0:00:00.664,0:00:03.416
Ishte kaos sapo zbrita nga ashensori.

0:00:03.773,0:00:06.638
Isha duke u rikthyer në detyrë [br]si një mjeke rezidente

0:00:06.662,0:00:08.857
për të mbuluar njësinë e lindjeve.

0:00:08.881,0:00:12.022
Dhe gjithçka që munda të shihja, ishte [br]një turmë mjekësh dhe infermieresh

0:00:12.046,0:00:14.484
duke qëndruar mbi një pacient [br]në sallën e lindjes.

0:00:14.508,0:00:17.963
Ata ishin duke u [br]përpjekur të shpëtonin jetën e një gruaje.

0:00:17.987,0:00:19.749
Pacientja ishte në gjendje shoku.

0:00:19.773,0:00:24.676
Ajo kishte lindur një djalë të shëndetshëm[br]pak orë para se unë të mbërrija.

0:00:24.700,0:00:27.795
Papritur, humbi ndjenjat,[br]nuk po reagonte,

0:00:27.819,0:00:30.459
dhe kishte gjakderdhje të madhe uterine.

0:00:30.483,0:00:32.205
Para se të arrija ne sallë

0:00:32.229,0:00:36.529
aty ndodheshin doktorë, infermierë dhe pacientja e pajetë.

0:00:36.553,0:00:39.835
Skuadra e kujdesit intensiv[br]u mundua ta risillte në jetë,

0:00:39.859,0:00:41.611
por pavarësisht përpjekjeve maksimale të gjithkujt

0:00:41.635,0:00:43.084
ajo ndërroi jetë.

0:00:43.108,0:00:47.279
Ajo çfarë kujtoj më tepër nga ajo ditë[br]ishte e qara therrëse e të atit.

0:00:47.303,0:00:50.953
Ajo depërtoi në zemrën time[br]dhe të kujtdo që ishte i pranishëm.

0:00:50.977,0:00:53.788
Supozohet se ajo duhet të ishte dita[br]më e bukur e jetës së tij,

0:00:53.812,0:00:56.616
por u kthye në ditën më të keqe.

0:00:58.278,0:01:01.847
Do dëshiroja të mund të thoja se kjo[br]tragjedi ishte një rast i vecantë,

0:01:01.871,0:01:04.108
por fatkeqësisht, nuk është ky rasti.

0:01:04.132,0:01:05.977
Çdo vit, në Shtetet e Bashkuara

0:01:06.001,0:01:09.518
diku ndermjet 700 dhe 900 grave vdesin

0:01:09.542,0:01:11.471
nga nje shkak i lidhur me shtatzëninë.

0:01:11.882,0:01:13.843
Dhe ajo që më habit

0:01:13.867,0:01:17.217
është se shkalla e vdekshmërisë maternale[br]është në fakt më e lartë

0:01:17.241,0:01:19.662
se çdo shtet tjetër me të ardhura të larta,

0:01:19.686,0:01:22.494
dhe shkalla jonë është shumë herë më keq [br]për gratë me ngjyrë.

0:01:23.189,0:01:28.183
Shkalla jonë e vdekshmërisë maternale[br]faktikisht u rrit gjatë dekadës së kaluar,

0:01:28.207,0:01:30.879
ndërkohë që vendet e tjera e ulën.

0:01:31.380,0:01:33.499
Dhe paradoksi i gjithë kësaj?

0:01:33.523,0:01:37.698
Ne shpenzojmë më shumë për kujdesin ndaj[br]shëndetit se çdo shtet tjetër në botë.

0:01:38.582,0:01:42.674
Afërsisht në të njëjtën kohë që kjo[br]mama e re humbi jetën e saj në rezidencë,

0:01:42.698,0:01:44.696
unë u bëra vetë nënë.

0:01:44.720,0:01:48.090
Dhe pavarsisht njohurive dhe trajnimet[br]e mia në këtë fushë,

0:01:48.114,0:01:51.653
u befasova nga sa pak vëmendja që [br]iu kushtua

0:01:51.677,0:01:54.625
shpërndarjes se kujdesit cilësor [br]për nënat e reja.

