WEBVTT

00:00:00.664 --> 00:00:03.416
Ishte kaos sapo zbrita nga ashensori.

00:00:03.773 --> 00:00:06.638
Isha duke u rikthyer në detyrë 
si një mjeke rezidente

00:00:06.662 --> 00:00:08.857
për të mbuluar njësinë e lindjeve.

00:00:08.881 --> 00:00:12.022
Dhe gjithçka që munda të shihja, ishte 
një turmë mjekësh dhe infermieresh

00:00:12.046 --> 00:00:14.484
duke qëndruar mbi një pacient 
në sallën e lindjes.

00:00:14.508 --> 00:00:17.963
Ata ishin duke u 
përpjekur të shpëtonin jetën e një gruaje.

00:00:17.987 --> 00:00:19.749
Pacientja ishte në gjendje shoku.

00:00:19.773 --> 00:00:24.676
Ajo kishte lindur një djalë të shëndetshëm
pak orë para se unë të mbërrija.

00:00:24.700 --> 00:00:27.795
Papritur, humbi ndjenjat,
nuk po reagonte,

00:00:27.819 --> 00:00:30.459
dhe kishte gjakderdhje të madhe uterine.

00:00:30.483 --> 00:00:32.205
Para se të arrija ne sallë

00:00:32.229 --> 00:00:36.529
aty ndodheshin doktorë, infermierë dhe pacientja e pajetë.

00:00:36.553 --> 00:00:39.835
Skuadra e kujdesit intensiv
u mundua ta risillte në jetë,

00:00:39.859 --> 00:00:41.611
por pavarësisht përpjekjeve maksimale të gjithkujt

00:00:41.635 --> 00:00:43.084
ajo ndërroi jetë.

00:00:43.108 --> 00:00:47.279
Ajo çfarë kujtoj më tepër nga ajo ditë
ishte e qara therrëse e të atit.

00:00:47.303 --> 00:00:50.953
Ajo depërtoi në zemrën time
dhe të kujtdo që ishte i pranishëm.

00:00:50.977 --> 00:00:53.788
Supozohet se ajo duhet të ishte dita
më e bukur e jetës së tij,

00:00:53.812 --> 00:00:56.616
por u kthye në ditën më të keqe.

NOTE Paragraph

00:00:58.278 --> 00:01:01.847
Do dëshiroja të mund të thoja se kjo
tragjedi ishte një rast i vecantë,

00:01:01.871 --> 00:01:04.108
por fatkeqësisht, nuk është ky rasti.

00:01:04.132 --> 00:01:05.977
Çdo vit, në Shtetet e Bashkuara

00:01:06.001 --> 00:01:09.518
diku ndermjet 700 dhe 900 grave vdesin

00:01:09.542 --> 00:01:11.471
nga nje shkak i lidhur me shtatzëninë.

00:01:11.882 --> 00:01:13.843
Dhe ajo që më habit

00:01:13.867 --> 00:01:17.217
është se shkalla e vdekshmërisë maternale
është në fakt më e lartë

00:01:17.241 --> 00:01:19.662
se çdo shtet tjetër me të ardhura të larta,

00:01:19.686 --> 00:01:22.494
dhe shkalla jonë është shumë herë më keq 
për gratë me ngjyrë.

00:01:23.189 --> 00:01:28.183
Shkalla jonë e vdekshmërisë maternale
faktikisht u rrit gjatë dekadës së kaluar,

00:01:28.207 --> 00:01:30.879
ndërkohë që vendet e tjera e ulën.

00:01:31.380 --> 00:01:33.499
Dhe paradoksi i gjithë kësaj?

00:01:33.523 --> 00:01:37.698
Ne shpenzojmë më shumë për kujdesin ndaj
shëndetit se çdo shtet tjetër në botë.

NOTE Paragraph

00:01:38.582 --> 00:01:42.674
Afërsisht në të njëjtën kohë që kjo
mama e re humbi jetën e saj në rezidencë,

00:01:42.698 --> 00:01:44.696
unë u bëra vetë nënë.

00:01:44.720 --> 00:01:48.090
Dhe pavarsisht njohurive dhe trajnimet
e mia në këtë fushë,

00:01:48.114 --> 00:01:51.653
u befasova nga sa pak vëmendja që 
iu kushtua

00:01:51.677 --> 00:01:54.625
shpërndarjes se kujdesit cilësor 
për nënat e reja.

