WEBVTT

00:00:01.119 --> 00:00:03.027
İnsanlarla beraber olduğum zamanlarda hep

00:00:03.027 --> 00:00:05.867
onların hislerini, düşüncelerini, niyetlerini

00:00:05.867 --> 00:00:09.943
ve güdülerini yansıtan bir nevi ayaklı

00:00:09.943 --> 00:00:14.999
'sosyal etkileşim laboratuvarı' olmak istemişimdir.

00:00:14.999 --> 00:00:20.878
Bir bilim insanı olarak, her zaman bu yansımayı ölçmek istedim;

00:00:20.879 --> 00:00:23.377
ötekini anlamaya dair olan bu anı,

00:00:23.377 --> 00:00:25.682
göz açıp kapayıncaya kadar gerçekleşen hissiyatı.

00:00:25.682 --> 00:00:28.032
İnsanların duygularını sezeriz.

00:00:28.032 --> 00:00:29.019
Onların eylemlerinin anlamlarını,

00:00:29.019 --> 00:00:31.959
eylemler henüz gerçekleşmeden bile biliriz.

00:00:31.959 --> 00:00:33.857
Biz, daima başka birinin öznelliğinin

00:00:33.857 --> 00:00:36.828
nesnesi olma durumundayız.

00:00:36.828 --> 00:00:40.025
Bunu her zaman yapıyoruz. Öylece devre dışı bırakıveremiyoruz.

00:00:40.025 --> 00:00:41.676
Bu öylesine önemli ki, kendimizi anlamak için,

00:00:41.676 --> 00:00:44.079
etraftaki dünyayı anlamak için kullandığımız araçlar dahi

00:00:44.079 --> 00:00:48.226
bu durumun etrafında şekilleniyor.

00:00:48.226 --> 00:00:51.460
Bizler özümüze dek sosyaliz.

00:00:51.460 --> 00:00:54.234
Benim otizme yolculuğum, aslen otizmli yetişkinler

00:00:54.234 --> 00:00:57.811
için açılmış bir yerleşim biriminde yaşarken başladı.

00:00:57.811 --> 00:01:01.129
Bu bireylerin bir çoğu yaşamlarının bir çoğunu hastanelerde

00:01:01.129 --> 00:01:05.021
geçirmişler. Bu, uzun zaman önce oluyor.

00:01:05.021 --> 00:01:09.303
Ve onlar için, otizm yıkıcıydı.

00:01:09.303 --> 00:01:12.558
Ciddi zihinsel engelleri vardı.

00:01:12.558 --> 00:01:15.860
Konuşmuyorlardı. Fakat dahası,

00:01:15.860 --> 00:01:19.690
etraflarındaki dünyadan, kendi çevrelerinden

00:01:19.690 --> 00:01:22.931
ve insanlardan inanılmaz derecede

00:01:22.931 --> 00:01:25.392
soyutlanmışlardı.

00:01:25.392 --> 00:01:28.244
Aslında, o zamanlarda, otistik bireyler için olan

00:01:28.244 --> 00:01:32.267
okullara gitseniz, çokça gürültü duyardınız;

00:01:32.267 --> 00:01:37.730
gürültü patırtı, hareketler, bir şeylerle uğraşan insanlar,

00:01:37.730 --> 00:01:41.455
ama her zaman kendi başlarına bir şeylerle uğraşıyorlardı.

00:01:41.455 --> 00:01:45.527
Tavandaki ışığa bakıyor olabilirler,

00:01:45.527 --> 00:01:48.936
ya da bir köşede soyutlanmış halde olabilirler,

00:01:48.936 --> 00:01:52.495
belki de o öz-uyarımsal, hiçbir yere vardırmayan

00:01:52.495 --> 00:01:56.696
sürekli hareketlerini tekrarlıyorlardır.

00:01:56.696 --> 00:02:00.095
Son derece, son derece soyutlanmışlardı.

00:02:00.095 --> 00:02:03.688
Evet, şimdi biz biliyoruz ki, otizm

00:02:03.688 --> 00:02:07.426
bu bozulmadır, size bahsetmekte olduğum

00:02:07.426 --> 00:02:09.770
yansıtmadaki bozulmadır.

00:02:09.770 --> 00:02:11.728
Bunlar hayatta kalma becerileridir.

00:02:11.728 --> 00:02:13.879
Bunlar yüzbinlerce yıllık evrim sonucunda

00:02:13.879 --> 00:02:16.433
kalıtımsal olarak edindiğimiz

00:02:16.433 --> 00:02:18.719
hayatta kalma becerileridir.

00:02:18.719 --> 00:02:24.033
Görüyorsunuz, bebekler mutlak bir kırılganlıkla doğuyorlar.

00:02:24.033 --> 00:02:26.064
Onlara bakan biri olmadan hayatta kalamazlar; bu durumda

00:02:26.064 --> 00:02:28.447
bu tür hayatta kalma yöntemlerinin doğa tarafından

00:02:28.447 --> 00:02:31.680
onlara bahşedilmiş olması mantıklı geliyor.