0:01:54.649,0:01:57.357
Dhe mendova se çfarë kjo do të thoshte,[br]jo vetëm për mua

0:01:57.381,0:01:59.362
po per shumë gra të tjera.

0:01:59.781,0:02:03.185
Ndoshta sepse babai im ishte avokat[br]për mbrojtjen e të drejtave të njeriut

0:02:03.209,0:02:05.464
dhe prindërit e mi ishin të ndergjegjshëm

0:02:05.488,0:02:08.290
dhe kërkonin që ne të ngriheshim [br]për atë që besonim.

0:02:08.314,0:02:10.792
Ose fakti se prindërit e mi[br]kanë lindur në Xhamaika,

0:02:10.816,0:02:12.223
erdhën në Shtetet e Bashkuara

0:02:12.247,0:02:15.233
dhe ishin të aftë të kuptonin[br]ëndrrën amerikane.

0:02:15.257,0:02:17.407
Ose ndoshta ishte trajnimi im mjekësor,

0:02:17.431,0:02:19.624
ku fillimisht pashë

0:02:19.648,0:02:22.832
se sa keq trajtoheshin gratë[br]me të ardhura të pakta

0:02:22.856,0:02:24.593
nga sistemi ynë i kujdesit shëndetësor.

0:02:24.617,0:02:28.377
Cilado qoftë aryseja,[br]ndjeja një përgjegjësi të çohesha,

0:02:28.401,0:02:29.855
jo vetëm për vete,

0:02:29.879,0:02:31.153
po për të gjitha gratë,

0:02:31.177,0:02:34.734
dhe veçanërisht ato të perjashtuara[br]nga sistemi ynë i kujdesit shëndetsor.

0:02:34.758,0:02:39.259
Dhe vendosa ta fokusoj karrierën time[br]në përmirësimin e kujdesit shëndetësor maternal.

0:02:40.726,0:02:42.632
Pra, çfarë po i vret nënat?

0:02:42.656,0:02:45.031
Sëmundjet kardiovaskulare, hemorragjia,

0:02:45.055,0:02:48.045
presioni i lartë i gjakut[br]që shkakton goditje ose hemoragji,

0:02:48.069,0:02:49.498
mpiksja e gjakut dhe infeksioni

0:02:49.522,0:02:53.291
janë disa nga shkaqe madhore të [br]vdekshmërisë maternale në këtë shtet.

0:02:53.796,0:02:57.333
Por një vdekje maternale është[br]vetëm maja e ajsbergut.

0:02:57.357,0:03:02.269
Për çdo vdekje, mbi 100 gra [br]vuajnë një komplikim të rëndë

0:03:02.293,0:03:04.319
lidhur me shtatzëninë apo lindjen,

0:03:04.343,0:03:09.058
duke rezultuar që mbi 60 000 gra çdo vit [br]të përjetojnë një nga këto evente.

0:03:09.506,0:03:12.476
Këto komplikacione, [br]të quajtura sëmundje të rënda maternale,

0:03:12.500,0:03:16.338
janë në rritje ne Shtetet e Bashkuara [br]dhe janë jetë-ndryshuese.

0:03:16.362,0:03:20.039
Është vlerësuar se diku mes[br]1.5 dhe 2 përqind

0:03:20.063,0:03:23.785
e 4 milion lindjeve që ndodhin çdo vit [br]në këtë shtet

0:03:23.809,0:03:25.989
janë të lidhur me një nga këto ngjarje.

0:03:26.539,0:03:32.093
Kjo do të thotë që 5 ose 6 gra çdo orë[br]që përjetojnë mpiksje gjaku, kriza epileptike, goditje,

0:03:32.117,0:03:33.936
që marrin transfuzion gjaku

0:03:33.960,0:03:36.855
që kanë dëmtim të organeve fundore[br]si psh dëmtim të veshkave,

0:03:36.879,0:03:38.998
apo ndonjë tjetër ndodhi tragjike.

0:03:40.758,0:03:43.967
Tani, pjesa e kësaj historie që[br]është sinqerisht e pafalshme

0:03:43.991,0:03:48.294
është fakti se 60% e këtyre vdekjeve dhe[br]komplikacioneve të rënda

0:03:48.318,0:03:50.285
mendohet të jenë të parandalueshme.