00:01:54.649 --> 00:01:57.357
Dhe mendova se çfarë kjo do të thoshte,
jo vetëm për mua

00:01:57.381 --> 00:01:59.362
po per shumë gra të tjera.

00:01:59.781 --> 00:02:03.185
Ndoshta sepse babai im ishte avokat
për mbrojtjen e të drejtave të njeriut

00:02:03.209 --> 00:02:05.464
dhe prindërit e mi ishin të ndergjegjshëm

00:02:05.488 --> 00:02:08.290
dhe kërkonin që ne të ngriheshim 
për atë që besonim.

00:02:08.314 --> 00:02:10.792
Ose fakti se prindërit e mi
kanë lindur në Xhamaika,

00:02:10.816 --> 00:02:12.223
erdhën në Shtetet e Bashkuara

00:02:12.247 --> 00:02:15.233
dhe ishin të aftë të kuptonin
ëndrrën amerikane.

00:02:15.257 --> 00:02:17.407
Ose ndoshta ishte trajnimi im mjekësor,

00:02:17.431 --> 00:02:19.624
ku fillimisht pashë

00:02:19.648 --> 00:02:22.832
se sa keq trajtoheshin gratë
me të ardhura të pakta

00:02:22.856 --> 00:02:24.593
nga sistemi ynë i kujdesit shëndetësor.

00:02:24.617 --> 00:02:28.377
Cilado qoftë aryseja,
ndjeja një përgjegjësi të çohesha,

00:02:28.401 --> 00:02:29.855
jo vetëm për vete,

00:02:29.879 --> 00:02:31.153
po për të gjitha gratë,

00:02:31.177 --> 00:02:34.734
dhe veçanërisht ato të perjashtuara
nga sistemi ynë i kujdesit shëndetsor.

00:02:34.758 --> 00:02:39.259
Dhe vendosa ta fokusoj karrierën time
në përmirësimin e kujdesit shëndetësor maternal.

NOTE Paragraph

00:02:40.726 --> 00:02:42.632
Pra, çfarë po i vret nënat?

00:02:42.656 --> 00:02:45.031
Sëmundjet kardiovaskulare, hemorragjia,

00:02:45.055 --> 00:02:48.045
presioni i lartë i gjakut
që shkakton goditje ose hemoragji,

00:02:48.069 --> 00:02:49.498
mpiksja e gjakut dhe infeksioni

00:02:49.522 --> 00:02:53.291
janë disa nga shkaqe madhore të 
vdekshmërisë maternale në këtë shtet.

00:02:53.796 --> 00:02:57.333
Por një vdekje maternale është
vetëm maja e ajsbergut.

00:02:57.357 --> 00:03:02.269
Për çdo vdekje, mbi 100 gra 
vuajnë një komplikim të rëndë

00:03:02.293 --> 00:03:04.319
lidhur me shtatzëninë apo lindjen,

00:03:04.343 --> 00:03:09.058
duke rezultuar që mbi 60 000 gra çdo vit 
të përjetojnë një nga këto evente.

00:03:09.506 --> 00:03:12.476
Këto komplikacione, 
të quajtura sëmundje të rënda maternale,

00:03:12.500 --> 00:03:16.338
janë në rritje ne Shtetet e Bashkuara 
dhe janë jetë-ndryshuese.

00:03:16.362 --> 00:03:20.039
Është vlerësuar se diku mes
1.5 dhe 2 përqind

00:03:20.063 --> 00:03:23.785
e 4 milion lindjeve që ndodhin çdo vit 
në këtë shtet

00:03:23.809 --> 00:03:25.989
janë të lidhur me një nga këto ngjarje.

00:03:26.539 --> 00:03:32.093
Kjo do të thotë që 5 ose 6 gra çdo orë
që përjetojnë mpiksje gjaku, kriza epileptike, goditje,

00:03:32.117 --> 00:03:33.936
që marrin transfuzion gjaku

00:03:33.960 --> 00:03:36.855
që kanë dëmtim të organeve fundore
si psh dëmtim të veshkave,

00:03:36.879 --> 00:03:38.998
apo ndonjë tjetër ndodhi tragjike.

NOTE Paragraph

00:03:40.758 --> 00:03:43.967
Tani, pjesa e kësaj historie që
është sinqerisht e pafalshme

00:03:43.991 --> 00:03:48.294
është fakti se 60% e këtyre vdekjeve dhe
komplikacioneve të rënda

00:03:48.318 --> 00:03:50.285
mendohet të jenë të parandalueshme.

