WEBVTT

00:00:07.505 --> 00:00:10.815
Σε ένα πανηγύρι στο Μέριλαντ το 2017,

00:00:10.815 --> 00:00:14.055
τα γουρούνια που διαγωνίζονταν
δεν φαινόντουσαν στα καλύτερά τους.

00:00:14.055 --> 00:00:19.145
Οι αγρότες περιέγραφαν γουρούνια
με πυρετό και κόκκινα μάτια και μύξες.

00:00:19.145 --> 00:00:22.146
Ενώ οι διοργανωτές του πανηγυριού
ανησυχούσαν για τα γουρούνια,

00:00:22.146 --> 00:00:27.746
το υγειονομικό του Μέριλαντ ανησυχούσε
για μια ομάδα ασθενών επισκεπτών.

00:00:27.746 --> 00:00:32.394
Κάποιοι τα είχαν χαϊδέψει, ενώ άλλοι
είχαν περάσει δίπλα από τους στάβλους,

00:00:32.394 --> 00:00:37.543
αλλά σύντομα, 40 από τους επισκέπτες
διαγνώστηκαν με τη γρίπη των χοίρων.

00:00:37.543 --> 00:00:41.283
Συνήθως, τα άρρωστα ζώα
δεν κολλάνε τους ανθρώπους.

00:00:41.283 --> 00:00:44.713
Αλλά όταν αυτό συμβαίνει, αυτές
οι διασταυρούμενες μεταξύ ειδών λοιμώξεις

00:00:44.713 --> 00:00:46.613
ή η ιογενή μεταπήδηση ξενιστών,

00:00:46.613 --> 00:00:50.063
έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν
θανατηφόρες επιδημίες.

00:00:50.063 --> 00:00:53.913
Πώς μπορούν τα παθογόνα ενός είδους
να προσβάλλουν ένα άλλο,

00:00:53.913 --> 00:00:57.623
και τι κάνει αυτά τα άλματα 
τόσο επικίνδυνα;

NOTE Paragraph

00:00:57.623 --> 00:01:03.133
Οι ιοί είναι ένα είδος οργανικών παρασίτων
που προσβάλλουν σχεδόν κάθε μορφή ζωής.

00:01:03.133 --> 00:01:07.280
Για να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν,
πρέπει να περάσουν τρία στάδια:

00:01:07.280 --> 00:01:11.336
επαφή με έναν ευαίσθητο ξενιστή,
μόλυνση και αντιγραφή,

00:01:11.336 --> 00:01:14.726
και μετάδοση σε άλλους ξενιστές.

00:01:14.726 --> 00:01:18.296
Σαν παράδειγμα, ας δούμε
την ανθρώπινη γρίπη.

00:01:18.296 --> 00:01:21.096
Πρώτα ο ιός συναντά τον νέο ξενιστή

00:01:21.096 --> 00:01:24.066
και φτάνει στο αναπνευστικό σύστημα.

00:01:24.066 --> 00:01:27.486
Αυτό δεν είναι τόσο δύσκολο,
αλλά για να επιβιώσει σε αυτό το νέο σώμα,

00:01:27.486 --> 00:01:30.505
ο ιός πρέπει να καταφέρει
μια επιτυχή μόλυνση

00:01:30.505 --> 00:01:34.365
προτού αναγνωριστεί και καταστραφεί
από το ανοσοποιητικό σύστημα.

00:01:34.365 --> 00:01:35.835
Για να το καταφέρουν αυτό,

00:01:35.835 --> 00:01:40.205
οι ιοί ανέπτυξαν ειδικούς μηχανισμούς
αλληλεπιδράσης με τον ξενιστή τους.

NOTE Paragraph

00:01:40.205 --> 00:01:43.380
Οι ανθρώπινοι ιοί γρίπης
καλύπτονται με πρωτεΐνες

00:01:43.380 --> 00:01:48.830
που συνδέονται με αντίστοιχους υποδοχείς
στα ανθρώπινα αναπνευστικά κύτταρα.

00:01:48.830 --> 00:01:53.500
Όταν ο ιός εισέλθει στο κύτταρο,
χρησιμοποιεί πρόσθετους μηχανισμούς

00:01:53.500 --> 00:01:56.459
για να εκμεταλλευτεί τους μηχανισμούς
αναπαραγωγής του κυττάρου

00:01:56.459 --> 00:01:59.369
ώστε να αντιγράφει
το δικό του γενετικό υλικό.

00:01:59.369 --> 00:02:04.189
Ο ιός πρέπει να περιορίσει ή να αποφύγει
το ανοσοποιητικό σύστημα για αρκετό χρόνο

00:02:04.189 --> 00:02:08.326
ώστε να αντιγραφεί σε βαθμό που
θα επιτρέψει τη μόλυνση άλλων κυττάρων.

00:02:08.326 --> 00:02:12.166
Μετά, η γρίπη μπορεί πλέον
να μεταδοθεί στο επόμενο θύμα της

00:02:12.166 --> 00:02:15.916
μέσω κάθε μεταφοράς 
με μολυσμένα σωματικά υγρά.

NOTE Paragraph

00:02:15.916 --> 00:02:20.696
Ωστόσο, αυτό το απλό φτάρνισμα φέρνει
επίσης σε επαφή τον ιό με κατοικίδια,

00:02:20.696 --> 00:02:23.146
φυτά, ακόμα και με το γεύμα σας.

00:02:23.146 --> 00:02:28.686
Οι ιοί συνεχώς συναντούν νέα είδη
και προσπαθούν να τα μολύνουν.

