WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:13.000 (Glazba) 00:00:18.000 --> 00:00:20.000 Na dugim avionskim letovima ponekad 00:00:20.000 --> 00:00:23.000 zurim u planine i pustinje 00:00:23.000 --> 00:00:26.000 i pokušavam shvatiti koliko je prostranstvo naše Zemlja. 00:00:26.585 --> 00:00:29.000 Onda se prisjetim da postoji tijelo koje vidimo svaki dan, 00:00:29.000 --> 00:00:32.692 a u koje bi stalo doslovno milijun Zemalja. 00:00:32.815 --> 00:00:35.000 Sunce se čini nemoguće velikim, 00:00:35.000 --> 00:00:39.077 no u krupnijem planu, ono je točkica, 00:00:39.077 --> 00:00:43.000 tek jedna od 400 milijardi zvijezda Mliječne staze 00:00:43.000 --> 00:00:47.000 koju možete vidjeti za vedrih noći kao blijedu, bijelu maglu razvučenu po nebu. 00:00:48.123 --> 00:00:49.023 Postaje i zamršenije. 00:00:49.023 --> 00:00:52.985 Postoji 100 milijardi galaksija koje se mogu uočiti teleskopom, 00:00:53.723 --> 00:00:58.000 pa kad bi svaka zvijezda bila veličine jednog zrnca pijeska, 00:00:58.000 --> 00:01:01.000 tad samo Mliječna staza ima dovoljno zvijezda da prekrije 00:01:01.000 --> 00:01:05.000 komad plaže površine 84 metra kvadratna, dubok 90 cm. 00:01:05.877 --> 00:01:08.615 Cijela Zemlja nema dovoljno plaža 00:01:08.615 --> 00:01:11.000 koje bi predstavljale zvijezde u cijelom svemir. 00:01:11.000 --> 00:01:15.000 Takva bi plaža bila duga stotine milijardi kilometara. 00:01:15.600 --> 00:01:19.000 Sveti Stephene Hawkingu, to je mnogo zvijezda. 00:01:19.862 --> 00:01:22.000 No, on i drugi fizičari sad vjeruju 00:01:22.000 --> 00:01:25.000 da je u stvarnosti svemir nezamislivo veći. 00:01:26.138 --> 00:01:29.000 Kao prvo, 100 milijardi galaksija koje su u dosegu teleskopa 00:01:29.000 --> 00:01:32.000 vjerojatno su sićušni dio svemira. 00:01:32.000 --> 00:01:35.000 Svemir se širi 00:01:35.000 --> 00:01:38.000 ubrzanim tempom. Velika većina galaksija 00:01:38.000 --> 00:01:41.000 od nas se odmiče tako brzo 00:01:41.000 --> 00:01:43.000 da njihova svjetlost možda nikad neće doći do nas. 00:01:43.000 --> 00:01:46.000 Ipak, naša fizička stvarnost na Zemlji 00:01:46.000 --> 00:01:49.400 usko je povezana s tim udaljenim, nevidljivim galaksijama. 00:01:49.908 --> 00:01:52.000 Možemo ih smatrati dijelom našeg svemira. 00:01:52.846 --> 00:01:55.000 One tvore jedinstvenu, divovsku strukturu, 00:01:55.000 --> 00:01:58.000 podliježu istim zakonima fizike te su sačinjene od istih atoma, elektrona 00:01:58.000 --> 00:02:02.000 protona, kvarkova, neutrina koji izgrađuju i vas i mene. 00:02:02.000 --> 00:02:05.000 Međutim, nedavne teorije u fizici, 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 uključujući teoriju struna, 00:02:07.000 --> 00:02:10.000 tvrde kako je moguće postojanje nebrojeno mnogo drugih svemira 00:02:10.000 --> 00:02:12.000 izgrađenih od različitih vrsta čestica 00:02:12.000 --> 00:02:14.000 s različitim svojstvima, koji poštuju druge zakone. 00:02:14.831 --> 00:02:17.000 Većina ovih svemira nije podobna za život 00:02:17.000 --> 00:02:20.000 te mogu nestati ili nastati u nanosekundi. 