:49.91,0:01:52.00,Default,,0000,0000,0000,,We kunnen ze als deel van ons universum zien.
Dialogue: 0,0:01:52.85,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Ze vormen één enkel, reusachtig gebouw,
Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,volgens dezelfde fysicawetten,\Nmet dezelfde soorten atomen, elektronen,
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,protonen, quarks, neutrino's \Nwaar jij en ik uit bestaan.
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar recente natuurkundetheorieën,
Dialogue: 0,0:02:05.00,0:02:07.00,Default,,0000,0000,0000,,waaronder de zogenaamde snaartheorie,
Dialogue: 0,0:02:07.00,0:02:10.00,Default,,0000,0000,0000,,zeggen ons nu dat er oneindig veel\Nandere universums kunnen zijn,
Dialogue: 0,0:02:10.00,0:02:12.00,Default,,0000,0000,0000,,gebouwd van andere soorten deeltjes,
Dialogue: 0,0:02:12.00,0:02:14.00,Default,,0000,0000,0000,,met andere eigenschappen,\Nvolgens andere wetten.
Dialogue: 0,0:02:14.83,0:02:17.00,Default,,0000,0000,0000,,De meeste van die universums zouden nooit \Nleven kunnen herbergen
Dialogue: 0,0:02:17.00,0:02:20.00,Default,,0000,0000,0000,,en flitsen in en uit hun bestaan binnen één nanoseconde,
Dialogue: 0,0:02:20.00,0:02:22.45,Default,,0000,0000,0000,,maar niettemin vormen ze samen
Dialogue: 0,0:02:22.45,0:02:26.00,Default,,0000,0000,0000,,een enorm multiversum van mogelijke universums,
Dialogue: 0,0:02:26.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,in tot 11 dimensies, \Nmet wonderen die we ons niet kunnen voorstellen.
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:33.00,Default,,0000,0000,0000,,De heersende versie van de snaartheorie
Dialogue: 0,0:02:33.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,voorspelt een multiversum dat bestaat\Nuit tot 10 tot de 500ste universums.
Dialogue: 0,0:02:37.03,0:02:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat is een één met 500 nullen,
Dialogue: 0,0:02:40.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,een getal dat zo enorm is dat als elk atoom\Nin ons waarneembare universum
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,zijn universum had,
Dialogue: 0,0:02:46.98,0:02:49.00,Default,,0000,0000,0000,,en elk van de atomen in die universums
Dialogue: 0,0:02:49.00,0:02:51.00,Default,,0000,0000,0000,,zelf zijn eigen universum had,
Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,en je dat nog twee keer zou doen,
Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:57.00,Default,,0000,0000,0000,,je nog steeds \Nmaar een kleine fractie van het geheel had,
Dialogue: 0,0:02:57.00,0:03:05.98,Default,,0000,0000,0000,,namelijk één biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen \Nbiljoen biljoen biljoen biljoen biljoen \Nbiljoen biljoen biljoen biljoen biljoenste.
Dialogue: 0,0:03:07.58,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Maar zelfs dat getal is zeer klein, vergeleken met
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,een ander getal: oneindig.
Dialogue: 0,0:03:14.42,0:03:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommige fysici denken \Ndat het ruimte-tijd-continuüm
Dialogue: 0,0:03:16.00,0:03:19.00,Default,,0000,0000,0000,,letterlijk oneindig is,\Nen dat het een oneindig aantal
Dialogue: 0,0:03:19.43,0:03:22.00,Default,,0000,0000,0000,,zogenaamde pocket-universums bevat\Nmet wisselende eigenschappen.
Dialogue: 0,0:03:22.23,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Hoe gaat het met je brein?
Dialogue: 0,0:03:24.86,0:03:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Quantumtheorie geeft er een bijkomende draai aan.
Dialogue: 0,0:03:27.00,0:03:29.00,Default,,0000,0000,0000,,De theorie is volledig bewezen,
Dialogue: 0,0:03:29.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,maar ze is verbluffend moeilijk te interpreteren.
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommige fysici denken \Ndat je ze alleen kan 'ont-bluffen'
Dialogue: 0,0:03:34.00,0:03:37.00,Default,,0000,0000,0000,,als je je voorstelt \Ndat er grote aantallen parallelle universums
Dialogue: 0,0:03:37.00,0:03:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ontstaan op elk moment.
Dialogue: 0,0:03:39.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Vele van deze universums \Nzouden erg lijken op onze wereld
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,en vele kopieën van jezelf bevatten.
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,In één van die universums zou je \Nmet onderscheiding afstuderen \Nen met je droompartner trouwen.
Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:53.00,Default,,0000,0000,0000,,In een ander niet echt.
Dialogue: 0,0:03:53.00,0:03:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Sommige wetenschappers zeggen: nonsens.
Dialogue: 0,0:03:55.00,0:03:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Het enige goede antwoord op de vraag \Nhoeveel universums er zijn, is één,
Dialogue: 0,0:03:59.00,0:04:02.00,Default,,0000,0000,0000,,één enkel universum.
Dialogue: 0,0:04:02.54,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Een paar filosofen en mystici
Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:08.00,Default,,0000,0000,0000,,zeggen misschien \Ndat ons eigen universum een illusie is.
Dialogue: 0,0:04:08.00,0:04:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus je ziet,
Dialogue: 0,0:04:10.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,vandaag is er geen overeenstemming \Nover deze vraag,
Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:14.00,Default,,0000,0000,0000,,zelfs geen beetje.
Dialogue: 0,0:04:14.00,0:04:18.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat het antwoord \Ntussen nul en oneindig ligt.
Dialogue: 0,0:04:18.77,0:04:21.00,Default,,0000,0000,0000,,We weten één ander ding:
Dialogue: 0,0:04:21.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dit is een fantastisch moment \Nom fysica te studeren.
Dialogue: 0,0:04:25.20,0:04:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Misschien vindt vandaag
Dialogue: 0,0:04:27.00,0:04:31.00,Default,,0000,0000,0000,,de grootste paradigmaverschuiving plaats\Ndie de mensheid ooit heeft gekend.