0:03:50.309,0:03:52.805
Kur them se 60% janë të parandalueshme,[br]

0:03:52.829,0:03:56.067
nënkuptoj se ekzistojnë hapa konkretë[br]dhe procedura standarte

0:03:56.091,0:03:57.559
që mund të aplikohen

0:03:57.583,0:04:00.134
për të parandaluar ndodhinë [br]e këtyre rezultate të këqija

0:04:00.158,0:04:01.733
dhe të shpëtojnë jetët e grave.

0:04:02.361,0:04:05.038
Dhe kjo nuk kërkon ndonjë teknologji [br]të re të sofistikuar.

0:04:05.062,0:04:07.170
Ne thjesht duhet të aplikojmë atë[br]çfarë dimë

0:04:07.194,0:04:10.174
dhe të sigurojmë standarte të barabarta[br]në spitale.

0:04:11.260,0:04:15.442
Për shembull, nëse një grua shtatzënë[br]në punë ka presion të lartë të gjakut

0:04:15.466,0:04:18.422
dhe e kurojmë me mjekimin [br]e duhur kundër tensionit të lartë

0:04:18.446,0:04:20.028
në kohën e duhur,

0:04:20.052,0:04:21.543
mund të parandalojmë goditjen.

0:04:22.300,0:04:25.519
Nëse mund të gjurmojmë saktësisht [br]humbjen e gjakut gjatë lindjes,

0:04:25.543,0:04:29.144
mund të zbulojmë hemorragjinë më shpejt[br]dhe të shpëtojmë jetën e gruas.

0:04:29.700,0:04:34.225
Ne faktikisht mund të ulim nivelet e këtyre[br]ngjarjeve katastrofike në të ardhmen,

0:04:34.249,0:04:37.024
por kjo kërkon që ne të vlerësojmë[br]cilësinë e kujdesit

0:04:37.048,0:04:38.897
që shpërndajmë drejt grave shtatzëna

0:04:38.921,0:04:42.028
përpara, gjatë dhe pas shtatzënisë.

0:04:42.052,0:04:46.873
Nëse risim cilësinë e kujdesit universalisht[br]drejt asaj që supozohet të jetë standarti,[br]

0:04:46.897,0:04:50.703
ne mund çojmë drejt uljes se shkallës së [br]vdekshmërisë dhe komplkacioneve të rënda.

0:04:51.695,0:04:53.605
Epo, ka edhe disa lajme të mira.

0:04:54.403,0:04:56.266
Ka edhe disa histori suksesi.

0:04:56.972,0:05:00.080
Ekzistojnë në fakt disa vende që kanë[br]adoptuar këto standarte,

0:05:00.104,0:05:01.859
dhe kanë bërë ndryshime.

0:05:01.883,0:05:06.214
Disa vite më parë, Universiteti Amerikan i [br]Obstetërve dhe Gjinkelogëve

0:05:06.238,0:05:09.002
bashkëpunoi me organizata të tjera [br]shndetësore,

0:05:09.026,0:05:12.339
studiues si unë dhe [br]organziatave komunitare.

0:05:12.363,0:05:15.302
Ata donin të implementonin praktika[br]standarte të kujdesit

0:05:15.326,0:05:18.702
në spitale dhe në sistemet shëndetësore[br]në të gjithë shtetin.

0:05:18.726,0:05:21.055
Dhe mjeti që po përdorim është [br]një program i quajtur

0:05:21.079,0:05:25.320
Alenaca për Inovacion në Shëndetin Maternal,[br]programi AIM.

0:05:25.344,0:05:30.105
Objektivi i tyre është të ulin vdekshmërinë [br]dhe sëmunfjet e rënda maternale

0:05:30.129,0:05:33.330
nëpërmjet disa iniciativave cilësore [br]dhe të sigurta në të gjithë vendin.

0:05:33.959,0:05:36.925
Grupi ka zhvilluar një numër [br]paketash sigurie

0:05:36.949,0:05:40.501
që targetojnë disa nga shkaqet më të[br]parandalueshme te vdekjes maternale.

0:05:41.148,0:05:44.180
Programi AIM momentalisht gëzon [br]potencialin për të arritur

0:05:44.204,0:05:46.517
mbi 50% lindjeve në SHBA.

