1
00:00:01,000 --> 00:00:11,000
संगीत

2
00:00:43,000 --> 00:00:46,000
संस्कृत

3
00:00:50,000 --> 00:00:52,000
हे आहे मातृदेवतेचे स्तवन,

4
00:00:52,000 --> 00:00:55,000
जे भारतात बहुतेक बाल वयात शिकतात.

5
00:00:58,000 --> 00:01:00,000
मी चार वर्षाची असताना शिकले

6
00:01:00,000 --> 00:01:03,000
आईच्या मांडीवर बसून.

7
00:01:05,000 --> 00:01:08,000
त्या वर्षी तिने मला नृत्याशी ओळख करून दिली .

8
00:01:08,000 --> 00:01:10,000
आणि मग सुरु झाला

9
00:01:10,000 --> 00:01:13,000
माझ्या शास्त्रीय संगीताचा प्रवास.

10
00:01:13,000 --> 00:01:16,000
त्यानंतर आता चार दशके झाली

11
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
मी नृत्यातील उत्तम शिक्षण घेतले,

12
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
सर्व जगभर नृत्याचे कार्यक्रम केले,

13
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
लहानांना आणि वृद्धांना एकसारखे शिकवले,

14
00:01:24,000 --> 00:01:26,000
नवनिर्मिती केली, (प्रसार कार्यात) सहभागी झाले,

15
00:01:26,000 --> 00:01:28,000
नृत्य दिग्दर्शन केले.

16
00:01:28,000 --> 00:01:30,000
आणि एक मूल्यवान वस्त्र विणले

17
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
कलाकौशल्याचे, (मिळवलेल्या) उपलाब्ध्यांचे आणि बक्षिसांचे.

18
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
कर्तृत्वाचे शिखर गाठले २००७ साली,

19
00:01:37,000 --> 00:01:39,000
जेह्वा या देशातील सर्वोत्तम चवथा नागरी

20
00:01:39,000 --> 00:01:41,000
सन्मान मिळाला —पद्मश्री,

21
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
.माझ्या कलाक्षेत्रातील योगदानाबद्दल.

22
00:01:43,000 --> 00:01:46,000
टाळ्या

23
00:01:47,000 --> 00:01:50,000
पण माझी बिलकुल तयारी नव्हती

24
00:01:50,000 --> 00:01:53,000
जे मला ऐकावे लागले

25
00:01:53,000 --> 00:01:56,000
एक जुलै २००८ या दिवशी त्याची

26
00:01:56,000 --> 00:01:59,000
’‘कार्सिनोमा" हा शब्द मी ऐकला.

27
00:01:59,000 --> 00:02:02,000
होय , स्तनांचा कर्करोग.

28
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
मी अवाक होवून डॉक्टरच्या ऑफिस मध्ये बसले असताना,

29
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
मी दुसरे शब्द ऐकले,

30
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
‘कॅन्सर ’ , ‘स्टेज ’, ‘ग्रेड'.

31
00:02:12,000 --> 00:02:14,000
तोपर्यंत कॅन्सर ही कुंडलीतली

32
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
माझ्या एका मित्राची रास होती,

33
00:02:16,000 --> 00:02:19,000
स्टेज म्हणजे माझा रंगमंच होता,

34
00:02:19,000 --> 00:02:22,000
आणि ग्रेड म्हणजे मला शाळेत मिळालेली श्रेणी होती.

35
00:02:24,000 --> 00:02:26,000
त्या दिवशी, मला कळले

36
00:02:26,000 --> 00:02:29,000
माझ्याजवळ एक नको असलेला, आगंतुक होता,

37
00:02:29,000 --> 00:02:32,000
आयुष्यातील नवा जोडीदार.

38
00:02:32,000 --> 00:02:34,000
एक नर्तिका असल्याने,

39
00:02:34,000 --> 00:02:37,000
मला नउ रस किंवा नवरस माहीत होते:

40
00:02:37,000 --> 00:02:39,000
राग , शौर्य,

41
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
घृणा , हास्य

42
00:02:41,000 --> 00:02:43,000
आणि भय .

43
00:02:43,000 --> 00:02:45,000
मला वाटत असे कि मला भय माहित आहे

44
00:02:45,000 --> 00:02:48,000
त्या दिवशी, मला भय काय आहे ते कळले.

45
00:02:49,000 --> 00:02:52,000
त्या सगळ्याच्या उग्र स्वरूपाने ग्रासले

46
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
आणि संपूर्ण ताबा गमावल्याचे जाणवले.