00:03:50.309 --> 00:03:52.805
Kur them se 60% janë të parandalueshme,


00:03:52.829 --> 00:03:56.067
nënkuptoj se ekzistojnë hapa konkretë
dhe procedura standarte

00:03:56.091 --> 00:03:57.559
që mund të aplikohen

00:03:57.583 --> 00:04:00.134
për të parandaluar ndodhinë 
e këtyre rezultate të këqija

00:04:00.158 --> 00:04:01.733
dhe të shpëtojnë jetët e grave.

00:04:02.361 --> 00:04:05.038
Dhe kjo nuk kërkon ndonjë teknologji 
të re të sofistikuar.

00:04:05.062 --> 00:04:07.170
Ne thjesht duhet të aplikojmë atë
çfarë dimë

00:04:07.194 --> 00:04:10.174
dhe të sigurojmë standarte të barabarta
në spitale.

NOTE Paragraph

00:04:11.260 --> 00:04:15.442
Për shembull, nëse një grua shtatzënë
në punë ka presion të lartë të gjakut

00:04:15.466 --> 00:04:18.422
dhe e kurojmë me mjekimin 
e duhur kundër tensionit të lartë

00:04:18.446 --> 00:04:20.028
në kohën e duhur,

00:04:20.052 --> 00:04:21.543
mund të parandalojmë goditjen.

00:04:22.300 --> 00:04:25.519
Nëse mund të gjurmojmë saktësisht 
humbjen e gjakut gjatë lindjes,

00:04:25.543 --> 00:04:29.144
mund të zbulojmë hemorragjinë më shpejt
dhe të shpëtojmë jetën e gruas.

00:04:29.700 --> 00:04:34.225
Ne faktikisht mund të ulim nivelet e këtyre
ngjarjeve katastrofike në të ardhmen,

00:04:34.249 --> 00:04:37.024
por kjo kërkon që ne të vlerësojmë
cilësinë e kujdesit

00:04:37.048 --> 00:04:38.897
që shpërndajmë drejt grave shtatzëna

00:04:38.921 --> 00:04:42.028
përpara, gjatë dhe pas shtatzënisë.

00:04:42.052 --> 00:04:46.873
Nëse risim cilësinë e kujdesit universalisht
drejt asaj që supozohet të jetë standarti,


00:04:46.897 --> 00:04:50.703
ne mund çojmë drejt uljes se shkallës së 
vdekshmërisë dhe komplkacioneve të rënda.

NOTE Paragraph

00:04:51.695 --> 00:04:53.605
Epo, ka edhe disa lajme të mira.

00:04:54.403 --> 00:04:56.266
Ka edhe disa histori suksesi.

00:04:56.972 --> 00:05:00.080
Ekzistojnë në fakt disa vende që kanë
adoptuar këto standarte,

00:05:00.104 --> 00:05:01.859
dhe kanë bërë ndryshime.

00:05:01.883 --> 00:05:06.214
Disa vite më parë, Universiteti Amerikan i 
Obstetërve dhe Gjinkelogëve

00:05:06.238 --> 00:05:09.002
bashkëpunoi me organizata të tjera 
shndetësore,

00:05:09.026 --> 00:05:12.339
studiues si unë dhe 
organziatave komunitare.

00:05:12.363 --> 00:05:15.302
Ata donin të implementonin praktika
standarte të kujdesit

00:05:15.326 --> 00:05:18.702
në spitale dhe në sistemet shëndetësore
në të gjithë shtetin.

00:05:18.726 --> 00:05:21.055
Dhe mjeti që po përdorim është 
një program i quajtur

00:05:21.079 --> 00:05:25.320
Alenaca për Inovacion në Shëndetin Maternal,
programi AIM.

00:05:25.344 --> 00:05:30.105
Objektivi i tyre është të ulin vdekshmërinë 
dhe sëmunfjet e rënda maternale

00:05:30.129 --> 00:05:33.330
nëpërmjet disa iniciativave cilësore 
dhe të sigurta në të gjithë vendin.

00:05:33.959 --> 00:05:36.925
Grupi ka zhvilluar një numër 
paketash sigurie

00:05:36.949 --> 00:05:40.501
që targetojnë disa nga shkaqet më të
parandalueshme te vdekjes maternale.

00:05:41.148 --> 00:05:44.180
Programi AIM momentalisht gëzon 
potencialin për të arritur

00:05:44.204 --> 00:05:46.517
mbi 50% lindjeve në SHBA.