0:05:47.443,0:05:49.436
Pra, çfarë është një paketë sigurie?

0:05:49.460,0:05:52.213
Praktikat e bazuara në evidenca,[br]protokolle, procedura,

0:05:52.237,0:05:53.771
mjekime, pajisje

0:05:53.795,0:05:55.969
dhe artikuj të tjerë për gjurmimin [br]e këtyre kushteve.

0:05:56.537,0:05:59.136
Le të marrim shembullin e [br]një pakete hemorragjie.[br]

0:05:59.660,0:06:01.580
Për hemorragjinë,[br]ju nevojitet një kuti

0:06:01.604,0:06:05.141
që ka në të gjithçka që një doktor apo infermiere [br]mund të ketë nevojë në rast emergjence:

0:06:05.165,0:06:08.748
një tub intravenoz, maskë oksigjeni, mjekime,

0:06:08.772,0:06:10.971
listat e plota kontrolluese,[br]ose pajisje të tjera.

0:06:10.995,0:06:13.155
Më pas nevojitet diçka [br]për të matur humbjen e gjakut:

0:06:13.179,0:06:14.721
sfungjera dhe fasho.

0:06:14.745,0:06:16.578
Dhe në vend që thjesht t'i shohin,

0:06:16.602,0:06:19.585
doktorët dhe infermierët[br]i mbledhin këto sfungjera dhe fasho

0:06:19.609,0:06:21.197
dhe ose i peshojnë

0:06:21.221,0:06:25.556
ose përdorin teknologji të reja që [br]të përcaktojnë se sa gjak është humbur.

0:06:27.320,0:06:32.530
Paketa e hemorragjisë përfshin gjithashtu[br]protokollet e krizave për transfuzionet masive

0:06:32.554,0:06:34.499
dhe trajnimet dhe stërvitjet e rregullta.

0:06:34.914,0:06:38.657
Tani, Kalifornia ka qene lider[br]në përdorimin e këtyre lloj paketash,

0:06:38.681,0:06:42.443
dhe kjo është arsyeja pse Kalifornia[br]pa nje reduktim me 21%

0:06:42.467,0:06:44.125
në vdekjet e afërta prej hemorragjisë

0:06:44.149,0:06:47.570
nëpër spitalet që implementuan [br]këtë paketë vitin e parë.

0:06:48.276,0:06:52.683
Përsëri përdorimi i këtyre paketave përgjatë[br]gjithë vendit është i pabarabartë ose mungues.

0:06:52.707,0:06:55.612
Njësoj si fakti që përdorimi i [br]praktikave të bazuara në prova

0:06:55.636,0:06:57.482
dhe fokusimi te siguria

0:06:57.506,0:07:00.166
ndryshon nga njëri spital në tjetrin,

0:07:00.190,0:07:01.900
sic ndryshon edhe cilësia e kujdesit.

0:07:02.359,0:07:06.621
Cilësia e kujdesit ndryshon masivisht[br]për gratë me ngjyrë në Shtetet e Bashkuara.

0:07:07.121,0:07:09.228
Gratë me ngjyrë që lindin në këtë vend

0:07:09.252,0:07:13.578
kanë 3-4 herë më tepër gjasa për[br]të vuajtur nga një vdekje e lidhur me shtatzëninë

0:07:13.602,0:07:14.978
sesa kanë gratë e bardha.

0:07:15.649,0:07:19.703
Kjo statistikë është e vërtetë për të [br]gjitha gratë me ngjyrë në këtë vend,

0:07:19.727,0:07:21.856
qofshin të lindura në Shtetet e Bashkuara

0:07:21.880,0:07:23.236
ose në ndonjë shtet tjetër.

0:07:23.823,0:07:27.512
Shume duan të mendojnë që ndryshimet[br]në të ardhura shkaktojnë keto pabarazi,

0:07:27.536,0:07:29.424
por kjo shkon përtej klasave shoqërore.

0:07:29.833,0:07:32.469
Një grua me ngjyrë me edukim universitar

0:07:32.493,0:07:36.240
ka afërsisht dy herë më tepër gjasa të vdesë[br]krahasuar me një grua të bardhë

0:07:36.264,0:07:38.796
me një edukim jo më të lartë[br]se arsimi i mesëm.