47
00:02:54,000 --> 00:02:56,000
मी खूप अश्रू ढाळले

48
00:02:56,000 --> 00:02:59,000
आणि प्रिय नवऱ्याला जयंतला विचारले.

49
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
मी म्हणाले, "ही (माझ्या) वाटचालीची अखेर आहे का?

50
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
हा माझ्या नृत्यकलेचा शेवट आहे का?"

51
00:03:05,000 --> 00:03:08,000
खंबीर आणि विश्वासयुक्त असा तो,

52
00:03:08,000 --> 00:03:11,000
म्हणाला “ नाही, हा तर केवळ एक खंड आहे,

53
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
उपचार चालू असतानाचा मधला एक खंड,

54
00:03:13,000 --> 00:03:16,000
आणि तुला जे उत्तम करायचे आहे ते तू परत करू लागशील."

55
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
तेंव्हा मला उमगले

56
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
कि माझा जीवनावर पूर्ण ताबा आहे वाटत होते तरी,

57
00:03:22,000 --> 00:03:25,000
माझा फक्त तीन गोष्टीवर ताबा आहे:

58
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
माझे विचार , माझे मन ---

59
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
या विचारांनी निर्माण केलेल्या प्रतिमा (धारणा) ---

60
00:03:30,000 --> 00:03:33,000
आणि त्यातून झालेली कृति.

61
00:03:33,000 --> 00:03:35,000
तर इथे मी लोळण घेत होते

62
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
भावनेच्या कल्लोळात

63
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
आणि दुखात आणि विमनस्क मनस्थितीत,

64
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
परिस्थितीच्या प्रचंड विळख्यात,

65
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
जिथे स्वास्थ्य, आरोग्य आणि समाधान मिळेल तिथे जाण्याची वाट बघत होते.

66
00:03:46,000 --> 00:03:48,000
मला इथून जायचे होते

67
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
जिथे मला जावेसे वाटत होते,

68
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
त्यासाठी मला काहीतरी हवे होते.

69
00:03:53,000 --> 00:03:56,000
मला असे काहीतरी हवे होते जे मला या सर्वातून बाहेर काढेल.

70
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
म्हणून मी माझे अश्रू पुसले,

71
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
आणि सर्व जगाला जाहीरपणे सांगितले ....

72
00:04:01,000 --> 00:04:04,000
मी म्हणाले ”कर्करोग हे माझ्या आयुष्यातील फक्त एक पान आहे,

73
00:04:04,000 --> 00:04:07,000
आणि मी ह्या पानाचा माझ्या उरलेल्या जीवनावर प्रभाव पडू देणार नाही."

74
00:04:08,000 --> 00:04:10,000
मी असेही जगाला सांगितले

75
00:04:10,000 --> 00:04:12,000
कि मी त्यावर मात करेन,

76
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
पण कर्करोगाला माझ्यावर वरचढ होवू देणार नाही.

77
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
पण मला इथून निघून

78
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
मला जिथे पोहोचायचे होते,

79
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
त्यासाठी मला काही तरी हवे होते.

80
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
मला हवा होता एक धीर देणारा, एक प्रतिरूप,

81
00:04:22,000 --> 00:04:24,000
एक आधार

82
00:04:24,000 --> 00:04:26,000
ही प्रक्रिया धीराने पुढे नेण्यासाठी,

83
00:04:26,000 --> 00:04:29,000
ज्यामुळे मी तिथून पुढे जाऊ शकेन.

84
00:04:29,000 --> 00:04:32,000
आणि मला समजले कि माझ्या नृत्यात,

85
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
माझ्या नृत्यात, माझी शक्ती , माझी उर्जा , माझी उत्कट आवड,

86
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
माझा जगण्याचा श्वास आहे .

87
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
पण ते सोपे नव्हते .

88
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
विश्वास ठेवा, ते नक्कीच सोपे नव्हते.

89
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
तुम्ही आनंदी कसे राहू शकता

90
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
जेंव्हा तुम्ही सौन्दर्याकडून

91
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
तीन दिवसात केशरहित होता ?

92
00:04:50,000 --> 00:04:53,000
तुम्ही निराश व्हायला नको का

93
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
जेव्हा, शरीर केमोथेरपीच्या उपचाराने उध्वस्त झाले,

94
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
केवळ एक जिना चढणे शिक्षा वाटले,

95
00:04:59,000 --> 00:05:02,000
ते सुद्धा माझ्यासारखीला, जी तीन तास (सतत) नृत्य करू शकत होती?

