WEBVTT

00:00:12.760 --> 00:00:17.320
Điều gì giữ cho chúng ta được vui vẻ 
và khỏe mạnh trong suốt cả cuộc đời?

00:00:18.520 --> 00:00:21.016
Nếu bạn có ý định đầu tư ngay từ bây giờ

00:00:21.040 --> 00:00:26.080
để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình trong tương lai,
bạn sẽ dành thời gian và tâm sức ở đâu?

00:00:27.120 --> 00:00:34.736
Có một cuộc khảo sát tiến hành gần đây giữa
những người trẻ gen Y về mục tiêu quan trọng nhất trong đời,

00:00:34.760 --> 00:00:36.776
và tới hơn 80% đã trả lời rằng

00:00:36.800 --> 00:00:40.936
mục tiêu chủ chốt họ đặt ra là làm giàu.

00:00:40.960 --> 00:00:45.296
Và 50% khác trong số những người tham gia khảo sát

00:00:45.320 --> 00:00:47.856
nói rằng mục tiêu chính khác

00:00:47.880 --> 00:00:49.720
là trở nên nổi tiếng.

00:00:50.960 --> 00:00:52.176
(Cười)

00:00:52.200 --> 00:00:58.856
Và chúng ta liên tục được nhắc rằng phải 
dấn thân vào công việc, cố gắng nhiều hơn

00:00:58.880 --> 00:01:00.936
và đạt được nhiều thành tựu hơn nữa.

00:01:00.960 --> 00:01:06.456
Thành ra, chúng ta bị ấn tượng rằng đó chính là 
những điều bản thân cần theo đuổi để có một cuộc sống tốt.

00:01:06.480 --> 00:01:08.696
Bức tranh của cả cuộc đời,

00:01:08.720 --> 00:01:13.936
về những lựa chọn của mỗi người 
và sự ảnh hưởng của những lựa chọn đó tới họ,

00:01:13.960 --> 00:01:16.840
Đó là một bức tranh 
mà gần như bất khả thi để đạt được.

00:01:18.080 --> 00:01:21.136
Đa số những gì chúng ta biết về cuộc sống

00:01:21.160 --> 00:01:24.616
là thông qua việc hỏi người khác về quá khứ,

00:01:24.640 --> 00:01:29.416
và ta đều biết là hồi tưởng 
thì không thể chính xác hoàn toàn được.

00:01:29.440 --> 00:01:33.136
Chúng ta bỏ quên rất nhiều chuyện 
đã xảy ra trong đời,

00:01:33.160 --> 00:01:36.040
và đôi lúc kí ức hoàn toàn là do ta tự sáng tạo mà có.

00:01:36.800 --> 00:01:41.176
Song sẽ thế nào nếu chúng ta có thể 
quan sát toàn bộ cuộc đời

00:01:41.200 --> 00:01:44.056
theo đúng diễn tiến của nó?

00:01:44.080 --> 00:01:48.056
Nếu có thể nghiên cứu một con người 
từ lúc còn là thanh thiếu niên

00:01:48.080 --> 00:01:54.200
tới tận lúc họ bước vào thời già lão để thực sự xem
đâu là thứ giữ cho con người khỏe mạnh và hạnh phúc?

00:01:55.560 --> 00:01:56.760
Chúng tôi đã làm được điều đó.

00:01:57.640 --> 00:01:59.856
Nghiên cứu về sự phát triển 
của người trưởng thành của Đại học Harvard

00:01:59.880 --> 00:02:04.640
có lẽ là nghiên cứu lâu nhất từng được tiến hành 
về cuộc đời của người trưởng thành.

00:02:05.720 --> 00:02:11.840
Trong vòng 75 năm, chúng tôi đã theo dõi 
cuộc sống của 724 người đàn ông,

00:02:13.360 --> 00:02:17.856
năm này qua năm khác, hỏi về công việc, 
cuộc sống gia đình, sức khỏe của họ,

00:02:17.880 --> 00:02:22.256
và đương nhiên là hỏi trong vô thức
mà không hề biết câu chuyện cuộc đời họ

00:02:22.280 --> 00:02:23.720
sẽ xảy ra như thế nào.