0:07:38.820,0:07:44.354
Dhe ajo ka 2-3 herë më tepër gjasa[br]të vuajë nga një komplikacion i rëndë

0:07:44.378,0:07:45.679
gjatë lindjes.

0:07:46.407,0:07:50.628
Më kanë mësuar gjithmonë të mendoj[br]se edukimi ishte shpëtimi yne,

0:07:50.652,0:07:53.237
por në këtë rast, nuk është e vërtetë.

0:07:54.271,0:07:56.381
Kjo pabarazi mes njerëzve të bardhë dhe[br]me ngjyrë[br]

0:07:56.405,0:07:58.137
është pabarazia më e madhe[br]

0:07:58.161,0:08:00.593
në masat shendetsore të paralidjeve

0:08:00.617,0:08:02.133
sipas CDC.

0:08:02.990,0:08:05.210
Dhe këto pabarazi janë më tepër [br]të theksuara

0:08:05.234,0:08:06.752
në disa nga qytetet tona.

0:08:06.776,0:08:08.930
Për shembull, në New York,

0:08:08.954,0:08:12.357
një grua me ngjyrë ka më tepër gjasa[br]të vdesë

0:08:12.381,0:08:15.806
nga një shkak i lidhur me shtatzëninë[br]sesa ka një grua e bardhë.

0:08:16.822,0:08:19.239
Tani, mendoj se shumë prej jush[br]ka mundësi të jenë familjarizuar me[br]

0:08:19.263,0:08:21.860
historinë pikëlluese të [br]Dr. Shalon Irving,

0:08:21.884,0:08:25.869
një epidemologe e CDC[br]që vdiq pas lindjes.

0:08:25.893,0:08:29.477
Historia e saj u publikua [br]te ProPublica dhe NPR

0:08:29.501,0:08:31.410
më pak se një vit më parë.

0:08:31.434,0:08:33.106
Së fundmi, isha në një konferencë

0:08:33.130,0:08:35.773
dhe kisha privilegjin të dëgjoja [br]mamanë e saj teksa fliste.

0:08:35.797,0:08:38.337
Preku të gjithë publikun.

0:08:38.909,0:08:41.165
Shalon ishte një epidemologe[br]e shkëlqyer,

0:08:41.189,0:08:44.450
e angazhuar me studimin e pabarazive[br]etnike dhe racore në çështjet shëndetësore.

0:08:44.474,0:08:47.624
Ajo ishte 36 vjeç,[br]ky ishte fëmija i saj i parë,

0:08:47.648,0:08:49.485
dhe ajo ishte Afrikano-Amerikane.

0:08:50.070,0:08:53.097
Shalon kishte një shtatzëni[br]të komplikuar,

0:08:53.121,0:08:57.100
por ajo lindi një vajzë të shëndetshme[br]dhe doli nga spitali.

0:08:57.710,0:09:02.091
Tre jave më vonë, ajo vdiq [br]nga presioni i lartë i gjakut.

0:09:02.864,0:09:07.144
Shalon ishte kontrolluar 4-5 herë[br]nga profesionistët e kujdesit shëndetësor

0:09:07.168,0:09:08.716
në ato tre javë.

0:09:08.740,0:09:10.389
Ajo nuk u dëgjua,

0:09:10.413,0:09:13.671
dhe askush se kuptoi[br]gjëndjen e saj të rënde.

0:09:15.169,0:09:18.169
Tani, historia e Shalon[br]ishte një nga shumë historitë

0:09:18.193,0:09:21.607
për pabarazitë etnike dhe racore në çështjet[br]e shëndetit dhe kujdesit shëndetsor

0:09:21.631,0:09:23.321
në Shtetet e Bashkuara,

0:09:23.345,0:09:27.713
dhe ka një njohje në rritje se [br]determinantët socialë të shëndetit,

0:09:27.737,0:09:32.040
si racizmi, varfëria, edukimi,[br]strehimi i veçuar,

0:09:32.064,0:09:33.963
kontribuojnë te këto pabarazi.

