Goedemiddag.
Fijn om weer een TED Talk te doen.
Ik ga het vandaag hebben over jullie.
En ik hoop een idee met jullie te delen
dat een enorme invloed
in mijn leven heeft gehad
en dat misschien
hetzelfde voor jullie kan doen.
Ik heb feitelijk heel mijn leven
mensen bestudeerd.
Als kind was ik de jongste van vier,
dus heb ik mijn broers en zussen
uitgebreid kunnen bekijken.
Ik zag in wat voor problemen
ze zichzelf brachten
en kon bedenken
hoe ik dat zelf kon voorkomen.
Ik mocht ook nog eens
voor dokter gaan studeren
en zoals sommigen zullen weten,
is de medische opleiding
een geweldig voorrecht.
Je krijgt namelijk persoonlijk te maken
met het menselijk lijden,
dagelijks en op ieder niveau.
Mensen zijn in mijn bijzijn gestorven
en dat is een aangrijpend gebeuren.
Ik was er ook bij
toen er nieuw leven begon;
ik hielp bij de bevalling
van drie van mijn vier jongens,
waarvan er een hier is ...
Dag, zoon.
(Gelach)
(Uit het publiek) Hoi, Pa!
De medische opleiding,
een geweldige ervaring.
Ik werd onderzoeker,
in het begin immunoloog,
en bestudeerde tot in het kleinste detail
hoe onze witte bloedlichaampjes
door onze bloedvaten rollen
en met hele slimme adhesiemoleculen
plakken en als het ware
tussen de endotheelcellen uitknijpen
om infectie te bevechten.
En recentelijk als neuroloog,
dus echt tot op nano-niveau.
Maar ook op een veel grotere schaal.
Ik heb mogen werken met CEO's
en leiders over de hele wereld
van sommige grote bedrijven
en multi-nationals
om te kijken naar de sociale dynamiek
en de netwerken die bestaan
en bepalen of een bedrijf
het zal redden of niet.
Zoals je al hoorde,
heb ik gewerkt met grote atleten
en ze aan gouden medailles geholpen.
Ik heb veel gelezen, veel geleerd.
En al die tijd bleef één vraag
me maar achtervolgen,
een die echt aan me knaagde.
En die vraag was:
als je jezelf, je kinderen
of wie dan ook één ding kon leren,
wat zou dat zijn?
Wat zou dat ene ding zijn?
Het mag maar één ding zijn,
van al die dingen die je hebt geleerd,
en dat ding wil ik vandaag
met jullie delen.
En wat is het?
Ik kan je zeggen,
het is niet: "Eet een appel."
Daar ga ik het over hebben,
maar eerst wil ik terug naar jouw verhaal.
Misschien weet je het niet meer,
maar er is een tijd geweest
dat je nog niet wist dat je bestond.
Voor sommigen was dat waarschijnlijk
vrijdagavond, na een stel borrels.
(Gelach)
Maar als we opgroeien,
is er een moment in ons leven -
een prachtig moment
als je het ziet gebeuren -
rond het eerste levensjaar -
misschien iets vroeger of later,
maar ongeveer als we één zijn -
waarop een kind erachter komt
dat het bestaat als fysieke entiteit.
Als ze in de spiegel kijken
en zoiets hebben van:
"Hé, dat ben ik!"
Ze bewegen hun hand en die hand beweegt
en ze beseffen dat zij dat zijn.
Noem het maar een fysiek bewustzijn.
Maar ze hebben nog geen besef
van een emotioneel zelf,
waardoor je die peuterpubertijd krijgt.
Als een tweejarige dus honger heeft
dan heeft de wereld honger
en waarom eten we niet?
Daarom heeft een tweejarige
dat hele intense egocentrische.
Ze gaan dan ook de macht uitdagen.
In de supermarkt is het van:
"Mam, mam, dat, dat, ik , ik,
honger, honger, ik, ik, honger",
en ze worden dan heel irritant.
En je ziet dan ook dat moment
waarop ze zich realiseren
dat ze niet alleen fysiek
los staan van jou,
maar dat hun emoties
ook niet de jouwe zijn.
Misschien ken je dat,
een kind in het pad in de supermarkt,
bloeddoorlopen ogen,
schreeuwend en tierend
omdat ze niet krijgen wat ze willen
en die jou dan volstrekt
verbijsterd aankijken,
zo van: "Waarom huil jij niet?"
