[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:02.00,0:00:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Rozpocznę mój wykład od dwóch obserwacji
Dialogue: 0,0:00:04.00,0:00:06.00,Default,,0000,0000,0000,,na temat gatunku ludzkiego.
Dialogue: 0,0:00:06.00,0:00:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszą obserwację można uznać za dość oczywistą,
Dialogue: 0,0:00:09.00,0:00:11.00,Default,,0000,0000,0000,,chodzi o to, że nasz gatunek, homo sapiens,
Dialogue: 0,0:00:11.00,0:00:13.00,Default,,0000,0000,0000,,jest rzeczywiście bardzo, bardzo mądry --
Dialogue: 0,0:00:13.00,0:00:15.00,Default,,0000,0000,0000,,wręcz śmiesznie mądry --
Dialogue: 0,0:00:15.00,0:00:17.00,Default,,0000,0000,0000,,bo robicie rzeczy,
Dialogue: 0,0:00:17.00,0:00:20.00,Default,,0000,0000,0000,,których nie robi żaden inny gatunek na Ziemi.
Dialogue: 0,0:00:20.00,0:00:22.00,Default,,0000,0000,0000,,I oczywiście to nie jest pierwszy raz,
Dialogue: 0,0:00:22.00,0:00:24.00,Default,,0000,0000,0000,,gdy to pewnie przyznaliście.
Dialogue: 0,0:00:24.00,0:00:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, prócz bycia mądrym, jesteśmy też wyjątkowo próżnym gatunkiem.
Dialogue: 0,0:00:27.00,0:00:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc lubimy podkreślać fakt, że jesteśmy mądrzy.
Dialogue: 0,0:00:30.00,0:00:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, mogłabym wskazać dowolnego myśliciela,
Dialogue: 0,0:00:32.00,0:00:34.00,Default,,0000,0000,0000,,od Szekspira to Stephena Colberta,
Dialogue: 0,0:00:34.00,0:00:36.00,Default,,0000,0000,0000,,by wykazać między innymi fakt,
Dialogue: 0,0:00:36.00,0:00:38.00,Default,,0000,0000,0000,,że jesteśmy szlachetni rozumem i nieograniczeni w talentach
Dialogue: 0,0:00:38.00,0:00:40.00,Default,,0000,0000,0000,,i tak jakby wspanialsi niż cokolwiek innego na Ziemi,
Dialogue: 0,0:00:40.00,0:00:43.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chodzi o wszystko związane z mózgiem.
Dialogue: 0,0:00:43.00,0:00:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale oczywiście, istnieje druga obserwacja o gatunku ludzkim,
Dialogue: 0,0:00:45.00,0:00:47.00,Default,,0000,0000,0000,,na której chciałabym się teraz nieco skupić,
Dialogue: 0,0:00:47.00,0:00:49.00,Default,,0000,0000,0000,,a chodzi o fakt, że
Dialogue: 0,0:00:49.00,0:00:52.00,Default,,0000,0000,0000,,mimo iż jesteśmy naprawdę mądrzy, czasami wyjatkowo mądrzy,
Dialogue: 0,0:00:52.00,0:00:55.00,Default,,0000,0000,0000,,potrafimy też być niewiarygodnie głupi,
Dialogue: 0,0:00:55.00,0:00:58.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chodzi o pewne aspekty naszego podejmowania decyzji.
Dialogue: 0,0:00:58.00,0:01:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Dostrzegam teraz na waszych twarzach uśmieszek.
Dialogue: 0,0:01:00.00,0:01:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie martwcie się, nie zamierzam wypominać nikomu konkretnemu
Dialogue: 0,0:01:02.00,0:01:04.00,Default,,0000,0000,0000,,przyczyn jego własnych błędów.
Dialogue: 0,0:01:04.00,0:01:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale oczywiście, tylko przez ostatnie dwa lata
Dialogue: 0,0:01:06.00,0:01:09.00,Default,,0000,0000,0000,,obserwowaliśmy bezprecedensowe przykłady ludzkiej niezaradności.
Dialogue: 0,0:01:09.00,0:01:12.00,Default,,0000,0000,0000,,I obserwowaliśmy, jak narzędzia, które tylko my tworzymy,
Dialogue: 0,0:01:12.00,0:01:14.00,Default,,0000,0000,0000,,by wydobyć surowce z natury,
Dialogue: 0,0:01:14.00,0:01:16.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jakby wybuchały nam w twarz.
Dialogue: 0,0:01:16.00,0:01:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Obserwowaliśmy rynki finansowe, które tylko my tworzymy –
Dialogue: 0,0:01:18.00,0:01:21.00,Default,,0000,0000,0000,,rynki, które miały być niezawodne –
Dialogue: 0,0:01:21.00,0:01:23.00,Default,,0000,0000,0000,,obserwowaliśmy, jak tak jakby zawaliły się na naszych oczach.
Dialogue: 0,0:01:23.00,0:01:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale sądzę, że oba te zawstydzające przykłady
Dialogue: 0,0:01:25.00,0:01:28.00,Default,,0000,0000,0000,,nie uwydatniają tego, co moim zdaniem jest najbardziej zawstydzające,
Dialogue: 0,0:01:28.00,0:01:30.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli chodzi o błędy popełniane przez ludzi,
Dialogue: 0,0:01:30.00,0:01:33.00,Default,,0000,0000,0000,,czyli to, że wolimy myśleć, że nasze błędy
Dialogue: 0,0:01:33.00,0:01:35.00,Default,,0000,0000,0000,,są tak naprawdę spowodowane przez paru niekompetentnych,
Dialogue: 0,0:01:35.00,0:01:38.00,Default,,0000,0000,0000,,albo kilka decyzji naprawdę godnych umieszczenia na FailBlogu.
Dialogue: 0,0:01:38.00,0:01:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale okazuje się, o czym rzeczywiście dowiadują się socjologowie,
Dialogue: 0,0:01:41.00,0:01:44.00,Default,,0000,0000,0000,,że większość z nas w określonych okolicznościach
Dialogue: 0,0:01:44.00,0:01:47.00,Default,,0000,0000,0000,,popełni pewne określone błędy.
Dialogue: 0,0:01:47.00,0:01:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Błędy, które popełniamy, są w rzeczywistości przewidywalne.
Dialogue: 0,0:01:49.00,0:01:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Wciąż i wciąż je popełniamy.
Dialogue: 0,0:01:51.00,0:01:53.00,Default,,0000,0000,0000,,I właściwie są one odporne na dowody.
Dialogue: 0,0:01:53.00,0:01:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy uzyskujemy negatywny odzew,
Dialogue: 0,0:01:55.00,0:01:58.00,Default,,0000,0000,0000,,wciąż, gdy ponownie stajemy w obliczu pewnych okoliczności,
Dialogue: 0,0:01:58.00,0:02:00.00,Default,,0000,0000,0000,,popełniamy takie same błędy.
Dialogue: 0,0:02:00.00,0:02:02.00,Default,,0000,0000,0000,,No i to była dla mnie prawdziwa zagadka,
Dialogue: 0,0:02:02.00,0:02:04.00,Default,,0000,0000,0000,,jako pewnego rodzaju badaczki ludzkiej natury.
Dialogue: 0,0:02:04.00,0:02:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Najbardziej w tym intryguje mnie to,
Dialogue: 0,0:02:06.00,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,jak tak mądry gatunek, jak my,
Dialogue: 0,0:02:09.00,0:02:11.00,Default,,0000,0000,0000,,jest zdolny do popełniania cały czas
Dialogue: 0,0:02:11.00,0:02:13.00,Default,,0000,0000,0000,,tak dużych i tak konsekwentnych błędów
Dialogue: 0,0:02:13.00,0:02:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, jesteśmy tu najmądrzejsi, czemu nie potrafimy tego rozgryźć?
Dialogue: 0,0:02:16.00,0:02:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Innymi słowy, skąd naprawdę biorą się nasze pomyłki?
Dialogue: 0,0:02:19.00,0:02:22.00,Default,,0000,0000,0000,,I po przemyśleniach widzę parę różnych możliwości.
Dialogue: 0,0:02:22.00,0:02:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedna z nich to to, że w pewnym sensie to nie jest nasza wina.
Dialogue: 0,0:02:25.00,0:02:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Skoro jesteśmy mądrym gatunkiem,
Dialogue: 0,0:02:27.00,0:02:29.00,Default,,0000,0000,0000,,to możemy tworzyć wszelakie środowiska,
Dialogue: 0,0:02:29.00,0:02:31.00,Default,,0000,0000,0000,,które są super-, super-skomplikowane,
Dialogue: 0,0:02:31.00,0:02:34.00,Default,,0000,0000,0000,,czasami zbyt skomplikowane, byśmy je tak naprawdę zrozumieli,
Dialogue: 0,0:02:34.00,0:02:36.00,Default,,0000,0000,0000,,chociaż to właśnie my je stworzyliśmy.
