0:00:12.760,0:00:17.320 Điều gì giữ cho chúng ta được vui vẻ [br]và khỏe mạnh trong suốt cả cuộc đời? 0:00:18.520,0:00:21.016 Nếu bạn có ý định đầu tư ngay từ bây giờ 0:00:21.040,0:00:26.080 để trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình trong tương lai,[br]bạn sẽ dành thời gian và tâm sức ở đâu? 0:00:27.120,0:00:34.736 Có một cuộc khảo sát tiến hành gần đây giữa[br]những người trẻ gen Y về mục tiêu quan trọng nhất trong đời, 0:00:34.760,0:00:36.776 và tới hơn 80% đã trả lời rằng 0:00:36.800,0:00:40.936 mục tiêu chủ chốt họ đặt ra là làm giàu. 0:00:40.960,0:00:45.296 Và 50% khác trong số những người tham gia khảo sát 0:00:45.320,0:00:47.856 nói rằng mục tiêu chính khác 0:00:47.880,0:00:49.720 là trở nên nổi tiếng. 0:00:50.960,0:00:52.176 (Cười) 0:00:52.200,0:00:58.856 Và chúng ta liên tục được nhắc rằng phải [br]dấn thân vào công việc, cố gắng nhiều hơn 0:00:58.880,0:01:00.936 và đạt được nhiều thành tựu hơn nữa. 0:01:00.960,0:01:06.456 Thành ra, chúng ta bị ấn tượng rằng đó chính là [br]những điều bản thân cần theo đuổi để có một cuộc sống tốt. 0:01:06.480,0:01:08.696 Bức tranh của cả cuộc đời, 0:01:08.720,0:01:13.936 về những lựa chọn của mỗi người [br]và sự ảnh hưởng của những lựa chọn đó tới họ, 0:01:13.960,0:01:16.840 Đó là một bức tranh [br]mà gần như bất khả thi để đạt được. 0:01:18.080,0:01:21.136 Đa số những gì chúng ta biết về cuộc sống 0:01:21.160,0:01:24.616 là thông qua việc hỏi người khác về quá khứ, 0:01:24.640,0:01:29.416 và ta đều biết là hồi tưởng [br]thì không thể chính xác hoàn toàn được. 0:01:29.440,0:01:33.136 Chúng ta bỏ quên rất nhiều chuyện [br]đã xảy ra trong đời, 0:01:33.160,0:01:36.040 và đôi lúc kí ức hoàn toàn là do ta tự sáng tạo mà có. 0:01:36.800,0:01:41.176 Song sẽ thế nào nếu chúng ta có thể [br]quan sát toàn bộ cuộc đời 0:01:41.200,0:01:44.056 theo đúng diễn tiến của nó? 0:01:44.080,0:01:48.056 Nếu có thể nghiên cứu một con người [br]từ lúc còn là thanh thiếu niên 0:01:48.080,0:01:54.200 tới tận lúc họ bước vào thời già lão để thực sự xem[br]đâu là thứ giữ cho con người khỏe mạnh và hạnh phúc? 0:01:55.560,0:01:56.760 Chúng tôi đã làm được điều đó. 0:01:57.640,0:01:59.856 Nghiên cứu về sự phát triển [br]của người trưởng thành của Đại học Harvard 0:01:59.880,0:02:04.640 có lẽ là nghiên cứu lâu nhất từng được tiến hành [br]về cuộc đời của người trưởng thành. 