0:00:00.000,0:00:09.679
[muzikë]

0:00:09.989,0:00:13.081
[duartrokitje]

0:00:13.491,0:00:16.972
Çfarë na bën të shëndetshëm dhe të lumtur [br]teksa vazhdojmë me jetën?

0:00:17.340,0:00:25.904
Nëse do të investoje në veten tënde më të mirë të së ardhmes, [br]ku do ta përqëndroje kohën dhe energjinë tënde?

0:00:25.904,0:00:33.634
Kishte një studim të fundit të Millennials që pyste [br]se cilat ishin qëllimet më të rëndësishme në jetë.

0:00:34.728,0:00:40.598
Mbi 80% thanë se qëllimi kryesor i jetës [br]ishte të pasuroheshin.

0:00:40.942,0:00:50.406
Dhe 50% nga e njëjta grupë të rinjsh thanë se një tjetër synim[br]kryesor i jetës ishte të bëheshin të famshëm.

0:00:52.253,0:01:00.340
Vazhdimisht na është thënë të mbështetemi për të punuar, [br]të shtyjmë më shumë dhe të arrijmë më shumë.

0:01:00.893,0:01:06.143
Kemi fituar përshtypjen se këto janë gjërat [br]që duhet të ndjekim për të pasur një jetë të mirë.

0:01:06.666,0:01:16.646
Pamje të tërë jetës, të zgjedhjeve që njerëzit bëjnë dhe si funksionojnë ato zgjedhje për to, [br]ato pamje janë thuajse të pamundura për t'u gjetur.

0:01:18.087,0:01:24.387
Shumica e gjërave që dimë për jetën njerëzor janë [br]nga njerëzit që u kërkuam të kujtojnë të kaluarën.

0:01:24.734,0:01:29.012
Dhe siç e dimë, retrospektiva [br]është gjithçka përveçse 20/20.

0:01:29.684,0:01:32.912
Ne harrojmë pjesë të mëdha [br]të asaj që na ndodh në jetë.

0:01:33.204,0:01:36.233
Dhe nganjëherë kujtesa [br]është krejtësisht kreative.

0:01:36.948,0:01:43.941
Po sikur të mund të vëzhgonim jetë të tëra[br]se si shpalosen me kalimin e kohës.

0:01:43.941,0:01:50.677
Po sikur të mund të studionim njerëzit [br]që nga koha kur ishin adoleshentë e deri në pleqëri.

0:01:50.677,0:01:53.797
Për të parë se çfarë i bën vërtet njerëzit të lumtur [br]dhe i mban të shëndetshëm.

0:01:55.769,0:01:56.929
Ne e bëmë ketë.

0:01:57.449,0:02:04.555
Studimi i Harvardit për zhvillimin e të rriturve mund të jetë studimi [br]më i gjatë i jetës së të rriturve që është bërë ndonjëherë.

0:02:05.618,0:02:12.137
Për 75 vjet kemi ndjekur jetën[br]e 724 burrave.

0:02:13.347,0:02:17.842
Vit pas viti, duke pyetur për punën e tyre,[br]jetën në shtëpi, shëndetin e tyre,

0:02:17.842,0:02:23.684
dhe sigurisht duke pyetur gjatë gjithë rrugës,[br]pa e ditur se si do të dalin rrëfimet e tyre të jetës.

0:02:25.100,0:02:32.765
Studimet si ky janë jashtëzakonisht të rralla. Pothuajse të gjitha projektet[br]e këtij lloji shpërbëhen brenda një dekade.

0:02:33.140,0:02:38.780
Për shkak se shumë njerëz braktisin studimin[br]ose fondet për hulumtimin pakësohen.

0:02:39.074,0:02:45.017
Ose studiuesit shpërqendrohen ose vdesin[br]dhe asnjë tjetër nuk vazhdon më tej në këtë fushë.

