1
00:00:06,947 --> 00:00:11,257
Udari groma i sevanje munja
osvetljavaju nadošlo more

2
00:00:11,257 --> 00:00:14,297
dok se brod povija pod talasima.

3
00:00:14,297 --> 00:00:19,337
Ovo nije obična oluja,
već nasilna i osvetoljubiva bura,

4
00:00:19,337 --> 00:00:24,047
i ona postavlja pozornicu
za Šekspirovu najzagonetniju dramu.

5
00:00:24,047 --> 00:00:27,097
Kako se nebo razvedrava,
pozvani smo u svet

6
00:00:27,107 --> 00:00:31,977
koji se čini prilično udaljenim od našeg,
ali je ispunjen nama bliskim brigama

7
00:00:31,977 --> 00:00:35,577
o slobodi, moći i kontroli.

8
00:00:35,577 --> 00:00:39,387
„Bura” se dešava na udaljenom ostrvu,
izloženom silama prirode,

9
00:00:39,387 --> 00:00:44,827
a kojim putem magije i moći vlada
Prospero, izgnani milanski vojvoda.

10
00:00:44,827 --> 00:00:49,557
Kada ga je izdao brat Antonio,
Prospero je proveo u izolaciji na ostrvu

11
00:00:49,557 --> 00:00:54,667
dvanaest godina sa svojom kćerkom
Mirandom i svojim voljenim knjigama.

12
00:00:54,667 --> 00:00:57,777
Za to vreme, savladao je ostrvsku magiju

13
00:00:57,777 --> 00:01:00,887
i koristi je kako bi ovladao
duhovima prirode.

14
00:01:00,887 --> 00:01:04,737
On je i vladar jedinom zemaljskom
stanovniku ostrva,

15
00:01:04,737 --> 00:01:08,167
utučenom i satanizovanom Kalibanu.

16
00:01:08,167 --> 00:01:13,617
Međutim, nakon godina spremanja osvete,
Prosperov zlotvor je konačno na vidiku.

17
00:01:13,617 --> 00:01:16,597
Uz pomoć vazdušnog duha Arijela,

18
00:01:16,597 --> 00:01:21,987
mađioničar uništava bratovljev brod
i njegove mornare izbacuje na obalu.

19
00:01:21,987 --> 00:01:25,677
Prosperovo spletkarenje se čak proteže
i na ljubavni život njegove kćerke,

20
00:01:25,677 --> 00:01:29,707
za koju je isplanirao da se zaljubi
u nasukanog princa Ferdinanda.

21
00:01:29,707 --> 00:01:32,867
A kako Prospero i Arijel
sateruju Antonija u ćošak,

22
00:01:32,867 --> 00:01:35,797
Kaliban se pridružuje
nekakvim pijanim mornarima

23
00:01:35,797 --> 00:01:39,317
koji smišljaju komičnu zaveru
da preuzmu ostrvo.

24
00:01:39,317 --> 00:01:43,097
Drama ogoljava društvo na osnovne nagone,

25
00:01:43,097 --> 00:01:48,577
gde svaka frakcija grabi moć -
bilo nad zemljom, drugim ljudima

26
00:01:48,577 --> 00:01:50,307
ili sopstvenom sudbinom.

27
00:01:50,307 --> 00:01:54,327
Međutim, Šekspir zna da je moć
meta koja je stalno u pokretu;

28
00:01:54,327 --> 00:01:57,497
i kako razotkriva
mračne prošlosti svih tih likova,

29
00:01:57,497 --> 00:02:01,937
počinjemo da se pitamo
ima li kraja ovom vrzinom kolu.

30
00:02:01,937 --> 00:02:04,447
Iako se Antonio ogrešio o Prospera,

31
00:02:04,447 --> 00:02:07,787
on je i sam naneo štetu ostrvu,

32
00:02:07,787 --> 00:02:12,147
grabeći njegova magična svojstva
i prirodne resurse za sebe.

33
00:02:12,147 --> 00:02:15,327
Naročito Kaliban prezire ovu vlast.

34
00:02:15,327 --> 00:02:17,164
Sin Sikorakse,

35
00:02:17,164 --> 00:02:19,614
veštice koja je nekada vladala ostrvom,

36
00:02:19,614 --> 00:02:22,774
u početku je pomagao
izgnanicima da se smeste.