00:02:31.680 --> 00:02:34.255
Onları bakıcıya yönlendiriyorlar.

00:02:34.255 --> 00:02:37.697
Hayatlarının ilk günleri ve haftalarından itibaren,

00:02:37.697 --> 00:02:41.183
bebekler çevredeki herhangi bir sestense insan sesi

00:02:41.183 --> 00:02:43.128
duymayı tercih ederler.

00:02:43.128 --> 00:02:45.138
Başka şeylerdense insanlara bakmayı tercih ederler

00:02:45.138 --> 00:02:47.183
ve hatta insanlara bakarken de,

00:02:47.183 --> 00:02:49.747
insanların gözlerine bakarlar,

00:02:49.747 --> 00:02:54.096
çünkü gözler, diğer insanların deneyimlerine açılan penceredir;

00:02:54.096 --> 00:02:56.214
o kadar öyle ki, başka yöne bakan insanlar yerine

00:02:56.214 --> 00:03:00.525
kendilerine bakan insanlara bakmayı tercih ederler.

00:03:00.525 --> 00:03:03.131
Yani, onlar bakıcıyı yönlendiriyor.

00:03:03.131 --> 00:03:05.458
Bakıcı da bebeğin peşinde koşuyor.

00:03:05.458 --> 00:03:09.085
Ve işte zihnin, sosyal zihnin, sosyal beynin

00:03:09.085 --> 00:03:12.904
oluşumunda önemli olan pek çok şey

00:03:12.904 --> 00:03:17.587
bu birbirini karşılıklı olarak besleyen koreografiye bağlı.

00:03:17.587 --> 00:03:20.268
Biz, her zaman otizmi,

00:03:20.268 --> 00:03:25.347
hayatın ileri dönemlerinde var olan bir şey olarak düşünürüz.

00:03:25.347 --> 00:03:30.745
Böyle değildir. Yaşamın başlamasıyla başlar.

00:03:30.745 --> 00:03:35.049
Bebekler bakıcılarıyla iletişime geçince, kısa süre içinde,

00:03:35.049 --> 00:03:39.256
beyindeki çok önemli bir olguyu

00:03:39.256 --> 00:03:40.666
fark ederler --

00:03:40.666 --> 00:03:44.849
görünmezdir, siz göremezsiniz -- ama gerçekten kritiktir

00:03:44.849 --> 00:03:46.308
ve buna dikkat denir.

00:03:46.308 --> 00:03:49.138
Kısa zamanda, hatta henüz ağızlarından

00:03:49.138 --> 00:03:51.818
tek bir sözcük dahi çıkaramazken öğrenirler ki,

00:03:51.818 --> 00:03:57.555
istedikleri bir şeyi elde etmek için dikkati alıp bir tarafa yöneltebilirler.

00:03:57.555 --> 00:04:00.679
Aynı zamanda, diğer insanların bakışlarını takip etmeyi öğrenirler,

00:04:00.679 --> 00:04:02.949
çünkü insanların, baktıkları şeyler

00:04:02.949 --> 00:04:06.704
hakkında düşündükleridir.

00:04:06.704 --> 00:04:09.346
Ve çok geçmeden, bir şeylerin anlamlarını öğrenmeye başlarlar,

00:04:09.346 --> 00:04:12.771
çünkü birisi bir şeye baktığında

00:04:12.771 --> 00:04:14.823
veya bir şeye işaret ettiğinde, bebekler

00:04:14.823 --> 00:04:17.752
sadece yön ile ilgili ipuçları almazlar;

00:04:17.752 --> 00:04:20.310
o kişilerin o şeye atfettiği anlamla, tutumlarıyla

00:04:20.310 --> 00:04:23.389
ilgili ipuçları alırlar ve böylelikle

00:04:23.389 --> 00:04:27.488
bir anlamlar bütünü oluşturmaya başlarlar;

00:04:27.488 --> 00:04:29.801
ancak sosyal etkileşim alanında edinilmiş olan

00:04:29.801 --> 00:04:32.202
bir anlamlar bütünü.

00:04:32.202 --> 00:04:34.043
Bunlar, başkalarıyla olan ortak deneyimlerinin

00:04:34.043 --> 00:04:38.030
bir parçası olarak edinilmiş anlamlardır.

00:04:38.030 --> 00:04:44.862
Bu, 15 aylık küçük bir kız çocuğu

00:04:44.862 --> 00:04:48.594
ve otizmli.

00:04:48.594 --> 00:04:52.016
Ve ben ona öyle yaklaşıyorum ki, belki de

00:04:52.016 --> 00:04:56.265
yüzüyle aramda 5 santim mesafe var ancak o bana karşı gayet kayıtsız.

00:04:56.265 --> 00:04:57.623
Bunu size yaptığımı hayal edin,

00:04:57.623 --> 00:04:59.549
yüzünüzün 5 santim yakınına geldiğimi.

