WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:13.000 (Muziek) 00:00:18.000 --> 00:00:20.000 Tijdens een langeafstandsvlucht 00:00:20.000 --> 00:00:23.000 staar ik soms naar bergen en woestijnen 00:00:23.000 --> 00:00:26.000 en vorm me een idee van hoe groot onze Aarde is. 00:00:26.585 --> 00:00:29.000 Dan bedenk ik dat er iets is dat we elke dag zien 00:00:29.000 --> 00:00:32.692 en waarin letterlijk een miljoen Aardes zouden passen. 00:00:32.815 --> 00:00:35.000 De zon lijkt onmogelijk groot, 00:00:35.000 --> 00:00:39.077 maar in het grote plan der dingen is het een speldenprik, 00:00:39.077 --> 00:00:43.000 één van de 400 miljard sterren van het Melkwegstelsel, 00:00:43.000 --> 00:00:47.000 dat je op heldere nachten kan zien als een bleke, witte mist, uitgestrekt in de hemel. 00:00:48.123 --> 00:00:49.023 Het wordt erger. 00:00:49.023 --> 00:00:52.985 Er zijn wellicht 100 miljard melkwegstelsels die we met telescopen kunnen waarnemen. 00:00:53.723 --> 00:00:58.000 Als elke ster zo groot was als een zandkorrel, 00:00:58.000 --> 00:01:01.000 dan heeft de Melkweg alleen al genoeg sterren 00:01:01.000 --> 00:01:05.000 om een strook zand van 9 meter bij 9 meter, 90 cm diep te vullen. 00:01:05.877 --> 00:01:08.615 De aarde heeft niet genoeg stranden 00:01:08.615 --> 00:01:11.000 om de sterren voor te stellen in het hele universum. 00:01:11.000 --> 00:01:15.000 Zo'n strand zou zich letterlijk honderden miljoenen km ver uitstrekken. 00:01:15.600 --> 00:01:19.000 Bij Stephen Hawking, dat zijn een hoop sterren. 00:01:19.862 --> 00:01:22.000 Maar hijzelf en andere fysici geloven nu 00:01:22.000 --> 00:01:25.000 in een realiteit die nog onvoorstelbaar veel groter is. 00:01:26.138 --> 00:01:29.000 Ten eerste zijn de 100 miljard melkwegstelsels binnen bereik van onze telescopen 00:01:29.000 --> 00:01:32.000 waarschijnlijk een minuscule fractie van het totaal. 00:01:32.000 --> 00:01:35.000 De ruimte zelf zet uit 00:01:35.000 --> 00:01:38.000 tegen alsmaar hogere snelheid. De meeste melkwegstelsels 00:01:38.000 --> 00:01:41.000 verwijderen zich zo snel van ons 00:01:41.000 --> 00:01:43.000 dat hun licht ons misschien nooit bereikt. 00:01:43.000 --> 00:01:46.000 Toch is onze fysieke realiteit hier op Aarde 00:01:46.000 --> 00:01:49.400 intiem verbonden met die verre, onzichtbare sterrenstelsels. 00:01:49.908 --> 00:01:52.000 We kunnen ze als deel van ons universum zien. 00:01:52.846 --> 00:01:55.000 Ze vormen één enkel, reusachtig gebouw, 00:01:55.000 --> 00:01:58.000 volgens dezelfde fysicawetten, met dezelfde soorten atomen, elektronen, 00:01:58.000 --> 00:02:02.000 protonen, quarks, neutrino's waar jij en ik uit bestaan. 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 Maar recente natuurkundetheorieën, 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 waaronder de zogenaamde snaartheorie, 00:02:07.000 --> 00:02:10.000 zeggen ons nu dat er oneindig veel andere universums kunnen zijn, 00:02:10.000 --> 00:02:12.000 gebouwd van andere soorten deeltjes, 00:02:12.000 --> 00:02:14.000 met andere eigenschappen, volgens andere wetten. 