"We hebben honger;
we willen die chocolaatjes."
(Gelach)
Die verbijstering in die ogen
en dat staren in ongeloof.
Dat is het begin van het bewustzijn
van het emotionele zelf,
los van de ouder of verzorger.
Dat is dus alweer een stapje hoger,
maar pas als ze drie tot zes jaar zijn,
komen ze tot een 'conceptueel zelf'
en dat komt voor een deel
door een gevoel van identiteit.
Het is wat je bewustzijn noemt,
ze worden zich bewust van zichzelf -
dat ze niet alleen fysiek
en emotioneel op zich staan,
maar dat ze een identiteit hebben.
Dat bloeit op tussen de drie en zes jaar.
Iets wat hoort bij dat opkomen
van het conceptuele zelf, is taal.
Dus taal is eigenlijk een concept,
het is geluid dat iets betekent.
Dus dat conceptuele zelf steekt de kop op
en we beginnen onze wereld te labelen -
zoals kat, hond, knuppel, bal,
raam, vloer, enzovoort.
We beginnen de wereld te snappen
en onze weg te vinden.
Kinderen tussen de drie en zes jaar
leren iedere dag
ongeveer zes nieuwe woorden.
Hun taal groeit als kool.
Maar pas vanaf het vierde niveau,
het zogenaamde concrete bewustzijn,
beginnen ze te leren welke regels
er gelden voor de concepten.
Dan wordt duidelijk waarom een hond
een hond is en een kat een kat,
een moeder een moeder
en een vader een vader?
Wat bepaalt dat?
En daar tussen de drie en zes jaar
begint het leuk te worden.
Als je spreekt met een zevenjarige
wordt het leuk
om tegen de regels in te gaan -
zo van: "Kijk eens, die kat blaft."
Nee!
Katten miauwen! Die blaffen niet.
En ze lachen omdat je
de regels overtreedt.
En die regels worden hen duidelijker
in de fase van zes tot negen jaar.
En daar blijven de meeste mensen
hangen ...
(Gelach)
De meeste mensen
die je ontmoet - 20, 30, 40 -
van binnen: negen!
(Gelach)
Ik zie het ook in bedrijven:
ze smijten met speelgoed
als kleine kinderen.
Voortdurend.
Ze doen een poging,
meestal in de vroege pubertijd,
om over dat concrete zelf,
over die regels heen te komen,
daarom zie je dat tienerconflict ook.
Je ziet het en ouders
proberen het te onderdrukken,
alsof het niet hoort.
Het is een groeistadium!
Je moet dat niet onderdrukken:
ze testen de regels.
Dus krijg je die strijd:
ik moet om tien uur thuiskomen,
maar ik wil tot 11 uur wegblijven.
Ik mag niet liegen, maar je liegt zelf.
En je krijgt ruzie.
Dat zijn de turbulente tienerjaren.
Wie de strijd ook wint -
moeder, vader of het kind -
dat rommelt zo een paar jaar door.
Uiteindelijk, los van wie dat wint,
gaan ze het huis uit - hoop je.
(Gelach)
(Applaus)
Ze gaan!
Maar dan begint een veel grotere 'ouder',
de maatschappij, zijn regels op te leggen.
Dus veel mensen vallen terug
in die concrete staat,
waar ze zich weer laten leiden
door een stel regels,
waar we geloven dat we
een diploma nodig hebben
en een baan en een relatie,
een auto, een huis,
dat we al die dingen moeten hebben
om een goede burger te zijn.
Dus volgen we de regels.
We gaan bij een bedrijf werken
en we beginnen carrière te maken -
volgens de regels.
Dus een hoop mensen
vallen terug in dat concrete,
hun leven wordt stereotiep.
Mensen praten ook zo:
"Zo doen we dat hier niet.
Jij wordt de CEO en ik de CFO.
Zo doen we dat hier."
Het zijn regels die we allemaal volgen
en dat doen we vaak heel onbewust.
Vaak gebeurt dat
voor de rest van je leven;
je weet niet eens dat je de regels volgt.
Regels die je trouwens
niet volgt uit eigen beweging,
ze zijn je opgelegd
door je ouders en de maatschappij.
Het gebeurt heel onbewust.
Als je geluk hebt, kom je in een crisis.