00:04:59.549 --> 00:05:01.655
Muhtemelen iki şey yapardınız,öyle değil mi?

00:05:01.655 --> 00:05:05.767
Geri çekilirsiniz. Polisi ararsınız. 
(Gülüşmeler)

00:05:05.767 --> 00:05:08.316
Bir şey yapardınız, çünkü birinin fiziksel alanına nüfuz etmek

00:05:08.316 --> 00:05:10.892
ve hiçbir tepki almamak

00:05:10.892 --> 00:05:12.247
gerçekten de imkansız.

00:05:12.247 --> 00:05:15.931
Böyle yaparız, hatırlayın, içgüdüsel olarak, zahmetsizce.

00:05:15.931 --> 00:05:17.348
Bu, bizim vücudumuzun bilgeliğidir. Dilimizin aracılık ettiği

00:05:17.348 --> 00:05:21.898
bir şey değil. Vücudumuz bunu bilir,

00:05:21.898 --> 00:05:24.661
hem de uzun zamandır.

00:05:24.661 --> 00:05:27.600
Ve bu sadece insanlara özgü bir şey de değildir.

00:05:27.600 --> 00:05:30.824
Bazı türsel kuzenlerimize de olur,

00:05:30.824 --> 00:05:32.818
çünkü eğer maymunsanız

00:05:32.818 --> 00:05:34.914
ve başka bir maymuna bakıyorsanız

00:05:34.914 --> 00:05:38.932
ve bu maymun hiyerarşik olarak sizden daha üst bir konumdaysa

00:05:38.932 --> 00:05:42.485
ve bu bir sinyal ya da tehdit olarak algılanırsa,

00:05:42.485 --> 00:05:45.365
o zaman çok uzun süre yaşamayacaksınız demektir.

00:05:45.365 --> 00:05:49.786
Yani, diğer bazı türler için hayatta kalma yöntemi olan birşeyi,

00:05:49.786 --> 00:05:53.207
ki bu yöntemler olmadan bu türler yaşayamazlardı,

00:05:53.207 --> 00:05:55.907
insan türü bağlamına taşıyoruz ve bu, basbayağı,

00:05:55.907 --> 00:06:00.070
hareket etmek için, sosyal bağlamda hareket edebilmek için ihtiyacımız olan şey oluyor.

00:06:00.070 --> 00:06:02.973
Şimdi, kız bana kayıtsız ve ben onun çok yakınındayım

00:06:02.973 --> 00:06:04.971
ve düşünüyorsunuz, belki sizi görebiliyor,

00:06:04.971 --> 00:06:06.591
belki sizi duyabiliyor.

00:06:06.591 --> 00:06:08.931
Bir kaç dakika sonra, odanın bir köşesine gidiyor

00:06:08.931 --> 00:06:14.530
ve küçük bir parça şeker buluyor, bir M&M.

00:06:14.530 --> 00:06:19.400
Yani ben onun dikkatini çekemedim,

00:06:19.400 --> 00:06:21.829
ama bir şey, bir nesne çekebildi.

00:06:21.829 --> 00:06:24.471
Şimdi, pek çoğumuz nesneler dünyası ile insanlar dünyası

00:06:24.471 --> 00:06:28.806
şeklinde ikili bir ayrım yaparız.

00:06:28.806 --> 00:06:33.397
Bu kız için, bu ayrım çok net değil

00:06:33.397 --> 00:06:36.527
ve insanların dünyası, onun ilgisini bizim

00:06:36.527 --> 00:06:38.010
istediğimiz kadar çekmiyor.

00:06:38.010 --> 00:06:40.044
Şimdi hatırlayalım ki deneyimlerimizi ortaklaştırma yoluyla

00:06:40.044 --> 00:06:42.445
epey çok şey öğreniriz.

00:06:42.445 --> 00:06:45.616
Şimdi, onun şu anda yaptığı şey ise şu:

00:06:45.616 --> 00:06:50.095
kendini giderek daha fazla soyutlaştırdıkça,

00:06:50.095 --> 00:06:53.913
öğrenme yolu da her an daha çok ayrıklaşıyor.

00:06:53.913 --> 00:06:56.879
Bazen, beynin belirleyici olduğunu hissederiz,

00:06:56.879 --> 00:06:59.401
beyin bizim kim olacağımızı belirler.

00:06:59.401 --> 00:07:02.241
Ama aslında beyin de bizim benliğimize dönüşür

00:07:02.241 --> 00:07:06.254
ve bu kızın davranışlarının sosyal etkileşim alanından

00:07:06.254 --> 00:07:09.137
uzaklaşmasıyla eş zamanlı olarak gerçekleşen şey,

00:07:09.137 --> 00:07:14.529
zihninin ve beyninin benliğine dönüşmesidir.

00:07:14.529 --> 00:07:20.367
Otizm, gelişimsel bozukluklar arasında,

00:07:20.367 --> 00:07:23.820
en genetik-belirlenimli olanıdır

00:07:23.820 --> 00:07:26.695
ve bir beyin bozukluğudur.