Dialogue: 0,0:02:36.00,0:02:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Stworzyliśmy super-skomplikowane rynki finansowe.
Dialogue: 0,0:02:38.00,0:02:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Stworzyliśmy system kredytów hipotecznych, z którym właściwie sobie nie radzimy.
Dialogue: 0,0:02:41.00,0:02:44.00,Default,,0000,0000,0000,,No i rzecz jasna, jeśli znajdziemy się w środowisku, w którym sobie nie radzimy,
Dialogue: 0,0:02:44.00,0:02:46.00,Default,,0000,0000,0000,,w pewnym sensie logiczne jest, że naprawdę
Dialogue: 0,0:02:46.00,0:02:48.00,Default,,0000,0000,0000,,możemy coś zepsuć.
Dialogue: 0,0:02:48.00,0:02:50.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdyby tak było, mielibyśmy naprawdę łatwe rozwiązanie
Dialogue: 0,0:02:50.00,0:02:52.00,Default,,0000,0000,0000,,problemu ludzkich błędów.
Dialogue: 0,0:02:52.00,0:02:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Powiedzielibyśmy: „Dobrze, sprawdźmy więc,
Dialogue: 0,0:02:54.00,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,z jakimi technologiami sobie nie radzimy,
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.00,Default,,0000,0000,0000,,jakie środowiska są nieodpowiednie –
Dialogue: 0,0:02:58.00,0:03:00.00,Default,,0000,0000,0000,,pozbądźmy się ich, zaprojektujmy je lepiej
Dialogue: 0,0:03:00.00,0:03:02.00,Default,,0000,0000,0000,,i staniemy się szlachetnym gatunkiem,
Dialogue: 0,0:03:02.00,0:03:04.00,Default,,0000,0000,0000,,którym oczekujemy się czuć.
Dialogue: 0,0:03:04.00,0:03:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale jest też inna możliwość, która mnie osobiście bardziej martwi,
Dialogue: 0,0:03:07.00,0:03:10.00,Default,,0000,0000,0000,,czyli to, że może to nie z naszym otoczeniem jest nie tak.
Dialogue: 0,0:03:10.00,0:03:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Może tak właściwie to my jesteśmy źle skonstruowani.
Dialogue: 0,0:03:13.00,0:03:15.00,Default,,0000,0000,0000,,To wskazówka, którą otrzymałam
Dialogue: 0,0:03:15.00,0:03:18.00,Default,,0000,0000,0000,,patrząc, w jaki sposób socjologowie poznawali ludzkie błędy.
Dialogue: 0,0:03:18.00,0:03:21.00,Default,,0000,0000,0000,,A co widzimy, to to, że ludzie ciągle popełniają te same błędy
Dialogue: 0,0:03:21.00,0:03:24.00,Default,,0000,0000,0000,,dokładnie tak samo za każdym razem.
Dialogue: 0,0:03:24.00,0:03:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda, jakbyśmy niemal byli zbudowani,
Dialogue: 0,0:03:26.00,0:03:28.00,Default,,0000,0000,0000,,by mylić się w określony sposób.
Dialogue: 0,0:03:28.00,0:03:31.00,Default,,0000,0000,0000,,To możliwość, która bardziej mnie martwi,
Dialogue: 0,0:03:31.00,0:03:33.00,Default,,0000,0000,0000,,bo jeśli to my jesteśmy wadliwi,
Dialogue: 0,0:03:33.00,0:03:35.00,Default,,0000,0000,0000,,to właściwie nie wiadomo, jak mamy sobie z tym radzić.
Dialogue: 0,0:03:35.00,0:03:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Możemy po prostu zaakceptować to, że jesteśmy podatni na błędy
Dialogue: 0,0:03:38.00,0:03:40.00,Default,,0000,0000,0000,,i próbować projektować rzeczy zgodnie z tym.
Dialogue: 0,0:03:40.00,0:03:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc oto pytanie, za które ja i moi studenci chcieliśmy się wziąć.
Dialogue: 0,0:03:43.00,0:03:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak odróżnić wariant pierwszy od wariantu drugiego?
Dialogue: 0,0:03:46.00,0:03:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy więc populacji,
Dialogue: 0,0:03:48.00,0:03:50.00,Default,,0000,0000,0000,,która jest dość mądra, może podejmować wiele decyzji,
Dialogue: 0,0:03:50.00,0:03:52.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nie ma dostępu do tych systemów, do którym my mamy,
Dialogue: 0,0:03:52.00,0:03:54.00,Default,,0000,0000,0000,,do żadnych rzeczy, które mogły nas popsuć –
Dialogue: 0,0:03:54.00,0:03:56.00,Default,,0000,0000,0000,,ani ludzkiej technologii, ani ludzkiej kultury,
Dialogue: 0,0:03:56.00,0:03:58.00,Default,,0000,0000,0000,,może nawet nie do ludzkiego języka.
Dialogue: 0,0:03:58.00,0:04:00.00,Default,,0000,0000,0000,,I dlatego zwróciliśmy się to tych kolesi.
Dialogue: 0,0:04:00.00,0:04:03.00,Default,,0000,0000,0000,,To z tymi kolesiami pracuję. Są to kapucynki czubate.
Dialogue: 0,0:04:03.00,0:04:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Są one ssakami naczelnymi Nowego Świata,
Dialogue: 0,0:04:05.00,0:04:07.00,Default,,0000,0000,0000,,co znaczy, że odłączyły się od gałęzi prowadzącej do ludzi
Dialogue: 0,0:04:07.00,0:04:09.00,Default,,0000,0000,0000,,jakieś 35 milionów lat temu.
Dialogue: 0,0:04:09.00,0:04:11.00,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że wasza pra-, pra-, pra-, pra-, pra-, pra- –
Dialogue: 0,0:04:11.00,0:04:13.00,Default,,0000,0000,0000,,i jeszcze tak z pięć milionów "pra" –
Dialogue: 0,0:04:13.00,0:04:15.00,Default,,0000,0000,0000,,babcia była prawdopodobnie tą samą pra-, pra-, pra-, pra-
Dialogue: 0,0:04:15.00,0:04:17.00,Default,,0000,0000,0000,,babcią z pięcioma milionami "pra-" po drodze,
Dialogue: 0,0:04:17.00,0:04:19.00,Default,,0000,0000,0000,,którą miała ta oto Holly.
Dialogue: 0,0:04:19.00,0:04:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, możecie się pocieszyć faktem, że w rzeczywistości jest to wasza naprawdę daleka,
Dialogue: 0,0:04:22.00,0:04:24.00,Default,,0000,0000,0000,,chociaż tylko ewolucyjnie, krewna.
Dialogue: 0,0:04:24.00,0:04:26.00,Default,,0000,0000,0000,,To, co można dobrego powiedzieć o Holly, to to,
Dialogue: 0,0:04:26.00,0:04:29.00,Default,,0000,0000,0000,,że nie posiada tego samego rodzaju technologii, które my mamy.
Dialogue: 0,0:04:29.00,0:04:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, to mądre, bardzo sprytne stworzenie, też ssak naczelny,
Dialogue: 0,0:04:32.00,0:04:34.00,Default,,0000,0000,0000,,ale brakuje jej tego wszystkiego, o czym sądzimy, że mogło nas popsuć.
Dialogue: 0,0:04:34.00,0:04:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest więc idealnym obiektem doświadczalnym.
Dialogue: 0,0:04:36.00,0:04:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Co będzie, jeśli umieścimy Holly w tym samym kontekście co ludzi?
Dialogue: 0,0:04:39.00,0:04:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy popełnia takie same błędy jak my?
Dialogue: 0,0:04:41.00,0:04:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy się na nich nie uczy? I tak dalej.
Dialogue: 0,0:04:43.00,0:04:45.00,Default,,0000,0000,0000,,I właśnie tego typu rzeczy postanowiliśmy zrobić.
Dialogue: 0,0:04:45.00,0:04:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Parę lat temu, moi studenci i ja bardzo się tym podniecaliśmy.
Dialogue: 0,0:04:47.00,0:04:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Mówiliśmy: No dobra, zasypmy Holly problemami,
Dialogue: 0,0:04:49.00,0:04:51.00,Default,,0000,0000,0000,,zobaczymy, czy coś zabałagani.
Dialogue: 0,0:04:51.00,0:04:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy problem, to, cóż, od czego powinniśmy zacząć?
Dialogue: 0,0:04:54.00,0:04:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Bo wiecie, dla nas to świetnie, ale dla ludzi już gorzej.
