[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.50,0:00:04.93,Default,,0000,0000,0000,,Jednym z powodów, dla których Dialogue: 0,0:00:04.93,0:00:09.18,Default,,0000,0000,0000,,I wojna światowa stała się wojną na skalę światową Dialogue: 0,0:00:09.18,0:00:11.50,Default,,0000,0000,0000,,w przeciwieństwie do konfliktu regionalnego w południowo-wschodniej Europie Dialogue: 0,0:00:11.50,0:00:13.27,Default,,0000,0000,0000,,jest system sojuszy. Dialogue: 0,0:00:13.27,0:00:17.39,Default,,0000,0000,0000,,Rozwijał się on dekady przed rozpoczęiem I wojny światowej Dialogue: 0,0:00:17.39,0:00:21.10,Default,,0000,0000,0000,,i aby to zrozumieć skondensowałem te sojusze, które miały miejsce Dialogue: 0,0:00:21.10,0:00:24.22,Default,,0000,0000,0000,,dwie dekady przed I wojną światową. To jest skondensowana wersja Dialogue: 0,0:00:24.22,0:00:28.08,Default,,0000,0000,0000,,było o wiele więcej sojuszy w tym czasie, które były powiązane ze sobą Dialogue: 0,0:00:28.08,0:00:29.86,Default,,0000,0000,0000,,ale pokazuje te, które bezpośrednio doprowadziły do Dialogue: 0,0:00:29.86,0:00:31.50,Default,,0000,0000,0000,,efektu domina Dialogue: 0,0:00:31.50,0:00:35.46,Default,,0000,0000,0000,,w 1914 roku co doprowadziło do tego, że państwa prowadziły Dialogue: 0,0:00:35.46,0:00:36.55,Default,,0000,0000,0000,,ze sobą wojnę. Dialogue: 0,0:00:36.55,0:00:40.75,Default,,0000,0000,0000,,Więc rozumiecie, że musimy się cofnąć o 75 lat, więc I wojna światowa Dialogue: 0,0:00:40.75,0:00:42.21,Default,,0000,0000,0000,,zaczyna się w 1914 roku Dialogue: 0,0:00:42.21,0:00:45.75,Default,,0000,0000,0000,,75 lat wcześniej w 1839 roku mamy Dialogue: 0,0:00:45.75,0:00:47.22,Default,,0000,0000,0000,,Traktat Londyński Dialogue: 0,0:00:47.22,0:00:51.12,Default,,0000,0000,0000,,i dotyczył on wielu spraw ale artykuł 7 Dialogue: 0,0:00:51.12,0:00:53.57,Default,,0000,0000,0000,,był ważny jeśli chodzi o początek I wojny światowej. Dialogue: 0,0:00:53.57,0:00:58.50,Default,,0000,0000,0000,,Wielka Brytania zgodziła się chronić neutralność Belgii Dialogue: 0,0:00:58.50,0:01:01.80,Default,,0000,0000,0000,,jeśli jesteście sceptyczni możecie powiedzieć, że jest to 75 letni traktat Dialogue: 0,0:01:01.80,0:01:04.99,Default,,0000,0000,0000,,wiec czemu on ma w ogóle jakieś znaczenie. I to byłoby dobre pytanie Dialogue: 0,0:01:04.99,0:01:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli chodzi o te wszystkie sojusze to moglibyśmy mieć tutaj debatę Dialogue: 0,0:01:08.28,0:01:12.63,Default,,0000,0000,0000,,czy są one bezpośrednimi przyczynami tego dlaczego jedna z tych potęg wypowiedziała wojnę Dialogue: 0,0:01:12.63,0:01:16.82,Default,,0000,0000,0000,,albo czy były one tylko wymówkami i prawnym pretekstem Dialogue: 0,0:01:16.82,0:01:20.23,Default,,0000,0000,0000,,do wypowiedzenia wojny a w rzeczywistości Dialogue: 0,0:01:20.23,0:01:22.80,Default,,0000,0000,0000,,te państwa nie chciały wypowiadać wojny z wielu powodów Dialogue: 0,0:01:22.80,0:01:26.44,Default,,0000,0000,0000,,aby kontrolować inne imperia i rozszerzać swoją potęgę militarną Dialogue: 0,0:01:26.44,0:01:28.29,Default,,0000,0000,0000,,na większe terytoria w ich imperiach. Dialogue: 0,0:01:28.29,0:01:30.20,Default,,0000,0000,0000,,Kto