96
00:05:04,000 --> 00:05:06,000
तुम्ही आधीन कसे नाही होणार

97
00:05:06,000 --> 00:05:09,000
निराशा व दुर्दशा यामुळे ?

98
00:05:09,000 --> 00:05:12,000
मी काय तर मुटकुळे करून बसायचे आणि मुसमुसायचे.

99
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
पण मी स्वताला सांगात राहिले कि रडणे आणि भीती

100
00:05:14,000 --> 00:05:17,000
हे पर्याय आपल्याला उपलब्ध नाहीत .

101
00:05:17,000 --> 00:05:20,000
म्हणून मी रोज फरफटत माझ्या नृत्य शाळेत जायची

102
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
शरीर , मन आणि आत्मा घेवून माझ्या नृत्यशाळेत,

103
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
आणि शिकायची जे पूर्वी मी शिकले होते

104
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
चार वर्षाची असताना, ते सगळे परत,

105
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
सराव केला , उजळणी केली, पुन्हा जोडणी केली

106
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
हे तीव्र वेदना देणारे होते, पण मी ते केले.

107
00:05:33,000 --> 00:05:35,000
अवघड .

108
00:05:36,000 --> 00:05:39,000
मी लक्ष केंद्रित केले माझ्या मुद्रांवर,

109
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
नृत्यातील प्रतिमांवर,

110
00:05:41,000 --> 00:05:43,000
त्यातील काव्यावर आणि रूपकावर

111
00:05:43,000 --> 00:05:45,000
आणि नृत्यातीलच तत्वज्ञानावर.

112
00:05:45,000 --> 00:05:47,000
आणि हळू हळू, मी बाहेर पडले

113
00:05:47,000 --> 00:05:50,000
त्या दुखी मनस्थितीतून.

114
00:05:51,000 --> 00:05:53,000
पण मला आणखी काही (तरी) वेगळे हवे होते.

115
00:05:53,000 --> 00:05:56,000
मला काहीतरी हवे होते तो पुढचा टप्पा गाठण्यासाठी

116
00:05:56,000 --> 00:05:58,000
आणि मला ते मिळाले त्या रूपकातून

117
00:05:58,000 --> 00:06:01,000
जे मला शिकवले होते, माझ्या आईने, मी चार वर्षाची असताना

118
00:06:01,000 --> 00:06:04,000
ते रूपक होते महिषासुर मर्दिनी,

119
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
दुर्गेचे .

120
00:06:06,000 --> 00:06:09,000
दुर्गा , देवांची जननी, एक निर्भय (देवी),

121
00:06:09,000 --> 00:06:12,000
सर्व हिंदू देवतांनी निर्माण केलेली.

122
00:06:12,000 --> 00:06:15,000
दुर्गा, तेजस्वी, सजलेली, सुंदर,

123
00:06:16,000 --> 00:06:18,000
तिचे १८ हात

124
00:06:18,000 --> 00:06:20,000
युद्धास सज्ज,

125
00:06:20,000 --> 00:06:23,000
जशी ती तिच्या सिंहावर आरूढ झाली

126
00:06:23,000 --> 00:06:26,000
युद्धभूमीवर महिषासुराचा वध करण्यासाठी.

127
00:06:27,000 --> 00:06:29,000
दुर्गा, जे संक्षिप्त (रूप आहे)

128
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
सर्जनशील स्त्रीउर्जेचे,

129
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
किंवा (स्त्री)शक्तीचे.

130
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
दुर्गा, जी एक निर्भय (आहे).

131
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
मी अशा त्या दुर्गेचे रूप साकारले

132
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
आणि तिचे प्रत्येक गुणविशेष , प्रत्येक बारकावे,

133
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
माझ्या स्वतःत अंगिकारले.

134
00:06:41,000 --> 00:06:44,000
तिच्या पौराणिक प्रतिमांनी ताकदवान झाले

135
00:06:44,000 --> 00:06:47,000
आणि माझ्या प्रशिक्षणाच्या उत्कटतेने,

136
00:06:47,000 --> 00:06:50,000
मी प्रकाश किरणांसारखे तीक्ष्ण (लक्ष) माझ्या नृत्यात केंद्रित केले.