0:02:46.355,0:02:54.045
Por përmes një kombinimi të fatit dhe këmbënguljes [br]së disa brezave të studiuesve, ky studim ka mbijetuar.

0:02:54.457,0:03:04.828
Rreth 60 nga 724 burrat janë akoma gjallë dhe ende [br]marrin pjesë në këtë studim, shumica e të cilëve janë në të 90-tat.

0:03:05.429,0:03:13.864
Tani kemi filluar të studiojmë më shumë se 2,000 fëmijë[br]të këtyre burrave dhe unë jam drejtori i katërt i studimit.

0:03:15.716,0:03:19.662
Që nga viti 1938 kemi ndjekur [br]jetën e dy grupeve të burrave.

0:03:20.002,0:03:24.951
Grupi i parë filloi në studim kur ishin [br]në vit të dytë në Kolegjin e Harvardit.

0:03:24.951,0:03:30.324
Të gjithë mbaruan kolegjin gjatë Luftës së Dytë Botërore[br]e pastaj shumica shkuan për të shërbyer në luftë.

0:03:31.384,0:03:37.495
Dhe grupi i dytë që ndoqëm ishte një grup djemsh [br]nga lagjet më të varfëra të Bostonit.

0:03:37.495,0:03:47.500
Djem që u zgjodhën për studimin veçanërisht sepse ishin nga familje më të trazuara [br]dhe më të pafavorshme në Bostonin e viteve 1930.

0:03:47.786,0:03:52.389
Shumica jetonin në blloqe banesash, shumë prej tyre [br]pa ujë të nxehtë dhe të ftohtë të pijshëm.

0:03:54.469,0:04:01.559
Kur hynë në studim të gjithë këta adoleshentë[br]u intervistuan, iu bënë kontrolla mjekësore.

0:04:01.559,0:04:09.810
Shkuam në shtëpitë e tyre dhe intervistuam prindërit e tyre. [br]Pastaj këta adoleshentë u bënë të rritur që hynë në të gjitha sferat e jetës.

0:04:09.861,0:04:15.741
U bënë punëtorë fabrike, avokatë,[br]muratorë dhe mjekë.

0:04:16.228,0:04:18.896
Njëri u bë president i SHBA-së.

0:04:20.121,0:04:24.578
Disa krijuan varshmëri ndaj alkoolit,[br]disa u bënë skizofren.

0:04:26.238,0:04:30.151
Disa ngjitën shkallët sociale [br]nga poshtë e deri në majë.

0:04:30.882,0:04:33.837
Dhe disa shkuan në drejtim të kundërt.

0:04:35.677,0:04:43.433
Themeluesit e këtij studimi as në ëndërr[br]nuk do ta kishin imagjinuar që unë do të qëndroja këtu sot,

0:04:43.433,0:04:47.953
75 vite më vonë duke ju treguar [br]se ky studim ende vazhdon.

0:04:49.383,0:04:59.453
Çdo dy vite pacienti ynë dhe stafi i përkushtuar i kërkimit i thërret njerëzit tanë [br]dhe i pyet nëse mund t'u dërgojmë edhe një grup pyetjesh në lidhje me jetën e tyre.

0:05:00.023,0:05:07.774
Shumë prej burrave nga pjesa e brendshëm e Bostonit na pyesin, [br]"pse vazhdoni të dëshironi të më studioni? Jeta ime thjesht nuk është aq interesante."

0:05:08.612,0:05:11.333
Burrat nga Harvardit [br]nuk e bëjnë kurrë atë pyetje.

0:05:11.333,0:05:16.904
[qeshje]

0:05:20.994,0:05:25.978
Për të marrë fotografinë më të qartë të jetëve të tyre,[br]ne nuk u dërgojmë vetëm pyetësorë.

0:05:26.816,0:05:33.286
I intervistojmë në dhomat e ndenjies, i marrim të dhënat mjekësore[br]nga mjekët e tyre, iu marrim gjak.