37
00:02:22,774 --> 00:02:27,324
Međutim, kasnije je postao njihov rob
koji izgovara tirade sa besnim kajanjem:

38
00:02:27,324 --> 00:02:30,667
„Tada sam te voleo, sve ti pokazivao

39
00:02:30,667 --> 00:02:32,497
na ostrvu: i sveže izvore

40
00:02:32,497 --> 00:02:35,857
i škrape pune vode slankaste
i jalova i plodna zemljišta.

41
00:02:35,857 --> 00:02:38,267
O, proklet bio što to činih!”

42
00:02:38,267 --> 00:02:41,287
Svojim prodornim jezikom
i kuljajućim besom

43
00:02:41,287 --> 00:02:45,347
Kaliban stalno podseća
Prospera na ono što je bilo nekad:

44
00:02:45,347 --> 00:02:50,347
„Ostrvo ovo meni pripada po mojoj majci
Sikoraksi, a ti ga od mene preote.”

45
00:02:50,347 --> 00:02:52,998
Međutim, i Sikoraks
je zloupotrebljavala ostrvo

46
00:02:52,998 --> 00:02:56,248
i držala je Arijela u zarobljeništvu
dok ga nije Prospero oslobodio.

47
00:02:56,248 --> 00:03:00,898
Sada, tokom čitave drame, Arijel se nada
da će da otplati dug i zaradi slobodu,

48
00:03:00,898 --> 00:03:03,588
dok je Kaliban zarobljen
na neodređeno vreme

49
00:03:03,588 --> 00:03:07,458
ili bar dok je Prospero na vlasti.

50
00:03:07,458 --> 00:03:09,558
Iz ovih i mnogih drugih razloga,

51
00:03:09,558 --> 00:03:13,748
„Bura” je često tumačena
kao istraživanje kolonijalizma

52
00:03:13,748 --> 00:03:18,158
i moralnih dilema koje prate
susrete sa „vrlim novim svetovima”.

53
00:03:18,158 --> 00:03:21,661
Pitanja odgovornosti i pravde
lebde nad dramom:

54
00:03:21,661 --> 00:03:24,361
da li je Kaliban zakoniti gospodar zemlje?

55
00:03:24,361 --> 00:03:26,581
Da li će Arijel da odleprša u slobodu?

56
00:03:26,581 --> 00:03:29,061
I da li je Prospero svemoćni nadzornik -

57
00:03:29,061 --> 00:03:34,791
ili je na delu nekakva veća magija,
nedokučiva bilo kojem liku pojedinačno?

58
00:03:34,791 --> 00:03:35,691
Tokom drame,

59
00:03:35,691 --> 00:03:39,711
Arijel stalno podseća Prospera
na slobodu koju mu duguje.

60
00:03:39,711 --> 00:03:42,581
Međutim, ostaje pitanje
da li će osvajač ikada biti u stanju

61
00:03:42,581 --> 00:03:44,631
da olabavi svoj stisak.

62
00:03:44,631 --> 00:03:49,101
Pitanje okončanja vladavine je naročito,
snažno imajući u vidu da se za „Buru”

63
00:03:49,101 --> 00:03:52,431
veruje da je poslednja drama
koju je napisao Šekspir.

64
00:03:52,431 --> 00:03:57,271
Na razne načine, Prosperovi postupci
podsećaju na one samog velikog zabavljača,

65
00:03:57,271 --> 00:04:00,901
koji je kovao razrađene zaplete,
manevrisao onima oko sebe

66
00:04:00,901 --> 00:04:05,591
i bacao čini kako na likove,
tako i na publiku.

67
00:04:05,591 --> 00:04:09,456
Međutim, pred kraj njegove
velike izvedbe moći i kontrole,

68
00:04:09,456 --> 00:04:13,142
Prospero se poslednjim stihovima
ponizno povlači pred publikom -

69
00:04:13,142 --> 00:04:16,712
i moći koju ona ima
nad njegovim tvorevinama.

70
00:04:16,712 --> 00:04:20,872
„Uz pomoć vaših milostivih ruku,
ako mi jedra svojim blagim dahom

71
00:04:20,872 --> 00:04:26,392
ne nadimate, propašće mi naum
u tom da vama nebesa se smeše.”

72
00:04:26,392 --> 00:04:30,422
Ovo evocira Šekspirovu
sopstvenu ulogu kao velikog zabavljača

73
00:04:30,422 --> 00:04:34,622
koji se, naposletku,
predaje našem aplauzu.