1
00:00:06,814 --> 00:00:14,045
ပျမ်းမျှ အသက် ၂၀ ရှိသူတစ်ဦးဟာ မတူတဲ့
စကားလုံး ၂၇၀၀၀ နဲ့ ၅၂၀၀၀ ကြားကို သိတယ်။

2
00:00:14,045 --> 00:00:20,053
၆၀ အရွယ်မှာ အရေအတွက်က ၃၅၀၀၀ နဲ့
၅၆၀၀၀ ကြား ပျမ်းမျှရှိတယ်။

3
00:00:20,053 --> 00:00:24,330
အသံထွက်ပြီးပြောတဲ့ ဒီစကားလုံးအများစုဟာ 
စက္ကန့်လျော့လျော့ ကြာတယ်။

4
00:00:24,330 --> 00:00:28,535
ဒီလို စကားလုံးတိုင်း ကြားရတာနဲ့ ဦးနှောက်က 
လျင်မြန်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုကို ချရတယ်။

5
00:00:28,535 --> 00:00:32,235
ဒီထောင်ချီရှိတဲ့ ရွေးစရာတွေထဲက 
ဘယ်တစ်လုံးက ကြားလိုက်ရတာနဲ့ လိုက်ဖက်လဲ။

6
00:00:32,235 --> 00:00:36,345
အချိန်ရဲ့ ၉၈ % ခန့်မှာ ဦးနှောက်ဟာ 
မှန်ကန်တဲ့ စကားလုံးကို ရွေးချယ်တတ်တယ်။

7
00:00:36,345 --> 00:00:37,475
ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုများလဲ။

8
00:00:37,475 --> 00:00:41,115
နှုတ်စကားကို နားလည်ခြင်းဟာ 
အဖတ် နားလည်ခြင်းနဲ့ ကွာခြားပေမဲ့

9
00:00:41,115 --> 00:00:44,375
လက်ဟန်ပြ ဘာသာစကားနဲ့တော့ 
ဆင်တူတယ်။

10
00:00:44,375 --> 00:00:48,861
ဒါပေမဲ့ နှုတ်ပြော စကားလုံး သိမှတ်မှုကို
လက်ဟန်ပြ ဘာသာစကားထက် ပိုလေ့လာခဲ့ကြတယ်။

11
00:00:48,861 --> 00:00:51,421
နှုတ်ပြောကို နားလည်နိုင်မှု အတွက် အဓိကက

12
00:00:51,421 --> 00:00:54,691
အပြိုင် လုပ်ဆောင်တဲ့စက်လိုဖြစ်တဲ့
ဦးနှောက်ရဲ့ အခန်းကဏ္ဍပါ။

13
00:00:54,691 --> 00:00:58,691
ဆိုလိုတာက တစ်ချိန်တည်းမှာ 
မတူတဲ့ အရာမျိုးစုံကို လုပ်နိုင်တာပါ။

14
00:00:58,691 --> 00:01:01,301
ကျွန်ုပ်တို့ သိကြတဲ့ စာလုံးတိုင်းကို
အလုပ်တစ်ခုသာရှိတဲ့

15
00:01:01,301 --> 00:01:05,771
သီးခြား ထုတ်လုပ်ခြင်း ယူနစ်တစ်ခုမှ 
တင်ပြတယ်လို့ အယူအဆ အများစုက လက်ခံကြတယ်။

16
00:01:05,771 --> 00:01:10,931
စကားလုံး တစ်လုံးလုံးနဲ့ လိုက်ဖက်တဲ့ 
စကားအသစ်ရဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေကို အကဲဖြတ်ဖို့ပါ။

17
00:01:10,931 --> 00:01:15,139
ဦးနှောက်နဲ့ ဆက်စပ်တဲ့ အခြေအနေမှာ
စကားလုံးတစ်လုံးကို ကိုယ်စားပြုတဲ့

18
00:01:15,139 --> 00:01:19,796
ထုတ်လုပ်ခြင်း ယူနစ်ဟာ ဦးနှောက် အပြင်လွှာ
ထဲက နျူရွန်းတစ်စု အနှံ့က နိုးကြွနေတဲ့

19
00:01:19,796 --> 00:01:21,686
လုပ်ဆောင်မှု ပုံစံတစ်ခု ဖြစ်နိုင်တယ်။

20
00:01:21,686 --> 00:01:23,506
စကားလုံးတစ်လုံးရဲ့ အစကို ကြားတဲ့အခါ

21
00:01:23,506 --> 00:01:27,286
ဒီလို ထောင်ချီတဲ့ ယူနစ်တွေက 
နိုးကြွလာနိုင်တယ်။

22
00:01:27,286 --> 00:01:29,352
အကြောင်းက စကားလုံး တစ်လုံးရဲ့ အစနဲ့တင်

23
00:01:29,352 --> 00:01:31,532
ဖြစ်နိုင်တဲ့ လိုက်ဖက်တာတွေ 
များစွာရှိလို့ပါ။

24
00:01:31,532 --> 00:01:35,535
ဒီနောက် စကားလုံးက ရှေ့ဆက်လေ သတင်းအချက်အလက်
ရဲ့အရေးပါတဲ့ အပိုင်းတစ်ခုခုဟာ လွဲနေပြီး