00:07:26.695 --> 00:07:29.304
Çocuk doğmadan çok zaman önce baş gösteren

00:07:29.304 --> 00:07:32.170
bir bozukluktur.

00:07:32.170 --> 00:07:35.884
Biz, şimdi, otizmin çok geniş bir spektruma sahip olduğunu biliyoruz.

00:07:35.884 --> 00:07:38.396
Ciddi zihinsel engelli bireyler olduğu gibi,

00:07:38.396 --> 00:07:41.394
doğuştan üstün yetenekli olanlar da bulunmakta.

00:07:41.394 --> 00:07:43.522
Hiç konuşmayan bireyler de var.

00:07:43.522 --> 00:07:45.794
Çok konuşanlar da var.

00:07:45.794 --> 00:07:48.295
Okullarında gidip gözlemlerseniz öyle bireyler görürsünüz ki,

00:07:48.295 --> 00:07:51.304
izin verseniz, okulun çitlerinin etrafında

00:07:51.304 --> 00:07:53.603
gün boyunca koşarlar,

00:07:53.603 --> 00:07:55.961
size gelmelerinin önüne geçemediğiniz,

00:07:55.961 --> 00:07:57.966
sizinle tekrar tekrar, inatla, ama genellikle

00:07:57.966 --> 00:08:01.897
garip bir şekilde, o ani yansıtmalar

00:08:01.897 --> 00:08:05.672
olmaksızın etkileşmeye çalışan bireyler.

00:08:05.672 --> 00:08:09.604
Bu, eskiden sandığımızdan çok daha yaygın bir şey.

00:08:09.604 --> 00:08:11.088
Ben bu alana başladığımda, her 10.000 kişiden

00:08:11.088 --> 00:08:13.941
dördünde otizm olduğunu düşünüyorduk,

00:08:13.941 --> 00:08:15.972
yani oldukça nadir bir durum.

00:08:15.972 --> 00:08:20.005
Şimdi, daha ziyade her 100 kişiden birinde olduğunu biliyoruz.

00:08:20.005 --> 00:08:25.028
Etrafımızda milyonlarca otizimli birey var.

00:08:25.028 --> 00:08:28.394
Bu durumun toplumsal maliyeti çok büyük.

00:08:28.394 --> 00:08:31.557
Sadece ABD'deki maliyeti, belki de 35 ile 80 milyar dolar arasında,

00:08:31.557 --> 00:08:34.864
ve biliyor musunuz; bu fonların çoğu ciddi derecede engelli,

00:08:34.864 --> 00:08:37.044
bireyselleştirilmiş hizmetlere ve

00:08:37.044 --> 00:08:39.205
çok çok yoğun hizmetlere ihtiyacı olan

00:08:39.205 --> 00:08:41.344
gençlere ve özellikle de yetişkinlere yönelik;

00:08:41.344 --> 00:08:44.070
ve bu hizmetler, yılda

00:08:44.070 --> 00:08:48.339
60 ile 80,000 doları aşabilen maliyetteler.

00:08:48.339 --> 00:08:51.901
Bunlar, erken tedaviden faydalanmamış olan bireyler,

00:08:51.901 --> 00:08:56.360
çünkü şimdi biliyoruz ki otizm,

00:08:56.360 --> 00:08:59.064
o size bahsettiğim öğrenme yolları ayrıklaştıkça

00:08:59.064 --> 00:09:01.200
kendisini yeniden yaratıyor.

00:09:01.200 --> 00:09:03.613
Bu durumu daha erken bir noktada tespit edebilir miyiz,

00:09:03.613 --> 00:09:07.680
buna müdahale edebilir miyiz ve bunu tedavi edebilir miyiz,

00:09:07.680 --> 00:09:09.654
size söyleyebilirim ki, muhtemelen,

00:09:09.654 --> 00:09:13.034
geçtiğimiz on yıl içinde benim hayatımı değiştiren şey;

00:09:13.034 --> 00:09:16.765
şu nosyon oldu: bu durumu,

00:09:16.765 --> 00:09:18.922
kesinlikle hafifletebiliriz.

00:09:18.922 --> 00:09:21.301
Ayrıca, bizim bir fırsat penceremiz var, çünkü

00:09:21.301 --> 00:09:24.437
beyin sınırlı bir süre için işlenebilir durumda kalır

00:09:24.437 --> 00:09:25.789
ve bu fırsat penceresi, yaşamın ilk üç yılında

00:09:25.789 --> 00:09:27.492
karşımıza çıkar.

00:09:27.492 --> 00:09:30.890
Sonrasında pencere kapandığından değil. Kapanmaz.

00:09:30.890 --> 00:09:34.459
Ama önemli ölçüde küçülür.