137
00:06:50,000 --> 00:06:52,000
प्रकाश किरणांसारखे तीक्ष्ण लक्ष केंद्रित केले, इतक्या मर्यादेपर्यंत कि

138
00:06:52,000 --> 00:06:55,000
मी शस्त्रक्रियेनंतर काही आठवड्यातच नाचले.

139
00:06:55,000 --> 00:06:58,000
केमो आणि रेडियेशनचे चक्र चालू असताना मी नाचले,

140
00:06:58,000 --> 00:07:01,000
माझ्या कर्करोगावरील वैद्यांना बऱ्यापैकी निराश करीत.

141
00:07:01,000 --> 00:07:03,000
मी नाचले, केमो आणि रेडियेशनच्या (दोन) आवर्तनादरम्यान

142
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
आणि त्यांच्यामागे भुणभुण लावली ते जुळवण्यासाठी

143
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
माझ्या नृत्य प्रयोगाच्या वेळापत्रकात .

144
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
काय केले होते मी

145
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
मी कर्करोगाच्या छायेतून बाहेर पडले

146
00:07:14,000 --> 00:07:17,000
आणि माझ्या नृत्यामध्ये सूर मिळवला.

147
00:07:18,000 --> 00:07:21,000
होय . कर्करोग हे माझ्या जीवनातील फक्त एक पान होते.

148
00:07:23,000 --> 00:07:25,000
माझी कथा

149
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
ही कथा आहे प्रतिकूल परिस्थितीवर मात करणारी,

150
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
अडथळे आणि आव्हाने

151
00:07:29,000 --> 00:07:31,000
जे (प्रसंग) जीवन तुमच्यावर उधळतात.

152
00:07:31,000 --> 00:07:34,000
माझी कथा आहे विचारांच्या शक्तीची.

153
00:07:34,000 --> 00:07:37,000
माझी कथा आहे निवडीच्या शक्तीची.

154
00:07:37,000 --> 00:07:39,000
ती आहे लक्ष केंद्रित करण्याऱ्या शक्तीची.

155
00:07:39,000 --> 00:07:42,000
ती (अशी) शक्ती आहे (जी) आपल्याला

156
00:07:42,000 --> 00:07:45,000
अश्या (गोष्टी) कडे लक्ष केंद्रित करवते, जी तुम्हाला सजीव करते,

157
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
इतकी हेलावते,

158
00:07:47,000 --> 00:07:50,000
कि कर्करोगासारखे देखील काहीही नगण्य वाटते.

159
00:07:50,000 --> 00:07:52,000
माझी कथा आहे रूपकाच्या शक्तीची.

160
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
ती आहे एका प्रतिमेच्या शक्तीची.

161
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
माझी कथा आहे दुर्गेची,

162
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
दुर्गा, एक निर्भय.

163
00:07:59,000 --> 00:08:01,000
तिला सिंहनंदिनी असेही म्हणतात,

164
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
जी सिंहावर आरूढ झाली होती,

165
00:08:05,000 --> 00:08:07,000
जशी मी आरूढ होते,

166
00:08:07,000 --> 00:08:09,000
मी जशी आरूढ होते - माझ्या अंतर्बलावर,

167
00:08:09,000 --> 00:08:11,000
माझ्या स्वत:मधील प्रतिकारशक्तीवर,

168
00:08:11,000 --> 00:08:14,000
मी शस्त्रधारी आहे जशी औषधांमुळे शक्य झाली असती

169
00:08:14,000 --> 00:08:16,000
आणि सततच्या उपचारांनी (शक्य झाली असती),

170
00:08:16,000 --> 00:08:18,000
मी जेव्हा कर्करोगाच्या रणांगणावर स्वार होते,

171
00:08:18,000 --> 00:08:21,000
माझ्या अनियंत्रित पेशींना शिस्त लावते,

172
00:08:23,000 --> 00:08:26,000
माझी ओळख कर्करोगातून वाचलेली अशी होण्यापेक्षा,

173
00:08:26,000 --> 00:08:28,000
कर्करोग जिंकलेली अशी व्हावी असे वाटते.

174
00:08:28,000 --> 00:08:30,000
मी आता तुमच्यापुढे त्या कामातील एक तुकडा सादर करते

175
00:08:30,000 --> 00:08:33,000
"सिंहनंदिनी."

176
00:08:33,000 --> 00:08:36,000
(टाळ्या )

177
00:08:36,000 --> 00:08:45,000
संगीत

178
00:15:09,000 --> 00:15:44,000
(टाळ्या )