Dialogue: 0,0:04:56.00,0:04:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Popełniamy mnóstwo błędów w wielu różnych sytuacjach.
Dialogue: 0,0:04:58.00,0:05:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, od której strony tak właściwie zaczniemy?
Dialogue: 0,0:05:00.00,0:05:03.00,Default,,0000,0000,0000,,A ponieważ zaczęliśmy pracę w czasach finansowego krachu,
Dialogue: 0,0:05:03.00,0:05:05.00,Default,,0000,0000,0000,,gdy w telewizji wciąż mówiono o zajęciach komorniczych,
Dialogue: 0,0:05:05.00,0:05:07.00,Default,,0000,0000,0000,,stwierdziliśmy, hmmm, może powinniśmy
Dialogue: 0,0:05:07.00,0:05:09.00,Default,,0000,0000,0000,,zacząć od spraw finansowych.
Dialogue: 0,0:05:09.00,0:05:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Może powinniśmy przyjrzeć się małpim decyzjom ekonomicznym
Dialogue: 0,0:05:12.00,0:05:15.00,Default,,0000,0000,0000,,i zobaczyć, czy robią te same głupie rzeczy, co my.
Dialogue: 0,0:05:15.00,0:05:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, wtedy natrafiliśmy na drugi problem –
Dialogue: 0,0:05:17.00,0:05:19.00,Default,,0000,0000,0000,,nieco bardziej metodologiczny –
Dialogue: 0,0:05:19.00,0:05:21.00,Default,,0000,0000,0000,,czyli, może o tym nie wiecie,
Dialogue: 0,0:05:21.00,0:05:24.00,Default,,0000,0000,0000,,ale małpy tak właściwie to nie używają pieniędzy. Wiem, nie spotkaliście ich.
Dialogue: 0,0:05:24.00,0:05:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale wiecie, to dlatego, że nie stoją za wami w kolejce
Dialogue: 0,0:05:26.00,0:05:29.00,Default,,0000,0000,0000,,do kasy czy bankomatu, wiecie, one takich rzeczy nie robią.
Dialogue: 0,0:05:29.00,0:05:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc wiecie, stanęliśmy przed takim drobnym problemem:
Dialogue: 0,0:05:32.00,0:05:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak właściwie mamy spytać małpy o pieniądze,
Dialogue: 0,0:05:34.00,0:05:36.00,Default,,0000,0000,0000,,jeśli one ich nie używają?
Dialogue: 0,0:05:36.00,0:05:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc stwierdziliśmy, że może powinniśmy po prostu zakasać rękawy
Dialogue: 0,0:05:38.00,0:05:40.00,Default,,0000,0000,0000,,i nauczyć małpy posługiwania się pieniędzmi.
Dialogue: 0,0:05:40.00,0:05:42.00,Default,,0000,0000,0000,,I to właśnie zrobiliśmy.
Dialogue: 0,0:05:42.00,0:05:45.00,Default,,0000,0000,0000,,To, na co właśnie patrzycie, to o ile mi wiadomo pierwsza jednostka
Dialogue: 0,0:05:45.00,0:05:47.00,Default,,0000,0000,0000,,nie-ludzkiej waluty.
Dialogue: 0,0:05:47.00,0:05:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Na początku naszych badań nie byliśmy zbyt kreatywni,
Dialogue: 0,0:05:49.00,0:05:51.00,Default,,0000,0000,0000,,więc nazwaliśmy ją żetonem.
Dialogue: 0,0:05:51.00,0:05:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale właśnie to jest waluta, którą nauczyliśmy w Yale nasze małpy
Dialogue: 0,0:05:54.00,0:05:56.00,Default,,0000,0000,0000,,używać własciwie wspólnie z ludźmi,
Dialogue: 0,0:05:56.00,0:05:59.00,Default,,0000,0000,0000,,by kupować różne rodzaje pożywienie.
Dialogue: 0,0:05:59.00,0:06:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie wygląda na wartościowe – i rzeczywiście, nie jest wartościowe.
Dialogue: 0,0:06:01.00,0:06:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak większość naszych pieniędzy, to tylko kawałek metalu.
Dialogue: 0,0:06:03.00,0:06:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak ci z was, którzy przywieźli pieniądze z wycieczek zagranicznych, wiedzą,
Dialogue: 0,0:06:06.00,0:06:08.00,Default,,0000,0000,0000,,że po powrocie do domu są one własciwie zupełnie bezużyteczne.
Dialogue: 0,0:06:08.00,0:06:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Na początku były bezużyteczne dla małp,
Dialogue: 0,0:06:10.00,0:06:12.00,Default,,0000,0000,0000,,dopóki nie zrozumiały, co mogą z nimi zrobić.
Dialogue: 0,0:06:12.00,0:06:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdy daliśmy je im po raz pierwszy w ich pomieszczeniach,
Dialogue: 0,0:06:14.00,0:06:16.00,Default,,0000,0000,0000,,to je tak sobie podnosiły, oglądały.
Dialogue: 0,0:06:16.00,0:06:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Takie jakieś dziwaczne przedmioty.
Dialogue: 0,0:06:18.00,0:06:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale bardzo szybko małpy zrozumiały,
Dialogue: 0,0:06:20.00,0:06:22.00,Default,,0000,0000,0000,,że faktycznie mogą wymienić te żetony
Dialogue: 0,0:06:22.00,0:06:25.00,Default,,0000,0000,0000,,u różnych ludzi w laboratorium na jedzenie.
Dialogue: 0,0:06:25.00,0:06:27.00,Default,,0000,0000,0000,,A więc widzicie jedną z naszych małp, Mayday, robiącą to.
Dialogue: 0,0:06:27.00,0:06:30.00,Default,,0000,0000,0000,,A i B to momenty, kiedy jeszcze się interesowała
Dialogue: 0,0:06:30.00,0:06:32.00,Default,,0000,0000,0000,,tymi przedmiotami – nie wie.
Dialogue: 0,0:06:32.00,0:06:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj wyciągnięta ręka nadzorującego człowieka
Dialogue: 0,0:06:34.00,0:06:37.00,Default,,0000,0000,0000,,i Mayday w mig pojmuje, że widocznie człowiek to chce.
Dialogue: 0,0:06:37.00,0:06:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Podaje i dostaje w zamian jedzenie.
Dialogue: 0,0:06:39.00,0:06:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Okazuje się, że nie tylko Mayday, wszystkie małpy radzą sobie
Dialogue: 0,0:06:41.00,0:06:43.00,Default,,0000,0000,0000,,z wymianą żetonów ze sprzedawcą.
Dialogue: 0,0:06:43.00,0:06:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto króciutki filmik, jak to wygląda.
Dialogue: 0,0:06:45.00,0:06:48.00,Default,,0000,0000,0000,,To Mayday. Zamierza wymienić żeton na jedzenie,
Dialogue: 0,0:06:48.00,0:06:51.00,Default,,0000,0000,0000,,czeka i dostaje to jedzenie.
Dialogue: 0,0:06:51.00,0:06:53.00,Default,,0000,0000,0000,,To chyba Felix, nasz samiec alfa; dość spory facet.
Dialogue: 0,0:06:53.00,0:06:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale on też cierpliwie czeka, dostaje jedzenie i odchodzi.
Dialogue: 0,0:06:56.00,0:06:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc małpy naprawdę sobie z tym radzą.
Dialogue: 0,0:06:58.00,0:07:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Są w tym zadziwiająco dobre już po krótkim treningu.
Dialogue: 0,0:07:01.00,0:07:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Pozwoliliśmy im tylko samodzielnie się tego nauczyć.
Dialogue: 0,0:07:03.00,0:07:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Pytanie brzmi: czy to przypomina ludzkie pieniądze?
Dialogue: 0,0:07:05.00,0:07:07.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy to w ogóle jest rynek,
Dialogue: 0,0:07:07.00,0:07:09.00,Default,,0000,0000,0000,,czy tylko dziwna psychologiczna sztuczka,
Dialogue: 0,0:07:09.00,0:07:11.00,Default,,0000,0000,0000,,by nakłonić małpy do czegoś
Dialogue: 0,0:07:11.00,0:07:13.00,Default,,0000,0000,0000,,pozornie mądrego, ale w rzeczywistości nie.
Dialogue: 0,0:07:13.00,0:07:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc pytaliśmy: co by małpy robiły spontanicznie,
Dialogue: 0,0:07:16.00,0:07:19.00,Default,,0000,0000,0000,,gdyby to była naprawdę ich waluta, gdyby naprawdę używały jej jak pieniędzy?