00:09:34.459 --> 00:09:37.563
Ancak bu ülkede ortalama tanı yaşı hala daha

00:09:37.563 --> 00:09:39.714
5 yaştır,

00:09:39.714 --> 00:09:41.980
ve daha az imkana sahip toplumlarda,

00:09:41.980 --> 00:09:45.229
tıbbi hizmete erişimi olmayanlarda,

00:09:45.229 --> 00:09:48.338
kırsal nüfusta, azınlıklarda,

00:09:48.338 --> 00:09:50.957
tanı yaşı daha da geçtir;

00:09:50.957 --> 00:09:53.302
adeta bu toplulukları otizm koşulları

00:09:53.302 --> 00:09:55.719
gitgide daha da ağırlaşacak olan bireylere

00:09:55.719 --> 00:10:00.195
mahkum ettiğimizi anlatmaya çalışıyormuşum gibi geliyor.

00:10:00.195 --> 00:10:03.168
Yani, bana öyle geliyor ki biyo-etik bir zorunluluğa sahibiz.

00:10:03.168 --> 00:10:06.025
Bilim ortada,

00:10:06.025 --> 00:10:09.083
ancak topluma tesir etmeyen bilimin geçerliliği yoktur

00:10:09.083 --> 00:10:12.741
ve kaçırılan bu fırsatın

00:10:12.741 --> 00:10:14.705
zararını karşılayamayız,

00:10:14.705 --> 00:10:17.861
çünkü otizmli çocuklar otizmli yetişkinler haline geliyorlar

00:10:17.861 --> 00:10:22.139
ve öyle hissediyoruz ki bu çocuklar için,

00:10:22.139 --> 00:10:24.462
bu aileler için daha erkenken yapabileceğimiz şeylerin

00:10:24.462 --> 00:10:26.856
bir ömür boyu süren sonuçları olacaktır,

00:10:26.856 --> 00:10:30.952
çocuk için, aile için ve daha geniş kapsamda, toplum için.

00:10:30.952 --> 00:10:33.672
Bizim otizme bakışımız budur.

00:10:33.672 --> 00:10:36.538
Otizmle ilişkili olan yüzden fazla gen var.

00:10:36.538 --> 00:10:38.664
Aslında, biz otizmle ilişkili

00:10:38.664 --> 00:10:43.168
300 ile 600 gen bulunduğuna inanıyoruz,

00:10:43.168 --> 00:10:46.839
genlerden ziyade genetik anomaliler diyebiliriz.

00:10:46.839 --> 00:10:51.430
Ve aslında bu noktada bir sorumuz var,

00:10:51.430 --> 00:10:54.915
çünkü eğer otizmin bu denli farklı sebepleri varsa,

00:10:54.915 --> 00:10:57.930
bütün bu yatkınlıklardan geçip asıl sendroma

00:10:57.930 --> 00:11:00.930
nasıl geleceksiniz? Çünkü benim gibi insanlar,

00:11:00.930 --> 00:11:03.615
bir oyun odasına girdiklerinde,

00:11:03.615 --> 00:11:06.835
otizmli bir çocuğu tanır.

00:11:06.835 --> 00:11:08.978
Öyleyse bunca çeşitli sebepten nasıl oluyor da

00:11:08.978 --> 00:11:12.428
ortak belirtileri olan bir sendroma geçebiliyorsunuz?

00:11:12.428 --> 00:11:15.005
Ve cevap, arada, yani gelişimde,

00:11:15.005 --> 00:11:17.660
yatıyor.

00:11:17.660 --> 00:11:20.776
Ve aslında, biz yaşamın ilk iki yılıyla

00:11:20.776 --> 00:11:23.515
çok ilgiliyiz, çünkü bu yatkınlıklar

00:11:23.515 --> 00:11:26.269
otizme dönüşmeyebilir.

00:11:26.269 --> 00:11:28.765
Otizm kendini yaratır.

00:11:28.765 --> 00:11:33.614
Hayatın o yıllarına müdahale edebilirsek

00:11:33.614 --> 00:11:36.117
otizmin şiddetini bazıları için zayıflatabilir, ve Allah bilir

00:11:36.117 --> 00:11:39.753
belki diğerleri için de engelleyebiliriz.

00:11:39.753 --> 00:11:41.837
Peki bunu nasıl yaparız?

00:11:41.837 --> 00:11:44.753
Bu yansıtma duygusuna nasıl geçiş yaparız,

00:11:44.753 --> 00:11:48.778
başka birinin varlığına nasıl geçebiliriz?

00:11:48.778 --> 00:11:52.276
O 15 aylık bebekle etkileşimimi hatırlıyorum,

00:11:52.276 --> 00:11:54.438
aklıma gelen şey şu oldu:

00:11:54.438 --> 00:11:56.953
"Onun dünyasına nasıl geçebilirsin?

00:11:56.953 --> 00:12:01.233
Beni düşünüyor mu? Başkalarını düşünüyor mu?"

00:12:01.233 --> 00:12:05.577
İşte, bunu yapmak zor, bu yüzden bazı teknolojiler

00:12:05.577 --> 00:12:09.056
geliştirmek zorundaydık. Bir vücudun içine adım atmak zorundaydık.

