[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Hôm nay tôi muốn bắt đầu với 2 sự quan sát Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,về loài người chúng ta. Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Cái đầu tiên các bạn \Ncó thể nghĩ là khá hiển nhiên, Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là loài người chúng ta, Homo sapiens, Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,thật sự rất, rất thông minh Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểu như thông minh đến nực cười, Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểu như những điều chúng ta đang làm Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,không một giống loài nào khác\Ntrên hành tinh có thể làm được. Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tất nhiên Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,đây không phải lần đầu bạn thấy điều này. Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Tất nhiên, ngoài thông minh, \Nchúng ta cũng là một loài tự phụ Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy chúng ta thích chỉ ra thực tế \Nlà chúng ta thông minh Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi có thể dẫn chứng\Nbất kỳ học giả nào Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,từ Shakespeare cho đến Stephen Colbert Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,để chỉ ra sự thực rằng\Nchúng ta cao quý Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,về mặt lý lẽ và có\Ntài năng vô hạn, Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta tuyệt vời hơn\Nbất kỳ thứ gì khác trên hành tinh này Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nói về khả năng tư duy của bộ não. Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng còn quan sát thứ hai về con người Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi muốn tập trung nhiều hơn và điểm này Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,và đó là thực tế rằng, Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:52.00,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù chúng ta rất thông minh,\Nđôi khi thông minh đặc biệt Dialogue: 0,0:00:52.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta cũng có thể trở nên \Nvô cùng ngớ ngẩn một cách khó tin Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,khi nói về một vài khía cạnh \Ncủa việc ra quyết định Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đang thấy có nhiều người \Ncười tự mãn bên dưới Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Đừng lo, tôi sẽ không nêu ra \Nmột cá thể điển hình nào ở đây Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,về bất cứ mặt lỗi lầm nào cùa bạn. Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng tất nhiên, chỉ trong 2 năm vừa qua Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,ta đã thấy sự kém cỏi \Nmà ta chưa từng thấy trước đây Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Ta đã thấy các công cụ mà ta làm ra Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,để khai thác tài nguyên từ môi trường Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,đã gây tác hại ngược lại lên chúng ta. Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Ta đã theo dõi thị \Ntrường tài chính do ta tạo ra Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,lẽ ra phải hết sức rõ ràng Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng lại sụp đổ ngay trước mắt chúng ta. Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cả hai ví dụ đáng ngượng ngùng này Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,vẫn chưa phải điều đáng xấu hổ nhất Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,về những lỗi mà con người mắc phải, Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta cứ nghĩ những lỗi lầm \Nmà chúng ta mắc phải Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,chỉ là một vài trường hợp riêng lẻ Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,hay là một vài sai lầm\Nở ngang mức đáng được đưa lên blog Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thật ra,\Ncác nhà xã hội học đang nhận thấy Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,đa số chúng ta, \Ntrong một số trường hợp cụ thể, Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ mắc phải những lỗi rất đặc trưng. Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Những lỗi đó có thể đoán trước được. Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta mắc đi mắc lại những lỗi đó. Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Và chúng lại cứ trơ ra mặc các chứng cứ. Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi nhận những lời phê bình, Dialogue: 0,0:01:55.01,0:01:57.78,Default,,0000,0000,0000,,trong trường hợp tương tự sau đó,\N Dialogue: 0,0:01:57.78,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta vẫn có xu hướng mắc lại lỗi đó. Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó thực sự là một câu đố đối với tôi, Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,một người nghiên cứu \Nvề bản chất con người Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều tôi tò mò nhất là, Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,làm sao một giống loài \Nthông minh như chúng ta Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,lại có thể mắc những lỗi rất tệ Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,và thường xuyên như thế?\NLà giống loài Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,thông minh nhất, sao chúng\Nta không giải quyết được? Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Ở góc độ khác,\Nnhững lỗi đó thực sự từ đâu đến? Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Sau khi suy nghĩ, \Ntôi nhận thấy có hai khả năng. Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Một khả năng là, ở một góc độ, \Nđó không phải lỗi của chúng ta. Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì là một giống loài thông minh, Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể tạo ra mọi kiểu môi trường Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,rất, rất phức tạp, có khi đến mức Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,quá phức tạp khiến chúng ta\Nkhó có thể thực sự hiểu được, Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,mặc dù chính chúng ta tạo ra chúng. Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Các thị trường tài chính siêu phức tạp. Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Các điều khoản thế chấp mà\Nchính chúng ta không thể xử lý được. Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Dĩ nhiên, bị đặt vào môi trường \Nmà chúng ta không xử lý được, Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:45.67,Default,,0000,0000,0000,,ở một mức nào đó Dialogue: 0,0:02:45.67,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta hoàn toàn \Ncó thể làm hỏng một vài thứ. Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu đúng thế thì có một giải pháp đơn giản Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,cho vấn đề về lỗi lầm của con người. Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta chỉ cần tìm hiểu xem Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,loại công nghệ nào không thể kiểm soát Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,loại môi trường nào không có lợi Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,để loại bỏ chúng và thiết kế cái tốt hơn, Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,và chúng ta sẽ là giống loài thượng đẳng Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta kỳ vọng là thế. Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng có một khả năng khác \Nmà tôi thấy đáng lo ngại hơn, Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là, có thể không phải môi trường\Ncủa chúng ta có vấn đề. Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Có thể, chính chúng ta \Nmới là được tạo ra không chuẩn Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là một lời ám chỉ mà tôi đã nhận thấy Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,từ các nhà xã hội học \Nkhi tìm hiểu về lỗi lầm của con người Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Và ta thấy con người cứ mắc lại lỗi lầm Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,theo cách hệt như nhau và lặp đi lặp lại. Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Hình như chúng ta được tạo ra Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,để mắc lỗi lầm theo những cách nhất định. Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là khả năng mà tôi thấy lo ngại hơn, Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,vì nếu chính là chúng ta có vấn đề thì Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta không hiểu rõ \Ncách để giải quyết. Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Cõ lẽ chúng ta phải chấp nhận sự thật\Nlà chúng ta dễ mắc lỗi Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,và cố gắng làm mọi thứ \Ntrong hoàn cảnh đó. Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế, đây là câu hỏi \Nmà tôi và các sinh viên muốn giải đáp. Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Làm sao chúng ta có thể phân biệt giữa\Nkhả năng 1 và khả năng 2? Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Cần một tập hợp những người thông minh Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,có thể ra nhiều quyết định, Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không tham gia hệ thống của chúng ta Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,bất cứ những gì làm cho ta bối rối Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,không công nghệ hay văn hoá của loài người Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,có thể thậm chí không ngôn ngữ loài người Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Và vì thế chúng ta cần những "bạn" này. Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một bạn khỉ mũ \Nmà tôi làm việc cùng. Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng là loại linh trưởng New World Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,nghĩa là nó phân nhánh từ nhánh loài người Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,vào khoảng 35 triệu năm về trước Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều này có nghĩa là bà cố, cố, cố, cố, Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,với khoảng 5 triệu "cố" của bạn Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ giống với bà cố cố cố cố Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,với 5 triệu chữ "cố" trong đó Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,của bạn khỉ Holly này Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Có thể nói cô bạn này \Nlà một người họ hàng rất xa của bạn Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng bị chia cắt bởi sự tiến hóa Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Dù sao thì tin tốt về Holly Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,là cô không sở hữu công nghệ của chúng ta Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:31.99,Default,,0000,0000,0000,,cô ấy thông minh, sáng tạo \Nvà cũng thuộc Bộ Linh Trưởng Dialogue: 0,0:04:31.99,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng không có mấy thứ\Nlàm rối như chúng ta Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên cô ấy rất hoàn hảo cho thí nghiệm. Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nếu ta để Holly \Nvào hoàn cảnh sống của chúng ta thì sao? Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Liệu cô ấy sẽ tạo ra sai lầm như chúng ta? Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Liệu cô ấy có thể học\Ntừ các sai lầm đó? Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là mấy điều mà chúng\Ntôi quyết định làm Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi và các học trò đã\Nrất hứng thú về điều đó Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,vài năm về trước. Chúng tôi đã nói\N"ném" một vài vấn đề\N Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,cho Holly để xem cô ấy có\Nlàm hỏng mọi thứ không. Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Vấn đề đầu tiên chỉ là, ừm, chúng tôi nên bắt đầu từ đâu? Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì, bạn biết đó, nghe có vẻ hay với chúng tôi,\Nnhưng không đúng cho loài người. Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta tạo ra nhiều lỗi ở nhiều ngữ cảnh khác nhau Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn biết đấy, chúng tôi thật sự phải bắt đầu từ đâu với cái này? Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bởi vì lúc chúng tôi bắt tay vào làm \Ncũng là lúc tài chính sụp đổ, Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,vào lúc mà việc thu hồi tài sản thế nợ\Nđầy rẫy trên báo chí Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi mới nghĩ, hhmm, có lẽ chúng tôi Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,nên bắt đầu với lĩnh vực tài chính. Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Có lẽ chúng tôi nên tìm hiểu các quyết định\Nkinh tế của loài khỉ Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,và cố gắng tìm hiểu xem chúng có mắc phải\Nmấy lỗi ngu ngốc như chúng ta không Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Đương nhiên, đó cũng là lúc chúng tôi\Ngặp vấn đề thứ hai Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,mang tính chất lý luận hơn một chút Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,đó là, có thể các bạn không biết, Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng khỉ không thật sự biết xài tiền.\NTôi biết, là các bạn chưa thấy Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đó là lý do, chúng không xếp hàng\Nđằng sau bạn Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,ở các quầy siêu thị hay ATM--bạn biết đó,\Nchúng không làm mấy việc này. Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Do đó chúng tôi gặp phải rắc rối nhỏ ở đây Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Làm cách nào để chúng tôi hỏi khỉ về tiền Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu chúng không sử dụng nó? Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế chúng tôi đã nghĩ, có thể chúng tôi nên,\Ncứ mặc kệ nó Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,và dạy lũ khỉ cách dùng tiền. Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên đó là thứ chúng tôi đã làm. Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ các bạn đang nhìn ở đây là đơn vị đầu tiên\Nmà tôi từng biết Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,của loại đồng tiền không phải của người. Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi không sáng tạo lắm khi chúng tôi\Nbắt đầu nghiên cứu này, Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,nên chúng tôi chỉ gọi nó là đồng tiền. Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đây là loại tiền mà chúng tôi\Nđã dạy lũ khỉ ở Yale Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,để sử dụng nó với người thật, Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,để thật sự mua các loại thức ăn. Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Trông nó không giống tiền lắm -- \Nthật sự thì, không giống lắm Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,không giống tiền của chúng ta,\Nnó chỉ là một miếng kim loại. Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu các bạn đã từng giữ tiền nước ngoài\Ntừ các chuyến đi du lịch Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,khi các bạn về nhà, chúng trở nên vô dụng. Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Ban đầu, nó vô dụng với lũ khỉ Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,trước khi chúng nhận ra thứ mà chúng\Ncó thể làm với nó. Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi chúng tôi lần đầu đưa tiền cho chúng\Nở khu bắt nhốt, Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng kiểu nhặt nó lên, nhìn ngắm nó. Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiểu như vật gì đó lạ lùng lắm Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng nhanh chóng, lũ khỉ nhận ra rằng Dialogue: 0,0:06:20.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng có thể đưa đồng này Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,cho những con người trong phòng nghiên cứu\Nđể đổi thức ăn Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Và các bạn thấy đó, Mayday ở đây đang làm vậy. Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ảnh A và B là giai đoạn Mayday kiểu như Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,tò mò về những thứ này -- nhưng không hiểu Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Đằng kia là người làm thí nghiệm đang chờ tay sẵn Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,và Mayday nhanh chóng nhận ra,\Ncó vẻ con người kia cần cái này Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Đưa vật này đi, và nhận lại thức ăn. Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Hóa ra không chỉ Mayday, tất cả lũ khỉ \Nđều rất giỏi Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,trong việc trao đổi đồng tiền với người\Nbán hàng Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là một đoạn video ngắn về việc đó. Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là Mayday. Cô ấy sẽ đưa đồng tiền \Nđể lấy thức ăn Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,và đang hạnh phúc chờ đợi để nhận thức ăn. Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là Felix, tôi nghĩ vậy. Cậu ấy là con đầu đàn;\Nnhân vật quan trọng. Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng cậu ấy cũng kiên nhẫn chờ đợi\Nđể lấy thức ăn của cậu và cứ thế. Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên, lũ khỉ rất giỏi việc này. Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng giỏi một cách đáng ngạc nhiên\Nchỉ qua một ít đào tạo. Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi cho chúng tự lấy đồ của chúng. Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi là: Liệu điều này có giống với tiền của con người? Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây thật sự có phải là một thị trường, Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,hay chúng tôi chỉ tạo ra một mánh tâm lý lạ Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,bằng cách khiến lũ khỉ làm việc gì đó, Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,trông có vẻ thông minh, nhưng thật ra lại không. Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế chúng tôi nghĩ, lũ khỉ sẽ tự bộc phát làm gì Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu đây thật sự là tiền của chúng, nếu chúng thật sự\Nsử dụng cái này như tiền? Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn có thể tưởng tượng ra lũ khỉ Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,làm tất cả những việc thông minh Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,mà con người làm khi họ bắt đầu trao đổi tiền bạc với nhau Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể khiến chúng chú ý đến giá cả, Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,chú ý đến số lượng chúng mua-- Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểu như theo dõi đồng tiền khỉ của chúng Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Liệu lũ khỉ có thể làm những việc như thế? Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,và do đó, chợ khỉ của chúng tôi được tạo ra. Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Cách hoạt động chính là Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,lũ khỉ bình thường sống trong khu bắt nhốt \Ntheo kiểu sở thú lớn. Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi chúng mong muốn một ít thức ăn, Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng tôi cho phép chúng ra ngoài Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,đến một khu bắt nhốt nhỏ hơn \Nnơi chúng có thể đi vào khu chợ Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi tiến vào khu chợ -- Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,thật sự mà nói thì chợ khỉ vui hơn\Nhầu hết chợ dành cho người Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi vì, khi lũ khỉ tiến đến cửa chợ, Dialogue: 0,0:07:57.00,0:07:59.00,Default,,0000,0000,0000,,một con người sẽ đưa chúng một cái ví lớn\Nđầy tiền Dialogue: 0,0:07:59.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,để chúng có thể thật sự mua bán Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,với một trong hai người ở đây -- Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,hai người bán hàng khác nhau Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,để chúng có thể mua hàng từ đó. Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Người bán hàng là các sinh viên\Ntừ phòng thí nghiệm của tôi. Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ ăn mặc khác nhau; họ là hai người khác nhau. Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Và suốt quá trình, họ về cơ bản làm những việc\Ngiống nhau Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,để lũ khỉ có thể học hỏi, bạn biết đó Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ai bán cái gì ở giá nào -- ai đáng tin cậy, ai không, \Nkiểu như vậy. Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Và bạn có thể thấy mỗi thí nghiệm gia Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,đang cầm một cái dĩa thức ăn nhỏ màu vàng. Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,và đó là thứ mà lũ khi có thể mua được\Ncho một đồng tiền. Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy nên mọi thứ có giá một đồng, Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng như các bạn thấy, đôi khi đồng tiền\Ncó thể mua nhiều hơn những thứ khác, Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,đôi khi nhiều nho hơn những thức khác. Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy tôi sẽ cho các bạn xem một video ngắn \Nđể xem cái chợ này trông như thế nào. Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là từ góc nhìn của một con khỉ.\NKhỉ thấp hơn người, nên hơi thấp một chút. Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đây là Honey. Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Cô ấy đang kiên nhẫn đợi chợ mở cửa Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Đột nhiên chợ mở cửa. Cô ấy phải lựa chọn:\Nmột quả nho hay hai. Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn có thể thấy Honey, một nhà kinh tế học\Nrất giỏi về thị trường Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,đi với người cho nhiều nho hơn. Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Cô ấy có thể dạy những nhà tư vấn tài chính\Nmột vài điều. Dialogue: 0,0:08:52.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Mà không chỉ Honey, Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,hầu hết lũ khỉ đi với người có nhiều hơn. Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết lũ khỉ đi với người có thức ăn tốt hơn. Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi chúng tôi giới thiệu bán hàng, \Nchúng tôi thấy lũ khỉ chú ý đến điều đó. Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng thật sự rất quan tâm đến tiền của chúng. Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều ngạc nhiên hơn là khi chúng tôi cộng tác\Nvới các nhà kinh tế Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,để xem xét dữ liệu của lũ khỉ sử dụng \Ncông cụ kinh tế, Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng về cơ bản khớp, \Nkhông chỉ về chất lượng Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,mà còn về số lượng với những thứ chúng tôi thấy Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,con người làm ở chợ thực sự. Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều đến mức, nếu bạn nhìn vào các con số, Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ không biết được liệu chúng là của lũ khỉ\Nhay của người trên cùng một khu chợ. Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Và điều mà chúng tôi nghĩ chúng tôi đã làm Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,là chúng tôi đã thực sự giới thiệu một thứ gì đó Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,,ít ra là với lũ khỉ và chúng tôi, Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,hoạt động giống như một đồng tiền tài chính thực thụ Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi là: liệu lũ khỉ có bắt đầu làm hỏng theo cách\Nmà chúng ta làm? Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã đôi lúc thấy một vài dấu hiệu\Nlà chúng có thể. Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Một thứ chúng tôi chưa bao giờ thấy ở chợ khỉ Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,là bất cứ dấu hiệu nào của sự tiết kiệm -- Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn biết đó, như giống loài chúng ta. Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Lũ khi tiến vào khu chợ, tiêu hết tiền của chúng Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,và quay về. Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Một điều nữa mà chúng tôi bất chợt thấy, Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:51.00,Default,,0000,0000,0000,,đủ để thấy xấu hổ Dialogue: 0,0:09:51.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,là một vài bằng chứng bộc phát của việc gian lận. Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Lũ khỉ thường gian dối các đồng tiền ngay khi có thể Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,từ những con khác, thường là từ chúng tôi -- Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn biết đó, thứ mà chúng tôi không cần thiết \Nphải giới thiệu. Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng chúng tôi đã nhìn thấy. Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế chúng tôi nghĩ, điều này trông thật tệ. Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Liệu chúng ta có thật sự thấy lũ khỉ Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ làm những thứ ngu ngốc y hệt con người? Dialogue: 0,0:10:09.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Một khả năng là kiểu để mặc Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,hệ thống tài chính khỉ tự hoạt động, Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn biết đó, để xem liệu chúng có\Ngọi chúng ta giúp trong vài năm. Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi hơi mất kiên nhẫn nên chúng tôi đã muốn Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,đẩy nhanh mọi thứ một chút. Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì thế chúng tôi đồng ý đưa cho lũ khỉ Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,cùng kiểu vấn đề Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,mà con người thường hay mắc lỗi Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,trong một vài kiểu thử thách kinh tế nhất định Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc một vài kiểu thứ nghiệm kinh tế nhất định. Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,vậy nên, bởi cách tốt nhất để xem con người mắc lỗi Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,là thật sự tự mình làm điều đó, Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ cho các bạn một thí nghiệm nhỏ Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểu để xem thử trực giác tài chính của chính các bạn \Nhành động như nào Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Vây nên bây giờ hãy thử tưởng tượng Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đưa mỗi người trong các bạn Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,1,000 đô-la -- 10 đồng tiền 100 đô-la nóng Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Hãy lấy chúng, bỏ vào trong ví của các bạn Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,và suy nghĩ kĩ xem các bạn sẽ làm gì với nó. Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì bây giờ nó là của các bạn; các bạn có thể mua\Nbất cứ thứ gì các bạn muốn. Dialogue: 0,0:10:51.00,0:10:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Quyên góp nó, lấy nó, và kiểu vậy. Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Nghe hay thật, nhưng các bạn có thêm sự lựa chọn nữa\Nđể kiếm thêm một ít. Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đây là lựa chọn cho các bạn: hoặc các bạn mạo hiểm, Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,trong trường hợp đó tôi sẽ tung một trong những đồng này. Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu là mặt ngửa, các bạn sẽ được thêm 1,000 đô-la. Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,nếu là mặt sấp, bạn sẽ không được gì cả. Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên đây là cơ hội để kiếm thêm, nhưng rất mạo hiểm. Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Lựa chọn khác thì an toàn hơn. Các bạn sẽ chắc chắn có thêm tiền. Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi sẽ chỉ đưa các bạn thêm 500 đồng. Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn có thể bỏ nó vào ví và sử dụng ngay lập tức. Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Để xem trực giác của các bạn như thế nào. Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết mọi người sẽ chọn cách an toàn. Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Hầu hết mọi người nghĩ, tại sao phải mạo hiểm\Nkhi tôi có thể chắc chắn có 1,500 đô-la? Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Trông có vẻ khá tốt để cá cược. Tôi sẽ theo cái đó. Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn có thể nói, điều này chả hợp lý. Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Loài người hơi ngại mạo hiểm. Rồi sao? Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Cái "rồi sao?" đó xuất hiện khi chúng ta bắt đầu suy nghĩ Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,về cùng một vấn đề Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,được thay đổi khác một chút. Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên giờ hãy tưởng tượng nếu tôi đưa mỗi người Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,2,000 đô-la -- 20 tờ 100 đô-la nóng. Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ các bạn có thể mua gấp đôi trước đó. Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Hãy nghĩ về cảm giác của các bạn khi bỏ nó vào ví. Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Và giờ hãy tưởng tượng tôi bắt các bạn phải lựa chọn Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng lần này, tệ hơn một chút. Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Giờ, các bạn sẽ phải quyết định các bạn \Nsẽ mất tiền như thế nào, Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng các bạn sẽ có cùng lựa chọn. Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn hoặc là sẽ chấp nhận mạo hiểm mất tiền -- Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,để tôi tung đồng xu. \NNếu mặt ngửa, các bạn sẽ mất rất nhiều. Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu mặt sấp, các bạn không mất gì cả, giữ lại mọi thứ -- Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc các bạn có thể chọn an toàn, lấy ví ra Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,và đưa tôi 5 tờ 100 đô-la, đương nhiên. Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Và tôi đang thấy một vài cái nhíu mày phía dưới. Dialogue: 0,0:12:11.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên có lẽ các bạn đang có chung trực giác Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,về vấn đề mà các bạn đang được kiểm tra, Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,khi được đưa ra những chọn lựa, Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,mọi người không chọn an toàn. Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Họ sẽ có xu hướng mạo hiểm. Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Lý do điều này khá vô lý là trong hai trường hợp,\Nchúng tôi cho mọi người Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,những sự lựa chọn giống nhau. Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó là cơ hội 50/50 cho 1,000 hoặc 2,000 Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc chỉ chắc ăn 1,500 đô-la . Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trực giác của con người về việc chấp nhận\Nchừng nào mạo hiểm Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,lại khác nhau tùy thuộc vào khởi điểm của họ. Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy điều gì đang xảy ra? Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Hóa ra là, đây xem ra là kết quả Dialogue: 0,0:12:40.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,của ít nhất hai khuynh hướng mà chúng ta có\Nvề mức độ tâm lý Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Một là chúng ta có một khoảng thời gian khó khăn\Nthực sự nghĩ về những điều kiện tuyệt đối. Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:47.33,Default,,0000,0000,0000,,Đầu óc chúng ta phải làm việc, Dialogue: 0,0:12:48.67,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Một lựa chọn là 1,000, 2,000; Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Một là 1,500. Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Thay vào đó, chúng ta thấy rất dễ khi suy nghĩ \Nvề những điều kiện tương đối. Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,khi các lựa chọn thay đổi qua các lần. Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên chúng ta thường nghĩ theo kiểu, \N"oh, chúng ta sẽ có thêm" hoặc "oh, tôi sẽ có ít hơn." Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều này cũng tốt thôi, trừ việc Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,các thay đổi đến từ nhiều hướng Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,thực tế ảnh hưởng đến việc ta nghĩ Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,liệu một lựa chọn là tốt hay không Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Và điều nãy dẫn đến khuynh hướng thứ hai, Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,mà các nhà kinh tế học gọi là khuynh hướng \Nghét bỏ sự mất mát. Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Ý tưởng là chúng ta ghét cảm giác mất tiền Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta thật sự ghét khi chúng ta\Nphải mất một số tiền nào đó. Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Và điều này nghĩa là thỉnh thoảng chúng ta thật sự Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,thay đổi lựa chọn để tránh điều này. Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Thứ chúng ta thấy ở câu tình huống cuối là Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,đối tượng trở nên mạo hiểm hơn Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi họ muốn cái cơ hội nhỏ bé là sẽ không mất gì cả. Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều đó nghĩa là khi chúng ta nằm trong thế mạo hiểm Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,xin lỗi, khi chúng ta ở trong thế mất mát, Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta trở nên mạo hiểm hơn, Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,điều mà có thể trở nên đáng lo ngại. Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Những kiểu thế này sẽ tự phát theo rất nhiều hướng xấu\Nở loài người. Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng là lý do các nhà đầu tư chứng khoán vẫn cứ mãi\Nmất tiền -- Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi họ đánh giá chúng trong điều kiện tương đối. Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Là lý do vì sao con người trong thị trường nhà đất từ chối\Nbán nhà của họ Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,bởi họ không muốn bán lỗ. Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Câu hỏi mà chúng ta đã quan tâm là Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:53.00,Default,,0000,0000,0000,,liệu những con khỉ có thể hiện cùng xu hướng đó không Dialogue: 0,0:13:53.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Nếu chúng tôi tạo dùng tình huống giống vậy\Nở khu chợ khỉ nhỏ bé, Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,liệu chúng có hành xử như con người? Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là thứ chúng tôi làm,\Nchúng tôi đưa cho lũ khỉ các chọn lựa Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,giữa người an toàn -- họ luôn làm những thứ giống nhau -- Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc người mạo hiểm -- Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,họ đôi khi làm những thứ khác nhau. Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Và sau đó chúng tôi đưa cho chúng\Nthêm những lựa chọn Dialogue: 0,0:14:09.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,như các bạn đã làm ở tình huống đầu -- Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,vậy chúng thật sự có cơ hội để có thêm. Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc chỉ còn lại một ít nếu chúng gặp phải lựa chọn mất -- Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng thật sự nghĩ chúng sẽ có nhiều hơn thứ chúng có Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,và vì thế trông nó giống như thế này. Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng tôi đã giới thiệu lũ khỉ với 2 người bán hàng mới. Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Người ở bên trái và phải đều bắt đầu với một ít nho, Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,nên trông khá là tuyệt vời. Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng họ sẽ cho lũ khỉ đồ thêm. Dialogue: 0,0:14:28.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Người bên trái sẽ theo kiểu an toàn. Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Trong mọi lúc, cậu ta thêm một trái, và đưa cho lũ khỉ hai. Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Người bên phải sẽ theo kiểu mạo hiểm. Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Đôi khi lũ khỉ sẽ không được thêm gì -- nên kiểu như nhận thêm không trái. Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Thỉnh thoảng, lũ khỉ nhận thêm 2. Dialogue: 0,0:14:41.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhiều khi là 3 cho phần thêm lớn. Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đây là lựa chọn giống với cái các bạn vừa đối mặt. Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Liệu lũ khỉ có đi theo hướng an toàn Dialogue: 0,0:14:48.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,và đi với người luôn hành động\Ngiống nhau ở mọi lần thử, Dialogue: 0,0:14:50.00,0:14:52.00,Default,,0000,0000,0000,,hay chúng muốn mạo hiểm Dialogue: 0,0:14:52.