1
00:00:00,000 --> 00:00:13,000
(Glazba)

2
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
Na dugim avionskim letovima ponekad

3
00:00:20,000 --> 00:00:23,000
zurim u planine i pustinje

4
00:00:23,000 --> 00:00:26,000
i pokušavam shvatiti koliko je 
prostranstvo naše Zemlja.

5
00:00:26,585 --> 00:00:29,000
Onda se prisjetim da postoji tijelo 
koje vidimo svaki dan,

6
00:00:29,000 --> 00:00:32,692
a u koje bi stalo doslovno milijun Zemalja.

7
00:00:32,815 --> 00:00:35,000
Sunce se čini nemoguće velikim,

8
00:00:35,000 --> 00:00:39,077
no u krupnijem planu, ono je točkica,

9
00:00:39,077 --> 00:00:43,000
tek jedna od 400 milijardi zvijezda Mliječne staze

10
00:00:43,000 --> 00:00:47,000
koju možete vidjeti za vedrih noći 
kao blijedu, bijelu maglu razvučenu po nebu.

11
00:00:48,123 --> 00:00:49,023
Postaje i zamršenije.

12
00:00:49,023 --> 00:00:52,985
Postoji 100 milijardi galaksija 
koje se mogu uočiti teleskopom,

13
00:00:53,723 --> 00:00:58,000
pa kad bi svaka zvijezda bila veličine jednog zrnca pijeska,

14
00:00:58,000 --> 00:01:01,000
tad samo Mliječna staza ima dovoljno zvijezda da prekrije

15
00:01:01,000 --> 00:01:05,000
komad plaže površine 
84 metra kvadratna, dubok 90 cm.

16
00:01:05,877 --> 00:01:08,615
Cijela Zemlja nema dovoljno plaža

17
00:01:08,615 --> 00:01:11,000
koje bi predstavljale zvijezde u cijelom svemir.

18
00:01:11,000 --> 00:01:15,000
Takva bi plaža bila duga stotine milijardi kilometara.

19
00:01:15,600 --> 00:01:19,000
Sveti Stephene Hawkingu, to je mnogo zvijezda.

20
00:01:19,862 --> 00:01:22,000
No, on i drugi fizičari sad vjeruju

21
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
da je u stvarnosti svemir nezamislivo veći.

22
00:01:26,138 --> 00:01:29,000
Kao prvo, 100 milijardi galaksija koje su u dosegu teleskopa

23
00:01:29,000 --> 00:01:32,000
vjerojatno su sićušni dio svemira.

24
00:01:32,000 --> 00:01:35,000
Svemir se širi

25
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
ubrzanim tempom. Velika većina galaksija

26
00:01:38,000 --> 00:01:41,000
od nas se odmiče tako brzo

27
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
da njihova svjetlost možda nikad neće doći do nas.

28
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
Ipak, naša fizička stvarnost na Zemlji

29
00:01:46,000 --> 00:01:49,400
usko je povezana s tim udaljenim,
nevidljivim galaksijama.

30
00:01:49,908 --> 00:01:52,000
Možemo ih smatrati dijelom našeg svemira.

31
00:01:52,846 --> 00:01:55,000
One tvore jedinstvenu, divovsku strukturu,

32
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
podliježu istim zakonima fizike
te su sačinjene od istih atoma, elektrona

33
00:01:58,000 --> 00:02:02,000
protona, kvarkova, neutrina 
koji izgrađuju i vas i mene.

34
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Međutim, nedavne teorije u fizici,

35
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
uključujući teoriju struna,

36
00:02:07,000 --> 00:02:10,000
tvrde kako je moguće postojanje 
nebrojeno mnogo drugih svemira

37
00:02:10,000 --> 00:02:12,000
izgrađenih od različitih vrsta čestica

38
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
s različitim svojstvima, koji poštuju druge zakone.

39
00:02:14,831 --> 00:02:17,000
Većina ovih svemira nije podobna za život

40
00:02:17,000 --> 00:02:20,000
te mogu nestati ili nastati u nanosekundi.