0:09:34.419,0:09:38.504
Por, historia e Shalonit vë në pah[br]një nënçështje shtesë:

0:09:38.528,0:09:40.003
cilësinë e kujdesit.

0:09:40.027,0:09:43.043
Mungesa e standarteve në kujdesin[br]pas lindjes.

0:09:43.067,0:09:46.355
Shalon u kontrollua disa herë [br]nga mjekët në ato tre javë,

0:09:46.379,0:09:48.276
dhe përsëri ajo vdiq.

0:09:48.300,0:09:51.001
Cilësia e kujdesit[br]në mjedisin e lindjes[br]

0:09:51.025,0:09:54.268
është një nënshkak i pabarazive [br]etnike dhe racore

0:09:54.292,0:09:57.110
në vdekshmërinë dhe sëmundjet[br]e rënda maternale

0:09:57.134,0:09:58.306
në Shtetet e Bashkuara,

0:09:58.330,0:10:00.608
dhe është diçka që mund ta adresojmë tani.

0:10:02.073,0:10:04.220
Kërkimet nga skuadra jonë dhe të tjerë

0:10:04.244,0:10:06.778
kanë dokumentuarse, për një varg arsyesh,[br]

0:10:06.802,0:10:10.274
gratë me ngjyrë kanë tendencën të lindin[br]në një grup të veçntë spitalesh[br]

0:10:10.298,0:10:14.454
dhe këto spitale shpesh kanë rezultate[br]më të këqija për gratë e bardha dhe me ngjyrë[br]

0:10:14.478,0:10:16.932
së bashku, pavarësisht faktorëve [br]riskues të pacientes.

0:10:17.379,0:10:19.935
Kjo është e vërtetë në gjithë Shtetet e Bashkuara,

0:10:19.959,0:10:22.204
ku rreth 3/4 e të gjitha grave me ngjyrë

0:10:22.228,0:10:24.518
lindin në një grup të veçantë spitalesh,

0:10:24.542,0:10:28.320
ku më pak se 1/5 e grave të bardha[br]lindin në të njëjtat spitale.

0:10:28.850,0:10:32.908
Në New York, rreziku për një grua që të ketë[br]një komplikacion jetë-rrezikues

0:10:32.932,0:10:34.091
gjatë lindjes

0:10:34.115,0:10:37.825
mund të jetë 6 herë më i lartë [br]në një spital sesa në një tjetër.

0:10:37.849,0:10:41.919
Jo çuditërisht, gratë me ngjyrë[br]kanë më tepër gjasa të lindin

0:10:41.943,0:10:43.547
në spitale me rezultate më të [br]këqija.

0:10:43.571,0:10:45.644
Në fakt, diferencat në spitalet e lindjes

0:10:45.668,0:10:48.601
shpjegojnë afërsisht gjysmën[br]e pabarazive te gratë me ngjyrë.

0:10:49.757,0:10:52.405
Ndërkohë që ne duhet të adresojmë[br]determinantët socialë të shëndetit

0:10:52.429,0:10:56.342
nëse ne ndonjëherë do të kemi me të vërtetë[br]kujdes të paanshëm shëndetësor në vend

0:10:56.366,0:11:00.105
shumë prej tyre janë rrënjosur thellë[br]dhe do të marrin kohë për t'u zgjidhur.

0:11:00.129,0:11:03.002
Ndërkohë, ne mund të punojmë[br]me cilësinë e kujdesit.

0:11:03.373,0:11:07.384
Sigurimi i kujdesit cilësor[br]në gjithë vazhdimësinë e kujdesit

0:11:07.408,0:11:10.929
nënkupton sigurimin e aksesit të sigurt[br]dhe kontraceptivë të sigurtë

0:11:10.953,0:11:13.391
gjatë jetës ripordhuese të gruas.

0:11:13.801,0:11:18.529
Para shtatzënisë, nënkupton [br]sigurimin e kujdesit paraprak,

0:11:18.553,0:11:21.709
që të mund të menaxhojmë sëmundjet [br]kronike dhe të optimizojmë shëndetin.

0:11:22.081,0:11:26.239
Përgjatë shtatzënisë, përfshin kujdesin [br]cilësor para lindjes dhe gjatë lindjes

0:11:26.263,0:11:29.099
që të mund të nxjerrim mama dhe beba [br]të shëndetshëm.