0:02:05.720,0:02:11.840 Trong vòng 75 năm, chúng tôi đã theo dõi [br]cuộc sống của 724 người đàn ông, 0:02:13.360,0:02:17.856 năm này qua năm khác, hỏi về công việc, [br]cuộc sống gia đình, sức khỏe của họ, 0:02:17.880,0:02:22.256 và đương nhiên là hỏi trong vô thức[br]mà không hề biết câu chuyện cuộc đời họ 0:02:22.280,0:02:23.720 sẽ xảy ra như thế nào. 0:02:25.280,0:02:28.896 Những nghiên cứu kiểu như vậy thì vô cùng hiếm. 0:02:28.920,0:02:32.976 Gần như tất cả các dự án tiến hành kiểu này[br]đều đổ bể trong vòng một thập kỷ 0:02:33.000,0:02:36.176 bởi vì có quá nhiều người bỏ ngang, 0:02:36.200,0:02:39.096 hoặc cạn kiệt kinh phí, 0:02:39.120,0:02:41.376 hay những nhà nghiên cứu bị sao nhãng, 0:02:41.400,0:02:45.480 hoặc họ mất đi và không có ai kế thừa. 0:02:46.280,0:02:48.536 Tuy nhiên, nhờ sự kết hợp của may mắn 0:02:48.560,0:02:52.256 cũng như sự bền bỉ của vài thế hệ các nhà nghiên cứu, 0:02:52.280,0:02:53.840 nghiên cứu này vẫn tồn tại. 0:02:54.520,0:02:59.016 Khoảng 60 người trong số 724 đối tượng nghiên cứu 0:02:59.040,0:03:00.336 hiện vẫn còn sống, 0:03:00.360,0:03:02.536 và vẫn đang tham gia nghiên cứu, 0:03:02.560,0:03:04.600 phần lớn họ đều đã trong độ tuổi 90. 0:03:05.560,0:03:10.840 Và giờ đây chúng tôi bắt đầu nghiên cứu[br]hơn 2000 người con của họ. 0:03:11.680,0:03:14.000 Tôi là giám đốc thứ 4 của nghiên cứu này. 0:03:15.400,0:03:20.136 Kể từ năm 1938, chúng tôi đã theo dõi [br]cuộc sống của 2 nhóm người. 0:03:20.160,0:03:22.296 Nhóm đầu tiên tham gia nghiên cứu 0:03:22.320,0:03:25.016 khi còn là sinh viên năm 2 tại Đại học Harvard. 0:03:25.040,0:03:30.320 Họ học xong đại học trong thời gian diễn ra [br]chiến tranh Thế giới thứ II, rồi đa số lên đường nhập ngũ. 0:03:31.280,0:03:33.416 Còn nhóm thứ 2 chúng tôi theo dõi 0:03:33.440,0:03:37.616 là một nhóm các cậu trai [br]từ khu dân cư nghèo nhất tại Boston, 0:03:37.640,0:03:39.656 họ được đặc biệt lựa chọn để nghiên cứu 0:03:39.680,0:03:44.896 vì sinh ra trong những gia đình khó khăn [br]và thiệt thòi bậc nhất 0:03:44.920,0:03:47.656 tại Boston vào những năm 1930. 0:03:47.680,0:03:52.280 Đa số sống ở những khu tập thể, [br]nhiều nơi còn không có cả nước nóng và nước lạnh. 0:03:54.520,0:03:56.416 Khi họ tham gia vào nghiên cứu, 0:03:56.440,0:03:59.376 tất cả đều được phỏng vấn. 0:03:59.400,0:04:01.616 Họ cũng được thăm khám sức khỏe đầy đủ. 0:04:01.640,0:04:05.176 Chúng tôi tới thăm từng căn nhà [br]và phỏng vấn cha mẹ họ. 0:04:05.200,0:04:07.576 Sau đó các thanh thiếu niên này trưởng thành 0:04:07.600,0:04:10.016 và trải qua tất cả các giai đoạn của cuộc đời. 0:04:10.040,0:04:16.136 Người thì trở thành công nhân, [br]người thì làm luật sư, thợ xây hay bác sĩ, 0:04:16.160,0:04:18.520 một người còn trở thành Tổng thống Mỹ. 0:04:20.160,0:04:24.400 Vài người trở nên nghiện rượu. [br]Một