00:02:25.280 --> 00:02:28.896
Những nghiên cứu kiểu như vậy thì vô cùng hiếm.

00:02:28.920 --> 00:02:32.976
Gần như tất cả các dự án tiến hành kiểu này
đều đổ bể trong vòng một thập kỷ

00:02:33.000 --> 00:02:36.176
bởi vì có quá nhiều người bỏ ngang,

00:02:36.200 --> 00:02:39.096
hoặc cạn kiệt kinh phí,

00:02:39.120 --> 00:02:41.376
hay những nhà nghiên cứu bị sao nhãng,

00:02:41.400 --> 00:02:45.480
hoặc họ mất đi và không có ai kế thừa.

00:02:46.280 --> 00:02:48.536
Tuy nhiên, nhờ sự kết hợp của may mắn

00:02:48.560 --> 00:02:52.256
cũng như sự bền bỉ của vài thế hệ các nhà nghiên cứu,

00:02:52.280 --> 00:02:53.840
nghiên cứu này vẫn tồn tại.

00:02:54.520 --> 00:02:59.016
Khoảng 60 người trong số 724 đối tượng nghiên cứu

00:02:59.040 --> 00:03:00.336
hiện vẫn còn sống,

00:03:00.360 --> 00:03:02.536
và vẫn đang tham gia nghiên cứu,

00:03:02.560 --> 00:03:04.600
phần lớn họ đều đã trong độ tuổi 90.

00:03:05.560 --> 00:03:10.840
Và giờ đây chúng tôi bắt đầu nghiên cứu
hơn 2000 người con của họ.

00:03:11.680 --> 00:03:14.000
Tôi là giám đốc thứ 4 của nghiên cứu này.

00:03:15.400 --> 00:03:20.136
Kể từ năm 1938, chúng tôi đã theo dõi 
cuộc sống của 2 nhóm người.

00:03:20.160 --> 00:03:22.296
Nhóm đầu tiên tham gia nghiên cứu

00:03:22.320 --> 00:03:25.016
khi còn là sinh viên năm 2 tại Đại học Harvard.

00:03:25.040 --> 00:03:30.320
Họ học xong đại học trong thời gian diễn ra 
chiến tranh Thế giới thứ II, rồi đa số lên đường nhập ngũ.

00:03:31.280 --> 00:03:33.416
Còn nhóm thứ 2 chúng tôi theo dõi

00:03:33.440 --> 00:03:37.616
là một nhóm các cậu trai 
từ khu dân cư nghèo nhất tại Boston,

00:03:37.640 --> 00:03:39.656
họ được đặc biệt lựa chọn để nghiên cứu

00:03:39.680 --> 00:03:44.896
vì sinh ra trong những gia đình khó khăn 
và thiệt thòi bậc nhất

00:03:44.920 --> 00:03:47.656
tại Boston vào những năm 1930.

00:03:47.680 --> 00:03:52.280
Đa số sống ở những khu tập thể, 
nhiều nơi còn không có cả nước nóng và nước lạnh.

00:03:54.520 --> 00:03:56.416
Khi họ tham gia vào nghiên cứu,

00:03:56.440 --> 00:03:59.376
tất cả đều được phỏng vấn.

00:03:59.400 --> 00:04:01.616
Họ cũng được thăm khám sức khỏe đầy đủ.

00:04:01.640 --> 00:04:05.176
Chúng tôi tới thăm từng căn nhà 
và phỏng vấn cha mẹ họ.

00:04:05.200 --> 00:04:07.576
Sau đó các thanh thiếu niên này trưởng thành

00:04:07.600 --> 00:04:10.016
và trải qua tất cả các giai đoạn của cuộc đời.

00:04:10.040 --> 00:04:16.136
Người thì trở thành công nhân, 
người thì làm luật sư, thợ xây hay bác sĩ,

00:04:16.160 --> 00:04:18.520
một người còn trở thành Tổng thống Mỹ.