NOTE Paragraph

00:05:47.443 --> 00:05:49.436
Pra, çfarë është një paketë sigurie?

00:05:49.460 --> 00:05:52.213
Praktikat e bazuara në evidenca,
protokolle, procedura,

00:05:52.237 --> 00:05:53.771
mjekime, pajisje

00:05:53.795 --> 00:05:55.969
dhe artikuj të tjerë për gjurmimin 
e këtyre kushteve.

00:05:56.537 --> 00:05:59.136
Le të marrim shembullin e 
një pakete hemorragjie.


00:05:59.660 --> 00:06:01.580
Për hemorragjinë,
ju nevojitet një kuti

00:06:01.604 --> 00:06:05.141
që ka në të gjithçka që një doktor apo infermiere 
mund të ketë nevojë në rast emergjence:

00:06:05.165 --> 00:06:08.748
një tub intravenoz, maskë oksigjeni, mjekime,

00:06:08.772 --> 00:06:10.971
listat e plota kontrolluese,
ose pajisje të tjera.

00:06:10.995 --> 00:06:13.155
Më pas nevojitet diçka 
për të matur humbjen e gjakut:

00:06:13.179 --> 00:06:14.721
sfungjera dhe fasho.

00:06:14.745 --> 00:06:16.578
Dhe në vend që thjesht t'i shohin,

00:06:16.602 --> 00:06:19.585
doktorët dhe infermierët
i mbledhin këto sfungjera dhe fasho

00:06:19.609 --> 00:06:21.197
dhe ose i peshojnë

00:06:21.221 --> 00:06:25.556
ose përdorin teknologji të reja që 
të përcaktojnë se sa gjak është humbur.

00:06:27.320 --> 00:06:32.530
Paketa e hemorragjisë përfshin gjithashtu
protokollet e krizave për transfuzionet masive

00:06:32.554 --> 00:06:34.499
dhe trajnimet dhe stërvitjet e rregullta.

NOTE Paragraph

00:06:34.914 --> 00:06:38.657
Tani, Kalifornia ka qene lider
në përdorimin e këtyre lloj paketash,

00:06:38.681 --> 00:06:42.443
dhe kjo është arsyeja pse Kalifornia
pa nje reduktim me 21%

00:06:42.467 --> 00:06:44.125
në vdekjet e afërta prej hemorragjisë

00:06:44.149 --> 00:06:47.570
nëpër spitalet që implementuan 
këtë paketë vitin e parë.

00:06:48.276 --> 00:06:52.683
Përsëri përdorimi i këtyre paketave përgjatë
gjithë vendit është i pabarabartë ose mungues.

00:06:52.707 --> 00:06:55.612
Njësoj si fakti që përdorimi i 
praktikave të bazuara në prova

00:06:55.636 --> 00:06:57.482
dhe fokusimi te siguria

00:06:57.506 --> 00:07:00.166
ndryshon nga njëri spital në tjetrin,

00:07:00.190 --> 00:07:01.900
sic ndryshon edhe cilësia e kujdesit.

NOTE Paragraph

00:07:02.359 --> 00:07:06.621
Cilësia e kujdesit ndryshon masivisht
për gratë me ngjyrë në Shtetet e Bashkuara.

00:07:07.121 --> 00:07:09.228
Gratë me ngjyrë që lindin në këtë vend

00:07:09.252 --> 00:07:13.578
kanë 3-4 herë më tepër gjasa për
të vuajtur nga një vdekje e lidhur me shtatzëninë

00:07:13.602 --> 00:07:14.978
sesa kanë gratë e bardha.

00:07:15.649 --> 00:07:19.703
Kjo statistikë është e vërtetë për të 
gjitha gratë me ngjyrë në këtë vend,

00:07:19.727 --> 00:07:21.856
qofshin të lindura në Shtetet e Bashkuara

00:07:21.880 --> 00:07:23.236
ose në ndonjë shtet tjetër.

00:07:23.823 --> 00:07:27.512
Shume duan të mendojnë që ndryshimet
në të ardhura shkaktojnë keto pabarazi,

00:07:27.536 --> 00:07:29.424
por kjo shkon përtej klasave shoqërore.

00:07:29.833 --> 00:07:32.469
Një grua me ngjyrë me edukim universitar

00:07:32.493 --> 00:07:36.240
ka afërsisht dy herë më tepër gjasa të vdesë
krahasuar me një grua të bardhë

00:07:36.264 --> 00:07:38.796
me një edukim jo më të lartë
se arsimi i mesëm.