00:02:14.831 --> 00:02:17.000 De meeste van die universums zouden nooit leven kunnen herbergen 00:02:17.000 --> 00:02:20.000 en flitsen in en uit hun bestaan binnen één nanoseconde, 00:02:20.000 --> 00:02:22.446 maar niettemin vormen ze samen 00:02:22.446 --> 00:02:26.000 een enorm multiversum van mogelijke universums, 00:02:26.000 --> 00:02:31.000 in tot 11 dimensies, met wonderen die we ons niet kunnen voorstellen. 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 De heersende versie van de snaartheorie 00:02:33.000 --> 00:02:36.000 voorspelt een multiversum dat bestaat uit tot 10 tot de 500ste universums. 00:02:37.031 --> 00:02:40.000 Dat is een één met 500 nullen, 00:02:40.000 --> 00:02:44.000 een getal dat zo enorm is dat als elk atoom in ons waarneembare universum 00:02:44.000 --> 00:02:46.000 zijn universum had, 00:02:46.985 --> 00:02:49.000 en elk van de atomen in die universums 00:02:49.000 --> 00:02:51.000 zelf zijn eigen universum had, 00:02:52.000 --> 00:02:54.000 en je dat nog twee keer zou doen, 00:02:54.000 --> 00:02:57.000 je nog steeds maar een kleine fractie van het geheel had, 00:02:57.000 --> 00:03:05.985 namelijk één biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoen biljoenste. 00:03:07.585 --> 00:03:10.000 Maar zelfs dat getal is zeer klein, vergeleken met 00:03:10.000 --> 00:03:13.000 een ander getal: oneindig. 00:03:14.415 --> 00:03:16.000 Sommige fysici denken dat het ruimte-tijd-continuüm 00:03:16.000 --> 00:03:19.000 letterlijk oneindig is, en dat het een oneindig aantal 00:03:19.431 --> 00:03:22.000 zogenaamde pocket-universums bevat met wisselende eigenschappen. 00:03:22.231 --> 00:03:24.000 Hoe gaat het met je brein? 00:03:24.862 --> 00:03:27.000 Quantumtheorie geeft er een bijkomende draai aan. 00:03:27.000 --> 00:03:29.000 De theorie is volledig bewezen, 00:03:29.000 --> 00:03:31.000 maar ze is verbluffend moeilijk te interpreteren. 00:03:31.000 --> 00:03:34.000 Sommige fysici denken dat je ze alleen kan 'ont-bluffen' 00:03:34.000 --> 00:03:37.000 als je je voorstelt dat er grote aantallen parallelle universums 00:03:37.000 --> 00:03:39.000 ontstaan op elk moment. 00:03:39.000 --> 00:03:43.000 Vele van deze universums zouden erg lijken op onze wereld 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 en vele kopieën van jezelf bevatten. 00:03:46.000 --> 00:03:50.000 In één van die universums zou je met onderscheiding afstuderen en met je droompartner trouwen. 00:03:50.000 --> 00:03:53.000 In een ander niet echt. 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 Sommige wetenschappers zeggen: nonsens. 00:03:55.000 --> 00:03:59.000 Het enige goede antwoord op de vraag hoeveel universums er zijn, is één, 00:03:59.000 --> 00:04:02.000 één enkel universum. 00:04:02.538 --> 00:04:05.000 Een paar filosofen en mystici 00:04:05.000 --> 00:04:08.000 zeggen misschien dat ons eigen universum een illusie is. 00:04:08.000 --> 00:04:10.000 Dus je ziet, 00:04:10.000 --> 00:04:13.000 vandaag is er geen overeenstemming over deze vraag, 00:04:13.000 --> 00:04:14.000 zelfs geen beetje. 00:04:14.000 --> 00:04:18.000 We weten dat het antwoord tussen nul en oneindig ligt. 00:04:18.769 --> 00:04:21.000 We weten één ander ding: 00:04:21.000 --> 00:04:24.000 dit is een fantastisch moment om fysica te studeren. 00:04:25.200 --> 00:04:27.000 Misschien vindt vandaag 00:04:27.000 --> 00:04:31.000 de grootste paradigmaverschuiving plaats die de mensheid ooit heeft gekend.