00:12:09.056 --> 00:12:12.985
Dünyayı onun gözünden görmek zorundaydık.

00:12:12.985 --> 00:12:16.024
Ve işte böylelikle, yıllardır göz takibine dayanan

00:12:16.024 --> 00:12:19.657
bu yeni teknolojileri geliştirmekteyiz.

00:12:19.657 --> 00:12:22.175
Çocukların neyle etkileştiklerini

00:12:22.175 --> 00:12:25.456
an be an görebiliyoruz.

00:12:25.456 --> 00:12:28.175
Bu, benim meslektaşım Warren Jones, son 12 yıldır

00:12:28.175 --> 00:12:31.152
birlikte bu yöntemi, bu çalışmaları

00:12:31.152 --> 00:12:33.143
geliştirmekteyiz,

00:12:33.143 --> 00:12:35.863
şurada 5 aylık mutlu bir bebek görüyorsunuz;

00:12:35.863 --> 00:12:41.686
5 aylık bir erkek çocuğu. Birazdan, eğer günlük bakım ünitesinde olsaydı

00:12:41.686 --> 00:12:44.509
göreceği şeyleri izleyecek, kendi dünyasından, annesinden,

00:12:44.509 --> 00:12:47.088
bakıcısından ve deneyimlerinden

00:12:47.088 --> 00:12:51.520
oluşturulmuş şeyler.

00:12:51.520 --> 00:12:54.152
Bizim istediğimiz, o dünyayı kucaklamak

00:12:54.152 --> 00:12:55.481
ve laboratuvarımıza getirmek,

00:12:55.481 --> 00:12:58.603
ama bunu yapabilmemiz için

00:12:58.603 --> 00:13:01.853
bu çok karmaşık ölçüm yöntemlerini;

00:13:01.853 --> 00:13:05.280
yani insanların, küçük bebeklerin, yeni doğmuşların

00:13:05.280 --> 00:13:08.263
dünyayla nasıl etkileştiklerini,

00:13:08.263 --> 00:13:09.890
neyin önemli neyin önemsiz olduğunu

00:13:09.890 --> 00:13:13.163
an be an gösteren ölçümleri, geliştirmek zorundaydık.

00:13:13.163 --> 00:13:16.104
Bu ölçümleri geliştirdik ve burada gördüğünüz,

00:13:16.104 --> 00:13:19.503
bizim dikkat hunisi dediğimiz bir şey.

00:13:19.503 --> 00:13:21.836
Bir video izliyorsunuz.

00:13:21.836 --> 00:13:24.494
Normal gelişimli 35 adet iki yaşındaki çocuğun gözünden,

00:13:24.494 --> 00:13:27.262
yaklaşık birer saniyelik karelere ayrılmış

00:13:27.262 --> 00:13:28.544
bir video bu

00:13:28.544 --> 00:13:31.519
ve biz bir fotoğraf karesini donduruyoruz,

00:13:31.519 --> 00:13:35.020
ve tipik bir çocuğun yaptığı şey şu.

00:13:35.020 --> 00:13:39.461
Bu tarama geçişinde, yeşil olan yerde, iki yaşındaki otizmlileri görüyorsunuz.

00:13:39.461 --> 00:13:43.084
Normal gelişimli çocuklar, bu karede

00:13:43.084 --> 00:13:46.039
oğlanın,

00:13:46.039 --> 00:13:48.588
küçük kızla hafifçe kavga ederkenki

00:13:48.588 --> 00:13:51.498
duygu ifadelerini izliyorlar.

00:13:51.498 --> 00:13:53.558
Otizmli çocuklar ne yapıyor?

00:13:53.558 --> 00:13:57.003
Onlar açılıp kapanan döner kapı

00:13:57.003 --> 00:13:59.094
üzerine odaklanıyorlar.

00:13:59.094 --> 00:14:01.546
Size şunu söyleyebilirim ki burada gördüğünüz

00:14:01.546 --> 00:14:02.415
bu ayrım

00:14:02.415 --> 00:14:05.605
sadece bizim 5 dakikalık deneyimiz esnasında olmuyor.

00:14:05.605 --> 00:14:09.006
Bu onların gerçek yaşamlarında an be an oluyor

00:14:09.006 --> 00:14:11.726
ve onların zihinleri

00:14:11.726 --> 00:14:14.806
ve beyinleri, normal gelişimli akranlarında olandan

00:14:14.806 --> 00:14:18.585
farklı bir şeyde uzmanlaşıyor.

00:14:18.585 --> 00:14:21.772
Çocuk doktoru arkadaşlarımızdan

00:14:21.772 --> 00:14:24.966
bir olgu aldık,

00:14:24.966 --> 00:14:26.893
büyüme çizelgeleri konsepti.

00:14:26.893 --> 00:14:28.862
Biliyorsunuz, ne zaman bir çocuk doktoruna gitseniz,

00:14:28.862 --> 00:14:33.066
çocuğun fiziksel boyu ve ağırlığı ölçülür.

