WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:13.000 (хѳгжим) 00:00:14.120 --> 00:00:16.460 Хэдэн орчлон eртѳнц байгаа вэ? 00:00:18.000 --> 00:00:20.300 Заримдаа би олон цагаар нисэхдээ, 00:00:20.300 --> 00:00:23.000 уулс, цөлүүдийг онгоцны цонхоор хараад 00:00:23.000 --> 00:00:26.000 манай дэлхий ямар уудам болохыг ойлгохыг хичээдэг. 00:00:26.585 --> 00:00:29.000 Гэтэл бид нар байнга хардаг нэгэн зүйл, 00:00:29.000 --> 00:00:32.802 нэг сая дэлхийг дотроо багтааж чадна гэдгийг саналаа. 00:00:32.815 --> 00:00:35.000 Нар бол дэндүү том санагдах ч, 00:00:35.000 --> 00:00:39.077 агуу том өнцгөөс харвал маш бяцхан бөгөөд, 00:00:39.077 --> 00:00:43.000 Сүүн Замын 400 тэрбум оддын нэг юм. 00:00:43.000 --> 00:00:45.123 Цэлмэг шөнө чиний харж чадах 00:00:45.123 --> 00:00:48.123 сунайн үзэгдэх цагаан манан нь Сүүн Зам юм. 00:00:48.123 --> 00:00:49.443 Үүнээс ч дордоно. 00:00:49.443 --> 00:00:52.985 Тeлeскопоор 100 тэрбум гаруй галактикийг харж чаддаг. 00:00:53.723 --> 00:00:58.000 Хэрвээ нэг од нь нэг элсэн ширхэг шиг хэмжээтэй бол 00:00:58.000 --> 00:01:01.000 Сүүн Замд байгаа однууд нь хангалттай 00:01:01.000 --> 00:01:05.000 9x9 метр талбай, 0,91 м гүнзгий далайн эргийг элсээр дүүргэж чадна. 00:01:05.877 --> 00:01:08.615 Харин Дэлхийд нийт ертөнцийн однуудыг багтаах 00:01:08.615 --> 00:01:11.000 тийм их далайн эрэг байхгүй. 00:01:11.000 --> 00:01:15.000 Ийм далайн эрэг нь хэдэн зуун сая миль газар үргэлжилнэ. 00:01:15.600 --> 00:01:19.000 Өө Стивин Хавкин оо, ямар их од вэ? 00:01:19.862 --> 00:01:22.000 Стивин болон ѳѳр физикчид тѳсѳѳлѳшгүй 00:01:22.000 --> 00:01:25.140 том бодит байдалд итгэж байна. 00:01:26.138 --> 00:01:29.840 Хамгийн түрүүнд тeлeскопын хэмжээнд 100 тэрбум однууд 00:01:29.840 --> 00:01:32.990 нийтийн маш жижиг бутархай байж болох юм. 00:01:32.990 --> 00:01:35.880 Огторгуй өөрөө хурдацтай ѳргѳжиж байна. 00:01:35.880 --> 00:01:40.240 Ихэнх галактикууд биднээс маш хурдан салж байгаагаас болж 00:01:40.240 --> 00:01:42.990 тэднээс ирэх гэрэл нь бидэнд хэзээ ч хүрэхгүй байх. 00:01:43.000 --> 00:01:46.000 Гэсэн ч дэлхий дээрх бодит байдал нь 00:01:46.000 --> 00:01:49.400 биднээс хол, үзэгдэхгүй байгаа галактикуудтай холбоотой. 00:01:49.908 --> 00:01:52.000 Тэднийг манай ертөнцийн нэг хэсэг гэж болно. NOTE Paragraph 00:01:52.846 --> 00:01:55.000 Тэд хамтдаа нэгэн нүсэр байгууламж бөгөөд 00:01:55.000 --> 00:01:58.680 физикийн хуулиудыг дагаж, мөн л ижилхэн атомууд болох элекрон, NOTE Paragraph 00:01:58.680 --> 00:02:02.420 протон, куарк, нютринонуудоос бий болдог нь та бас надтай адил. 00:02:02.420 --> 00:02:05.000 Гэхдээ сүүлийн үед физикийн онолууд, 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 утасны онолыг ч гэсэн 00:02:07.000 --> 00:02:10.440 тоо томшгүй олон eртѳнцүүд байдгийг хэлж байна. 00:02:10.440 --> 00:02:12.560 Эдгээр нь өөр төрлийн эгэл бөөмсөөс бүтэж, 00:02:12.560 --> 00:02:14.550 өөр шинж чанартай, өөр хуулиудыг дагадаг. 00:02:14.831 --> 00:02:17.440 Ихэнх нь амьдрал хэзээ ч тэтгэж чадахгүй, 00:02:17.440 --> 00:02:20.730 магадгүй нано сэкундэд үүсч, алга болдог байж магадгүй. 00:02:20.730 --> 00:02:22.586 Гэсэн хэдий, хамтдаа 00:02:22.586 --> 00:02:26.000 нэгдсэн том eртѳнц бий болгодог. 