Dialogue: 0,0:07:19.00,0:07:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, rzeczywiście możecie wyobrazić je sobie,
Dialogue: 0,0:07:21.00,0:07:23.00,Default,,0000,0000,0000,,że robią mnóstwo różnych mądrych rzeczy,
Dialogue: 0,0:07:23.00,0:07:26.00,Default,,0000,0000,0000,,które robią ludzie, gdy zaczynają wymieniać się pieniędzmi między sobą.
Dialogue: 0,0:07:26.00,0:07:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Możecie sprawić, że zaczną zwracać uwagę na cenę,
Dialogue: 0,0:07:29.00,0:07:31.00,Default,,0000,0000,0000,,na to, ile kupują – pewnego rodzaju
Dialogue: 0,0:07:31.00,0:07:34.00,Default,,0000,0000,0000,,pilnowanie własnych żetonów, jak pieniędzy.
Dialogue: 0,0:07:34.00,0:07:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy małpy robią coś w tym stylu?
Dialogue: 0,0:07:36.00,0:07:39.00,Default,,0000,0000,0000,,I tak narodził się małpi rynek.
Dialogue: 0,0:07:39.00,0:07:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Działa to na takiej zasadzie, że
Dialogue: 0,0:07:41.00,0:07:44.00,Default,,0000,0000,0000,,nasze małpy normalnie mieszkają na dużym zoologicznym wybiegu.
Dialogue: 0,0:07:44.00,0:07:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Kiedy nachodzi je ochota na smakołyki,
Dialogue: 0,0:07:46.00,0:07:48.00,Default,,0000,0000,0000,,pozwalamy im przejść z dużego wybiegu
Dialogue: 0,0:07:48.00,0:07:50.00,Default,,0000,0000,0000,,do małego, gdzie mogą pójść na targ.
Dialogue: 0,0:07:50.00,0:07:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Po wejściu na targowisko –
Dialogue: 0,0:07:52.00,0:07:54.00,Default,,0000,0000,0000,,dla małp był to o wiele przyjemniejszy targ, niż ludzkie targi,
Dialogue: 0,0:07:54.00,0:07:57.00,Default,,0000,0000,0000,,bo jak tylko małpy przekraczały próg targu,
Dialogue: 0,0:07:57.00,0:07:59.00,Default,,0000,0000,0000,,człowiek dawał im wielki portfel pełen żetonów,
Dialogue: 0,0:07:59.00,0:08:01.00,Default,,0000,0000,0000,,więc faktycznie mogły wymieniać żetony
Dialogue: 0,0:08:01.00,0:08:03.00,Default,,0000,0000,0000,,u tych tutaj dwóch facetów –
Dialogue: 0,0:08:03.00,0:08:05.00,Default,,0000,0000,0000,,dwóch możliwych ludzkich handlarzy,
Dialogue: 0,0:08:05.00,0:08:07.00,Default,,0000,0000,0000,,od których mogli kupować towar.
Dialogue: 0,0:08:07.00,0:08:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Handlarzami byli studenci z mojego laboratorium.
Dialogue: 0,0:08:09.00,0:08:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Inaczej się ubierali, byli innymi ludźmi.
Dialogue: 0,0:08:11.00,0:08:14.00,Default,,0000,0000,0000,,I cały czas robili praktycznie jedną rzecz,
Dialogue: 0,0:08:14.00,0:08:16.00,Default,,0000,0000,0000,,więc małpy mogły się nauczyć,
Dialogue: 0,0:08:16.00,0:08:19.00,Default,,0000,0000,0000,,kto co za ile sprzedawał – komu można zaufać, komu nie i tak dalej.
Dialogue: 0,0:08:19.00,0:08:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie, że każdy z eksperymentatorów
Dialogue: 0,0:08:21.00,0:08:24.00,Default,,0000,0000,0000,,trzyma mały żółty pojemnik z jedzeniem
Dialogue: 0,0:08:24.00,0:08:26.00,Default,,0000,0000,0000,,i właśnie tyle małpa dostaje za jeden żeton.
Dialogue: 0,0:08:26.00,0:08:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc wszystko kosztuje jeden żeton,
Dialogue: 0,0:08:28.00,0:08:30.00,Default,,0000,0000,0000,,ale jak widać, czasami za żeton można kupić więcej niż innym razem,
Dialogue: 0,0:08:30.00,0:08:32.00,Default,,0000,0000,0000,,czasami więcej winogron niż innym razem.
Dialogue: 0,0:08:32.00,0:08:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Pokażę wam krótki film, jak taki targ właściwie wygląda.
Dialogue: 0,0:08:35.00,0:08:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Oto widok z perspektywy małpy. Małpy są niższe, więc jest nieco niski.
Dialogue: 0,0:08:38.00,0:08:40.00,Default,,0000,0000,0000,,A oto Honey.
Dialogue: 0,0:08:40.00,0:08:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Czeka dość niecierpliwie na otwarcie targu.
Dialogue: 0,0:08:42.00,0:08:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Nagle targ się otwiera. Ma wybór: jedno czy dwa winogrona.
Dialogue: 0,0:08:45.00,0:08:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Widzicie jaka z Honey świetna ekonomistka rynkowa,
Dialogue: 0,0:08:47.00,0:08:50.00,Default,,0000,0000,0000,,wybiera faceta, który daje więcej.
Dialogue: 0,0:08:50.00,0:08:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Mogłaby nauczyć paru rzeczy naszych doradców finansowych.
Dialogue: 0,0:08:52.00,0:08:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko Honey,
Dialogue: 0,0:08:54.00,0:08:57.00,Default,,0000,0000,0000,,Większość małp wybierała facetów, którzy mieli więcej.
Dialogue: 0,0:08:57.00,0:08:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Większość małp wybierała facetów, którzy mieli lepsze jedzenie.
Dialogue: 0,0:08:59.00,0:09:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdy wprowadziliśmy przeceny, małpy zwróciły na to uwagę.
Dialogue: 0,0:09:02.00,0:09:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Naprawdę troszczyły się o swojego małpiego żetonowego dolara.
Dialogue: 0,0:09:05.00,0:09:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Bardziej zaskakujące okazało się, że gdy współpracując z ekonomistami
Dialogue: 0,0:09:08.00,0:09:11.00,Default,,0000,0000,0000,,przyjrzeliśmy się małpim danym przy pomocy narzędzi ekonomicznych,
Dialogue: 0,0:09:11.00,0:09:14.00,Default,,0000,0000,0000,,pasowały, nie tylko jakościowo,
Dialogue: 0,0:09:14.00,0:09:16.00,Default,,0000,0000,0000,,ale i ilościowo, do tego, co robią
Dialogue: 0,0:09:16.00,0:09:18.00,Default,,0000,0000,0000,,ludzie na prawdziwym rynku.
Dialogue: 0,0:09:18.00,0:09:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Do tego stopnia, że jeśli widzielibyście liczby małp,
Dialogue: 0,0:09:20.00,0:09:23.00,Default,,0000,0000,0000,,nie bylibyście w stanie powiedzieć, czy pochodzą od małp, czy od ludzi na tym samym rynku.
Dialogue: 0,0:09:23.00,0:09:25.00,Default,,0000,0000,0000,,I co uważaliśmy, że zrobiliśmy,
Dialogue: 0,0:09:25.00,0:09:27.00,Default,,0000,0000,0000,,to, że własciwie wprowadziliśmy coś, co
Dialogue: 0,0:09:27.00,0:09:29.00,Default,,0000,0000,0000,,przynajmniej dla małp i dla nas
Dialogue: 0,0:09:29.00,0:09:31.00,Default,,0000,0000,0000,,działa jak prawdziwa waluta.
Dialogue: 0,0:09:31.00,0:09:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Pytanie brzmi: czy małpy zaczną zawalać sprawę, jak my?
Dialogue: 0,0:09:34.00,0:09:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, zauważyliśmy żartobliwie nieco oznak, które mogłyby na to wskazywać.
Dialogue: 0,0:09:37.00,0:09:39.00,Default,,0000,0000,0000,,Czego nie widzieliśmy na małpim targu,
Dialogue: 0,0:09:39.00,0:09:41.00,Default,,0000,0000,0000,,to dowody jakiegokolwiek oszczędzania –
Dialogue: 0,0:09:41.00,0:09:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, tak jak u naszego gatunku.
Dialogue: 0,0:09:43.00,0:09:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Małpy szły na targ, wydawały cały budżet,
Dialogue: 0,0:09:45.00,0:09:47.00,Default,,0000,0000,0000,,a potem wracały do pozostałych.
Dialogue: 0,0:09:47.00,0:09:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Dodatkowo mogliśmy zaobserwować,
Dialogue: 0,0:09:49.00,0:09:51.00,Default,,0000,0000,0000,,ze sporym zażenowaniem,
Dialogue: 0,0:09:51.00,0:09:53.00,Default,,0000,0000,0000,,spontaniczne przypadki kradzieży.