Op een gegeven moment
gebeurt er iets verschrikkelijks
en je gaat twijfelen aan de regels.
Bij de meesten gebeurt dit nooit --
of het brengt ze niet aan het twijfelen.
Misschien verlies je een geliefde,
er gaat een relatie stuk
of er gebeurt iets vreselijks,
en dan meestal op middelbare leeftijd.
Je komt dan in
wat we noemen 'de zincrisis'.
Het begint je te dagen
dat er iets niet klopt
aan het plaatje van je leven.
Ik heb me aan de regels gehouden
maar het werkt niet.
Ik dacht dat als ik een goed burger was,
met een goede baan, een goed huis,
belasting betaalde en zo,
dat ik voor altijd gelukkig zou zijn.
En dat ben ik niet.
Dat is de zincrisis en dat doet echt pijn.
In religieuze context
heet dat het vagevuur.
Het is namelijk echt een hel op aarde.
Dat heeft vaak een heel
vervelend effect op mensen,
ze worden onvriendelijk
en negatief en zo;
feitelijk gewoon van de pijn.
Die pijn kun je
op twee manieren aanpakken.
De eerste -- populair bij studenten --
verdoven.
(Gelach)
Want als ik die zinvraag kan wegmoffelen,
die existentiële vraag --
als ik dronken ben op vrijdagavond --
dan hoef ik me niet af te vragen
wat dit allemaal voor zin heeft.
De vraag drijft gewoon voorbij.
Sommige mensen passen dit iedere dag toe,
sommigen ieder weekend, verdoofd,
door de drank of door drugs.
Maar het probleem is
dat als de kater over is
de vraag weer terugkomt; hij is er nog.
Je weet het antwoord niet.
Als je slim bent, zie je in
dat verdoving niet werkt.
Dan kom je bij aanpak twee: afleiding.
Daar zijn een hoop soorten van.
Het kan zijn dat je gewoon
een sportkonijn wordt.
Beetje gewichtheffen.
Want de spierpijn
leidt de aandacht af van de vraag.
Dus ik word zo'n maniak
die steeds in de sportschool zit,
voor de kick van de endorfine en zo.
Maar je komt er achter
dat zodra je de sportschool verlaat,
die vraag er nog steeds is.
Dus de sportschool werkt ook niet.
Dus grijp je misschien
naar een populaire strategie:
seks ...
Toch?
Want als ik bezig ben met de geslachtsdaad
hoef ik niet aan die vraag te denken;
daar heb ik het dan te druk voor.
(Gelach)
Maar misschien heb je gemerkt
dat als je daar klaar mee bent
die stomme vraag er nog steeds is.
Dus gaan sommigen steeds gekker doen:
seks met twee mensen,
(Gelach)
dan met een hele groep --
alles om maar weg te blijven
bij die verdomde vraag:
de zin van hun leven.
Dus als seks niet helpt --
wat het uiteindelijk niet doet --
grijp je naar materialisme: schoenen!
Ik ga een paar schoenen kopen.
Of een auto, een huis, een jacht.
We worden materialistisch
of sommigen worden workaholic --
verslaafd aan hun werk.
Want als ik maar hard werk,
altijd maar bezig ben,
hoef ik niet aan die vraag te denken.
Maar het probleem wordt niet opgelost.
Want we geloven ten onrechte
dat het probleem daarbuiten is,
dat de oplossing daarbuiten is,
maar in feite zit die vanbinnen.
Je kunt dat innerlijke gevoel
van leegte, of onrust,
niet oplossen met iets van buiten jezelf.
Stop dus met naar buiten kijken,
je moet naar binnen kijken,
en met name naar je eigen
emotionele leven.
De meeste mensen leven hun leven
zonder acht te slaan op hun emoties,
met name wij mannen, toch?
Als iemand het woord maar noemt,
maken wij ons uit de voeten!
Emoties is gewoon energie in beweging,
complexe biologische signalen:
ze kunnen bestaan
uit een verhoogde hartslag,
zweethanden, verkrampte spieren,
of wat er biologisch ook aan de hand is.
Het zijn stereotiepe energiepatronen --
energie in beweging: e-moties.
We hebben ze allemaal,
iedere seconde van iedere dag,
zelfs wij mannen.
Gevoelens zijn wat anders.