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,và cố gắng để lấy phần thêm tuy mạo hiểm, nhưng lớn, Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,và chấp nhận khả năng sẽ không có\Nthêm phần thưởng nào. Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Con người ở đây đã đi theo hướng an toàn. Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Hóa ra, lũ khỉ cũng giống vậy. Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Về cả chất lượng lẫn số lượng, Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:04.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng chọn theo cách y hệt con người, Dialogue: 0,0:15:04.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,khi được thử với cùng một thứ. Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Các bạn có thể nói rằng, có thể \Nđơn giản là lũ khỉ không thích mạo hiểm. Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Có thể chúng ta nên xem cách chúng xử lý với sự mất mát, Dialogue: 0,0:15:10.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Và vì thế chúng tôi cho chạy phiên bản thứ hai. Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Bây giờ, lũ khỉ gặp 2 người Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,2 người này sẽ không cho chúng phần thêm; Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,họ sẽ cho chúng ít hơn chúng mong đợi. Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Vì vậy họ trông giống sẽ bắt đầu với một lượng lớn. Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là 3 trái nho; lũ khỉ như bị thôi miên vì điều này. Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng bây giờ chúng biết rằng những người này sẽ cho \Nchúng ít hơn chúng mong đợi. Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Người ở bên trái sẽ cho một khoảng mất mát an toàn Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Bất cứ lúc nào, cậu ta cũng lấy đi một Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:32.00,Default,,0000,0000,0000,,và đưa lũ khỉ 2. Dialogue: 0,0:15:32.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,người bên phải sẽ đưa ra khoảng mất mạo hiểm. Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,thỉnh thoảng cậu ta không lấy gì cả, nên lũ khỉ như phát rồ, Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,nhưng thỉnh thoảng lại lấy đi nhiều Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,lấy đi 2 để chỉ đưa chúng 1. Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Và thế rồi lũ khỉ làm gì? Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Lần nữa, cùng lựa chọn; chúng có thể chọn an toàn Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,để luôn được lấy 2 trái nho cùng 1 lúc, Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,hoặc chúng có thể mạo hiểm và chọn giữa 1 hoặc 3. Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều đáng chú ý với chúng tôi là, khi các bạn đưa lũ khỉ\Nnhững lựa chọn này, Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng làm điều vô lý như con người. Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng thật sự đã trở nên mạo hiểm hơn Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,tùy vào cách các thí nghiệm gia bắt đầu. Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều này thật điên rồ bởi nó chỉ ra rằng, những con khỉ Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,cũng đánh giá mọi thứ ở điều kiện tương đối Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,và đã hành xử với mất mát khác hẳn với nhận được. Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Vậy tất cả điều này có nghĩa là gì? Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Vâng, thứ chúng tôi chỉ ra là rằng, trước tiên, Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,chúng ta có thể đưa loài khỉ đồng tiền tài chính, Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,và chúng sẽ sử dụng nó tương tự. Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng làm những việc thông minh như chúng ta, Dialogue: 0,0:16:18.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,trong đó một vài việc không được\Ntốt đẹp lắm giống chúng ta Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:22.00,Default,,0000,0000,0000,,như trộm cắp và v.v... Dialogue: 0,0:16:22.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chúng cũng làm những việc vô lý như chúng ta. Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng cũng làm sai y hệt Dialogue: 0,0:16:26.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,và theo đúng như cách mà chúng ta làm. Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Đây là thông điệp đầu tiên gửi các bạn Dialogue: 0,0:16:30.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,là rằng nếu bạn đã thấy ngay từ đầu và bạn nghĩ, Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,oh, tôi sẽ về nhà và thuê một con khỉ mũ làm tư vấn tài chính. Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng dễ thương hơn rất nhiều với cái người ở...\Nbạn biết đấy Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Đừng làm vậy; chúng cũng sẽ ngu ngốc y hệt Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,như người mà bạn đang có. Dialogue: 0,0:16:41.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên, bạn biết đó, hơi tệ -- xin lỗi, xin lỗi. Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Hơi tệ cho những nhà đầu tư khỉ. Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng đương nhiên, cái lý do mà bạn đang cười \Ncũng tệ cho con người. Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Bởi vì chúng ta đã và đang trả lời câu hỏi \Nmà chúng ta đã bắt đầu Dialogue: 0,0:16:51.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta muốn biết những lỗi này bắt nguồn từ đâu. Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Và ban đầu chúng ta hy vọng là chúng ta có thể Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:57.00,Default,,0000,0000,0000,,kiểu như cải thiện các tình huống tài chính, Dialogue: 0,0:16:57.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,cải thiện công nghệ để khiến chúng ta tốt hơn. Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng thứ chúng ta học được là rằng những xu hướng đó có thể là phần sâu hơn của chúng ta. Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Thật sự, chúng có thể mang lý do rất tự nhiên Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,của lịch sử tiến hóa loài người. Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn biết đấy, có thể không chỉ có loài người Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,ở phía bên phải của chuỗi mới ngu ngốc. Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Có thể chuyện ngu ngốc đã có từ lâu. Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Và nếu chúng ta tin vào kết quả từ loại khỉ mũ Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,có nghĩa những chiến lược ngu ngốc này Dialogue: 0,0:17:18.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,có thể 35 triệu năm tuổi. Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó quả là quá lâu để một chiến thuật Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,có thể thay đổi ngược lại -- quá, quá lâu. Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều gì chúng ta biết được\Nvề các chiến thuật già cỗi khác như thế? Dialogue: 0,0:17:27.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Một thứ chúng ta biết đó là chúng có xu hướng rất khó để thay đổi. Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn biết đó, hãy nghĩ đến sự tiến hóa trong việc Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,ưa ăn đồ ngọt, béo như bánh phô mai của chúng ta. Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn không thế tự nhiên xóa bỏ nó được Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Bạn không thể nhìn vào một xe đồ ngọt \Nvà nói "Không, không. Trông chúng thật kinh tởm." Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta được tạo nên khác biệt. Dialogue: 0,0:17:42.00,0:17:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta sẽ tiếp nhận nó như một điều tốt đẹp để theo đuổi. Dialogue: 0,0:17:44.00,0:17:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Dự đoán của tôi là điều tương tự sẽ trở thành hiện thực Dialogue: 0,0:17:46.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,khi con người nhìn nhận Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:50.00,Default,,0000,0000,0000,,những quyết định tài chính khác nhau. Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Khi bạn chứng kiến cổ phiếu của bạn trượt dốc thê thảm Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:54.00,Default,,0000,0000,0000,,khi bạn chứng kiến giá nhà của bạn giảm sút, Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:56.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn sẽ không thể thấy rằng Dialogue: 0,0:17:56.00,0:17:58.00,Default,,0000,0000,0000,,đây hoàn toàn chỉ là do điều kiện tiến hóa mà thôi. Dialogue: 0,0:17:58.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Điều này nghĩa là những xu hướng Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:02.00,Default,,0000,0000,0000,,đưa đẩy các nhà đầu tư có hành động sai lầm, Dialogue: 0,0:18:02.00,0:18:04.00,Default,,0000,0000,0000,,dẫn đến khủng hoảng thế chấp nợ Dialogue: 0,0:18:04.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,sẽ rất khó khăn để thay đổi. Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Nên đó là một tin tồi tệ.\NCâu hỏi là: liệu có tin nào tốt không? Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đáng ra phải đứng đây kể cho các bạn những tin tốt lành. Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:12.00,Default,,0000,0000,0000,,À thì, tin tốt là, tôi nghĩ, Dialogue: 0,0:18:12.00,0:18:14.00,Default,,0000,0000,0000,,như ở phần mở đầu của buổi diễn thuyết, Dialogue: 0,0:18:14.00,0:18:16.00,Default,,0000,0000,0000,,rằng con người không chỉ thông minh; Dialogue: 0,0:18:16.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta thông mình một cách đáng ngưỡng mộ Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,so với toàn thể các loài động vật khác \Ntrên vương quốc sinh thái. Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta quá giỏi trong việc vượt qua \Nnhững giới hạn sinh học của chúng ta -- Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,bạn biết đó, tôi bay tới đây trên một chiếc máy bay Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,tôi không cần phải đập cánh bay tới. Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi đang đeo kính áp tròng để tôi có thể\Nthấy các bạn bây giờ. Dialogue: 0,0:18:31.00,0:18:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Tôi không cần phải phụ thuộc vào tầm nhìn ngắn của tôi. Dialogue: 0,0:18:34.00,0:18:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Chúng ta đều luôn có những trường hợp Dialogue: 0,0:18:36.00,0:18:39.00,Default,,0000,0000,0000,,mà chúng ta đã vượt qua những giới hạn sinh học Dialogue: 0,0:18:39.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,bằng công nghệ và những công cụ khác, rất dễ dàng. Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng chúng ta phải nhận ra rằng\Nchúng ta có những giới hạn đó. Dialogue: 0,0:18:45.00,0:18:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Và đó là một vấn đề. Dialogue: 0,0:18:47.00,0:18:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Chính Camus đã từng nói rằng, "Con người là giống loài duy nhất Dialogue: 0,0:18:49.00,0:18:52.00,Default,,0000,0000,0000,,từ chối việc trở thành chính mình." Dialogue: 0,0:18:52.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Nhưng trớ trêu là rằng Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:56.00,Default,,0000,0000,0000,,khi chúng ta nhận ra những giới hạn của chúng ta Dialogue: 0,0:18:56.00,0:18:58.00,Default,,0000,0000,0000,,thì chúng ta mới có thể vượt qua nó. Dialogue: 0,0:18:58.00,0:19:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Hy vọng là tất cả các bạn\Nsẽ nghĩ về những giới hạn của mình, Dialogue: 0,0:19:01.00,0:19:04.00,Default,,0000,0000,0000,,không nhất thiết là nghĩ rằng nó không thể vượt qua, Dialogue: 0,0:19:04.00,0:19:06.00,Default,,0000,0000,0000,,mà hay nhận biết nó, chấp nhận nó Dialogue: 0,0:19:06.00,0:19:09.00,Default,,0000,0000,0000,,và sử dụng thế giới thiết kế để giải quyết nó. Dialogue: 0,0:19:09.00,0:19:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Đó có thể là cách duy nhất để chúng ta Dialogue: 0,0:19:12.00,0:19:14.00,Default,,0000,0000,0000,,đạt được những tiềm năng của chính chúng ta Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:17.00,Default,,0000,0000,0000,,và thật sự trở thành giống nòi cao quý\Nmà chúng ta luôn mong muốn trở thành. Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Cảm ơn. Dialogue: 0,0:19:19.00,0:19:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Vỗ tay)