00:02:20.000 --> 00:02:22.446 Ali, zajedno 00:02:22.446 --> 00:02:26.000 čine multisvemir mogućih svemira 00:02:26.000 --> 00:02:31.000 i to do 11 dimenzija, uključujući čuda koja ne možemo niti zamisliti. 00:02:31.000 --> 00:02:33.000 Vodeća verzija teorije struna 00:02:33.000 --> 00:02:36.000 predviđa multisvemir sačinjen od deset na petstotu svemira. 00:02:37.031 --> 00:02:40.000 To je broj 1 praćen nizom od 500 nula, 00:02:40.000 --> 00:02:44.000 broj toliko velik da kad bi svaki atom našeg vidljivog svemira 00:02:44.000 --> 00:02:46.000 imao vlastiti svemir 00:02:46.985 --> 00:02:49.000 te kad bi svaki atom tih svemira 00:02:49.000 --> 00:02:51.000 imao svoj svemir 00:02:52.000 --> 00:02:54.000 i kad bi ponovili ovaj ciklus još dva puta, 00:02:54.000 --> 00:02:57.000 još uvijek bismo bili na malenom dijelu cjelokupne slike -- 00:02:57.000 --> 00:03:05.985 točnije, jednom trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijun trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijunu trilijinu trilijunu trilijuna. 00:03:07.585 --> 00:03:10.000 No, čak je i taj broj sićušan u usporedbi s 00:03:10.000 --> 00:03:13.000 jednim drugim brojem: beskrajnošću. 00:03:14.415 --> 00:03:16.000 Neki fizičari misle da je prostorno-vremenski kontinuum 00:03:16.000 --> 00:03:19.000 doslovno beskonačan te da sadrži beskonačan broj 00:03:19.431 --> 00:03:22.000 takozvanih džepnih svemira s varirajućim svojstvima. 00:03:22.231 --> 00:03:24.000 Uspijevate li pratiti? 00:03:24.862 --> 00:03:27.000 Kvantna teorija dodaje jedan potpuno novi problem. 00:03:27.000 --> 00:03:29.000 Teorija se pokazala točnom izvan svake sumnje, 00:03:29.000 --> 00:03:31.000 ali njena je interpretacija zbunjujuća. 00:03:31.000 --> 00:03:34.000 Neki fizičari smatraju da je možete shvatiti 00:03:34.000 --> 00:03:37.000 samo ako zamislite da velik broj paralelnih svemira 00:03:37.000 --> 00:03:39.000 iznenadno nastaje svakog trenutka, 00:03:39.000 --> 00:03:43.000 a mnogi od ovih svemira bili bi vrlo slični našem, 00:03:43.000 --> 00:03:46.000 sadržavali bi naše mnogobrojne kopije. 00:03:46.000 --> 00:03:50.000 U jednom od tih svemira, maturirali biste s pohvalama, i vjenčali se s osobom svojih snova. 00:03:50.000 --> 00:03:53.000 U nekom drugom svemiru, to i ne bi bilo tako. 00:03:53.000 --> 00:03:55.000 Još uvijek ima znanstvenika koji bi rekli da su to besmislice. 00:03:55.000 --> 00:03:59.000 Jedini suvisao odgovor na pitanje koliko ima svemira jest jedan: 00:03:59.000 --> 00:04:02.000 samo je jedan svemir. 00:04:02.538 --> 00:04:05.000 A nekoliko filozofa i mistika 00:04:05.000 --> 00:04:08.000 mogu raspravljati da je čak i naš svemir iluzija. 00:04:08.000 --> 00:04:10.000 Dakle, kao što vidite, 00:04:10.000 --> 00:04:13.000 trenutno nema dogovora na ovo pitanje, 00:04:13.000 --> 00:04:14.000 čak niti približnog. 00:04:14.000 --> 00:04:18.000 Sve što znamo jest da je odgovor negdje između nule i beskonačnosti. 00:04:18.769 --> 00:04:21.000 No, možda znamo nešto drugo: 00:04:21.000 --> 00:04:24.000 Ovo je odlično vrijeme za proučavanje fizike. 00:04:25.200 --> 00:04:27.000 Možda prolazimo 00:04:27.000 --> 00:04:31.000 kroz najveću paradigmatsku promjenu u našem znanju otkad je čovječanstva.