wie co to może być. Dialogue: 0,0:01:30.20,0:01:31.45,Default,,0000,0000,0000,,Ale oczywistym jest, Dialogue: 0,0:01:31.45,0:01:34.00,Default,,0000,0000,0000,,że 1839 rok był legalną podstawą Dialogue: 0,0:01:34.00,0:01:36.99,Default,,0000,0000,0000,,dla Imperium Brytyjskiego aby chronić Dialogue: 0,0:01:36.99,0:01:38.18,Default,,0000,0000,0000,,aby chronić Dialogue: 0,0:01:38.18,0:01:39.53,Default,,0000,0000,0000,,Belgię Dialogue: 0,0:01:39.53,0:01:43.96,Default,,0000,0000,0000,,Teraz przechodzimy 40 lat do przodu do 1879 roku. Dialogue: 0,0:01:43.96,0:01:44.83,Default,,0000,0000,0000,,Mamy tutaj Dialogue: 0,0:01:44.83,0:01:49.26,Default,,0000,0000,0000,,nowo narodzone Imperium Niemieckie z wojny francusko-pruskiej Dialogue: 0,0:01:49.26,0:01:53.10,Default,,0000,0000,0000,,w 1871 roku. To nowo narodzone Niemieckie Imperium Dialogue: 0,0:01:53.10,0:01:57.40,Default,,0000,0000,0000,,jest rozszerzeniem Prus Dialogue: 0,0:01:57.40,0:01:58.87,Default,,0000,0000,0000,,niemieckiego królestwa Dialogue: 0,0:01:58.87,0:02:02.63,Default,,0000,0000,0000,,Mieli wojnę z Francją i zabrali jej bardzo ważny obszar Dialogue: 0,0:02:02.63,0:02:06.87,Default,,0000,0000,0000,,i paranoicznie boją się, że Francja chce się zemścić Dialogue: 0,0:02:06.87,0:02:10.70,Default,,0000,0000,0000,,paranoicznie boją się Rosjan. Dialogue: 0,0:02:10.70,0:02:14.55,Default,,0000,0000,0000,,Mają pewne związki z Austryjakami albo Astro-Węgrami powinienem powiedzieć Dialogue: 0,0:02:14.55,0:02:19.31,Default,,0000,0000,0000,,i w 1879 zawarli Dwuprzymierze Dialogue: 0,0:02:19.31,0:02:24.70,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy Niemcami i Autro-Węgrami aby chronić siebie nawzajem na wypadek ataku ze strony Rosjan Dialogue: 0,0:02:24.70,0:02:27.82,Default,,0000,0000,0000,,Mają wspólnego wroga - Rosję Dialogue: 0,0:02:27.82,0:02:30.57,Default,,0000,0000,0000,,pozwólcie, że wezmę inny kolor Dialogue: 0,0:02:30.57,0:02:32.74,Default,,0000,0000,0000,,i będą się nawzajem chronić Dialogue: 0,0:02:32.74,0:02:36.11,Default,,0000,0000,0000,,Więc dzięki temu te nowe Niemieckie Imperium czuje się lepiej Dialogue: 0,0:02:36.11,0:02:39.63,Default,,0000,0000,0000,,w swojej pozycji w Europie gdyby mieli wejść w stan wojny Dialogue: 0,0:02:39.63,0:02:41.38,Default,,0000,0000,0000,,z jednym z tych państw. Dialogue: 0,0:02:41.38,0:02:43.29,Default,,0000,0000,0000,,W 1892 roku Dialogue: 0,0:02:43.29,0:02:45.36,Default,,0000,0000,0000,,możecie sobie wyobrazić, jeśli kiedykolwiek graliście w grę Ryzyko Dialogue: 0,0:02:45.36,0:02:49.02,Default,,0000,0000,0000,,albo jeśli graliście w grę Dyplomacja, która opiera się na tym co wydarzyło się Dialogue: 0,0:02:49.02,0:02:50.47,Default,,0000,0000,0000,,w I wojnie światowej Dialogue: 0,0:02:50.47,0:02:54.42,Default,,0000,0000,0000,,jeśli widzicie ludzi, z którymi możecie być w stanie wojny, zaczynają być przyjaciółmi Dialogue: 0,0:02:54.42,0:02:57.44,Default,,0000,0000,0000,,to wy też zaczynacie szukać przyjaciół, sojuszy które wy możecie zawrzeć Dialogue: 0,0:02:57.44,0:02:59.27,Default,,0000,0000,0000,,na wypadek gdyby tamci wypowiedzieli wojnę. Dialogue: 0,0:02:59.27,0:03:02.25,Default,,0000,0000,0000,,Więc w 1892 roku mamy sojusz