00:02:26.000 --> 00:02:31.340 11 хүртэлх хэмжээст, бидний хамгийн зэрлэг тѳсѳѳллѳѳс цааших гайхамшигууд агуулна. 00:02:31.340 --> 00:02:33.910 Утасны онолын тэргүүн хувилбарт 00:02:33.910 --> 00:02:36.960 10-ын 500 зэрэг тооны ертөнцөөс тогтдог гэж таамагладаг. 00:02:36.961 --> 00:02:40.000 1-ийн ард 500ш тэг байна гэвэл энэ тоо нь 00:02:40.000 --> 00:02:44.510 бидэнд ажиглалдах eртѳнцийн нэг атом бүр 00:02:44.510 --> 00:02:46.320 ѳѳрийн eртѳнцтэй 00:02:46.985 --> 00:02:49.000 тэдгээр ертөнцөд байгаа атом бүгд 00:02:49.000 --> 00:02:51.000 тус тусдаа eртѳнцтэй, 00:02:52.000 --> 00:02:54.000 тэгээд энийг дахин 2 цикл давтана гэсэн үг. 00:02:54.000 --> 00:02:57.000 Одоо ч та тэр бүхлийн жижиг бутархайд хүрлээ. 00:02:57.000 --> 00:03:02.605 Триллион триллион триллион триллион трил- лион триллион триллион триллион триллион 00:03:02.605 --> 00:03:07.585 триллион триллион триллион триллион триллион триллион хуваасантай тэнцүү. 00:03:07.585 --> 00:03:11.530 Гэвч энэ бол ѳѳр тоотой харьцуулбал маш бага: 00:03:11.530 --> 00:03:12.675 тэр тоо нь 00:03:12.675 --> 00:03:14.415 хязгааргүй юм. 00:03:14.415 --> 00:03:16.840 Зарим физикчид огторгуй-цаг хугацаан холбоо нь 00:03:16.840 --> 00:03:19.430 хязгааргүй бөгөөд энэ нь хязгааргүй тооны 00:03:19.431 --> 00:03:22.000 өөр шинж чанаруудтай ертөнцүүдээс бүтдэг гэж хэлдэг. 00:03:22.231 --> 00:03:24.000 Тархи нь яаж байна? 00:03:24.862 --> 00:03:27.000 Харин куантум онол шинэ эргэлзээ нэмдэг. 00:03:27.000 --> 00:03:29.000 Бүх эргэлзээний дараа онол батлагддаг ч 00:03:29.000 --> 00:03:31.000 хѳрвүүлж ойлгох нь бэрхшээлтэй. 00:03:31.000 --> 00:03:34.780 Харин зарим физикчид энэ бэрхшээлээс гарах ганцхан арга нь 00:03:34.780 --> 00:03:37.000 хэрвээ нүсэр их тоон зэргэлдээ ертѳнцүүд 00:03:37.000 --> 00:03:39.000 хором тутамд үржигдэж байгаагаар 00:03:39.000 --> 00:03:43.000 үүнээс олон ертѳнц нь бидний байгаа ертѳнцтэй адил бөгөөд, 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 таны хувилбарууд байгаа гэж төсөөл. 00:03:46.000 --> 00:03:50.000 Аль нэг ертѳнцѳд та сайн дүнтэй тѳгсѳж, ѳѳрийн мѳрѳѳдлийн хүнтэйгээ гэрлэнэ. 00:03:50.000 --> 00:03:53.000 Заримд нь огт эсрэгээрээ. 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 Хэдэн шинжлэх ухаанчид дэмий юм гэнэ. 00:03:55.000 --> 00:03:59.000 Хэдэн орчлон ертѳнц байгаа вэ гэдэг асуултын нухацтай хариулт нь нэг, 00:03:59.000 --> 00:04:02.000 зѳвхѳн нэг л ертѳнц. 00:04:02.538 --> 00:04:05.180 Мөн цѳѳн хэдэн гүн сэтгэгчид, далдыг харагчид 00:04:05.180 --> 00:04:08.490 бидний ертөнц хүртэл хуурмаг үзэгдэл гэж маргаж магадгүй. 00:04:08.490 --> 00:04:10.130 Иймд таны харж байгаачлан 00:04:10.130 --> 00:04:13.000 энэ асуултанд санал нийлсэн хариулт гэж байхгүй, 00:04:13.000 --> 00:04:14.400 огтхон ч үгүй. 00:04:14.400 --> 00:04:18.070 Бид бүгдийн мэдэж байгаачлан хариулт нь 0 эсвэл хязгааргүйн хороонд байгаа. 00:04:18.769 --> 00:04:21.000 Бидний сайн мэдэх нэг зүйл бол: 00:04:21.000 --> 00:04:25.120 Одоо үе бол физик судалж байх тохиромжтой цаг. 00:04:25.200 --> 00:04:27.200 Бид хүн тѳрѳлхтний харсан хамгийн том 00:04:27.200 --> 00:04:32.020 мэдлэгийн парадигмийн ѳѳрчлѳлт хийж байх шиг байна.