Gevoelens is ons bewustzijn
van die energie.
Die energie is er dus altijd,
maar we merken ze niet altijd op
en daar zit het probleem --
we hebben niet geleerd
ons emotionele leven te begrijpen.
Dus we gaan door het leven
in de overtuiging
dat hoe we ons voelen
wordt bepaald door anderen.
We zeggen dat ook:
"Jij irriteert me",
"Jij maakt me ongelukkig",
"Dat komt allemaal door jou",
en we wijzen naar een ander,
in de overtuiging dat zij
de oorzaak zijn van ons onbehagen.
Ik kan je vertellen:
niemand doet jou dat aan.
Niemand geeft jou die gevoelens.
Wat denk je nou dat er gebeurt
wanneer je je opwindt over iemand anders?
Hebben ze je een
frustratie-injectie gegeven?
Frustratiechemicaliën?
Veroorzaakten ze
de elektrische frustratiesignalen,
de drukgolven, de geluidsgolven?
Nee. Dat deed je zelf.
Dat is je eigen reactie
op hun slechte gedrag.
Als je kunt accepteren dat jij dat doet --
niet zij, maar jij zelf --
bevrijdt die simpele waarheid
je uit de slachtofferrol
en word je baas van je eigen emoties.
En dat is de belangrijkste stap
die je ooit in je leven zult nemen.
Om de weg daarheen te kunnen vinden,
zul je eerst je huidige locatie
in het universum van emoties moeten weten.
Als ik je vijf minuten zou geven
om je huidige emoties op te schrijven,
zou je een lijstje hebben.
Als we dan zouden zeggen,
steek je hand eens op
om te zien hoeveel je er had,
is in een ruimte zoals deze
het gemiddelde tien tot twaalf.
Er zijn 34.000 emoties
die je kunt ervaren,
maar de meesten komen
nooit verder dan 10 tot 12.
Om je te helpen de weg te vinden,
zal ik de app laten zien
die we hebben gemaakt
om mensen te laten zien waar ze zijn
in het universum van emoties.
We hebben al die emoties in kaart gebracht
en deze kaart toont je de assen.
Bovenaan de as
in het universum van emoties
hebben we de energiekere, zeg maar,
en onderaan heb je de meer relaxte.
Links heb je de positievere
en rechts de meer negatieve.
We hebben hier de 20
meest voorkomende afgebeeld
en terwijl ik je dit vertel,
bevind je je ergens op dit vlak.
Je bent ergens in het universum
en ervaart een van deze planeten,
en we kunnen er nog eens 100 bij zetten,
en nog eens 200 emoties,
en nog eens duizend.
We hebben deze app gebouwd
om ze alle 34.000 te crowdsourcen
en hebben er alvast
de eerste 2.000 zelf ingezet.
Je kunt een van de 64
sterrenstelsels binnengaan
en daar eens rondkijken
om te zien waar je staat
ten opzichte van andere emoties,
want als je niet weet waar je bent,
dwaal je feitelijk maar wat.
Je krijgt dan nooit je emoties in de hand
en het is belangrijk voor je gezondheid,
je welzijn en je succes,
wat je ook doet,
of je nu sportman of zakenman,
dat je je emoties in de hand krijgt
over waar je mee bezig bent.
Als je niet weet waar je bent,
hoe kun je het dan ooit
in de hand krijgen?
Dat kan gewoon niet.
Dus het begin van je reis
is weten waar je bent.
Dit moet je daarbij helpen
en daar in de bovenhoek
zie je op ieder moment waar je je
in het universum ongeveer bevindt.
We kunnen inzoomen
op een van die 64 sterrenstelsels
en naar een specifiek zonnestelsel kijken.
Waar zullen we naar kijken? Sociaal.
Laat eens kijken.
We zoomen in op
het sterrenstelsel Sociaal
en kijken welke planeten
daar ronddraaien.
Als je je wilt verplaatsen
van Sociaal naar iets anders
en langzaam naar een andere hoek
in het universum gaat,
kun je steeds zien waar je bent.
Je kunt bijhouden waar je bent geweest
en je kunt notities achterlaten.
Je komt op de planeet, zeg, Populair.
Ik voelde me vandaag populair.
Mensen gaven me positieve signalen
en ik voelde me populair.