số ít bị tâm thần phân liệt. 0:04:25.320,0:04:30.856 Một số người leo từng bước trên bậc thang xã hội [br]từ tận dưới cùng lên đến bậc cao nhất, 0:04:30.880,0:04:34.160 còn có người lại đi theo chiều ngược lại. 0:04:35.520,0:04:38.456 Các nhà sáng lập của nghiên cứu này 0:04:38.480,0:04:40.496 sẽ không thể nào tưởng tượng được 0:04:40.520,0:04:45.056 dù là trong giấc mơ hoang đường nhất của họ,[br]rằng tôi sẽ đứng đây, 75 năm sau, 0:04:45.080,0:04:48.160 và nói với các bạn rằng [br]nghiên cứu vẫn đang tiếp tục. 0:04:49.280,0:04:52.896 Cứ mỗi 2 năm, các nhân viên nghiên cứu[br]đầy kiên nhẫn và tận tụy của chúng tôi 0:04:52.920,0:04:55.976 lại gọi điện cho đối tượng nghiên cứu [br]và hỏi liệu chúng tôi có thể gửi đi 0:04:56.000,0:04:59.120 thêm một bộ câu hỏi nữa [br]về cuộc sống của họ hay không. 0:05:00.040,0:05:03.616 Nhiều người đàn ông ở nội thành Boston[br]đã hỏi chúng tôi, 0:05:03.640,0:05:07.520 "Tại sao các ông vẫn nghiên cứu tôi vậy? [br]Cuộc đời của tôi đâu thú vị đến thế." 0:05:08.600,0:05:10.976 Những người từ Harvard [br]thì chưa từng đặt câu hỏi đó. 0:05:11.000,0:05:16.200 (Cười) 0:05:20.920,0:05:23.776 Để có được bức tranh rõ nét nhất [br]về cuộc đời của những người này, 0:05:23.800,0:05:26.736 chúng tôi không chỉ gửi họ bộ câu hỏi. 0:05:26.760,0:05:29.216 Chúng tôi còn phỏng vấn họ, [br]tại phòng khách trong chính ngôi nhà của họ. 0:05:29.240,0:05:32.176 Cũng như thu thập hồ sơ y tế từ các bác sĩ của họ. 0:05:32.200,0:05:34.696 Chúng tôi lấy máu, chụp hình ảnh não bộ, 0:05:34.720,0:05:36.416 trò chuyện với con cái họ. 0:05:36.440,0:05:41.696 Chúng tôi cũng quay lại cuộc trò chuyện của họ [br]với vợ về những mối quan ngại thầm kín nhất. 0:05:41.720,0:05:45.256 Và khoảng một thập kỉ trước, [br]khi chúng tôi hỏi các người vợ 0:05:45.280,0:05:47.656 liệu họ có muốn tham gia cùng chúng tôi[br]với vai trò là thành viên của nghiên cứu không, 0:05:47.680,0:05:51.456 nhiều người phụ nữ trong số đó đã nói: [br]“Cũng đến lúc rồi đó”. (Cười) 0:05:51.480,0:05:53.176 Vậy chúng ta học được gì? 0:05:53.200,0:05:58.416 Bài học rút ra từ hàng chục nghìn trang 0:05:58.440,0:06:02.720 thông tin mà chúng tôi đã thu thập được từ cuộc đời [br]của những đối tượng nghiên cứu là gì? 0:06:03.720,0:06:09.320 Những bài học ở đây không phải về sự giàu có, [br]danh vọng hay làm việc cật lực. 0:06:10.520,0:06:16.816 Thông điệp rõ ràng nhất chúng tôi rút ra[br]từ nghiên cứu kéo dài 75 năm này là: 0:06:16.840,0:06:22.040 Các mối quan hệ tốt khiến chúng ta vui vẻ [br]và khỏe mạnh hơn. Chấm hết. 0:06:23.000,0:06:26.816 Chúng ta học được 3 bài