WEBVTT

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Co powoduje, że jesteśmy zdrowi 
i szczęśliwi w naszym życiu?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Gdybyście mieli zainwestować, teraz

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
w swoje najlepsze przyszłe "ja",

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
gdzie ulokowalibyście swój czas

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i swoją energię?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
W ostatniej ankiecie dotyczącej 
pokolenia Milenium

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
zapytano ich jakie są ich najważniejsze

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
życiowe cele

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i ponad 80% stwierdziło, że głównym celem

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jest stanie się bogatym.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
50% z tych samych badanych

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
stwierdziło, że innym głównym celem

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jest stanie się sławnym.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ciągle mówi się nam, że 
mamy więcej pracować

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
żeby przeć do przodu i osiągać więcej

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ulegamy wrażeniu, że to są rzeczy,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
za którymi podążamy, żeby mieć
lepsze życie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
obrazki pełnego życia, 
wyborów, których dokonujemy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i jak te wybory wpływają na życie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
te obrazki są prawie niemożliwe
do osiągnięcia

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Większość tego, co wiemy
o ludzkim życiu

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wiemy z pytania ludzi,
pamiętania przeszłości

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i jak wiemy, z perspektywy czasu
to nic więcej jak 20/20

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zapominamy ogromne ilości
tego, co przydarza nam się w życiu,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i czasami pamięć jest wręcz oszczędna.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Mark Twain to rozumiał.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Cytowany jest jako ten,
który powiedział:

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
"Niektóre z najgorszych rzeczy w moim 
życiu nigdy się nie wydarzyły"

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Śmiech)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Badania pokazują, że właściwie pamiętamy
przeszłość bardziej pozytywnie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
gdy się starzejemy.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Przypomina mi to naklejkę na zderzak,
która mówi:

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
"Nigdy nie jest za późno,
aby mieć szczęśliwe dzieciństwo."

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Śmiech)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ale co gdybyśmy mogli obejrzeć
całe nasze życia

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jako rozłożone w czasie?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Co jeśli moglibyśmy poznawać ludzi
od czasu gdy byliśmy nastolatkami

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
aż do późnej starości

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
aby zobaczyć co tak naprawdę sprawia,
że ludzie są szczęśliwi i zdrowi?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zrobiliśmy to.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
The Harvard Study of Adult Development

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
może być najdłuższym badaniem życia
dorosłych, jakie kiedykolwiek zrobiono.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Przez 75 lat, śledziliśmy życia
724 mężczyzn,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
rok po roku, pytając o ich pracę,
życie domowe, ich zdrowie,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i oczywiście nie wiedząc

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jak potoczą się ich historie.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Tego typu badania są niezmiernie rzadkie.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Prawie wszystkie projekty tego typu
rozpadają się w ciągu dekady

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ponieważ zbyt wielu ludzi
wycofuje się z badania,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
lub fundusze wyczerpują się,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
albo badacze odchodzą,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
lub umierają i nikt inny nie toczy
piłeczki dalej.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ale poprzez kombinację szczęścia

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i wytrwałość kilku pokoleń badaczy,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
to studium przetrwało.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Około 60 z pierwotnych 724 mężczyzn

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wciąż żyje,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wciąg uczestniczy w badaniu,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
większość z nich ma ok. 90 lat.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
A teraz zaczynamy badanie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ponad 2 000 dzieci tych mężczyzn.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Jestem czwartym dyrektorem 
tego badania.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Od 1938 roku, śledziliśmy życia
dwóch grup mężczyzn.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Pierwsza grupa rozpoczęła badanie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
gdy byli studentami drugiego roku
Harvard College.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Byli, jak to Tom Brokaw nazwał
"najlepszym pokoleniem".

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Wszyscy oni skończyli college
podczas II wojny światowej,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
a następnie większość poszła
służyć na wojnie.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Drugą grupą, którą obserwowaliśmy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
była grupa chłopców z najbiedniejszych
okolic Bostonu,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
chłopców, który zostali wybrani do badania

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ponieważ pochodzili z najbardziej 
problemowych

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i trudnych rodzin

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
z Bostonu w latach 30.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Większość żyła w kamienicach,
wiele bez ciepłej i zimnej bieżącej wody.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Kiedy przystąpili do badania,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wszyscy z tych nastolatków
zostali przepytani.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zostali poddani badaniom medycznym.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Poszliśmy do ich domów
i rozmawialiśmy z ich rodzicami.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
I ci nastolatkowie
wyrośli na dorosłych

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
którzy podjęli wszystkie 
dziedziny życia.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zostali pracownikami fabryk, prawnikami,
murarzami i lekarzami,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jeden prezydentem Stanów Zjednoczonych.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Niektórzy popadli w alkoholizm,
kilku zachorowało na schizofrenię.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Niektórzy wspięli się 
po drabinie społecznej

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
od dna aż do samego szczytu,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
a niektórzy odbyli tę podróż
w przeciwnym kierunku.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Twórcy tego badania

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
w swoich najśmielszych marzeniach

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
nie mogli sobie wyobrazić, że będzie ono
trwało aż do dziś, 75 lat później.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
mówiąc wam, że badanie ciągle trwa.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Co dwa lata, nasz cierpliwy 
i oddany zespół badawczy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
mobilizuje naszych badanych
i pyta czy może wysłać im

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jeszcze jeden zestaw pytań
dotyczących ich życia.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Wielu mężczyzn ze środkowej 
części Bostonu pyta nas

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
"Dlaczego wciąż chcecie mnie badać?
Moje życie nie jest tak interesujące."