Dialogue: 0,0:09:53.00,0:09:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Małpy przy każdej okazji wyrywały żetony z rąk –
Dialogue: 0,0:09:56.00,0:09:58.00,Default,,0000,0000,0000,,innym małpom, często nam –
Dialogue: 0,0:09:58.00,0:10:00.00,Default,,0000,0000,0000,,wiecie, coś, co niekoniecznie chcieliśmy wprowadzić,
Dialogue: 0,0:10:00.00,0:10:02.00,Default,,0000,0000,0000,,ale co spontanicznie zaobserwowaliśmy.
Dialogue: 0,0:10:02.00,0:10:04.00,Default,,0000,0000,0000,,Stwierdziliśmy więc: jest źle.
Dialogue: 0,0:10:04.00,0:10:06.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy na pewno możemy stwierdzić,
Dialogue: 0,0:10:06.00,0:10:09.00,Default,,0000,0000,0000,,czy małpy robią dokładnie te same głupie rzeczy, co ludzie?
Dialogue: 0,0:10:09.00,0:10:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Jedno rozwiązanie to po prostu
Dialogue: 0,0:10:11.00,0:10:13.00,Default,,0000,0000,0000,,zostawić małpi system finansowy samemu sobie,
Dialogue: 0,0:10:13.00,0:10:15.00,Default,,0000,0000,0000,,sprawdzić, czy za parę lat będą chciały od nas pomocy.
Dialogue: 0,0:10:15.00,0:10:17.00,Default,,0000,0000,0000,,Byliśmy nieco niecierpliwi, więc chcieliśmy
Dialogue: 0,0:10:17.00,0:10:19.00,Default,,0000,0000,0000,,wszystko nieco przyspieszyć.
Dialogue: 0,0:10:19.00,0:10:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc stwierdziliśmy: postawmy przed małpami
Dialogue: 0,0:10:21.00,0:10:23.00,Default,,0000,0000,0000,,te same rodzaje problemów,
Dialogue: 0,0:10:23.00,0:10:25.00,Default,,0000,0000,0000,,z którymi ludzie sobie nie radzą
Dialogue: 0,0:10:25.00,0:10:27.00,Default,,0000,0000,0000,,w pewnych rodzajach wyzwań ekonomicznych
Dialogue: 0,0:10:27.00,0:10:29.00,Default,,0000,0000,0000,,lub przy pewnego rodzaju ekonomicznych eksperymentach.
Dialogue: 0,0:10:29.00,0:10:32.00,Default,,0000,0000,0000,,A więc najlepszym sposobem stwierdzenia, jak ludzie się mylą,
Dialogue: 0,0:10:32.00,0:10:34.00,Default,,0000,0000,0000,,jest właściwie zrobić to samemu.
Dialogue: 0,0:10:34.00,0:10:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeprowadzę z wami krótki eksperyment,
Dialogue: 0,0:10:36.00,0:10:38.00,Default,,0000,0000,0000,,by zaobserwować waszą intuicję finansową w akcji.
Dialogue: 0,0:10:38.00,0:10:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie teraz,
Dialogue: 0,0:10:40.00,0:10:42.00,Default,,0000,0000,0000,,że dałam każdemu z was
Dialogue: 0,0:10:42.00,0:10:45.00,Default,,0000,0000,0000,,po tysiąc dolarów – dziesięć szeleszczących stówek.
Dialogue: 0,0:10:45.00,0:10:47.00,Default,,0000,0000,0000,,Weźcie je, włóżcie do portfela
Dialogue: 0,0:10:47.00,0:10:49.00,Default,,0000,0000,0000,,i pomyślcie przez chwilę, co z nimi zrobicie.
Dialogue: 0,0:10:49.00,0:10:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Bo są teraz wasze, możecie kupić, co chcecie.
Dialogue: 0,0:10:51.00,0:10:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Podarować, wziąć i tak dalej.
Dialogue: 0,0:10:53.00,0:10:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Brzmi świetnie, ale dam wam jeszcze jedną okazję na zarobienie pieniędzy.
Dialogue: 0,0:10:56.00,0:10:59.00,Default,,0000,0000,0000,,Macie taki wybór: albo zaryzykujecie,
Dialogue: 0,0:10:59.00,0:11:01.00,Default,,0000,0000,0000,,a wtedy rzucę jedną z tych małpich monet.
Dialogue: 0,0:11:01.00,0:11:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak wypadnie orzeł, dostaniecie kolejny tysiąc dolarów.
Dialogue: 0,0:11:03.00,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Jak wypadnie reszka, nie dostajecie nic.
Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc macie szansę dostać więcej, ale jest spore ryzyko.
Dialogue: 0,0:11:08.00,0:11:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Drugi wariant jest bezpieczniejszy. Dostaniecie pewną kwotę gwarantowaną.
Dialogue: 0,0:11:11.00,0:11:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Po prostu dam wam 500 dolarów.
Dialogue: 0,0:11:13.00,0:11:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Możecie schować je do portfela i zaraz wydać.
Dialogue: 0,0:11:16.00,0:11:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc zobaczmy, jaka jest w tym przypadku wasza intuicja.
Dialogue: 0,0:11:18.00,0:11:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Większość ludzi wybiera wariant bezpieczny.
Dialogue: 0,0:11:21.00,0:11:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Większość ludzi mówi: czemu mam ryzykować, jak mogę dostać 1500 na pewniaka?
Dialogue: 0,0:11:24.00,0:11:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Wygląda na dobry zakład. Mam zamiar go zrobić.
Dialogue: 0,0:11:26.00,0:11:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Możecie rzec: to nie jest naprawdę nierozsądne.
Dialogue: 0,0:11:28.00,0:11:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ludzie niezbyt lubią ryzyko. I co z tego?
Dialogue: 0,0:11:30.00,0:11:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, zobaczymy," co z tego", gdy zaczniemy
Dialogue: 0,0:11:32.00,0:11:34.00,Default,,0000,0000,0000,,rozważać ten sam problem,
Dialogue: 0,0:11:34.00,0:11:36.00,Default,,0000,0000,0000,,ale nieco inaczej sformułowany.
Dialogue: 0,0:11:36.00,0:11:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie teraz, że daję każdemu z was
Dialogue: 0,0:11:38.00,0:11:41.00,Default,,0000,0000,0000,,2000 dolarów – 20 szeleszczących stówek.
Dialogue: 0,0:11:41.00,0:11:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Możecie teraz kupić dwa razy więcej rzeczy niż poprzednio.
Dialogue: 0,0:11:43.00,0:11:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Pomyślcie, jakbyście się czuli wkładając te pieniądze do portfela.
Dialogue: 0,0:11:45.00,0:11:47.00,Default,,0000,0000,0000,,I teraz wyobraźcie sobie, że zmuszam was do innej decyzji.
Dialogue: 0,0:11:47.00,0:11:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale tym razem będzie nieco gorzej.
Dialogue: 0,0:11:49.00,0:11:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz będziecie decydować, jak stracicie pieniądze,
Dialogue: 0,0:11:52.00,0:11:54.00,Default,,0000,0000,0000,,ale będziecie dokonywać tego samego wyboru.
Dialogue: 0,0:11:54.00,0:11:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Albo wybierzecie ryzykowną stratę –
Dialogue: 0,0:11:56.00,0:11:59.00,Default,,0000,0000,0000,,rzucę monetą. Jak wypadnie orzeł, to tracicie naprawdę dużo.
Dialogue: 0,0:11:59.00,0:12:02.00,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli wypadnie reszka, nie tracicie nic, w porządku, zatrzymujecie całość –
Dialogue: 0,0:12:02.00,0:12:05.00,Default,,0000,0000,0000,,albo wybierzecie wariant bezpieczny, co znaczy, że sięgniecie do portfela
Dialogue: 0,0:12:05.00,0:12:08.00,Default,,0000,0000,0000,,i dacie mi pięć z tych studolarowych banknotów.
Dialogue: 0,0:12:08.00,0:12:11.00,Default,,0000,0000,0000,,Widzę u was sporo zmarszczonych czół.
Dialogue: 0,0:12:11.00,0:12:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc pewnie macie taką samą intuicję,
Dialogue: 0,0:12:13.00,0:12:15.00,Default,,0000,0000,0000,,jak ci, którzy faktycznie byli tak testowani,
Dialogue: 0,0:12:15.00,0:12:17.00,Default,,0000,0000,0000,,czyli że mając do wyboru takie dwie opcje,
Dialogue: 0,0:12:17.00,0:12:19.00,Default,,0000,0000,0000,,ludzie nie wybierają tej bezpiecznej.