học lớn về các mối quan hệ. 0:06:26.840,0:06:30.936 Đầu tiên đó là các tương tác xã hội [br]thực sự tốt cho chúng ta, 0:06:30.960,0:06:33.456 và sự cô đơn sẽ giết ta. 0:06:33.480,0:06:37.136 Sự thật là những người kết nối nhiều hơn 0:06:37.160,0:06:40.256 với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh, 0:06:40.280,0:06:44.976 thì hạnh phúc hơn, thể chất cũng tốt hơn [br]và sống thọ hơn 0:06:45.000,0:06:48.376 so với những người ít kết nối. 0:06:48.400,0:06:51.816 Và sự cô đơn thì khá là độc hại. 0:06:51.840,0:06:56.976 Những người sống biệt lập[br]và không muốn ở cạnh người khác 0:06:57.000,0:07:00.216 tự thấy rằng bản thân ít hạnh phúc, 0:07:00.240,0:07:03.176 sức khỏe thì suy giảm sớm ngay từ tuổi trung niên, 0:07:03.200,0:07:05.416 chức năng của não bộ cũng giảm sút 0:07:05.440,0:07:09.000 và tuổi thọ của họ thường ngắn hơn[br]những người không cô đơn. 0:07:10.040,0:07:13.256 Và sự thật đáng buồn là dù ở bất kỳ thời điểm nào, 0:07:13.280,0:07:17.880 cứ 5 người Mỹ thì có ít nhất 1 người [br]bảo rằng họ đang cô đơn. 0:07:19.040,0:07:24.376 Và chúng tôi biết bạn có thể thấy cô đơn giữa đám đông [br]có thể lạc lõng trong hôn nhân, 0:07:24.400,0:07:26.536 vì vậy bài học lớn thứ hai chúng tôi rút ra 0:07:26.560,0:07:29.656 là không phải số lượng bạn bè bạn có, 0:07:29.680,0:07:33.176 và dù bạn có đang cam kết [br]trong một mối quan hệ hay không, 0:07:33.200,0:07:37.840 thì chất lượng các mối quan hệ thân thiết [br]của bạn mới là điểm mấu chốt. 0:07:38.560,0:07:43.336 Hóa ra là sống giữa các cuộc xung đột[br]thì thực sự ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của chúng ta. 0:07:43.360,0:07:47.336 Những cuộc hôn nhân hay xảy ra mâu thuẫn,[br]ví dụ, thiếu thốn về tình cảm, 0:07:47.360,0:07:53.136 thì thường có hại cho sức khỏe,[br]có lẽ còn tệ hơn cả ly hôn. 0:07:53.160,0:07:57.936 Và việc sống trong các mối quan hệ lành mạnh [br]và ấm áp sẽ bảo vệ chúng ta. 0:07:57.960,0:08:01.056 Khi đã dõi theo cuộc đời của những người đàn ông[br]tới năm họ ngoài 80 tuổi, 0:08:01.080,0:08:05.696 chúng tôi muốn nhìn lại họ vào giai đoạn trung niên[br]để xem liệu có thể dự đoán được 0:08:05.720,0:08:09.696 ai sẽ trở thành một ông già 80 tuổi [br]hạnh phúc, khỏe mạnh 0:08:09.720,0:08:10.920 và ai sẽ không. 0:08:11.680,0:08:15.896 Và khi chúng tôi thu thập lại[br]tất cả những gì mình biết về họ 0:08:15.920,0:08:17.280 ở độ tuổi 50, 0:08:18.080,0:08:23.536 không phải là nồng độ cholesterol lúc trung tuổi [br]sẽ dự báo cách họ già đi như thế nào. 0:08:23.560,0:08:27.016 mà đó chính là mức độ hài lòng của họ [br]trong các mối quan hệ. 0:08:27.040,0:08:31.936 Những người ở trong các mối quan hệ [br]khiến họ thỏa mãn nhất lúc 50 tuổi 0:08:31.960,0:08:34.360 là những người khỏe mạnh nhất khi 80. 