0:11:29.123,0:11:34.449
Dhe në fund, pas shtatzënisë, përfshin[br]kujdesin postpartum dhe ndër-shtatzënor

0:11:34.473,0:11:37.810
që t'u mundësojmë mamave [br]lindjen e shëndetshme të bebave të tjerë

0:11:37.834,0:11:39.324
dhe një jetë të shëndetshme.

0:11:39.348,0:11:42.468
Dhe mund literalisht të përcaktojë[br]diferencën mes jetës dhe vdekjes,

0:11:42.492,0:11:44.455
siç bëri në rastin e Marias,

0:11:44.479,0:11:47.788
që u kontrollua në spital pasi [br]pati ngritje të presionit të gjakut

0:11:47.812,0:11:49.629
gjatë një vizite prenatale.

0:11:49.653,0:11:52.467
Maria ishte 40, dhe kjo ishte[br]shtatzënia e saj e dytë.

0:11:53.044,0:11:56.620
Gjatë shtatzënisv së saj të parë[br]që ndodhi dy vite më parë,

0:11:56.644,0:12:00.031
përsëri nuk u ndje mirë në javët e fundit[br]të shtatzënisë së saj,

0:12:00.055,0:12:02.426
dhe pati disa ngritje të[br]presionit të gjakut,

0:12:02.450,0:12:04.773
por askush nuk u pa të kushtonte [br]vëmendje.

0:12:04.797,0:12:07.264
Ata thjesht thanë "Maria ,[br]mos u shqetëso, do të jesh mirë.

0:12:07.288,0:12:09.983
Kjo është shtatzënia jote e parë.[br]Je thjesht pak nervoze."

0:12:10.007,0:12:12.443
Por gjërat nuk përfunduan mirë [br]për herën e fundit të Marias.

0:12:12.467,0:12:14.383
Ajo pati një krizë gjatë punës.

0:12:14.910,0:12:17.344
Epo, këtë herë skuadra e saj me [br]të vërtetë e dëgjoi.

0:12:17.368,0:12:19.785
Ata i bënë pyetje të zgjuara dhe ekzaminuese.

0:12:19.809,0:12:23.713
Doktori i saj e këshilloi për [br]shenjat dhe simptomat e pre-eklampsisë

0:12:23.737,0:12:25.973
dhe i shpjegoi se nëse ajo nuk [br]po ndjehej mirë,

0:12:25.997,0:12:27.721
ajo kishte nevojë të shkonte dhe të[br]kontrollohej.

0:12:28.065,0:12:30.055
Dhe herën e fundit , Maria erdhi,

0:12:30.079,0:12:32.695
dhe doktori i saj e dërgoi menjëherë në[br]spital.

0:12:33.418,0:12:37.355
Në spital, doktori i saj urdhëroi teste[br]urgjente laboratorike.

0:12:37.379,0:12:39.816
Ata e lidhën me disa monitorë

0:12:39.840,0:12:42.134
dhe i kushtuan vëmendje të veçantë[br]presionit të lartë të gjakut,

0:12:42.158,0:12:43.800
gjurmimit të rrahjeve të zemrës së fetusit

0:12:43.824,0:12:47.014
dhe i dhane mjekin intravenoz për të[br]parandaluar ndonjë krizë.

0:12:47.038,0:12:51.020
Dhe kur presioni i gjakut të Marias u rrit[br]aq shumë saqë kishte rrezik për goditje në zemër,

0:12:51.044,0:12:53.601
doktorët dhe infermieret e saj [br]u hodhën në veprim.

0:12:53.625,0:12:55.795
Ata përsëritën presionin e saj të gjakut[br]në 15 minuta

0:12:55.819,0:12:57.979
dhe deklaruan një emergjencë hipertensive.

0:12:58.003,0:13:02.198
Ata i dhanë mjekimin e duhur intravenoz[br]sipas protokollit korrekt më të fundit.

0:13:02.222,0:13:05.180
Ata punuan pa probleme së bashku [br]si një grup i koordinuar

0:13:05.204,0:13:07.685
dhe në mënyrë të suksseshme e ulën [br]presionin e saj të gjakut.