41
00:02:20,000 --> 00:02:22,446
Ali, zajedno

42
00:02:22,446 --> 00:02:26,000
čine multisvemir mogućih svemira

43
00:02:26,000 --> 00:02:31,000
i to do 11 dimenzija, uključujući čuda 
koja ne možemo niti zamisliti.

44
00:02:31,000 --> 00:02:33,000
Vodeća verzija teorije struna

45
00:02:33,000 --> 00:02:36,000
predviđa multisvemir sačinjen
od deset na petstotu svemira.

46
00:02:37,031 --> 00:02:40,000
To je broj 1 praćen nizom od 500 nula,

47
00:02:40,000 --> 00:02:44,000
broj toliko velik da kad bi svaki atom našeg vidljivog svemira

48
00:02:44,000 --> 00:02:46,000
imao vlastiti svemir

49
00:02:46,985 --> 00:02:49,000
te kad bi svaki atom tih svemira

50
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
imao svoj svemir

51
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
i kad bi ponovili ovaj ciklus još dva puta,

52
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
još uvijek bismo bili 
na malenom dijelu cjelokupne slike --

53
00:02:57,000 --> 00:03:05,985
točnije, jednom trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijun trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijinu trilijunu trilijuna.

54
00:03:07,585 --> 00:03:10,000
No, čak je i taj broj sićušan u usporedbi s

55
00:03:10,000 --> 00:03:13,000
jednim drugim brojem: beskrajnošću.

56
00:03:14,415 --> 00:03:16,000
Neki fizičari misle da je 
prostorno-vremenski kontinuum

57
00:03:16,000 --> 00:03:19,000
doslovno beskonačan te da sadrži beskonačan broj

58
00:03:19,431 --> 00:03:22,000
takozvanih džepnih svemira s varirajućim svojstvima.

59
00:03:22,231 --> 00:03:24,000
Uspijevate li pratiti?

60
00:03:24,862 --> 00:03:27,000
Kvantna teorija dodaje jedan potpuno novi problem.

61
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
Teorija se pokazala točnom izvan svake sumnje,

62
00:03:29,000 --> 00:03:31,000
ali njena je interpretacija zbunjujuća.

63
00:03:31,000 --> 00:03:34,000
Neki fizičari smatraju da je možete shvatiti

64
00:03:34,000 --> 00:03:37,000
samo ako zamislite da velik broj paralelnih svemira

65
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
iznenadno nastaje svakog trenutka,

66
00:03:39,000 --> 00:03:43,000
a mnogi od ovih svemira bili bi vrlo slični našem,

67
00:03:43,000 --> 00:03:46,000
sadržavali bi naše mnogobrojne kopije.

68
00:03:46,000 --> 00:03:50,000
U jednom od tih svemira, maturirali biste 
s pohvalama, i vjenčali se s osobom svojih snova.

69
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
U nekom drugom svemiru, to i ne bi bilo tako.

70
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Još uvijek ima znanstvenika 
koji bi rekli da su to besmislice.

71
00:03:55,000 --> 00:03:59,000
Jedini suvisao odgovor na pitanje 
koliko ima svemira jest jedan:

72
00:03:59,000 --> 00:04:02,000
samo je jedan svemir.

73
00:04:02,538 --> 00:04:05,000
A nekoliko filozofa i mistika

74
00:04:05,000 --> 00:04:08,000
mogu raspravljati da je čak i naš svemir iluzija.

75
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
Dakle, kao što vidite,

76
00:04:10,000 --> 00:04:13,000
trenutno nema dogovora na ovo pitanje,

77
00:04:13,000 --> 00:04:14,000
čak niti približnog.

78
00:04:14,000 --> 00:04:18,000
Sve što znamo jest da je odgovor 
negdje između nule i beskonačnosti.

79
00:04:18,769 --> 00:04:21,000
No, možda znamo nešto drugo:

80
00:04:21,000 --> 00:04:24,000
Ovo je odlično vrijeme za proučavanje fizike.

81
00:04:25,200 --> 00:04:27,000
Možda prolazimo

82
00:04:27,000 --> 00:04:31,000
kroz najveću paradigmatsku promjenu 
u našem znanju otkad je čovječanstva.