00:07:38.820 --> 00:07:44.354
Dhe ajo ka 2-3 herë më tepër gjasa
të vuajë nga një komplikacion i rëndë

00:07:44.378 --> 00:07:45.679
gjatë lindjes.

NOTE Paragraph

00:07:46.407 --> 00:07:50.628
Më kanë mësuar gjithmonë të mendoj
se edukimi ishte shpëtimi yne,

00:07:50.652 --> 00:07:53.237
por në këtë rast, nuk është e vërtetë.

00:07:54.271 --> 00:07:56.381
Kjo pabarazi mes njerëzve të bardhë dhe
me ngjyrë


00:07:56.405 --> 00:07:58.137
është pabarazia më e madhe


00:07:58.161 --> 00:08:00.593
në masat shendetsore të paralidjeve

00:08:00.617 --> 00:08:02.133
sipas CDC.

00:08:02.990 --> 00:08:05.210
Dhe këto pabarazi janë më tepër 
të theksuara

00:08:05.234 --> 00:08:06.752
në disa nga qytetet tona.

00:08:06.776 --> 00:08:08.930
Për shembull, në New York,

00:08:08.954 --> 00:08:12.357
një grua me ngjyrë ka më tepër gjasa
të vdesë

00:08:12.381 --> 00:08:15.806
nga një shkak i lidhur me shtatzëninë
sesa ka një grua e bardhë.

NOTE Paragraph

00:08:16.822 --> 00:08:19.239
Tani, mendoj se shumë prej jush
ka mundësi të jenë familjarizuar me


00:08:19.263 --> 00:08:21.860
historinë pikëlluese të 
Dr. Shalon Irving,

00:08:21.884 --> 00:08:25.869
një epidemologe e CDC
që vdiq pas lindjes.

00:08:25.893 --> 00:08:29.477
Historia e saj u publikua 
te ProPublica dhe NPR

00:08:29.501 --> 00:08:31.410
më pak se një vit më parë.

00:08:31.434 --> 00:08:33.106
Së fundmi, isha në një konferencë

00:08:33.130 --> 00:08:35.773
dhe kisha privilegjin të dëgjoja 
mamanë e saj teksa fliste.

00:08:35.797 --> 00:08:38.337
Preku të gjithë publikun.

00:08:38.909 --> 00:08:41.165
Shalon ishte një epidemologe
e shkëlqyer,

00:08:41.189 --> 00:08:44.450
e angazhuar me studimin e pabarazive
etnike dhe racore në çështjet shëndetësore.

00:08:44.474 --> 00:08:47.624
Ajo ishte 36 vjeç,
ky ishte fëmija i saj i parë,

00:08:47.648 --> 00:08:49.485
dhe ajo ishte Afrikano-Amerikane.

NOTE Paragraph

00:08:50.070 --> 00:08:53.097
Shalon kishte një shtatzëni
të komplikuar,

00:08:53.121 --> 00:08:57.100
por ajo lindi një vajzë të shëndetshme
dhe doli nga spitali.

00:08:57.710 --> 00:09:02.091
Tre jave më vonë, ajo vdiq 
nga presioni i lartë i gjakut.

00:09:02.864 --> 00:09:07.144
Shalon ishte kontrolluar 4-5 herë
nga profesionistët e kujdesit shëndetësor

00:09:07.168 --> 00:09:08.716
në ato tre javë.

00:09:08.740 --> 00:09:10.389
Ajo nuk u dëgjua,

00:09:10.413 --> 00:09:13.671
dhe askush se kuptoi
gjëndjen e saj të rënde.

NOTE Paragraph

00:09:15.169 --> 00:09:18.169
Tani, historia e Shalon
ishte një nga shumë historitë

00:09:18.193 --> 00:09:21.607
për pabarazitë etnike dhe racore në çështjet
e shëndetit dhe kujdesit shëndetsor

00:09:21.631 --> 00:09:23.321
në Shtetet e Bashkuara,

00:09:23.345 --> 00:09:27.713
dhe ka një njohje në rritje se 
determinantët socialë të shëndetit,

00:09:27.737 --> 00:09:32.040
si racizmi, varfëria, edukimi,
strehimi i veçuar,

00:09:32.064 --> 00:09:33.963
kontribuojnë te këto pabarazi.