0:13:09.246,0:13:12.976
Si rezultat, ajo që mund të rezultonte në një tragjedi[br]u shndërrua në histori suksesi.

0:13:13.000,0:13:15.238
Simptomat e rrezikshme të Marias [br]u kontrolluan,

0:13:15.262,0:13:17.847
dhe ajo lindi një vajzë të shëndetshme.

0:13:18.489,0:13:21.020
Dhe para se Maria të dilte nga spitali,

0:13:21.044,0:13:24.941
doktori e këshilloi atë përsëri për simptomat[br]dhe shenjat e pre-eklampsisë,

0:13:24.965,0:13:27.629
dhe rëndësisë së të paturit [br]nën kontroll të presionit të gjakut,

0:13:27.653,0:13:29.848
veçanërisht në javën e parë pas lindjes

0:13:29.872,0:13:34.189
dhe i dha asaj edukimin për shëndetin [br]postpartum dhe se çfarë duhet të priste.

0:13:34.213,0:13:36.290
Dhe në javët dhe muajt që pasuan,

0:13:36.314,0:13:39.102
natyrshëm,Maria pati vizita të mëtejshme[br]me mjekun pediatër

0:13:39.126,0:13:41.355
për të kontrolluar shëndetin e fëmijës.

0:13:41.379,0:13:42.689
Por, po aq e rëndësishme,

0:13:42.713,0:13:45.385
ajo pati vizita pasuese me mjekun obstetër [br]dhe gjinekologun[br]

0:13:45.409,0:13:47.830
për të kontrolluar shëndetin e saj,[br]presionin e saj të gjakut,

0:13:47.854,0:13:50.858
dhe kujdesin dhe shqetësimet e saj [br]si një mama e re.

0:13:50.882,0:13:54.721
Kjo është ajo se si kujdesi cilësor duket[br]përgjatë kudjesit të vazhdueshëm,

0:13:54.745,0:13:56.647
dhe se si duhet të duket.

0:13:56.671,0:13:59.249
Nëse çdo grua shtatzënë në çdo komunitet

0:13:59.273,0:14:02.449
do merrte këtë lloj kujdesi cilësor

0:14:02.473,0:14:06.099
dhe do lindte me facilitetet që përdorin[br]praktika standarte kujdesi,

0:14:06.123,0:14:10.325
shkalla e vdekshmërisë dhe sëmundshmërisë [br]së rëndë maternale do të binte menjëherë.

0:14:10.349,0:14:13.913
Rankimi ynë ndërkombëtar nuk do [br]të ishte kaq turpërues për ne.

0:14:13.937,0:14:18.756
Por, e vërteta është se, ne kemi pasur [br]dekada të niveleve papranueshmërisht të larta[br]

0:14:18.780,0:14:23.526
të vdekjeve dhe komplikacioneve jetë-kërcënuese[br]maternale gjatë lindjeve

0:14:23.550,0:14:28.668
dhe dekada të pasojave shkatërruese për [br]mamat, bebat dhe familjet,

0:14:28.692,0:14:30.834
dhe nuk kemi lëvizur për të vepruar.

0:14:31.336,0:14:35.174
Vëmendja së fundmi e medias në performancën [br]tonë të vakët në vdekshmërinë maternale

0:14:35.198,0:14:37.532
ka ndihmuar publikun të kuptojë:

0:14:37.556,0:14:40.557
kujdesi shëndetësor cilësor maternal[br]është i ofrueshëm brenda mundësive.

0:14:40.581,0:14:41.786
Pyetja është:

0:14:41.810,0:14:47.018
A jemi ne si shoqëri gati të vlerësojmë gratë[br]shtatzëna nga çdo komunitet?

0:14:47.042,0:14:51.713
Sa për pjesën time, jam duke bërë gjithçka [br]mundem për t'u siguruar që po, ne jemi,

0:14:51.737,0:14:54.829
ne kemi mjetet dhe bazën evidenciale gati

0:14:54.853,0:14:56.216
për të ecur përpara.

0:14:57.001,0:14:58.183
Faleminderit!

0:14:58.207,0:15:03.206
(Duartrokitje)