00:04:20.160 --> 00:04:24.400
Vài người trở nên nghiện rượu. 
Một số ít bị tâm thần phân liệt.

00:04:25.320 --> 00:04:30.856
Một số người leo từng bước trên bậc thang xã hội 
từ tận dưới cùng lên đến bậc cao nhất,

00:04:30.880 --> 00:04:34.160
còn có người lại đi theo chiều ngược lại.

00:04:35.520 --> 00:04:38.456
Các nhà sáng lập của nghiên cứu này

00:04:38.480 --> 00:04:40.496
sẽ không thể nào tưởng tượng được

00:04:40.520 --> 00:04:45.056
dù là trong giấc mơ hoang đường nhất của họ,
rằng tôi sẽ đứng đây, 75 năm sau,

00:04:45.080 --> 00:04:48.160
và nói với các bạn rằng 
nghiên cứu vẫn đang tiếp tục.

00:04:49.280 --> 00:04:52.896
Cứ mỗi 2 năm, các nhân viên nghiên cứu
đầy kiên nhẫn và tận tụy của chúng tôi

00:04:52.920 --> 00:04:55.976
lại gọi điện cho đối tượng nghiên cứu 
và hỏi liệu chúng tôi có thể gửi đi

00:04:56.000 --> 00:04:59.120
thêm một bộ câu hỏi nữa 
về cuộc sống của họ hay không.

00:05:00.040 --> 00:05:03.616
Nhiều người đàn ông ở nội thành Boston
đã hỏi chúng tôi,

00:05:03.640 --> 00:05:07.520
"Tại sao các ông vẫn nghiên cứu tôi vậy? 
Cuộc đời của tôi đâu thú vị đến thế."

00:05:08.600 --> 00:05:10.976
Những người từ Harvard 
thì chưa từng đặt câu hỏi đó.

00:05:11.000 --> 00:05:16.200
(Cười)

00:05:20.920 --> 00:05:23.776
Để có được bức tranh rõ nét nhất 
về cuộc đời của những người này,

00:05:23.800 --> 00:05:26.736
chúng tôi không chỉ gửi họ bộ câu hỏi.

00:05:26.760 --> 00:05:29.216
Chúng tôi còn phỏng vấn họ, 
tại phòng khách trong chính ngôi nhà của họ.

00:05:29.240 --> 00:05:32.176
Cũng như thu thập hồ sơ y tế từ các bác sĩ của họ.

00:05:32.200 --> 00:05:34.696
Chúng tôi lấy máu, chụp hình ảnh não bộ,

00:05:34.720 --> 00:05:36.416
trò chuyện với con cái họ.

00:05:36.440 --> 00:05:41.696
Chúng tôi cũng quay lại cuộc trò chuyện của họ 
với vợ về những mối quan ngại thầm kín nhất.

00:05:41.720 --> 00:05:45.256
Và khoảng một thập kỉ trước, 
khi chúng tôi hỏi các người vợ

00:05:45.280 --> 00:05:47.656
liệu họ có muốn tham gia cùng chúng tôi
với vai trò là thành viên của nghiên cứu không,

00:05:47.680 --> 00:05:51.456
nhiều người phụ nữ trong số đó đã nói: 
“Cũng đến lúc rồi đó”. (Cười)

00:05:51.480 --> 00:05:53.176
Vậy chúng ta học được gì?

00:05:53.200 --> 00:05:58.416
Bài học rút ra từ hàng chục nghìn trang

00:05:58.440 --> 00:06:02.720
thông tin mà chúng tôi đã thu thập được từ cuộc đời 
của những đối tượng nghiên cứu là gì?

00:06:03.720 --> 00:06:09.320
Những bài học ở đây không phải về sự giàu có, 
danh vọng hay làm việc cật lực.

00:06:10.520 --> 00:06:16.816
Thông điệp rõ ràng nhất chúng tôi rút ra
từ nghiên cứu kéo dài 75 năm này là:

00:06:16.840 --> 00:06:22.040
Các mối quan hệ tốt khiến chúng ta vui vẻ 
và khỏe mạnh hơn. Chấm hết.