00:02:28.686 --> 00:02:31.185
Πιο συχνά, αυτό καταλήγει σε αποτυχία.

00:02:31.185 --> 00:02:36.635
Πιο συχνά, η γενετική ασυμβατότητα
μεταξύ των ξενιστών είναι μεγάλη.

00:02:36.635 --> 00:02:39.223
Για ένα ιό που προσβάλλει ανθρώπους,

00:02:39.223 --> 00:02:43.483
το κύτταρο ενός μαρουλιού θα ήταν 
ξένο και αφιλόξενο περιβάλλον

00:02:43.483 --> 00:02:47.883
Αλλά υπάρχει ένας μεγάλος
αριθμός ιών στο περιβάλλον,

00:02:47.883 --> 00:02:51.218
και όλοι έχουν τη δυνατότητα
να συναντήσουν νέους ξενιστές.

00:02:51.218 --> 00:02:54.988
Και επειδή οι ιοί αναπαράγονται
γρήγορα και σε μεγάλους αριθμούς,

00:02:54.988 --> 00:02:57.988
μπορούν γρήγορα να αναπτύξουν μεταλλάξεις.

00:02:57.988 --> 00:03:01.998
Οι περισσότερες μεταλλάξεις δεν έχουν
αποτέλεσμα, ούτε είναι καταστροφικές

00:03:01.998 --> 00:03:07.808
αλλά ένα μικρό ποσοστό ίσως οδηγεί σε πιο
αποτελεσματική μόλυνση ενός νέου είδους

00:03:07.808 --> 00:03:12.878
Οι πιθανότητες ο ιός να κερδίσει αυτό το
καταστροφικό λαχείο αυξάνουν με τον χρόνο,

00:03:12.878 --> 00:03:17.688
ή εάν ο νέος ξενιστής είναι γενετικά κοντά
στον συνήθη ξενιστή του ιού.

00:03:17.688 --> 00:03:20.383
Για ένα ιό που έχει προσαρμοστεί
σε ένα άλλο θηλαστικό,

00:03:20.383 --> 00:03:24.473
για να μολύνει ένα άνθρωποι μπορεί 
να χρειάζονται λίγες τυχερές μεταλλάξεις.

00:03:24.473 --> 00:03:26.958
Για έναν ιό προσαρμοσμένο
στους χιμπατζήδες,

00:03:26.958 --> 00:03:32.918
που γενετικά είναι πολύ κοντά μας,
ίσως δεν χρειάζονται καν μεταλλάξεις.

NOTE Paragraph

00:03:32.918 --> 00:03:35.588
Δεν αρκεί ο χρόνος 
και η γενετική ομοιότητα

00:03:35.588 --> 00:03:37.908
για να είναι επιτυχές ένα άλμα ξενιστή.

00:03:37.908 --> 00:03:42.338
Κάποιοι ιοί μπορούν εύκολα να μολύνουν
τα κύτταρα ενός νέου ξενιστή

00:03:42.338 --> 00:03:45.730
αλλά δεν μπορούν να αποφύγουν
την άμυνα του ανοσοποιητικού.

00:03:45.730 --> 00:03:49.530
Άλλοι μπορεί να δυσκολεύονται
να μεταδοθούν σε νέους ξενιστές.

00:03:49.530 --> 00:03:52.880
Για παράδειγμα, μπορεί να κάνουν 
το αίμα του ξενιστή μολυσματικό,

00:03:52.880 --> 00:03:54.510
αλλά όχι το σάλιο τους.

00:03:54.510 --> 00:03:58.510
Όμως, εάν το άλμα ενός ξενιστή 
φτάσει στο στάδιο της μετάδοσης,

00:03:58.510 --> 00:04:01.180
ο ιός γίνεται πολύ πιο επικίνδυνος.

00:04:01.180 --> 00:04:03.620
Όταν αναπτύσσεται σε δύο είδη ξενιστών,

00:04:03.620 --> 00:04:08.780
το παθογόνο έχει τις διπλάσιες πιθανότητες
να μεταλλαχθεί σε έναν πιο επιτυχημένο ιό.

00:04:08.780 --> 00:04:13.690
Και κάθε νέος ξενιστής αυξάνει
τις πιθανότητες μιας πλήρους επιδημίας.

NOTE Paragraph

00:04:13.690 --> 00:04:17.030
Οι ιολόγοι αναζητούν νέες μεταλλάξεις

00:04:17.030 --> 00:04:21.370
που μπορεί να κάνουν τους ιούς όπως 
η γρίπη, πιο πιθανό να μεταπηδήσουν.

00:04:21.370 --> 00:04:26.294
Ωστόσο, η πρόβλεψη μιας νέας πιθανής
επιδημίας, είναι μια μεγάλη πρόκληση.

NOTE Paragraph

00:04:26.294 --> 00:04:31.294
Υπάρχει μια τεράστια ποικιλομορφία ιών
που μόλις έχουμε αρχίσει να ανακαλύπτουμε.

00:04:31.294 --> 00:04:35.221
Οι ερευνητές μελετούν ακούραστα
τη βιολογία αυτών των παθογόνων.

00:04:35.221 --> 00:04:39.371
Και παρακολουθώντας τους πληθυσμούς 
ώστε να αναγνωρίσουν νέα ξεσπάσματα,

00:04:39.371 --> 00:04:42.144
μπορούν να αναπτύξουν
εμβόλια και πρωτόκολλα

00:04:42.144 --> 00:04:44.917
που θα σταματήσουν
αυτές τις θανάσιμες ασθένειες.