0:08:35.680,0:08:38.856 Và các mối quan hệ tốt và gần gũi có vẻ [br]sẽ giúp chúng ta giảm bớt 0:08:38.880,0:08:41.640 các tác hại của tuổi già. 0:08:42.480,0:08:46.456 Cặp đôi hạnh phúc nhất của chúng tôi 0:08:46.480,0:08:48.535 đã bảo rằng, khi họ trong độ tuổi 80, 0:08:48.559,0:08:51.496 vào những ngày họ phải chịu đựng [br]nhiều hơn nỗi đau về mặt thể xác, 0:08:51.520,0:08:53.480 thì tâm trạng của họ vẫn vui vẻ. 0:08:54.400,0:08:57.656 Nhưng với những người ở trong các mối quan hệ [br]không hạnh phúc, 0:08:57.680,0:09:03.680 những cơn đau về mặt vật lý, bị khuyếch đại thêm nhiều lần[br]bởi những tổn thương về tinh thần. 0:09:04.360,0:09:08.736 Và bài học lớn thứ 3 về các mối quan hệ và sức khỏe 0:09:08.760,0:09:13.520 là các mối quan hệ tốt không chỉ bảo vệ thân thể chúng ta, [br]mà còn cả trí não của chúng ta nữa. 0:09:14.440,0:09:19.096 Sự thật là, việc ở trong một mối quan hệ[br]gắn bó và an toàn 0:09:19.120,0:09:23.016 với một người khác khi bạn ngoài 80 tuổi [br]thì sẽ bảo vệ bạn, 0:09:23.040,0:09:25.016 những người trong các mối quan hệ 0:09:25.040,0:09:29.176 mà họ có thể nương tựa khi cần 0:09:29.200,0:09:32.896 thì họ sẽ có trí nhớ minh mẫn hơn. 0:09:32.920,0:09:37.576 Còn những người trong các mối quan hệ[br]họ chẳng dựa dẫm được gì, 0:09:37.600,0:09:41.480 thì tình trạng suy giảm trí nhớ xảy ra sớm hơn. 0:09:42.520,0:09:45.976 Và kể cả các mối quan hệ tốt đẹp[br]thì không phải lúc nào cũng suôn sẻ. 0:09:46.000,0:09:49.576 Một vài cặp đôi lớn tuổi [br]vẫn có thể cãi nhau chuyện vặt vãnh 0:09:49.600,0:09:51.336 ngày này qua ngày khác, 0:09:51.360,0:09:54.536 nhưng miễn là họ cảm thấy có thể dựa vào đối phương 0:09:54.560,0:09:56.376 khi gặp khó khăn, 0:09:56.400,0:10:00.000 thì các cuộc tranh cãi đó chẳng ảnh hưởng gì[br]đến trí nhớ của họ. 0:10:01.600,0:10:04.336 Vì vậy thông điệp này, 0:10:04.360,0:10:10.056 rằng các mối quan hệ tốt đẹp và bền chặt [br]thì tốt cho sức khỏe và hạnh phúc của chúng ta, 0:10:10.080,0:10:13.016 sự thật này thì xưa như trái đất rồi. 0:10:13.040,0:10:16.880 Tại sao điều này khó mà đạt được[br]và chúng ta thường phớt lờ dễ dàng? 0:10:17.560,0:10:19.016 Vâng, chúng ta là con người. 0:10:19.040,0:10:21.856 Cái ta muốn là một giải pháp thật nhanh chóng, 0:10:21.880,0:10:23.576 thứ mà chúng ta có thể đạt được 0:10:23.600,0:10:26.360 và làm cho cuộc sống chúng ta tốt đẹp [br]cũng như duy trì nó như thế. 0:10:27.320,0:10:30.656 Các mối quan hệ thì rất rối ren và phức tạp 0:10:30.680,0:10:34.496 những nỗ lực để gắn bó với gia đình và bạn bè, 0:10:34.520,0:10:37.176 thì chẳng hấp dẫn hay hào nhoáng. 