Dialogue: 0,0:12:19.00,0:12:21.00,Default,,0000,0000,0000,,Wolą tak naprawdę nieco zaryzykować.
Dialogue: 0,0:12:21.00,0:12:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Jest to nieracjonalne, bo w obydwu przypadkach dajemy ludziom
Dialogue: 0,0:12:24.00,0:12:26.00,Default,,0000,0000,0000,,taki sam wybór.
Dialogue: 0,0:12:26.00,0:12:29.00,Default,,0000,0000,0000,,Albo równe szanse na tysiąc lub dwa tysiące,
Dialogue: 0,0:12:29.00,0:12:31.00,Default,,0000,0000,0000,,albo gwarantowane 1500 dolarów.
Dialogue: 0,0:12:31.00,0:12:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale ludzka intuicja o tym ile podjąć ryzyka
Dialogue: 0,0:12:34.00,0:12:36.00,Default,,0000,0000,0000,,zależy od tego, od czego zaczynali.
Dialogue: 0,0:12:36.00,0:12:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc o co w tym chodzi?
Dialogue: 0,0:12:38.00,0:12:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, okazuje się, że wydaje się to być skutkiem
Dialogue: 0,0:12:40.00,0:12:43.00,Default,,0000,0000,0000,,co najmniej dwu uprzedzeń, które mamy na poziomie psychologicznym.
Dialogue: 0,0:12:43.00,0:12:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Raz, naprawdę trudno jest nam myśleć w pojęciach absolutnych.
Dialogue: 0,0:12:46.00,0:12:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Trzeba nieco się natrudzić, by zrozumieć,
Dialogue: 0,0:12:48.00,0:12:50.00,Default,,0000,0000,0000,,że jeden wariant to 1000 lub 2000,
Dialogue: 0,0:12:50.00,0:12:52.00,Default,,0000,0000,0000,,a drugi to 1500.
Dialogue: 0,0:12:52.00,0:12:55.00,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast tego łatwiej nam myśleć w kategoriach względnych,
Dialogue: 0,0:12:55.00,0:12:58.00,Default,,0000,0000,0000,,gdy warianty się zmieniają.
Dialogue: 0,0:12:58.00,0:13:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc myślimy coś w stylu: „Och, dostanę więcej” lub „Och, dostanę mniej”.
Dialogue: 0,0:13:01.00,0:13:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko byłoby w porządku, poza tym,
Dialogue: 0,0:13:03.00,0:13:05.00,Default,,0000,0000,0000,,że zmiany w różnych kierunkach
Dialogue: 0,0:13:05.00,0:13:07.00,Default,,0000,0000,0000,,faktycznie wpływają na to, czy uznajemy,
Dialogue: 0,0:13:07.00,0:13:09.00,Default,,0000,0000,0000,,czy wybór jest dobry czy zły.
Dialogue: 0,0:13:09.00,0:13:11.00,Default,,0000,0000,0000,,A to prowadzi nas do drugiego uprzedzenia,
Dialogue: 0,0:13:11.00,0:13:13.00,Default,,0000,0000,0000,,które ekonomiści nazywają awersją w stosunku do strat.
Dialogue: 0,0:13:13.00,0:13:16.00,Default,,0000,0000,0000,,Chodzi o to, że naprawdę nie znosimy być na minusie.
Dialogue: 0,0:13:16.00,0:13:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Nienawidzimy konieczności stracenia pieniędzy.
Dialogue: 0,0:13:18.00,0:13:20.00,Default,,0000,0000,0000,,A to znaczy, że czasami faktycznie zmieniamy
Dialogue: 0,0:13:20.00,0:13:22.00,Default,,0000,0000,0000,,nasze preferencje, by tego uniknąć.
Dialogue: 0,0:13:22.00,0:13:24.00,Default,,0000,0000,0000,,W tym ostatnim przykładzie mogliście zobaczyć,
Dialogue: 0,0:13:24.00,0:13:26.00,Default,,0000,0000,0000,,że badani ryzykują,
Dialogue: 0,0:13:26.00,0:13:29.00,Default,,0000,0000,0000,,bo chcą mieć szanse na to, że nie poniosą żadnej straty.
Dialogue: 0,0:13:29.00,0:13:31.00,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że kiedy myślimy o ryzyku –
Dialogue: 0,0:13:31.00,0:13:33.00,Default,,0000,0000,0000,,przepraszam, kiedy myślimy o stracie –
Dialogue: 0,0:13:33.00,0:13:35.00,Default,,0000,0000,0000,,stajemy się bardziej skłonni do ryzyka,
Dialogue: 0,0:13:35.00,0:13:37.00,Default,,0000,0000,0000,,co może być naprawdę niepokojące.
Dialogue: 0,0:13:37.00,0:13:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Te rzeczy często wychodzą ludziom na złe.
Dialogue: 0,0:13:40.00,0:13:43.00,Default,,0000,0000,0000,,To dlatego inwestujący na giełdzie przetrzymują akcje tracące na wartości–
Dialogue: 0,0:13:43.00,0:13:45.00,Default,,0000,0000,0000,,bo oceniają ich wartość w kategoriach względnych.
Dialogue: 0,0:13:45.00,0:13:47.00,Default,,0000,0000,0000,,To dlatego ludzie na rynku nieruchomości nie chcieli sprzedawać domu –
Dialogue: 0,0:13:47.00,0:13:49.00,Default,,0000,0000,0000,,bo nie chcieli sprzedać ze stratą.
Dialogue: 0,0:13:49.00,0:13:51.00,Default,,0000,0000,0000,,To, co nas interesuje,
Dialogue: 0,0:13:51.00,0:13:53.00,Default,,0000,0000,0000,,to czy małpy mają podobne uprzedzenia.
Dialogue: 0,0:13:53.00,0:13:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy jeśli zaaranżujemy takie same sytuacje na małpim targu,
Dialogue: 0,0:13:56.00,0:13:58.00,Default,,0000,0000,0000,,to zrobią one to samo, co ludzie?
Dialogue: 0,0:13:58.00,0:14:00.00,Default,,0000,0000,0000,,I to właśnie zrobiliśmy, daliśmy małpom wybór
Dialogue: 0,0:14:00.00,0:14:03.00,Default,,0000,0000,0000,,między bezpiecznymi sprzedawcami – zawsze robiącymi to samo –
Dialogue: 0,0:14:03.00,0:14:05.00,Default,,0000,0000,0000,,a ryzykownymi –
Dialogue: 0,0:14:05.00,0:14:07.00,Default,,0000,0000,0000,,zachowującymi się raz tak, a raz tak.
Dialogue: 0,0:14:07.00,0:14:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Daliśmy im opcje, które były bonusami –
Dialogue: 0,0:14:09.00,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,tak jak wam w pierwszym przypadku –
Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:13.00,Default,,0000,0000,0000,,więc miały szansę na więcej,
Dialogue: 0,0:14:13.00,0:14:16.00,Default,,0000,0000,0000,,lub takie, przy których ponosiły stratę –
Dialogue: 0,0:14:16.00,0:14:18.00,Default,,0000,0000,0000,,myślały, że dostaną więcej, niż w rzeczywistości dostawały.
Dialogue: 0,0:14:18.00,0:14:20.00,Default,,0000,0000,0000,,A wygląda to właśnie tak.
Dialogue: 0,0:14:20.00,0:14:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawiliśmy małpom dwóch nowych sprzedawców.
Dialogue: 0,0:14:22.00,0:14:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Obaj faceci zaczynają od jednego winogrona,
Dialogue: 0,0:14:24.00,0:14:26.00,Default,,0000,0000,0000,,więc nie jest źle.
Dialogue: 0,0:14:26.00,0:14:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale oni będą dawać małpom bonusy.
Dialogue: 0,0:14:28.00,0:14:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten po lewej daje gwarantowane bonusy.
Dialogue: 0,0:14:30.00,0:14:33.00,Default,,0000,0000,0000,,Zawsze dodaje jedno, a więc daje małpom dwa.
Dialogue: 0,0:14:33.00,0:14:35.00,Default,,0000,0000,0000,,Z kolei ten po prawej ma bonusy ryzykowne.
Dialogue: 0,0:14:35.00,0:14:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Czasem małpy nie dostają bonusu – czyli bonus wynosi zero.
Dialogue: 0,0:14:38.00,0:14:41.00,Default,,0000,0000,0000,,Czasem małpy dostają dwa gratis.
Dialogue: 0,0:14:41.00,0:14:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Jako duży bonus dostają łącznie trzy.
Dialogue: 0,0:14:43.00,0:14:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale to jest ten sam wybór, przed którym byliście wy.