00:06:23.000 --> 00:06:26.816
Chúng ta học được 3 bài học lớn về các mối quan hệ.

00:06:26.840 --> 00:06:30.936
Đầu tiên đó là các tương tác xã hội 
thực sự tốt cho chúng ta,

00:06:30.960 --> 00:06:33.456
và sự cô đơn sẽ giết ta.

00:06:33.480 --> 00:06:37.136
Sự thật là những người kết nối nhiều hơn

00:06:37.160 --> 00:06:40.256
với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh,

00:06:40.280 --> 00:06:44.976
thì hạnh phúc hơn, thể chất cũng tốt hơn 
và sống thọ hơn

00:06:45.000 --> 00:06:48.376
so với những người ít kết nối.

00:06:48.400 --> 00:06:51.816
Và sự cô đơn thì khá là độc hại.

00:06:51.840 --> 00:06:56.976
Những người sống biệt lập
và không muốn ở cạnh người khác

00:06:57.000 --> 00:07:00.216
tự thấy rằng bản thân ít hạnh phúc,

00:07:00.240 --> 00:07:03.176
sức khỏe thì suy giảm sớm ngay từ tuổi trung niên,

00:07:03.200 --> 00:07:05.416
chức năng của não bộ cũng giảm sút

00:07:05.440 --> 00:07:09.000
và tuổi thọ của họ thường ngắn hơn
những người không cô đơn.

00:07:10.040 --> 00:07:13.256
Và sự thật đáng buồn là dù ở bất kỳ thời điểm nào,

00:07:13.280 --> 00:07:17.880
cứ 5 người Mỹ thì có ít nhất 1 người 
bảo rằng họ đang cô đơn.

00:07:19.040 --> 00:07:24.376
Và chúng tôi biết bạn có thể thấy cô đơn giữa đám đông 
có thể lạc lõng trong hôn nhân,

00:07:24.400 --> 00:07:26.536
vì vậy bài học lớn thứ hai chúng tôi rút ra

00:07:26.560 --> 00:07:29.656
là không phải số lượng bạn bè bạn có,

00:07:29.680 --> 00:07:33.176
và dù bạn có đang cam kết 
trong một mối quan hệ hay không,

00:07:33.200 --> 00:07:37.840
thì chất lượng các mối quan hệ thân thiết 
của bạn mới là điểm mấu chốt.

00:07:38.560 --> 00:07:43.336
Hóa ra là sống giữa các cuộc xung đột
thì thực sự ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của chúng ta.

00:07:43.360 --> 00:07:47.336
Những cuộc hôn nhân hay xảy ra mâu thuẫn,
ví dụ, thiếu thốn về tình cảm,

00:07:47.360 --> 00:07:53.136
thì thường có hại cho sức khỏe,
có lẽ còn tệ hơn cả ly hôn.

00:07:53.160 --> 00:07:57.936
Và việc sống trong các mối quan hệ lành mạnh 
và ấm áp sẽ bảo vệ chúng ta.

00:07:57.960 --> 00:08:01.056
Khi đã dõi theo cuộc đời của những người đàn ông
tới năm họ ngoài 80 tuổi,

00:08:01.080 --> 00:08:05.696
chúng tôi muốn nhìn lại họ vào giai đoạn trung niên
để xem liệu có thể dự đoán được

00:08:05.720 --> 00:08:09.696
ai sẽ trở thành một ông già 80 tuổi 
hạnh phúc, khỏe mạnh

00:08:09.720 --> 00:08:10.920
và ai sẽ không.

00:08:11.680 --> 00:08:15.896
Và khi chúng tôi thu thập lại
tất cả những gì mình biết về họ

00:08:15.920 --> 00:08:17.280
ở độ tuổi 50,

00:08:18.080 --> 00:08:23.536
không phải là nồng độ cholesterol lúc trung tuổi 
sẽ dự báo cách họ già đi như thế nào.

00:08:23.560 --> 00:08:27.016
mà đó chính là mức độ hài lòng của họ 
trong các mối quan hệ.