00:14:33.066 --> 00:14:35.895
Biz de, sosyal etkileşim için büyüme çizelgesi oluşturmaya

00:14:35.895 --> 00:14:38.354
karar verdik

00:14:38.354 --> 00:14:41.155
ve çocukları doğdukları andan itibaren gözleme aldık,

00:14:41.155 --> 00:14:46.984
ve burada x ekseni üzerinde iki, üç, dört, beş, altı aylık ve dokuz

00:14:46.984 --> 00:14:50.824
ve 24 aylığa kadar olan aralığı görüyorsunuz

00:14:50.824 --> 00:14:53.555
ve bu da insanların gözlerine odaklandıkları

00:14:53.555 --> 00:14:55.251
zamanın yüzdesi

00:14:55.251 --> 00:14:57.611
ve işte bu da onların büyüme çizelgesi.

00:14:57.611 --> 00:15:00.641
Burada başlıyorlar, insanların gözlerini seviyorlar

00:15:00.641 --> 00:15:03.095
ve oldukça da sabit kalıyor.

00:15:03.095 --> 00:15:07.021
İlk aylarda sanki biraz yukarı da çıkıyor.

00:15:07.021 --> 00:15:09.315
Şimdi bir de otistik olan bebeklerde neler

00:15:09.315 --> 00:15:11.823
olduğuna bakalım.

00:15:11.823 --> 00:15:14.028
Oldukça farklı bir tablo.

00:15:14.028 --> 00:15:17.818
Burada yukarıda başlıyor, ama sonra serbest bir düşüş var.

00:15:17.818 --> 00:15:21.237
Adeta dünyaya onları insanlara yönlendiren bir refleksle

00:15:21.237 --> 00:15:25.168
gelmiş gibiler, fakat bunun hiç çekiş gücü yok.

00:15:25.168 --> 00:15:28.238
Sanki onlar günlük hayatta yollarını bulmaya

00:15:28.238 --> 00:15:31.139
çalışırlarken sizin birer uyarıcı olarak

00:15:31.139 --> 00:15:35.030
olan bitene hiçbir etkiniz yokmuş gibi.

00:15:35.030 --> 00:15:41.052
Biz, bu verilerin bir bakıma o kadar güçlü olduğunu düşündük ki,

00:15:41.052 --> 00:15:44.060
yaşamın ilk 6 ayında ne olduğunu görmek istedik,

00:15:44.060 --> 00:15:47.453
çünkü eğer iki veya üç aylık bebeklerle

00:15:47.453 --> 00:15:48.790
etkileşim halindeyseniz

00:15:48.790 --> 00:15:53.342
bu bebeklerin ne kadar sosyal olduklarına şaşırırsınız.

00:15:53.342 --> 00:15:55.949
Ve yaşamın ilk 6 ayında gördüğümüz şey,

00:15:55.949 --> 00:16:02.087
bu iki grubun birbirinden kolaylıkla ayrıldığı.

00:16:02.087 --> 00:16:04.961
Ve bu ve benzeri pek çok ölçüm yöntemini kullanarak

00:16:04.961 --> 00:16:08.977
bulduğumuz şey şu ki, aslında elimizdeki bilim, bu durumu

00:16:08.977 --> 00:16:11.618
çok erkenden teşhis edebiliyor.

00:16:11.618 --> 00:16:14.522
Otizm davranışlarının iki yaşına gelince ortaya çıkmasını

00:16:14.522 --> 00:16:17.670
beklemek zorunda değildik.

00:16:17.670 --> 00:16:20.932
Eğer evrimsel olarak sıkıca korunan,

00:16:20.932 --> 00:16:25.054
gelişimsel olarak çok erken ortaya çıkan,

00:16:25.054 --> 00:16:27.755
yaşamın ilk haftasından itibaren devrede olan şeyleri ölçebilirsek,

00:16:27.755 --> 00:16:29.617
otizm teşhis yaşını ilk birkaç aya kadar

00:16:29.617 --> 00:16:32.081
indirebiliriz

00:16:32.081 --> 00:16:36.222
ve şimdi yaptığımız da bduur.

00:16:36.222 --> 00:16:39.290
Şimdi, en iyi teknolojileri ve

00:16:39.290 --> 00:16:42.895
çocukların teşhisi için en iyi yöntemleri geliştirebiliriz,

00:16:42.895 --> 00:16:46.038
ama onların toplum içindeki gerçekliklerine bir tesiri yoksa

00:16:46.038 --> 00:16:49.680
bütün bunlar boşunadır.

00:16:49.680 --> 00:16:51.986
Tabii ki istiyoruz ki, bu cihazlar

00:16:51.986 --> 00:16:54.839
alandakiler tarafından uygulansın,

00:16:54.839 --> 00:16:57.362
meslektaşlarımız, aile hekimleri,

00:16:57.362 --> 00:17:00.067
bütün çocuklara bakanlar tarafından,

00:17:00.067 --> 00:17:02.210
bizim bu teknolojileri onların pratiğine değer katan

00:17:02.210 --> 00:17:05.315
şeyler haline dönüştürmeye ihtiyacımız var,

00:17:05.315 --> 00:17:07.520
çünkü çok fazla çocuğa bakmakla yükümlüler.