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ludzie z Harvarda nigdy nie zadają 
takiego pytania.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Śmiech)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Aby osiągnąć najbardziej wyraźny 
obraz ich życia,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
nie wysyłamy im tylko ankiet.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Rozmawiamy z nimi w ich domach.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zdobywamy historie choroby 
od ich lekarzy.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Pobieramy ich krew, skanujemy mózgi,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
rozmawiamy z ich dziećmi.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Nagrywamy ich jak rozmawiają ze swoimi 
żonami o swoich najgłębszych troskach.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
A kiedy, około dekadę temu,
w końcu zapytaliśmy ich żony

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
czy mogłyby dołączyć
do naszego badania,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wiele z nich odpowiedziało,
"Wiesz, chodzi o czas."

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
(Śmiech)

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Zatem czego się nauczyliśmy?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Czym są lekcje, które przyszły
z dziesiątków tysięcy stron

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
informacji, które stworzyliśmy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
na temat ich życia?

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Te lekcje nie dotyczą bogactwa
lub sławy albo pracowania coraz ciężej.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Najjaśniejszym przesłaniem, które 
otrzymaliśmy z tego 75-letniego badania:

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Dobre relacje utrzymują nas
szczęśliwszymi i zdrowszymi. Kropka.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Nauczyliśmy się trzech dużych lekcji
o relacjach.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Pierwsza, że relacje społeczne 
są dla nas naprawdę dobre,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
a samotność zabija.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Okazuje się, że ludzie, którzy są
bardziej powiązani społecznie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
z rodziną, przyjaciółmi, wspólnotą,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
są szczęśliwsi, fizycznie zdrowsi
i żyją dłużej

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
niż ludzie, którzy 
nie mają wielu kontaktów.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Doświadczenie samotności okazuje się
być toksyczne.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Osoby, które są bardziej odizolowane

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
odkrywają, że są mniej szczęśliwi,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ich zdrowie słabnie w średnim wieku,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
funkcjonowanie ich mózgu 
szybciej się pogarsza

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
żyją krócej niż osoby,
które nie są samotne.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Smutnym faktem jest, 
że w każdej chwili

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
więcej niż jedna piąta Amerykanów
ogłasza, że jest samotna.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Wiemy, że możesz być
samotny w tłumie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
I możesz być samotny w małżeństwie,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
dlatego drugą ważną lekcją, 
której się nauczyliśmy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
jest ta, że to nie liczba przyjaciół,
których masz

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i nie to czy jesteś w zaangażowanym
związku czy nie,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ale jakość twoich bliskich relacji
ma znaczenie.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Okazuje się, że życie wewnątrz konfliktu
jest naprawdę złe dla naszego zdrowia.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Wysoce konfliktowe małżeństwa, przykładowo
bez zbytniej czułości

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
okazują się być złe dla zdrowia,
być może gorsze niż rozwód.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
A życie wewnątrz dobrych, 
ciepłych relacji jest ochronne.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Kiedy badaliśmy naszych mężczyzn
aż do osiągnięcia 80 lat,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
chcieliśmy spojrzeć wstecz na ich 
średni wiek

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
i zobaczyć czy potrafimy przewidzieć

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
kto się rozwinie w szczęśliwego, 
zdrowego osiemdziesięciolatka

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
a kto nie.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
I kiedy zebraliśmy wszystko
czego się o nich dowiedzieliśmy

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
gdy mieli 50 lat

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
to nie był to ich poziom cholesterolu

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
na podstawie, którego przewidzieliśmy
jak się zestarzeją

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Ale jak usatysfakcjonowani są
ze swoich związków.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Osoby, które były najbardziej zadowolone
z relacji w wieku 50 lat

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
były najzdrowsze w wieku 80 lat.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Dobre, bliskie relacje 
wydają się być dla nas buforem

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
chroniącym przed trudnościami
starzenia się.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Nasi najszczęśliwsi mężczyźni i kobiety

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
stwierdzili w wieku 80 lat,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
że w dni kiedy odczuwali
większy ból fizyczny

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ich nastrój pozostawał radosny.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Natomiast osoby, które były
w nieszczęśliwych relacjach,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
gdy odczuwali ból fizyczny

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
był on spotęgowany bólem emocjonalnym.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Trzecią ważną lekcją jaką otrzymaliśmy
na temat związków i naszego zdrowia

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
to taka, że dobre relacje
nie tylko chronią nasze ciała,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
ale także nasze mózgi.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Okazuje się, że trwanie 
w mocnej relacji

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
z drugą osobą w wieku 80 lat
jest zabezpieczeniem,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
osoby, które są w relacjach

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
w których czują, że naprawdę mogą polegać
na drugiej osobie

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
wspomnienia tych osób pozostają
wyraźne dłużej.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Natomiast osoby, które są w relacjach

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
w których nie mogą liczyć na drugą stronę,

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
doznają wcześniejszego osłabienia pamięci.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
W tych dobrych relacjach,
osoby te nie muszą być łagodne cały czas.

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
Część z par osiemdziesięciolatków
sprzecza się ze sobą

99:59:59.999 --> 99:59:59.999
każdego dnia,