1
00:00:12,760 --> 00:00:17,320
Điều gì giữ cho chúng ta được vui vẻ 
và khỏe mạnh trong suốt cả cuộc đời?

2
00:00:18,520 --> 00:00:21,016
Nếu bạn có ý định đầu tư ngay từ bây giờ

3
00:00:21,040 --> 00:00:26,080
để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình trong tương lai,
bạn sẽ dành thời gian và tâm sức ở đâu?

4
00:00:27,120 --> 00:00:34,736
Có một cuộc khảo sát tiến hành gần đây giữa
những người trẻ gen Y về mục tiêu quan trọng nhất trong đời,

5
00:00:34,760 --> 00:00:36,776
và tới hơn 80% đã trả lời rằng

6
00:00:36,800 --> 00:00:40,936
mục tiêu chủ chốt họ đặt ra là làm giàu.

7
00:00:40,960 --> 00:00:45,296
Và 50% khác trong số những người tham gia khảo sát

8
00:00:45,320 --> 00:00:47,856
nói rằng mục tiêu chính khác

9
00:00:47,880 --> 00:00:49,720
là trở nên nổi tiếng.

10
00:00:50,960 --> 00:00:52,176
(Cười)

11
00:00:52,200 --> 00:00:58,856
Và chúng ta liên tục được nhắc rằng phải 
dấn thân vào công việc, cố gắng nhiều hơn

12
00:00:58,880 --> 00:01:00,936
và đạt được nhiều thành tựu hơn nữa.

13
00:01:00,960 --> 00:01:06,456
Thành ra, chúng ta bị ấn tượng rằng đó chính là 
những điều bản thân cần theo đuổi để có một cuộc sống tốt.

14
00:01:06,480 --> 00:01:08,696
Bức tranh của cả cuộc đời,

15
00:01:08,720 --> 00:01:13,936
về những lựa chọn của mỗi người 
và sự ảnh hưởng của những lựa chọn đó tới họ,

16
00:01:13,960 --> 00:01:16,840
Đó là một bức tranh 
mà gần như bất khả thi để đạt được.

17
00:01:18,080 --> 00:01:21,136
Đa số những gì chúng ta biết về cuộc sống

18
00:01:21,160 --> 00:01:24,616
là thông qua việc hỏi người khác về quá khứ,

19
00:01:24,640 --> 00:01:29,416
và ta đều biết là hồi tưởng 
thì không thể chính xác hoàn toàn được.

20
00:01:29,440 --> 00:01:33,136
Chúng ta bỏ quên rất nhiều chuyện 
đã xảy ra trong đời,

21
00:01:33,160 --> 00:01:36,040
và đôi lúc kí ức hoàn toàn là do ta tự sáng tạo mà có.

22
00:01:36,800 --> 00:01:41,176
Song sẽ thế nào nếu chúng ta có thể 
quan sát toàn bộ cuộc đời

23
00:01:41,200 --> 00:01:44,056
theo đúng diễn tiến của nó?

24
00:01:44,080 --> 00:01:48,056
Nếu có thể nghiên cứu một con người 
từ lúc còn là thanh thiếu niên

25
00:01:48,080 --> 00:01:54,200
tới tận lúc họ bước vào thời già lão để thực sự xem
đâu là thứ giữ cho con người khỏe mạnh và hạnh phúc?

26
00:01:55,560 --> 00:01:56,760
Chúng tôi đã làm được điều đó.

27
00:01:57,640 --> 00:01:59,856
Nghiên cứu về sự phát triển 
của người trưởng thành của Đại học Harvard

28
00:01:59,880 --> 00:02:04,640
có lẽ là nghiên cứu lâu nhất từng được tiến hành 
về cuộc đời của người trưởng thành.

29
00:02:05,720 --> 00:02:11,840
Trong vòng 75 năm, chúng tôi đã theo dõi 
cuộc sống của 724 người đàn ông,

30
00:02:13,360 --> 00:02:17,856
năm này qua năm khác, hỏi về công việc, 
cuộc sống gia đình, sức khỏe của họ,

31
00:02:17,880 --> 00:02:22,256
và đương nhiên là hỏi trong vô thức
mà không hề biết câu chuyện cuộc đời họ

32
00:02:22,280 --> 00:02:23,720
sẽ xảy ra như thế nào.