00:09:34.419 --> 00:09:38.504
Por, historia e Shalonit vë në pah
një nënçështje shtesë:

00:09:38.528 --> 00:09:40.003
cilësinë e kujdesit.

00:09:40.027 --> 00:09:43.043
Mungesa e standarteve në kujdesin
pas lindjes.

00:09:43.067 --> 00:09:46.355
Shalon u kontrollua disa herë 
nga mjekët në ato tre javë,

00:09:46.379 --> 00:09:48.276
dhe përsëri ajo vdiq.

00:09:48.300 --> 00:09:51.001
Cilësia e kujdesit
në mjedisin e lindjes


00:09:51.025 --> 00:09:54.268
është një nënshkak i pabarazive 
etnike dhe racore

00:09:54.292 --> 00:09:57.110
në vdekshmërinë dhe sëmundjet
e rënda maternale

00:09:57.134 --> 00:09:58.306
në Shtetet e Bashkuara,

00:09:58.330 --> 00:10:00.608
dhe është diçka që mund ta adresojmë tani.

NOTE Paragraph

00:10:02.073 --> 00:10:04.220
Kërkimet nga skuadra jonë dhe të tjerë

00:10:04.244 --> 00:10:06.778
kanë dokumentuarse, për një varg arsyesh,


00:10:06.802 --> 00:10:10.274
gratë me ngjyrë kanë tendencën të lindin
në një grup të veçntë spitalesh


00:10:10.298 --> 00:10:14.454
dhe këto spitale shpesh kanë rezultate
më të këqija për gratë e bardha dhe me ngjyrë


00:10:14.478 --> 00:10:16.932
së bashku, pavarësisht faktorëve 
riskues të pacientes.

00:10:17.379 --> 00:10:19.935
Kjo është e vërtetë në gjithë Shtetet e Bashkuara,

00:10:19.959 --> 00:10:22.204
ku rreth 3/4 e të gjitha grave me ngjyrë

00:10:22.228 --> 00:10:24.518
lindin në një grup të veçantë spitalesh,

00:10:24.542 --> 00:10:28.320
ku më pak se 1/5 e grave të bardha
lindin në të njëjtat spitale.

00:10:28.850 --> 00:10:32.908
Në New York, rreziku për një grua që të ketë
një komplikacion jetë-rrezikues

00:10:32.932 --> 00:10:34.091
gjatë lindjes

00:10:34.115 --> 00:10:37.825
mund të jetë 6 herë më i lartë 
në një spital sesa në një tjetër.

00:10:37.849 --> 00:10:41.919
Jo çuditërisht, gratë me ngjyrë
kanë më tepër gjasa të lindin

00:10:41.943 --> 00:10:43.547
në spitale me rezultate më të 
këqija.

00:10:43.571 --> 00:10:45.644
Në fakt, diferencat në spitalet e lindjes

00:10:45.668 --> 00:10:48.601
shpjegojnë afërsisht gjysmën
e pabarazive te gratë me ngjyrë.

NOTE Paragraph

00:10:49.757 --> 00:10:52.405
Ndërkohë që ne duhet të adresojmë
determinantët socialë të shëndetit

00:10:52.429 --> 00:10:56.342
nëse ne ndonjëherë do të kemi me të vërtetë
kujdes të paanshëm shëndetësor në vend

00:10:56.366 --> 00:11:00.105
shumë prej tyre janë rrënjosur thellë
dhe do të marrin kohë për t'u zgjidhur.

00:11:00.129 --> 00:11:03.002
Ndërkohë, ne mund të punojmë
me cilësinë e kujdesit.

00:11:03.373 --> 00:11:07.384
Sigurimi i kujdesit cilësor
në gjithë vazhdimësinë e kujdesit

00:11:07.408 --> 00:11:10.929
nënkupton sigurimin e aksesit të sigurt
dhe kontraceptivë të sigurtë

00:11:10.953 --> 00:11:13.391
gjatë jetës ripordhuese të gruas.

00:11:13.801 --> 00:11:18.529
Para shtatzënisë, nënkupton 
sigurimin e kujdesit paraprak,

00:11:18.553 --> 00:11:21.709
që të mund të menaxhojmë sëmundjet 
kronike dhe të optimizojmë shëndetin.

00:11:22.081 --> 00:11:26.239
Përgjatë shtatzënisë, përfshin kujdesin 
cilësor para lindjes dhe gjatë lindjes

00:11:26.263 --> 00:11:29.099
që të mund të nxjerrim mama dhe beba 
të shëndetshëm.