Dialogue: 0,0:14:45.00,0:14:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Czy małpy właściwie wolą grać bezpiecznie
Dialogue: 0,0:14:48.00,0:14:50.00,Default,,0000,0000,0000,,i kupować od faceta, który przykażdej próbie robi to samo,
Dialogue: 0,0:14:50.00,0:14:52.00,Default,,0000,0000,0000,,czy chcą zaryzykować
Dialogue: 0,0:14:52.00,0:14:54.00,Default,,0000,0000,0000,,i spróbować dostać ryzykowny, ale duży bonus,
Dialogue: 0,0:14:54.00,0:14:56.00,Default,,0000,0000,0000,,licząc się z ryzykiem niedostania żadnego.
Dialogue: 0,0:14:56.00,0:14:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Tutaj, ludzie zagrali zachowawczo.
Dialogue: 0,0:14:58.00,0:15:00.00,Default,,0000,0000,0000,,Okazało się, że małpy również.
Dialogue: 0,0:15:00.00,0:15:02.00,Default,,0000,0000,0000,,W sensie ilościowym i jakościowym
Dialogue: 0,0:15:02.00,0:15:04.00,Default,,0000,0000,0000,,wybierały dokładnie tak samo jak ludzie
Dialogue: 0,0:15:04.00,0:15:06.00,Default,,0000,0000,0000,,badani pod tym samym kątem.
Dialogue: 0,0:15:06.00,0:15:08.00,Default,,0000,0000,0000,,Powiecie pewnie, że małpy po prostu nie lubią ryzyka.
Dialogue: 0,0:15:08.00,0:15:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Może zobaczmy, jak radzą sobie w obliczu strat.
Dialogue: 0,0:15:10.00,0:15:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Przeprowadziliśmy drugą wersję eksperymentu.
Dialogue: 0,0:15:12.00,0:15:14.00,Default,,0000,0000,0000,,Teraz małpy poznają dwóch facetów,
Dialogue: 0,0:15:14.00,0:15:16.00,Default,,0000,0000,0000,,którzy nie będą dawać bonusów.
Dialogue: 0,0:15:16.00,0:15:18.00,Default,,0000,0000,0000,,W rzeczywistości będą im dawać mniej, niż się spodziewają.
Dialogue: 0,0:15:18.00,0:15:20.00,Default,,0000,0000,0000,,Wyglądają, jakby zaczynali ze sporą porcją.
Dialogue: 0,0:15:20.00,0:15:22.00,Default,,0000,0000,0000,,Trzy winogrona, małpa ma na nie wielką ochotę.
Dialogue: 0,0:15:22.00,0:15:25.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale teraz dowiadują się, że oni dadzą im mniej, niż się spodziewały.
Dialogue: 0,0:15:25.00,0:15:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten po lewej powoduje gwarantowane straty.
Dialogue: 0,0:15:27.00,0:15:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Za każdym razem zabiera jedno z winogron
Dialogue: 0,0:15:30.00,0:15:32.00,Default,,0000,0000,0000,,i daje małpie tylko dwa.
Dialogue: 0,0:15:32.00,0:15:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Ten po prawej powoduje ryzykowne straty.
Dialogue: 0,0:15:34.00,0:15:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Czasem nie zabiera nic, więc małpy są naprawdę na to nastawione,
Dialogue: 0,0:15:37.00,0:15:39.00,Default,,0000,0000,0000,,ale czasem powoduje dużą stratę,
Dialogue: 0,0:15:39.00,0:15:41.00,Default,,0000,0000,0000,,zabiera dwa, a daje małpie tylko jedno winogrono.
Dialogue: 0,0:15:41.00,0:15:43.00,Default,,0000,0000,0000,,A co robią małpy?
Dialogue: 0,0:15:43.00,0:15:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Znowu, ten sam wybór: mogą grać zachowawczo,
Dialogue: 0,0:15:45.00,0:15:48.00,Default,,0000,0000,0000,,otrzymując za każdym razem dwa winogrona,
Dialogue: 0,0:15:48.00,0:15:51.00,Default,,0000,0000,0000,,albo mogą zaryzykować i wybrać opcję "jedno albo trzy".
Dialogue: 0,0:15:51.00,0:15:54.00,Default,,0000,0000,0000,,Zadziwiające, że kiedy postawisz małpy przed takim wyborem,
Dialogue: 0,0:15:54.00,0:15:56.00,Default,,0000,0000,0000,,robią tę samą nieracjonalną rzecz, co ludzie.
Dialogue: 0,0:15:56.00,0:15:58.00,Default,,0000,0000,0000,,Stają się bardziej skłonne do ryzyka,
Dialogue: 0,0:15:58.00,0:16:01.00,Default,,0000,0000,0000,,w zależności od tego, jaka była początkowa oferta.
Dialogue: 0,0:16:01.00,0:16:03.00,Default,,0000,0000,0000,,To szaleństwo, bo sugeruje, że małpy też
Dialogue: 0,0:16:03.00,0:16:05.00,Default,,0000,0000,0000,,oceniają rzeczy w kategoriach względnych,
Dialogue: 0,0:16:05.00,0:16:08.00,Default,,0000,0000,0000,,a straty faktycznie traktują inaczej niż zyski.
Dialogue: 0,0:16:08.00,0:16:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc co to wszystko znaczy?
Dialogue: 0,0:16:10.00,0:16:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, po pierwsze, to pokazaliśmy,
Dialogue: 0,0:16:12.00,0:16:14.00,Default,,0000,0000,0000,,że faktycznie możemy dać małpom pieniądze,
Dialogue: 0,0:16:14.00,0:16:16.00,Default,,0000,0000,0000,,a one robią z nimi bardzo podobne rzeczy, jak my.
Dialogue: 0,0:16:16.00,0:16:18.00,Default,,0000,0000,0000,,Robią pewne te same mądre rzeczy,
Dialogue: 0,0:16:18.00,0:16:20.00,Default,,0000,0000,0000,,pewne te same nie bardzo miłe rzeczy,
Dialogue: 0,0:16:20.00,0:16:22.00,Default,,0000,0000,0000,,jak kradzież i tak dalej.
Dialogue: 0,0:16:22.00,0:16:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale robią też pewne nieracjonalne rzeczy, które my też robimy.
Dialogue: 0,0:16:24.00,0:16:26.00,Default,,0000,0000,0000,,Regularnie popełniają błędy
Dialogue: 0,0:16:26.00,0:16:28.00,Default,,0000,0000,0000,,i to w ten sam sposób, jak my.
Dialogue: 0,0:16:28.00,0:16:30.00,Default,,0000,0000,0000,,To jest pierwsza rzecz do wyniesienia z tego wystąpienia,
Dialogue: 0,0:16:30.00,0:16:32.00,Default,,0000,0000,0000,,że jeśli zobaczyliście początek prezentacji i pomyśleliście:
Dialogue: 0,0:16:32.00,0:16:34.00,Default,,0000,0000,0000,,„Och, jak wrócę do domu, to koniecznie zatrudnię kapucynkę jako doradcę finansowego.
Dialogue: 0,0:16:34.00,0:16:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Są ładniejsze niż ci w... wiecie...”
Dialogue: 0,0:16:36.00,0:16:38.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie róbcie tego, będą najprawdopodobniej równie głupie,
Dialogue: 0,0:16:38.00,0:16:41.00,Default,,0000,0000,0000,,jak ludzie, których już zatrudniacie.
Dialogue: 0,0:16:41.00,0:16:43.00,Default,,0000,0000,0000,,Więc wiecie, niestety – przykro mi.
Dialogue: 0,0:16:43.00,0:16:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Szkoda dla małpich inwestorów.
Dialogue: 0,0:16:45.00,0:16:48.00,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście, wiecie, to, z czego się śmiejecie, źle świadczy też o ludziach.
Dialogue: 0,0:16:48.00,0:16:51.00,Default,,0000,0000,0000,,Ponieważ odpowiedzieliśmy na nasze początkowe pytanie.
Dialogue: 0,0:16:51.00,0:16:53.00,Default,,0000,0000,0000,,Chcieliśmy wiedzieć, skąd się bierze ten rodzaj błędów.
Dialogue: 0,0:16:53.00,0:16:55.00,Default,,0000,0000,0000,,I zaczęliśmy z nadzieją, że że może uda nam się
Dialogue: 0,0:16:55.00,0:16:57.00,Default,,0000,0000,0000,,poprawić nieco nasze instytucje finansowe,
Dialogue: 0,0:16:57.00,0:17:00.00,Default,,0000,0000,0000,,poprawić technologię, by było nam lepiej.
Dialogue: 0,0:17:00.00,0:17:03.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale dowiedzieliśmy się, że te uprzedzenia mogą tkwić w nas znacznie głębiej.