25
00:01:35,535 --> 00:01:40,666
လုပ်ဆောင်မှု ပျောက်ဆုံးတာကို 
ပိုများတဲ့ ယူနစ်တွေက မှတ်တမ်းတင်တယ်။

26
00:01:40,666 --> 00:01:43,126
ဖြစ်နိုင်တာက စကားလုံးရဲ့ 
အဆုံးသတ် မတိုင်မီမှာ

27
00:01:43,126 --> 00:01:48,090
စကားလုံးတစ်လုံးနဲ့ လျော်ညီတဲ့ တစ်ခုတည်းသော
နိုးကြွတဲ့ ပုံစံက ဆက်လက် အသက်ဝင်နေတယ်။

28
00:01:48,090 --> 00:01:50,828
ဒါကို "သိမှတ်မှု အမှတ်"လို့ ခေါ်တယ်။

29
00:01:50,828 --> 00:01:53,648
စကားလုံးတစ်လုံးကို သနေတဲ့ဖြစ်စဉ်မှာ

30
00:01:53,648 --> 00:01:56,718
တက်ကြွတဲ့ ယူနစ်တွေက အရေးပါတဲ့ 
မီလီစက္ကန့်တွေကို သက်သာစေရင်း

31
00:01:56,718 --> 00:01:58,838
အခြားဟာတွေရဲ့လုပ်ဆောင်မှုကို
ဖိနှိပ်တယ်။

32
00:01:58,838 --> 00:02:03,635
လူအများစုဟာ တစ်စက္ကန့်မှာ
ဝဏ္ဏ ရှစ်လုံးခန့်အထိ နားလည်နိုင်တယ်။

33
00:02:03,635 --> 00:02:06,965
ဒါပေမဲ့ ပန်းတိုင်က စကားလုံးကို 
မှတ်မိဖို့တင်မက

34
00:02:06,965 --> 00:02:10,415
၎င်းရဲ့ သိုမှီးထားတဲ့ အဓိပ္ပာယ်ဆီ
ဝင်ကြည့်ဖို့ရောပါ။

35
00:02:10,415 --> 00:02:14,195
ဦးနှောက်ဟာ စကားလုံးကို အပြည့်အဝ
မဖော်ထုတ်ရခင်

36
00:02:14,195 --> 00:02:16,875
ဖြစ်နိင်တဲ့ အနက်များစွာကို 
တစ်ချိန်တည်းမှာ ဝင်ကြည့်တယ်။

37
00:02:16,875 --> 00:02:22,018
ဒါကို သိကြတာက " cap" လို စကားလုံး 
အပိုင်အစကို ကြားတာတောင် နားထောင်သူတွေဟာ

38
00:02:22,018 --> 00:02:23,298
ဖြစ်နိုင်တဲ့

39
00:02:23,298 --> 00:02:26,798
အဓိပ္ပာယ်မျိုးစုံကို စတင် မှတ်တမ်းတင်တာ 
ပြသတဲ့ လေ့လာမှုတွေကနေပါ။

40
00:02:26,798 --> 00:02:31,970
ဥပမာ စကားလုံး အပြည့်အဝ မပေါ်ခင်
captain သို့ capital ဆိုတာပေါ့။

41
00:02:31,970 --> 00:02:35,120
ဒါက ညွှန်းတာက စကားလုံး
တစ်လုံးကို ကြားတိုင်း

42
00:02:35,120 --> 00:02:38,480
စိတ်တွေထဲမှာ အဓိပ္ပာယ်တွေရဲ့ ခဏတာ
အဟုန်နဲ့ တိုးပွားမှုတစ်ခုရှိကာ

43
00:02:38,480 --> 00:02:43,291
ဒီသိမှတ်မှု အချက်ကနေ ဦးနှောက်ဟာ
အနက်ကောက်မှုတစ်ခုကို ရွေးလိုက်တာပါ

44
00:02:43,291 --> 00:02:46,221
ဒီသိမှတ်မှု လုပ်ငန်းစဉ်ဟာ ကျပန်း 
စကားလုံး တစ်တွဲမှာ ဆိုတာထက်

45
00:02:46,221 --> 00:02:50,821
စကားစပ်ကို ပေးတဲ့ ဝါကျတစ်ခုနဲ့အတူ
ပို မြန်မြန် ရွေ့လျားတယ်။

46
00:02:50,821 --> 00:02:55,009
စကားစပ်ဟာ အနက်ကောက်မှုမျိုးစုံနဲ့အတူ
စကားလုံးရဲ့ ရည်ရွယ်တဲ့အနက်ဆီကို

47
00:02:55,009 --> 00:02:59,009
လမ်းပြပေးဖို့ပါ ကူညီတယ်။
ဥပမာ "bat" (သို့) "crane"