33
00:02:25,280 --> 00:02:28,896
Những nghiên cứu kiểu như vậy thì vô cùng hiếm.

34
00:02:28,920 --> 00:02:32,976
Gần như tất cả các dự án tiến hành kiểu này
đều đổ bể trong vòng một thập kỷ

35
00:02:33,000 --> 00:02:36,176
bởi vì có quá nhiều người bỏ ngang,

36
00:02:36,200 --> 00:02:39,096
hoặc cạn kiệt kinh phí,

37
00:02:39,120 --> 00:02:41,376
hay những nhà nghiên cứu bị sao nhãng,

38
00:02:41,400 --> 00:02:45,480
hoặc họ mất đi và không có ai kế thừa.

39
00:02:46,280 --> 00:02:48,536
Tuy nhiên, nhờ sự kết hợp của may mắn

40
00:02:48,560 --> 00:02:52,256
cũng như sự bền bỉ của vài thế hệ các nhà nghiên cứu,

41
00:02:52,280 --> 00:02:53,840
nghiên cứu này vẫn tồn tại.

42
00:02:54,520 --> 00:02:59,016
Khoảng 60 người trong số 724 đối tượng nghiên cứu

43
00:02:59,040 --> 00:03:00,336
hiện vẫn còn sống,

44
00:03:00,360 --> 00:03:02,536
và vẫn đang tham gia nghiên cứu,

45
00:03:02,560 --> 00:03:04,600
phần lớn họ đều đã trong độ tuổi 90.

46
00:03:05,560 --> 00:03:10,840
Và giờ đây chúng tôi bắt đầu nghiên cứu
hơn 2000 người con của họ.

47
00:03:11,680 --> 00:03:14,000
Tôi là giám đốc thứ 4 của nghiên cứu này.

48
00:03:15,400 --> 00:03:20,136
Kể từ năm 1938, chúng tôi đã theo dõi 
cuộc sống của 2 nhóm người.

49
00:03:20,160 --> 00:03:22,296
Nhóm đầu tiên tham gia nghiên cứu

50
00:03:22,320 --> 00:03:25,016
khi còn là sinh viên năm 2 tại Đại học Harvard.

51
00:03:25,040 --> 00:03:30,320
Họ học xong đại học trong thời gian diễn ra 
chiến tranh Thế giới thứ II, rồi đa số lên đường nhập ngũ.

52
00:03:31,280 --> 00:03:33,416
Còn nhóm thứ 2 chúng tôi theo dõi

53
00:03:33,440 --> 00:03:37,616
là một nhóm các cậu trai 
từ khu dân cư nghèo nhất tại Boston,

54
00:03:37,640 --> 00:03:39,656
họ được đặc biệt lựa chọn để nghiên cứu

55
00:03:39,680 --> 00:03:44,896
vì sinh ra trong những gia đình khó khăn 
và thiệt thòi bậc nhất

56
00:03:44,920 --> 00:03:47,656
tại Boston vào những năm 1930.

57
00:03:47,680 --> 00:03:52,280
Đa số sống ở những khu tập thể, 
nhiều nơi còn không có cả nước nóng và nước lạnh.

58
00:03:54,520 --> 00:03:56,416
Khi họ tham gia vào nghiên cứu,

59
00:03:56,440 --> 00:03:59,376
tất cả đều được phỏng vấn.

60
00:03:59,400 --> 00:04:01,616
Họ cũng được thăm khám sức khỏe đầy đủ.

61
00:04:01,640 --> 00:04:05,176
Chúng tôi tới thăm từng căn nhà 
và phỏng vấn cha mẹ họ.

62
00:04:05,200 --> 00:04:07,576
Sau đó các thanh thiếu niên này trưởng thành

63
00:04:07,600 --> 00:04:10,016
và trải qua tất cả các giai đoạn của cuộc đời.

64
00:04:10,040 --> 00:04:16,136
Người thì trở thành công nhân, 
người thì làm luật sư, thợ xây hay bác sĩ,

65
00:04:16,160 --> 00:04:18,520
một người còn trở thành Tổng thống Mỹ.