pomiędzy Francją i Rosją. Dialogue: 0,0:03:02.25,0:03:07.33,Default,,0000,0000,0000,,Francusko-rosyjską konwencję militarną. Dialogue: 0,0:03:07.33,0:03:10.59,Default,,0000,0000,0000,,Pozwólcie, że zrobię to w innym kolorze, Dialogue: 0,0:03:10.59,0:03:11.75,Default,,0000,0000,0000,,Sojusz Dialogue: 0,0:03:11.75,0:03:13.41,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy Francją Dialogue: 0,0:03:13.41,0:03:14.68,Default,,0000,0000,0000,,Francją Dialogue: 0,0:03:14.68,0:03:16.19,Default,,0000,0000,0000,,i Rosją Dialogue: 0,0:03:16.19,0:03:19.80,Default,,0000,0000,0000,,I w końcu na początku XX wieku, w 1904 Dialogue: 0,0:03:19.80,0:03:20.53,Default,,0000,0000,0000,,i w 1907 roku Dialogue: 0,0:03:20.53,0:03:24.24,Default,,0000,0000,0000,,mamy szereg porozumień Dialogue: 0,0:03:24.24,0:03:28.18,Default,,0000,0000,0000,,porozumień pomiędzy Imperium Brytyjskim a Francją, Imperium Brytyjskim a Dialogue: 0,0:03:28.18,0:03:29.82,Default,,0000,0000,0000,,Imperium Rosyjskim Dialogue: 0,0:03:29.82,0:03:33.85,Default,,0000,0000,0000,,Ogólnie rzecz biorąc miały one dobre stosunki Dialogue: 0,0:03:33.85,0:03:37.63,Default,,0000,0000,0000,,nie łączyły się aby w przypadku zaatakowania jakiegoś kraju mu pomóc Dialogue: 0,0:03:37.63,0:03:41.44,Default,,0000,0000,0000,,ale były w stanie rozwiązać wiele problemów związanych Dialogue: 0,0:03:41.44,0:03:43.80,Default,,0000,0000,0000,,z podbojem imperialnym Dialogue: 0,0:03:43.80,0:03:48.05,Default,,0000,0000,0000,,i utworzyły cos co nazywane jest Potrójną Ententą, Potrójnym Porozumieniem Dialogue: 0,0:03:48.05,0:03:50.10,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy Dialogue: 0,0:03:50.10,0:03:51.80,Default,,0000,0000,0000,,pomiędzy Imperium Brytyjskim Dialogue: 0,0:03:51.80,0:03:55.19,Default,,0000,0000,0000,,i zaznaczę Zjednoczone Królestwo i Francję Dialogue: 0,0:03:55.19,0:03:57.29,Default,,0000,0000,0000,,i Rosję Dialogue: 0,0:03:57.29,0:04:00.76,Default,,0000,0000,0000,,a z drugiej strony mamy Trójprzymierze. Mamy Niemcy Dialogue: 0,0:04:00.76,0:04:06.04,Default,,0000,0000,0000,,Austro-Węgry i mamy również Włochy. Dialogue: 0,0:04:06.04,0:04:10.03,Default,,0000,0000,0000,,Powodem dla którego na początku I wojny światowej Włochy były wcześniej Dialogue: 0,0:04:10.03,0:04:14.21,Default,,0000,0000,0000,,częścią Trójprzymierza w traktatach pomiędzy Włochami i Niemcami Dialogue: 0,0:04:14.21,0:04:16.09,Default,,0000,0000,0000,,aby stać się częścią tego Trójprzymierza Dialogue: 0,0:04:16.09,0:04:19.93,Default,,0000,0000,0000,,Powodem dla którego nie skupiam się na nich, jest to, że kiedy wojna się zaczęła Włochy nie przeszły na stronę Dialogue: 0,0:04:19.93,0:04:24.30,Default,,0000,0000,0000,,Niemiec i Austrii, Austro-Węgier. Dialogue: 0,0:04:24.30,0:04:29.24,Default,,0000,0000,0000,,Włochy przeszły na stronę sojuszników po stronie Potrójnej Ententy Dialogue: 0,0:04:29.24,0:04:31.83,Default,,0000,0000,0000,,Ale to zapewni wam dobre tło do tego dlaczego Dialogue: 0,0:04:31.83,0:04:37.36,Default,,0000,0000,0000,,to co wydawało się regionalną potyczką w południowo-wschodniej Europie Dialogue: 0,0:04:37.36,0:04:41.57,Default,,0000,0000,0000,,przerodziło się w europejską i w końcu globalną wojnę.