0:10:37.200,0:10:40.536 Đó là việc làm cả đời. Và nó chẳng có hồi kết. 0:10:40.560,0:10:45.616 Trong nghiên cứu 75 năm của chúng tôi, [br]những người tham gia hạnh phúc nhất lúc về hưu 0:10:45.640,0:10:51.456 là những người đã rất năng nổ [br]để biến đồng nghiệp thành bạn bè. 0:10:51.480,0:10:54.456 Giống như thế hệ trẻ gen Y trong nghiên cứu gần đây, 0:10:54.480,0:10:58.096 rất nhiều người trong số những người đàn ông [br]của chúng tôi khởi đầu là những thanh niên 0:10:58.120,0:11:02.136 đã từng tin rằng danh vọng, sự thịnh vượng[br]và thành tựu lẫy lừng 0:11:02.160,0:11:06.096 mới thực sự là thứ họ cần theo đuổi [br]để có một cuộc sống tốt. 0:11:06.120,0:11:10.296 Nhưng qua 75 năm, nghiên cứu của chúng tôi đã chỉ ra 0:11:10.320,0:11:15.976 rằng những người hạnh phúc nhất [br]là những người để tâm tới các mối quan hệ, 0:11:16.000,0:11:19.240 với gia đình, bạn bè và cộng đồng xung quanh. 0:11:21.080,0:11:23.056 Vậy bạn thì sao? 0:11:23.080,0:11:26.840 Cứ cho là bạn đang 25, 40 hay 60 tuổi. 0:11:27.800,0:11:30.760 Việc để tâm tới các mối quan hệ là như thế nào? 0:11:31.760,0:11:34.880 Thật ra có vô vàn cách. 0:11:35.600,0:11:41.696 Có thể đó đơn giản chỉ là bỏ điện thoại xuống [br]và dành thời gian với mọi người 0:11:41.720,0:11:46.176 hay làm sống lại một mối quan hệ đã cũ kỹ[br]bằng cách cùng nhau làm một điều gì mới, 0:11:46.200,0:11:48.400 cùng tản bộ hay những buổi tối hẹn hò, 0:11:49.360,0:11:54.216 hay nối lại liên lạc với một thành viên gia đình [br]mà bạn đã không nói chuyện hàng năm trời, 0:11:54.240,0:11:57.736 do tất cả các mâu thuẫn gia đình [br]quá đỗi bình thường ấy 0:11:57.760,0:11:59.976 có thể làm hại 0:12:00.000,0:12:02.080 tới những người hay hận thù. 0:12:04.000,0:12:07.920 Tôi muốn khép lại bằng[br]một câu danh ngôn từ Mark Twain. 0:12:09.280,0:12:11.656 Hơn một thế kỷ trước, 0:12:11.680,0:12:14.296 ông ấy đã ngẫm lại cuộc đời của chính mình, 0:12:14.320,0:12:15.600 và viết ra câu này: 0:12:16.840,0:12:20.536 "Không có thời gian đâu, cuộc sống rất ngắn ngủi 0:12:20.560,0:12:25.720 cho những cuộc cãi vã vặt vãnh,[br]những lời hối lỗi, làm đau trái tim, và đổ lỗi. 0:12:26.720,0:12:29.536 Ta chỉ còn thời gian cho sự yêu thương, 0:12:29.560,0:12:33.280 và ngay lập tức, hãy nói ra điều đó đi." 0:12:34.760,0:12:39.136 Cuộc sống tốt đẹp được xây dựng [br]bởi những mối quan hệ tốt. 0:12:39.160,0:12:40.376 Xin cảm ơn. 0:12:40.400,0:12:45.840 (Vỗ tay)