66
00:04:20,160 --> 00:04:24,400
Vài người trở nên nghiện rượu. 
Một số ít bị tâm thần phân liệt.

67
00:04:25,320 --> 00:04:30,856
Một số người leo từng bước trên bậc thang xã hội 
từ tận dưới cùng lên đến bậc cao nhất,

68
00:04:30,880 --> 00:04:34,160
còn có người lại đi theo chiều ngược lại.

69
00:04:35,520 --> 00:04:38,456
Các nhà sáng lập của nghiên cứu này

70
00:04:38,480 --> 00:04:40,496
sẽ không thể nào tưởng tượng được

71
00:04:40,520 --> 00:04:45,056
dù là trong giấc mơ hoang đường nhất của họ,
rằng tôi sẽ đứng đây, 75 năm sau,

72
00:04:45,080 --> 00:04:48,160
và nói với các bạn rằng 
nghiên cứu vẫn đang tiếp tục.

73
00:04:49,280 --> 00:04:52,896
Cứ mỗi 2 năm, các nhân viên nghiên cứu
đầy kiên nhẫn và tận tụy của chúng tôi

74
00:04:52,920 --> 00:04:55,976
lại gọi điện cho đối tượng nghiên cứu 
và hỏi liệu chúng tôi có thể gửi đi

75
00:04:56,000 --> 00:04:59,120
thêm một bộ câu hỏi nữa 
về cuộc sống của họ hay không.

76
00:05:00,040 --> 00:05:03,616
Nhiều người đàn ông ở nội thành Boston
đã hỏi chúng tôi,

77
00:05:03,640 --> 00:05:07,520
"Tại sao các ông vẫn nghiên cứu tôi vậy? 
Cuộc đời của tôi đâu thú vị đến thế."

78
00:05:08,600 --> 00:05:10,976
Những người từ Harvard 
thì chưa từng đặt câu hỏi đó.

79
00:05:11,000 --> 00:05:16,200
(Cười)

80
00:05:20,920 --> 00:05:23,776
Để có được bức tranh rõ nét nhất 
về cuộc đời của những người này,

81
00:05:23,800 --> 00:05:26,736
chúng tôi không chỉ gửi họ bộ câu hỏi.

82
00:05:26,760 --> 00:05:29,216
Chúng tôi còn phỏng vấn họ, 
tại phòng khách trong chính ngôi nhà của họ.

83
00:05:29,240 --> 00:05:32,176
Cũng như thu thập hồ sơ y tế từ các bác sĩ của họ.

84
00:05:32,200 --> 00:05:34,696
Chúng tôi lấy máu, chụp hình ảnh não bộ,

85
00:05:34,720 --> 00:05:36,416
trò chuyện với con cái họ.

86
00:05:36,440 --> 00:05:41,696
Chúng tôi cũng quay lại cuộc trò chuyện của họ 
với vợ về những mối quan ngại thầm kín nhất.

87
00:05:41,720 --> 00:05:45,256
Và khoảng một thập kỉ trước, 
khi chúng tôi hỏi các người vợ

88
00:05:45,280 --> 00:05:47,656
liệu họ có muốn tham gia cùng chúng tôi
với vai trò là thành viên của nghiên cứu không,

89
00:05:47,680 --> 00:05:51,456
nhiều người phụ nữ trong số đó đã nói: 
“Cũng đến lúc rồi đó”. (Cười)

90
00:05:51,480 --> 00:05:53,176
Vậy chúng ta học được gì?

91
00:05:53,200 --> 00:05:58,416
Bài học rút ra từ hàng chục nghìn trang

92
00:05:58,440 --> 00:06:02,720
thông tin mà chúng tôi đã thu thập được từ cuộc đời 
của những đối tượng nghiên cứu là gì?

93
00:06:03,720 --> 00:06:09,320
Những bài học ở đây không phải về sự giàu có, 
danh vọng hay làm việc cật lực.

94
00:06:10,520 --> 00:06:16,816
Thông điệp rõ ràng nhất chúng tôi rút ra
từ nghiên cứu kéo dài 75 năm này là:

95
00:06:16,840 --> 00:06:22,040
Các mối quan hệ tốt khiến chúng ta vui vẻ 
và khỏe mạnh hơn. Chấm hết.