00:08:27.040 --> 00:08:31.936
Những người ở trong các mối quan hệ 
khiến họ thỏa mãn nhất lúc 50 tuổi

00:08:31.960 --> 00:08:34.360
là những người khỏe mạnh nhất khi 80.

00:08:35.680 --> 00:08:38.856
Và các mối quan hệ tốt và gần gũi có vẻ 
sẽ giúp chúng ta giảm bớt

00:08:38.880 --> 00:08:41.640
các tác hại của tuổi già.

00:08:42.480 --> 00:08:46.456
Cặp đôi hạnh phúc nhất của chúng tôi

00:08:46.480 --> 00:08:48.535
đã bảo rằng, khi họ trong độ tuổi 80,

00:08:48.559 --> 00:08:51.496
vào những ngày họ phải chịu đựng 
nhiều hơn nỗi đau về mặt thể xác,

00:08:51.520 --> 00:08:53.480
thì tâm trạng của họ vẫn vui vẻ.

00:08:54.400 --> 00:08:57.656
Nhưng với những người ở trong các mối quan hệ 
không hạnh phúc,

00:08:57.680 --> 00:09:03.680
những cơn đau về mặt vật lý, bị khuyếch đại thêm nhiều lần
bởi những tổn thương về tinh thần.

00:09:04.360 --> 00:09:08.736
Và bài học lớn thứ 3 về các mối quan hệ và sức khỏe

00:09:08.760 --> 00:09:13.520
là các mối quan hệ tốt không chỉ bảo vệ thân thể chúng ta, 
mà còn cả trí não của chúng ta nữa.

00:09:14.440 --> 00:09:19.096
Sự thật là, việc ở trong một mối quan hệ
gắn bó và an toàn

00:09:19.120 --> 00:09:23.016
với một người khác khi bạn ngoài 80 tuổi 
thì sẽ bảo vệ bạn,

00:09:23.040 --> 00:09:25.016
những người trong các mối quan hệ

00:09:25.040 --> 00:09:29.176
mà họ có thể nương tựa khi cần

00:09:29.200 --> 00:09:32.896
thì họ sẽ có trí nhớ minh mẫn hơn.

00:09:32.920 --> 00:09:37.576
Còn những người trong các mối quan hệ
họ chẳng dựa dẫm được gì,

00:09:37.600 --> 00:09:41.480
thì tình trạng suy giảm trí nhớ xảy ra sớm hơn.

00:09:42.520 --> 00:09:45.976
Và kể cả các mối quan hệ tốt đẹp
thì không phải lúc nào cũng suôn sẻ.

00:09:46.000 --> 00:09:49.576
Một vài cặp đôi lớn tuổi 
vẫn có thể cãi nhau chuyện vặt vãnh

00:09:49.600 --> 00:09:51.336
ngày này qua ngày khác,

00:09:51.360 --> 00:09:54.536
nhưng miễn là họ cảm thấy có thể dựa vào đối phương

00:09:54.560 --> 00:09:56.376
khi gặp khó khăn,

00:09:56.400 --> 00:10:00.000
thì các cuộc tranh cãi đó chẳng ảnh hưởng gì
đến trí nhớ của họ.

00:10:01.600 --> 00:10:04.336
Vì vậy thông điệp này,

00:10:04.360 --> 00:10:10.056
rằng các mối quan hệ tốt đẹp và bền chặt 
thì tốt cho sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta,

00:10:10.080 --> 00:10:13.016
sự thật này thì xưa như trái đất rồi.

00:10:13.040 --> 00:10:16.880
Tại sao điều này khó mà đạt được
và chúng ta thường phớt lờ dễ dàng?

00:10:17.560 --> 00:10:19.016
Vâng, chúng ta là con người.

00:10:19.040 --> 00:10:21.856
Cái ta muốn là một giải pháp thật nhanh chóng,

00:10:21.880 --> 00:10:23.576
thứ mà chúng ta có thể đạt được

00:10:23.600 --> 00:10:26.360
và làm cho cuộc sống chúng ta tốt đẹp 
cũng như duy trì nó như thế.