Dialogue: 0,0:17:03.00,0:17:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Właściwie to może wynikać z samej natury
Dialogue: 0,0:17:05.00,0:17:07.00,Default,,0000,0000,0000,,naszej historii ewolucyjnej.
Dialogue: 0,0:17:07.00,0:17:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, może to nie tylko ludzie
Dialogue: 0,0:17:09.00,0:17:11.00,Default,,0000,0000,0000,,po prawej stronie tego łańcucha są durniami.
Dialogue: 0,0:17:11.00,0:17:13.00,Default,,0000,0000,0000,,Może ta głupota tkwi w nas od samego początku.
Dialogue: 0,0:17:13.00,0:17:16.00,Default,,0000,0000,0000,,A to, o ile wierzymy wynikom kapucynek
Dialogue: 0,0:17:16.00,0:17:18.00,Default,,0000,0000,0000,,znaczy, że te durne strategie
Dialogue: 0,0:17:18.00,0:17:20.00,Default,,0000,0000,0000,,mogą mieć 35 milionów lat.
Dialogue: 0,0:17:20.00,0:17:22.00,Default,,0000,0000,0000,,To sporo czasu, by strategia
Dialogue: 0,0:17:22.00,0:17:25.00,Default,,0000,0000,0000,,mogła się zmienić – naprawdę, naprawdę dużo.
Dialogue: 0,0:17:25.00,0:17:27.00,Default,,0000,0000,0000,,Co wiemy o innych takich starych strategiach?
Dialogue: 0,0:17:27.00,0:17:30.00,Default,,0000,0000,0000,,Cóż, jedno co wiemy to to, że bywają one niezwykle trudne do przezwyciężenia.
Dialogue: 0,0:17:30.00,0:17:32.00,Default,,0000,0000,0000,,Wiecie, pomyślcie o naszej ewolucyjnej skłonności
Dialogue: 0,0:17:32.00,0:17:35.00,Default,,0000,0000,0000,,do jedzenia słodkich, tłustych rzeczy, jak sernik.
Dialogue: 0,0:17:35.00,0:17:37.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie można z tym po prostu skończyć.
Dialogue: 0,0:17:37.00,0:17:40.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie można spojrzeć na wózek z deserami i powiedzieć: „Nie, nie. To wygląda obrzydliwe.”
Dialogue: 0,0:17:40.00,0:17:42.00,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy inaczej skonstruowani.
Dialogue: 0,0:17:42.00,0:17:44.00,Default,,0000,0000,0000,,Będziemy uważać to za coś wartego podążania.
Dialogue: 0,0:17:44.00,0:17:46.00,Default,,0000,0000,0000,,Zgaduję, że to samo okaże się prawdą, jeśli chodzi
Dialogue: 0,0:17:46.00,0:17:48.00,Default,,0000,0000,0000,,o ludzkie postrzeganie
Dialogue: 0,0:17:48.00,0:17:50.00,Default,,0000,0000,0000,,różnych decyzji finansowych.
Dialogue: 0,0:17:50.00,0:17:52.00,Default,,0000,0000,0000,,Gdy widzisz, że twoje akcje lecą na łeb na szyję,
Dialogue: 0,0:17:52.00,0:17:54.00,Default,,0000,0000,0000,,kiedy widzisz, że cena twojego domu spada,
Dialogue: 0,0:17:54.00,0:17:56.00,Default,,0000,0000,0000,,nie będziesz mógł patrzeć na to inaczej,
Dialogue: 0,0:17:56.00,0:17:58.00,Default,,0000,0000,0000,,niż w starych ewolucyjnych kategoriach.
Dialogue: 0,0:17:58.00,0:18:00.00,Default,,0000,0000,0000,,To znaczy, że uprzedzenia,
Dialogue: 0,0:18:00.00,0:18:02.00,Default,,0000,0000,0000,,które skłaniają inwerstorów do pomyłek,
Dialogue: 0,0:18:02.00,0:18:04.00,Default,,0000,0000,0000,,które prowadzą do kryzysu niewypłacalności,
Dialogue: 0,0:18:04.00,0:18:06.00,Default,,0000,0000,0000,,będą naprawdę trudne do przezwyciężenia.
Dialogue: 0,0:18:06.00,0:18:08.00,Default,,0000,0000,0000,,To więc jest zła wiadomość. Pytanie: czy jest jakaś dobra?
Dialogue: 0,0:18:08.00,0:18:10.00,Default,,0000,0000,0000,,Miałam być tu, by przekazywać wam dobre wiadomości.
Dialogue: 0,0:18:10.00,0:18:12.00,Default,,0000,0000,0000,,Dobrą wiadomością jest to, jak sądzę,
Dialogue: 0,0:18:12.00,0:18:14.00,Default,,0000,0000,0000,,czym zaczęłam swoje wystąpienie,
Dialogue: 0,0:18:14.00,0:18:16.00,Default,,0000,0000,0000,,że ludzie są nie tylko mądrzy,
Dialogue: 0,0:18:16.00,0:18:18.00,Default,,0000,0000,0000,,jesteśmy inspirująco mądrzy
Dialogue: 0,0:18:18.00,0:18:21.00,Default,,0000,0000,0000,,dla całej reszty zwierząt w królestwie natury.
Dialogue: 0,0:18:21.00,0:18:24.00,Default,,0000,0000,0000,,Jesteśmy tak dobrzy w przezwyciężaniu naszych biologicznych ograniczeń –
Dialogue: 0,0:18:24.00,0:18:26.00,Default,,0000,0000,0000,,wiecie, przyleciałam tutaj samolotem.
Dialogue: 0,0:18:26.00,0:18:28.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie musiałam machać skrzydłami.
Dialogue: 0,0:18:28.00,0:18:31.00,Default,,0000,0000,0000,,Noszę soczewki kontaktowe, dzięki czemu widzę was wszystkich.
Dialogue: 0,0:18:31.00,0:18:34.00,Default,,0000,0000,0000,,Nie muszę ulegać własnej krótkowzroczności.
Dialogue: 0,0:18:34.00,0:18:36.00,Default,,0000,0000,0000,,Istnieje mnóstwo przypadków,
Dialogue: 0,0:18:36.00,0:18:39.00,Default,,0000,0000,0000,,gdzie przezwyciężamy nasze biologiczne ograniczenia
Dialogue: 0,0:18:39.00,0:18:42.00,Default,,0000,0000,0000,,technologią i innymi metodami; wygląda na to, że dość łatwo.
Dialogue: 0,0:18:42.00,0:18:45.00,Default,,0000,0000,0000,,Ale musimy też przyznać, że mamy te ograniczenia.
Dialogue: 0,0:18:45.00,0:18:47.00,Default,,0000,0000,0000,,I to jest przeszkoda.
Dialogue: 0,0:18:47.00,0:18:49.00,Default,,0000,0000,0000,,Camus powiedział kiedyś: „Człowiek to jedyny gatunek,
Dialogue: 0,0:18:49.00,0:18:52.00,Default,,0000,0000,0000,,który odmawia bycia tym, czym w rzeczywistości jest”.
Dialogue: 0,0:18:52.00,0:18:54.00,Default,,0000,0000,0000,,A ironia jest w tym,
Dialogue: 0,0:18:54.00,0:18:56.00,Default,,0000,0000,0000,,że tylko poprzez przyznanie się do swoich ograniczeń
Dialogue: 0,0:18:56.00,0:18:58.00,Default,,0000,0000,0000,,zdołamy je tak naprawdę przezwyciężyć.
Dialogue: 0,0:18:58.00,0:19:01.00,Default,,0000,0000,0000,,Mam nadzieję, że pomyślicie o swoich ograniczeniach,
Dialogue: 0,0:19:01.00,0:19:04.00,Default,,0000,0000,0000,,nie koniecznie jako nie do pokonania,
Dialogue: 0,0:19:04.00,0:19:06.00,Default,,0000,0000,0000,,ale rozpoznacie je, zaakceptujecie
Dialogue: 0,0:19:06.00,0:19:09.00,Default,,0000,0000,0000,,i użyjecie świata projektu, by je w końcu zrozumieć.
Dialogue: 0,0:19:09.00,0:19:12.00,Default,,0000,0000,0000,,To może być jedyny sposób, w jaki będziemy mogli
Dialogue: 0,0:19:12.00,0:19:14.00,Default,,0000,0000,0000,,osiągnąć nasz własny ludzki potencjał
Dialogue: 0,0:19:14.00,0:19:17.00,Default,,0000,0000,0000,,i naprawdę staniemy się szlachetni tak, jak pragniemy.
Dialogue: 0,0:19:17.00,0:19:19.00,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję.
Dialogue: 0,0:19:19.00,0:19:24.00,Default,,0000,0000,0000,,(Oklaski)