00:11:29.123 --> 00:11:34.449
Dhe në fund, pas shtatzënisë, përfshin
kujdesin postpartum dhe ndër-shtatzënor

00:11:34.473 --> 00:11:37.810
që t'u mundësojmë mamave 
lindjen e shëndetshme të bebave të tjerë

00:11:37.834 --> 00:11:39.324
dhe një jetë të shëndetshme.

NOTE Paragraph

00:11:39.348 --> 00:11:42.468
Dhe mund literalisht të përcaktojë
diferencën mes jetës dhe vdekjes,

00:11:42.492 --> 00:11:44.455
siç bëri në rastin e Marias,

00:11:44.479 --> 00:11:47.788
që u kontrollua në spital pasi 
pati ngritje të presionit të gjakut

00:11:47.812 --> 00:11:49.629
gjatë një vizite prenatale.

00:11:49.653 --> 00:11:52.467
Maria ishte 40, dhe kjo ishte
shtatzënia e saj e dytë.

00:11:53.044 --> 00:11:56.620
Gjatë shtatzënisv së saj të parë
që ndodhi dy vite më parë,

00:11:56.644 --> 00:12:00.031
përsëri nuk u ndje mirë në javët e fundit
të shtatzënisë së saj,

00:12:00.055 --> 00:12:02.426
dhe pati disa ngritje të
presionit të gjakut,

00:12:02.450 --> 00:12:04.773
por askush nuk u pa të kushtonte 
vëmendje.

00:12:04.797 --> 00:12:07.264
Ata thjesht thanë "Maria ,
mos u shqetëso, do të jesh mirë.

00:12:07.288 --> 00:12:09.983
Kjo është shtatzënia jote e parë.
Je thjesht pak nervoze."

00:12:10.007 --> 00:12:12.443
Por gjërat nuk përfunduan mirë 
për herën e fundit të Marias.

00:12:12.467 --> 00:12:14.383
Ajo pati një krizë gjatë punës.

NOTE Paragraph

00:12:14.910 --> 00:12:17.344
Epo, këtë herë skuadra e saj me 
të vërtetë e dëgjoi.

00:12:17.368 --> 00:12:19.785
Ata i bënë pyetje të zgjuara dhe ekzaminuese.

00:12:19.809 --> 00:12:23.713
Doktori i saj e këshilloi për 
shenjat dhe simptomat e pre-eklampsisë

00:12:23.737 --> 00:12:25.973
dhe i shpjegoi se nëse ajo nuk 
po ndjehej mirë,

00:12:25.997 --> 00:12:27.721
ajo kishte nevojë të shkonte dhe të
kontrollohej.

00:12:28.065 --> 00:12:30.055
Dhe herën e fundit , Maria erdhi,

00:12:30.079 --> 00:12:32.695
dhe doktori i saj e dërgoi menjëherë në
spital.

00:12:33.418 --> 00:12:37.355
Në spital, doktori i saj urdhëroi teste
urgjente laboratorike.

00:12:37.379 --> 00:12:39.816
Ata e lidhën me disa monitorë

00:12:39.840 --> 00:12:42.134
dhe i kushtuan vëmendje të veçantë
presionit të lartë të gjakut,

00:12:42.158 --> 00:12:43.800
gjurmimit të rrahjeve të zemrës së fetusit

00:12:43.824 --> 00:12:47.014
dhe i dhane mjekin intravenoz për të
parandaluar ndonjë krizë.

00:12:47.038 --> 00:12:51.020
Dhe kur presioni i gjakut të Marias u rrit
aq shumë saqë kishte rrezik për goditje në zemër,

00:12:51.044 --> 00:12:53.601
doktorët dhe infermieret e saj 
u hodhën në veprim.

00:12:53.625 --> 00:12:55.795
Ata përsëritën presionin e saj të gjakut
në 15 minuta

00:12:55.819 --> 00:12:57.979
dhe deklaruan një emergjencë hipertensive.

00:12:58.003 --> 00:13:02.198
Ata i dhanë mjekimin e duhur intravenoz
sipas protokollit korrekt më të fundit.

00:13:02.222 --> 00:13:05.180
Ata punuan pa probleme së bashku 
si një grup i koordinuar

00:13:05.204 --> 00:13:07.685
dhe në mënyrë të suksseshme e ulën 
presionin e saj të gjakut.