00:10:27.320 --> 00:10:30.656
Các mối quan hệ thì rất rối ren và phức tạp

00:10:30.680 --> 00:10:34.496
những nỗ lực để gắn bó với gia đình và bạn bè,

00:10:34.520 --> 00:10:37.176
thì chẳng hấp dẫn hay hào nhoáng.

00:10:37.200 --> 00:10:40.536
Đó là việc làm cả đời. Và nó chẳng có hồi kết.

00:10:40.560 --> 00:10:45.616
Trong nghiên cứu 75 năm của chúng tôi, 
những người tham gia hạnh phúc nhất lúc về hưu

00:10:45.640 --> 00:10:51.456
là những người đã rất năng nổ 
để biến đồng nghiệp thành bạn bè.

00:10:51.480 --> 00:10:54.456
Giống như thế hệ trẻ gen Y trong nghiên cứu gần đây,

00:10:54.480 --> 00:10:58.096
rất nhiều người trong số những người đàn ông 
của chúng tôi khởi đầu là những thanh niên

00:10:58.120 --> 00:11:02.136
đã từng tin rằng danh vọng, sự thịnh vượng
và thành tựu lẫy lừng

00:11:02.160 --> 00:11:06.096
mới thực sự là thứ họ cần theo đuổi 
để có một cuộc sống tốt.

00:11:06.120 --> 00:11:10.296
Nhưng qua 75 năm, nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra

00:11:10.320 --> 00:11:15.976
rằng những người hạnh phúc nhất 
là những người để tâm tới các mối quan hệ,

00:11:16.000 --> 00:11:19.240
với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh.

00:11:21.080 --> 00:11:23.056
Vậy bạn thì sao?

00:11:23.080 --> 00:11:26.840
Cứ cho là bạn đang 25, 40 hay 60 tuổi.

00:11:27.800 --> 00:11:30.760
Việc để tâm tới các mối quan hệ là như thế nào?

00:11:31.760 --> 00:11:34.880
Thật ra có vô vàn cách.

00:11:35.600 --> 00:11:41.696
Có thể đó đơn giản chỉ là bỏ điện thoại xuống 
và dành thời gian với mọi người

00:11:41.720 --> 00:11:46.176
hay làm sống lại một mối quan hệ đã cũ kỹ
bằng cách cùng nhau làm một điều gì mới,

00:11:46.200 --> 00:11:48.400
cùng tản bộ hay những buổi tối hẹn hò,

00:11:49.360 --> 00:11:54.216
hay nối lại liên lạc với một thành viên gia đình 
mà bạn đã không nói chuyện hàng năm trời,

00:11:54.240 --> 00:11:57.736
do tất cả các mâu thuẫn gia đình 
quá đỗi bình thường ấy

00:11:57.760 --> 00:11:59.976
có thể làm hại

00:12:00.000 --> 00:12:02.080
tới những người hay hận thù.

00:12:04.000 --> 00:12:07.920
Tôi muốn khép lại bằng
một câu danh ngôn từ Mark Twain.

00:12:09.280 --> 00:12:11.656
Hơn một thế kỷ trước,

00:12:11.680 --> 00:12:14.296
ông ấy đã ngẫm lại cuộc đời của chính mình,

00:12:14.320 --> 00:12:15.600
và viết ra câu này:

00:12:16.840 --> 00:12:20.536
"Không có thời gian đâu, cuộc sống rất ngắn ngủi

00:12:20.560 --> 00:12:25.720
cho những cuộc cãi vã vặt vãnh,
những lời hối lỗi, làm đau trái tim, và đổ lỗi.

00:12:26.720 --> 00:12:29.536
Ta chỉ còn thời gian cho sự yêu thương,

00:12:29.560 --> 00:12:33.280
và ngay lập tức, hãy nói ra điều đó đi."

00:12:34.760 --> 00:12:39.136
Cuộc sống tốt đẹp được xây dựng 
bởi những mối quan hệ tốt.

00:12:39.160 --> 00:12:40.376
Xin cảm ơn.

00:12:40.400 --> 00:12:45.840
(Vỗ tay)