48
00:02:59,009 --> 00:03:03,009
(သို့) ဘယ်သံတူကြောင်းကွဲတွေ ဖြစ်ဖြစ်ပါ။

49
00:03:03,009 --> 00:03:07,393
ဘာသာစကားမျိုးစုံ ပြောသူတွေအတွက် သူတို့
နားထောင်နေတဲ့ ဘာသာစကားဟာ ဘာသာစကား

50
00:03:07,393 --> 00:03:12,706
စကားစပ်နဲ့မလိုက်တဲ့ ဖြစ်နိုင်ခြေ စကားလုံး
တွေကို သုတ်သင်ဖို့သုံးတဲ့ နောက်အဆက်စကားပါ။

51
00:03:12,706 --> 00:03:16,706
ဒီတော့ ဒီစနစ်ထဲကို စကားလုံး အသစ်စက်စက်
တစ်လုံး ထည့်တာကျတော့ရော။

52
00:03:16,706 --> 00:03:20,706
လူကြီးတွေအနေနဲ့တောင် ရက်အနည်းငယ်တိုင်းမှာ
စကားလုံးသစ်တွေ ကြုံတွေ့နိုင်ပါတယ်။

53
00:03:20,706 --> 00:03:25,109
ဒါပေမဲ့ စကားလုံးတိုင်းဟာ လုပ်ဆောင်မှုရဲ့ 
နျူရွန်းများစွာမှာ ပျံ့နှံ့နေတဲ့ အသေးစိတ်

54
00:03:25,109 --> 00:03:27,439
ချိန်ညှိထားတဲ့ ပုံစံတစ်ခုအဖြစ်
ကိုယ်စားပြုရင်

55
00:03:27,439 --> 00:03:31,992
စကားလုံး အဟောင်းတွေအပေါ် အသစ်တွေက
ဖြည့်သွင်းဖျက်ဆီးတာကိုဘယ်လို ကာကွယ်ကြလဲ။

56
00:03:31,992 --> 00:03:34,322
ထင်တာက ဒီပြဿနာကို ရှောင်ရှားဖို့

57
00:03:34,322 --> 00:03:39,085
စကားလုံးသစ်တွေဟာ ဦးနှောက် အပြင်လွှာထဲက
ပင်မ စကားလုံး သိုလှောင်ခန်းကနေ ဝေးကွာတဲ့

58
00:03:39,085 --> 00:03:42,693
hippocampus လို့ခေါ်တဲ့ဦးနှောက်ရဲ့ 
အပိုင်းတစ်ခုထဲမှာ ကနဦး သိုမှီးထားတော့

59
00:03:42,693 --> 00:03:46,063
၎င်းတိုဟာ အခြား စကားလုံးတွေနဲ့
နူရွန်းတွေကို ခွဲဝေမသုံးဘူးဆိုတာပါ။

60
00:03:46,063 --> 00:03:49,073
ဒီနောက် အိပ်စက်မှု ညပေါင်းမျာစွာ အကြာမှာ

61
00:03:49,073 --> 00:03:54,470
ဒီစကားလုံးသစ်တွေဟာ အဟောင်းတွေနဲ့
တဖြည်းဖြည်း ကူးပြောင်း ယှက်နွယ်သွားတယ်။

62
00:03:54,470 --> 00:03:57,990
သုတေသီတွေက ဒီတဖြည်းဖြည်း သိုမှီးမှု
လုပ်ငန်းစဉ်က ရှိနေတဲ့ စကားလုံးတွေကို

63
00:03:57,990 --> 00:04:01,354
အလျင်ပြတ်ခြင်းက ရှောင်ရှားဖို့ 
ကူညီတယ်လို့ ထင်ကြတယ်။

64
00:04:01,354 --> 00:04:02,774
ဒီတော့ နေ့ဘက်မှာ

65
00:04:02,774 --> 00:04:07,304
သတိမမူမိတဲ့ လုပ်ဆောင်မှုက စကားပြောစဉ်မှာ 
အဓိပ္ပာယ် တိုးပွားခြင်းတွေကို ထုတ်ပေးတယ်။

66
00:04:07,304 --> 00:04:12,305
ညဘက်မှာ အနားယူကြပေမဲ့ ဦးနှောက်ဟာ
အသိသုတသစ်တွေကို စကားလုံးကွန်ရက်ထဲကို

67
00:04:12,305 --> 00:04:14,125
ပေါင်းပေးရင်း အလုပ်များနေတယ်။

68
00:04:14,125 --> 00:04:17,655
ကျွန်ုပ်တို့ အိပ်ရာနိုးတဲ့အခါ အမြဲ 
ပြောင်းလဲနေတဲ့ ဘာသာစကား ကမ္ဘာကြီးအတွက်

69
00:04:17,596 --> 00:04:20,696
အဆင်သင့် ဖြစ်နေဖို့ကို 
ဒီလုပ်ငန်းစဉ်က အာမခံပေးပါတယ်။