96
00:06:23,000 --> 00:06:26,816
Chúng ta học được 3 bài học lớn về các mối quan hệ.

97
00:06:26,840 --> 00:06:30,936
Đầu tiên đó là các tương tác xã hội 
thực sự tốt cho chúng ta,

98
00:06:30,960 --> 00:06:33,456
và sự cô đơn sẽ giết ta.

99
00:06:33,480 --> 00:06:37,136
Sự thật là những người kết nối nhiều hơn

100
00:06:37,160 --> 00:06:40,256
với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh,

101
00:06:40,280 --> 00:06:44,976
thì hạnh phúc hơn, thể chất cũng tốt hơn 
và sống thọ hơn

102
00:06:45,000 --> 00:06:48,376
so với những người ít kết nối.

103
00:06:48,400 --> 00:06:51,816
Và sự cô đơn thì khá là độc hại.

104
00:06:51,840 --> 00:06:56,976
Những người sống biệt lập
và không muốn ở cạnh người khác

105
00:06:57,000 --> 00:07:00,216
tự thấy rằng bản thân ít hạnh phúc,

106
00:07:00,240 --> 00:07:03,176
sức khỏe thì suy giảm sớm ngay từ tuổi trung niên,

107
00:07:03,200 --> 00:07:05,416
chức năng của não bộ cũng giảm sút

108
00:07:05,440 --> 00:07:09,000
và tuổi thọ của họ thường ngắn hơn
những người không cô đơn.

109
00:07:10,040 --> 00:07:13,256
Và sự thật đáng buồn là dù ở bất kỳ thời điểm nào,

110
00:07:13,280 --> 00:07:17,880
cứ 5 người Mỹ thì có ít nhất 1 người 
bảo rằng họ đang cô đơn.

111
00:07:19,040 --> 00:07:24,376
Và chúng tôi biết bạn có thể thấy cô đơn giữa đám đông 
có thể lạc lõng trong hôn nhân,

112
00:07:24,400 --> 00:07:26,536
vì vậy bài học lớn thứ hai chúng tôi rút ra

113
00:07:26,560 --> 00:07:29,656
là không phải số lượng bạn bè bạn có,

114
00:07:29,680 --> 00:07:33,176
và dù bạn có đang cam kết 
trong một mối quan hệ hay không,

115
00:07:33,200 --> 00:07:37,840
thì chất lượng các mối quan hệ thân thiết 
của bạn mới là điểm mấu chốt.

116
00:07:38,560 --> 00:07:43,336
Hóa ra là sống giữa các cuộc xung đột
thì thực sự ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của chúng ta.

117
00:07:43,360 --> 00:07:47,336
Những cuộc hôn nhân hay xảy ra mâu thuẫn,
ví dụ, thiếu thốn về tình cảm,

118
00:07:47,360 --> 00:07:53,136
thì thường có hại cho sức khỏe,
có lẽ còn tệ hơn cả ly hôn.

119
00:07:53,160 --> 00:07:57,936
Và việc sống trong các mối quan hệ lành mạnh 
và ấm áp sẽ bảo vệ chúng ta.

120
00:07:57,960 --> 00:08:01,056
Khi đã dõi theo cuộc đời của những người đàn ông
tới năm họ ngoài 80 tuổi,

121
00:08:01,080 --> 00:08:05,696
chúng tôi muốn nhìn lại họ vào giai đoạn trung niên
để xem liệu có thể dự đoán được

122
00:08:05,720 --> 00:08:09,696
ai sẽ trở thành một ông già 80 tuổi 
hạnh phúc, khỏe mạnh

123
00:08:09,720 --> 00:08:10,920
và ai sẽ không.

124
00:08:11,680 --> 00:08:15,896
Và khi chúng tôi thu thập lại
tất cả những gì mình biết về họ

125
00:08:15,920 --> 00:08:17,280
ở độ tuổi 50,

126
00:08:18,080 --> 00:08:23,536
không phải là nồng độ cholesterol lúc trung tuổi 
sẽ dự báo cách họ già đi như thế nào.

127
00:08:23,560 --> 00:08:27,016
mà đó chính là mức độ hài lòng của họ 
trong các mối quan hệ.