NOTE Paragraph

00:13:09.246 --> 00:13:12.976
Si rezultat, ajo që mund të rezultonte në një tragjedi
u shndërrua në histori suksesi.

00:13:13.000 --> 00:13:15.238
Simptomat e rrezikshme të Marias 
u kontrolluan,

00:13:15.262 --> 00:13:17.847
dhe ajo lindi një vajzë të shëndetshme.

00:13:18.489 --> 00:13:21.020
Dhe para se Maria të dilte nga spitali,

00:13:21.044 --> 00:13:24.941
doktori e këshilloi atë përsëri për simptomat
dhe shenjat e pre-eklampsisë,

00:13:24.965 --> 00:13:27.629
dhe rëndësisë së të paturit 
nën kontroll të presionit të gjakut,

00:13:27.653 --> 00:13:29.848
veçanërisht në javën e parë pas lindjes

00:13:29.872 --> 00:13:34.189
dhe i dha asaj edukimin për shëndetin 
postpartum dhe se çfarë duhet të priste.

00:13:34.213 --> 00:13:36.290
Dhe në javët dhe muajt që pasuan,

00:13:36.314 --> 00:13:39.102
natyrshëm,Maria pati vizita të mëtejshme
me mjekun pediatër

00:13:39.126 --> 00:13:41.355
për të kontrolluar shëndetin e fëmijës.

00:13:41.379 --> 00:13:42.689
Por, po aq e rëndësishme,

00:13:42.713 --> 00:13:45.385
ajo pati vizita pasuese me mjekun obstetër 
dhe gjinekologun


00:13:45.409 --> 00:13:47.830
për të kontrolluar shëndetin e saj,
presionin e saj të gjakut,

00:13:47.854 --> 00:13:50.858
dhe kujdesin dhe shqetësimet e saj 
si një mama e re.

NOTE Paragraph

00:13:50.882 --> 00:13:54.721
Kjo është ajo se si kujdesi cilësor duket
përgjatë kudjesit të vazhdueshëm,

00:13:54.745 --> 00:13:56.647
dhe se si duhet të duket.

00:13:56.671 --> 00:13:59.249
Nëse çdo grua shtatzënë në çdo komunitet

00:13:59.273 --> 00:14:02.449
do merrte këtë lloj kujdesi cilësor

00:14:02.473 --> 00:14:06.099
dhe do lindte me facilitetet që përdorin
praktika standarte kujdesi,

00:14:06.123 --> 00:14:10.325
shkalla e vdekshmërisë dhe sëmundshmërisë 
së rëndë maternale do të binte menjëherë.

00:14:10.349 --> 00:14:13.913
Rankimi ynë ndërkombëtar nuk do 
të ishte kaq turpërues për ne.

NOTE Paragraph

00:14:13.937 --> 00:14:18.756
Por, e vërteta është se, ne kemi pasur 
dekada të niveleve papranueshmërisht të larta


00:14:18.780 --> 00:14:23.526
të vdekjeve dhe komplikacioneve jetë-kërcënuese
maternale gjatë lindjeve

00:14:23.550 --> 00:14:28.668
dhe dekada të pasojave shkatërruese për 
mamat, bebat dhe familjet,

00:14:28.692 --> 00:14:30.834
dhe nuk kemi lëvizur për të vepruar.

NOTE Paragraph

00:14:31.336 --> 00:14:35.174
Vëmendja së fundmi e medias në performancën 
tonë të vakët në vdekshmërinë maternale

00:14:35.198 --> 00:14:37.532
ka ndihmuar publikun të kuptojë:

00:14:37.556 --> 00:14:40.557
kujdesi shëndetësor cilësor maternal
është i ofrueshëm brenda mundësive.

00:14:40.581 --> 00:14:41.786
Pyetja është:

00:14:41.810 --> 00:14:47.018
A jemi ne si shoqëri gati të vlerësojmë gratë
shtatzëna nga çdo komunitet?

NOTE Paragraph

00:14:47.042 --> 00:14:51.713
Sa për pjesën time, jam duke bërë gjithçka 
mundem për t'u siguruar që po, ne jemi,

00:14:51.737 --> 00:14:54.829
ne kemi mjetet dhe bazën evidenciale gati

00:14:54.853 --> 00:14:56.216
për të ecur përpara.

NOTE Paragraph

00:14:57.001 --> 00:14:58.183
Faleminderit!

NOTE Paragraph

00:14:58.207 --> 00:15:03.206
(Duartrokitje)