Je kunt vastleggen hoe
populair je je voelde, of juist niet,
en een auditspoor achterlaten,
en je kunt die informatie
dan delen met anderen.
Je kunt het delen op Facebook
of tweeten of G-mailen,
en je kunt zien wie er verder nog
in het sterrenstelsel Sociaal is,
of zelfs op de planeet Populair.
En ik kan terugvinden,
zoals dat kan met auditsporen,
waar ik ben geweest.
Dit is dan je beginpunt,
waar je begint met het feit
of je wel weet op welke
planeet je eigenlijk bent,
wat de nabije planeten zijn
en hoe je je kunt verplaatsen.
Je leert langzaam hoe je je
in dat universum kunt bewegen.
Dus eerst leer je
hoe je je weg kunt vinden
en dit is gemaakt om je te helpen
je emotionele repertoire uit te breiden.
Zodat je niet blijft hangen
in twaalf emoties,
of voor velen eigenlijk:
twee!
Ik 'baal' of 'het gaat wel',
meer smaken hebben ze niet.
Je moet dus een repertoire opbouwen
en als je dat doet, kom je erachter
dat sommige emoties
een beter tegengif zijn als andere.
Je kunt dus eens gaan rondkijken.
De tweede beweging,
als je eenmaal je weg begint te vinden,
is dat als je een constructievere
planeet hebt gevonden,
het niet gaat om goed of slecht,
maar dient die emotie jou echt?
En kom je op een constructievere planeet,
kun je daar dan ook blijven?
Daarvoor moet je echt
een apart manoeuvre uitvoeren,
je moet haar meester worden,
waar je de subjectieve emotie neemt -
het is een subjectieve
en onderbewuste ervaring,
je bent er ondergeschikt aan:
de ervaring heeft jou.
Dus als je boos bent,
als boosheid door je aderen stroomt,
als je op de planeet Boosheid bent,
dan heeft die jou.
Jij hebt die emotie niet, zij heeft jou.
Je krijgt er controle over
door haar te objectiveren.
Door te zeggen: "O, het is boosheid."
Je haalt het dus uit de subjective sfeer
en maakt er een object van.
Door het te objectiveren,
krijg je er vat op.
Als je dat kunt doen
met je positieve emoties
kun je verkassen naar
de positieve kant van het universum
en daar ook blijven.
Je hoeft dus echt niets
te voelen wat je niet wilt.
Ellende is een keuze,
je hoeft dat niet te voelen.
Maar als jij er geen vat op hebt,
wie dan wel?
Meestal is het antwoord:
iemand buiten jou.
Ik wil je dus echt aanmoedigen
om als je je leven echt wilt veranderen -
want uiteindelijk bepalen
je emoties je gezondheid,
je prestaties, je welzijn,
je gevoel van voldoening,
ze bepalen je vermogen
om effectieve beslissingen te nemen;
emoties regeren daar allemaal over,
tot aan je motivatie toe.
Als je je er niet van bewust bent
en ze niet in de hand hebt,
is het leven als een loterij.
Dus ga je hier straks weg,
stel jezelf dan deze vraag:
op welke planeet ben ik?
En op welke planeet
zou ik graag willen zijn?
En begin er aan te werken
om op die gewenste planeet te komen,
in plaats van waar het leven
je naartoe heeft geduwd.
Stel je een wereld voor waar ieder van ons
op zijn favoriete planeet zou kunnen zijn,
of rond zou toeren in het zonnestelsel
of de sterrenstelsels
die wij graag willen ervaren.
Stel je een wereld voor
waar je die aantrekkelijke persoon
aan de bar gewoon durft aan te spreken,
zonder je eerst vier glazen moed
in te moeten drinken.
Stel dat je dat gewoon
zelf in de hand had.
Stel je een wereld voor
waar je niet nerveus hoefde te zijn
voor een examen of sollicitatiegesprek,
waar je niet doodsbang zou zijn
omdat je het toneel op moest.
Stel je voor dat je kinderen
zich niet geïntimideerd zouden voelen
als ze werden gepest.
Als je je emoties in de hand hebt,
kun je je leven fundamenteel veranderen.
Dus moedig ik je echt aan
om je af te vragen
op welke planeet je nu bent
en jezelf te verplaatsen
naar dat gedeelte van het universum
waar je echt je leven
zou willen doorbrengen.
Dankjewel.
(Applaus)