128
00:08:27,040 --> 00:08:31,936
Những người ở trong các mối quan hệ 
khiến họ thỏa mãn nhất lúc 50 tuổi

129
00:08:31,960 --> 00:08:34,360
là những người khỏe mạnh nhất khi 80.

130
00:08:35,680 --> 00:08:38,856
Và các mối quan hệ tốt và gần gũi có vẻ 
sẽ giúp chúng ta giảm bớt

131
00:08:38,880 --> 00:08:41,640
các tác hại của tuổi già.

132
00:08:42,480 --> 00:08:46,456
Cặp đôi hạnh phúc nhất của chúng tôi

133
00:08:46,480 --> 00:08:48,535
đã bảo rằng, khi họ trong độ tuổi 80,

134
00:08:48,559 --> 00:08:51,496
vào những ngày họ phải chịu đựng 
nhiều hơn nỗi đau về mặt thể xác,

135
00:08:51,520 --> 00:08:53,480
thì tâm trạng của họ vẫn vui vẻ.

136
00:08:54,400 --> 00:08:57,656
Nhưng với những người ở trong các mối quan hệ 
không hạnh phúc,

137
00:08:57,680 --> 00:09:03,680
những cơn đau về mặt vật lý, bị khuyếch đại thêm nhiều lần
bởi những tổn thương về tinh thần.

138
00:09:04,360 --> 00:09:08,736
Và bài học lớn thứ 3 về các mối quan hệ và sức khỏe

139
00:09:08,760 --> 00:09:13,520
là các mối quan hệ tốt không chỉ bảo vệ thân thể chúng ta, 
mà còn cả trí não của chúng ta nữa.

140
00:09:14,440 --> 00:09:19,096
Sự thật là, việc ở trong một mối quan hệ
gắn bó và an toàn

141
00:09:19,120 --> 00:09:23,016
với một người khác khi bạn ngoài 80 tuổi 
thì sẽ bảo vệ bạn,

142
00:09:23,040 --> 00:09:25,016
những người trong các mối quan hệ

143
00:09:25,040 --> 00:09:29,176
mà họ có thể nương tựa khi cần

144
00:09:29,200 --> 00:09:32,896
thì họ sẽ có trí nhớ minh mẫn hơn.

145
00:09:32,920 --> 00:09:37,576
Còn những người trong các mối quan hệ
họ chẳng dựa dẫm được gì,

146
00:09:37,600 --> 00:09:41,480
thì tình trạng suy giảm trí nhớ xảy ra sớm hơn.

147
00:09:42,520 --> 00:09:45,976
Và kể cả các mối quan hệ tốt đẹp
thì không phải lúc nào cũng suôn sẻ.

148
00:09:46,000 --> 00:09:49,576
Một vài cặp đôi lớn tuổi 
vẫn có thể cãi nhau chuyện vặt vãnh

149
00:09:49,600 --> 00:09:51,336
ngày này qua ngày khác,

150
00:09:51,360 --> 00:09:54,536
nhưng miễn là họ cảm thấy có thể dựa vào đối phương

151
00:09:54,560 --> 00:09:56,376
khi gặp khó khăn,

152
00:09:56,400 --> 00:10:00,000
thì các cuộc tranh cãi đó chẳng ảnh hưởng gì
đến trí nhớ của họ.

153
00:10:01,600 --> 00:10:04,336
Vì vậy thông điệp này,

154
00:10:04,360 --> 00:10:10,056
rằng các mối quan hệ tốt đẹp và bền chặt 
thì tốt cho sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta,

155
00:10:10,080 --> 00:10:13,016
sự thật này thì xưa như trái đất rồi.

156
00:10:13,040 --> 00:10:16,880
Tại sao điều này khó mà đạt được
và chúng ta thường phớt lờ dễ dàng?

157
00:10:17,560 --> 00:10:19,016
Vâng, chúng ta là con người.

158
00:10:19,040 --> 00:10:21,856
Cái ta muốn là một giải pháp thật nhanh chóng,

159
00:10:21,880 --> 00:10:23,576
thứ mà chúng ta có thể đạt được

160
00:10:23,600 --> 00:10:26,360
và làm cho cuộc sống chúng ta tốt đẹp 
cũng như duy trì nó như thế.