0:05:33.286,0:05:41.215
Skanojmë trurin e tyre, bisedojmë me fëmijët e tyre, i inçizojmë duke biseduar me gratë e tyre për shqetësimet më të thella.

0:05:41.715,0:05:50.842
Dhe kur rreth një dekadë më parë më në fund i pyetëm gratë e tyre nëse do të bashkoheshin me ne si anëtare të studimit, shumë nga gratë thanë "e dini se ka ardhur më koha".

0:05:50.842,0:05:51.966
[të qeshura]

0:05:51.966,0:06:02.921
Atëherë, çfarë mësuam? Cilat janë mësimet që vijnë nga dhjetëra mijëra faqe informacionesh që kemi gjeneruar në këto jetë?

0:06:03.851,0:06:09.474
Epo mësimet nuk kanë të bëjnë me pasurinë ose famën ose të punuarit më shumë e më shumë.

0:06:10.724,0:06:16.543
Mesazhi më i qartë që marrim nga ky studim 75 vjeçar është ky:

0:06:17.023,0:06:21.936
Marrëdhëniet e mira na bëjnë më të lumtur [br]dhe më të shëndetshëm, pikë.

0:06:23.076,0:06:26.588
Mësuam tre mësime të mëdha për marrëdhëniet.

0:06:26.988,0:06:33.612
E para është se lidhjet shoqërore janë vërtet të mira për ne dhe se vetmia vret.

0:06:33.612,0:06:41.943
Del që njerëzit që janë më të lidhur socialisht me familjen, miqtë, komunitetin janë më të lumtur.

0:06:41.943,0:06:47.526
Ata janë fizikisht më të shëndetshëm dhe jetojnë më gjatë se njerëzit që janë më pak të lidhur.

0:06:49.512,0:06:50.333


0:06:50.333,0:06:50.639


0:06:50.639,0:06:51.594


0:06:51.594,0:06:52.331


0:06:52.331,0:06:59.542


0:07:00.488,0:07:09.056


0:07:10.425,0:07:17.747


0:07:19.375,0:07:23.927


0:07:25.448,0:07:29.737


0:07:30.203,0:07:37.621


0:07:39.160,0:07:42.781


0:07:43.703,0:07:52.630


0:07:53.704,0:07:57.854


0:07:58.434,0:08:03.856


0:08:04.566,0:08:11.157


0:08:12.358,0:08:17.959


0:08:18.752,0:08:23.077


0:08:23.858,0:08:26.902


0:08:27.280,0:08:34.812


0:08:36.084,0:08:41.784


0:08:43.004,0:08:54.036


0:08:54.895,0:09:03.760


0:09:04.830,0:09:12.012


0:09:12.671,0:09:13.919


0:09:14.900,0:09:23.173


0:09:23.483,0:09:29.315


0:09:29.656,0:09:32.661


0:09:33.446,0:09:41.547


0:09:42.890,0:09:46.525


0:09:46.776,0:09:51.020


0:09:51.718,0:10:00.271


0:10:02.130,0:10:12.364


0:10:13.432,0:10:16.393


0:10:17.885,0:10:19.265


0:10:19.545,0:10:26.359


0:10:27.825,0:10:36.521


0:10:37.585,0:10:40.220


0:10:40.969,0:10:50.862


0:10:52.031,0:10:57.913


0:10:58.541,0:11:05.534


0:11:06.585,0:11:12.265


0:11:12.837,0:11:19.498


0:11:20.248,0:11:22.790


0:11:23.520,0:11:30.972


0:11:32.520,0:11:34.942


0:11:35.982,0:11:40.925


0:11:42.554,0:11:45.915


0:11:46.593,0:11:48.596


0:11:50.125,0:11:53.778


0:11:54.629,0:12:02.171


0:12:04.496,0:12:08.800


0:12:09.911,0:12:15.803


0:12:17.262,0:12:33.524


0:12:35.057,0:12:39.857


0:12:40.345,0:12:46.938