00:17:07.520 --> 00:17:09.594
Ve hiçbir çocuğu ıskalamamak için

00:17:09.594 --> 00:17:11.727
bunu evrensel boyutta yapmak istiyoruz,

00:17:11.727 --> 00:17:14.180
ama eğer aynı zamanda

00:17:14.180 --> 00:17:19.081
müdahale için, tedavi için bir altyapımız olmasaydı bu

00:17:19.081 --> 00:17:20.328
ahlak dışı olurdu.

00:17:20.328 --> 00:17:22.864
Ailelerle çalışabiliyor olmamız lazım,

00:17:22.864 --> 00:17:26.279
ailelere destek olmak için, o ilk yılları onlarla birlikte

00:17:26.279 --> 00:17:30.191
idare edebilmek için. Bizim gerçekten evrensel taramadan

00:17:30.191 --> 00:17:34.348
evrensel tedaviye erişime geçmemiz lazım,

00:17:34.348 --> 00:17:37.451
çünkü bu tedaviler o çocukların ve o ailelerin

00:17:37.451 --> 00:17:41.030
yaşamlarını değiştirecek.

00:17:41.030 --> 00:17:45.287
Şimdi, bu ilk yıllarda neler yapabiliriz diye düşündüğümüzde,

00:17:45.287 --> 00:17:48.510
bu alanda uzun süredir

00:17:48.510 --> 00:17:50.910
bulunan biri olarak

00:17:50.910 --> 00:17:53.737
size söyleyebilirim ki,

00:17:53.737 --> 00:17:56.832
insan kendini gerçekten gençleşmiş hissediyor.

00:17:56.832 --> 00:18:00.664
Üzerinde çalışılan bilim, sahiden de

00:18:00.664 --> 00:18:04.371
gerçekliklere etki edebilir,

00:18:04.371 --> 00:18:07.266
bu alana yolculuğumun başladığı

00:18:07.266 --> 00:18:11.268
ilk dönemlerdeki deneyimler, aslında, engellenebilinir.

00:18:11.268 --> 00:18:14.460
O zamanlar bunun kontrol edilemez bir durum olduğunu düşünüyordum.

00:18:14.460 --> 00:18:18.346
Artık değil. Pek çok şey yapabiliriz.

00:18:18.346 --> 00:18:21.083
Fikir, otizme çare bulmak değil.

00:18:21.083 --> 00:18:23.683
Fikir bu değil.

00:18:23.683 --> 00:18:25.889
Biz yapmak istediğimiz,

00:18:25.889 --> 00:18:28.465
otizmli bireylerin, kimi zaman otizmin beraberinde getirdiği

00:18:28.465 --> 00:18:32.695
o yıkıcı etkilerden, ciddi zihinsel engellerden,

00:18:32.695 --> 00:18:35.569
dil yoksunluğundan, o derin derin soyutlanmışlıklardan

00:18:35.569 --> 00:18:39.238
azade olduklarından emin olmak.

00:18:39.238 --> 00:18:41.505
Bize göre otizmli bireyler, aslında,

00:18:41.505 --> 00:18:44.300
dünyaya dair çok özel bir bakış açısına sahipler

00:18:44.300 --> 00:18:47.723
ve bizim çeşitliliğe ihtiyacımız var ve onlar güçlü oldukları bazı alanlarda

00:18:47.723 --> 00:18:50.090
son derece iyi çalışabilirler:

00:18:50.090 --> 00:18:53.493
öngörülebilir durumlar, tanımlanabilir durumlar.

00:18:53.493 --> 00:18:56.502
Çünkü en nihayetinde, onlar, bu dünyada nasıl işlev göreceklerini değil de

00:18:56.502 --> 00:19:01.203
dünyanın tam olarak neye benzediğini o haliyle öğreniyorlar.

00:19:01.203 --> 00:19:04.001
Ama bu bir güçtür, örneğin

00:19:04.001 --> 00:19:06.081
teknoloji alanında çalışıyorsanız.

00:19:06.081 --> 00:19:08.354
İnanılmaz sanatsal yeteneklere sahip olan

00:19:08.354 --> 00:19:09.779
bireyler de var.

00:19:09.779 --> 00:19:11.699
Biz onların burada özgür olmalarını istiyoruz.

00:19:11.699 --> 00:19:15.084
Biz istiyoruz ki, gelecek nesil otizmli bireyler

00:19:15.084 --> 00:19:18.239
sadece güçlerini ifade edebilmekle kalmasınlar

00:19:18.239 --> 00:19:20.461
sözlerini sonuna kadar yerine getirebilsinler.

00:19:20.461 --> 00:19:24.030
Beni dinlediğiniz için teşekkür ederim. (Alkışlar)