161
00:10:27,320 --> 00:10:30,656
Các mối quan hệ thì rất rối ren và phức tạp

162
00:10:30,680 --> 00:10:34,496
những nỗ lực để gắn bó với gia đình và bạn bè,

163
00:10:34,520 --> 00:10:37,176
thì chẳng hấp dẫn hay hào nhoáng.

164
00:10:37,200 --> 00:10:40,536
Đó là việc làm cả đời. Và nó chẳng có hồi kết.

165
00:10:40,560 --> 00:10:45,616
Trong nghiên cứu 75 năm của chúng tôi, 
những người tham gia hạnh phúc nhất lúc về hưu

166
00:10:45,640 --> 00:10:51,456
là những người đã rất năng nổ 
để biến đồng nghiệp thành bạn bè.

167
00:10:51,480 --> 00:10:54,456
Giống như thế hệ trẻ gen Y trong nghiên cứu gần đây,

168
00:10:54,480 --> 00:10:58,096
rất nhiều người trong số những người đàn ông 
của chúng tôi khởi đầu là những thanh niên

169
00:10:58,120 --> 00:11:02,136
đã từng tin rằng danh vọng, sự thịnh vượng
và thành tựu lẫy lừng

170
00:11:02,160 --> 00:11:06,096
mới thực sự là thứ họ cần theo đuổi 
để có một cuộc sống tốt.

171
00:11:06,120 --> 00:11:10,296
Nhưng qua 75 năm, nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra

172
00:11:10,320 --> 00:11:15,976
rằng những người hạnh phúc nhất 
là những người để tâm tới các mối quan hệ,

173
00:11:16,000 --> 00:11:19,240
với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh.

174
00:11:21,080 --> 00:11:23,056
Vậy bạn thì sao?

175
00:11:23,080 --> 00:11:26,840
Cứ cho là bạn đang 25, 40 hay 60 tuổi.

176
00:11:27,800 --> 00:11:30,760
Việc để tâm tới các mối quan hệ là như thế nào?

177
00:11:31,760 --> 00:11:34,880
Thật ra có vô vàn cách.

178
00:11:35,600 --> 00:11:41,696
Có thể đó đơn giản chỉ là bỏ điện thoại xuống 
và dành thời gian với mọi người

179
00:11:41,720 --> 00:11:46,176
hay làm sống lại một mối quan hệ đã cũ kỹ
bằng cách cùng nhau làm một điều gì mới,

180
00:11:46,200 --> 00:11:48,400
cùng tản bộ hay những buổi tối hẹn hò,

181
00:11:49,360 --> 00:11:54,216
hay nối lại liên lạc với một thành viên gia đình 
mà bạn đã không nói chuyện hàng năm trời,

182
00:11:54,240 --> 00:11:57,736
do tất cả các mâu thuẫn gia đình 
quá đỗi bình thường ấy

183
00:11:57,760 --> 00:11:59,976
có thể làm hại

184
00:12:00,000 --> 00:12:02,080
tới những người hay hận thù.

185
00:12:04,000 --> 00:12:07,920
Tôi muốn khép lại bằng
một câu danh ngôn từ Mark Twain.

186
00:12:09,280 --> 00:12:11,656
Hơn một thế kỷ trước,

187
00:12:11,680 --> 00:12:14,296
ông ấy đã ngẫm lại cuộc đời của chính mình,

188
00:12:14,320 --> 00:12:15,600
và viết ra câu này:

189
00:12:16,840 --> 00:12:20,536
"Không có thời gian đâu, cuộc sống rất ngắn ngủi

190
00:12:20,560 --> 00:12:25,720
cho những cuộc cãi vã vặt vãnh,
những lời hối lỗi, làm đau trái tim, và đổ lỗi.

191
00:12:26,720 --> 00:12:29,536
Ta chỉ còn thời gian cho sự yêu thương,

192
00:12:29,560 --> 00:12:33,280
và ngay lập tức, hãy nói ra điều đó đi."

193
00:12:34,760 --> 00:12:39,136
Cuộc sống tốt đẹp được xây dựng 
bởi những mối quan hệ tốt.

194
00:12:39,160 --> 00:12:40,376
Xin cảm ơn.

195
00:12:40,400 --> 00:12:45,840
(Vỗ tay)