1 00:00:00,520 --> 00:00:04,880 Cənub-Şərqi Avropadakı regional döyüşdən 2 00:00:04,880 --> 00:00:08,550 fərqli olaraq, Birinci Dünya Müharibəsinin 3 00:00:08,550 --> 00:00:11,490 dünya müharibəsinə çevrilməsinin səbəbi, 4 00:00:11,490 --> 00:00:15,180 dünyada onilliklərlə inkişaf edən ittifaqlar 5 00:00:15,180 --> 00:00:18,170 olmuşdur. Bunu sizə daha aydın izah 6 00:00:18,170 --> 00:00:20,630 etmək üçün ittifaqların bir qismini 7 00:00:20,630 --> 00:00:22,549 yazmadım. Bu gördüyünüz isə 8 00:00:22,549 --> 00:00:24,090 sadəcə qısaldılmış versiyasıdır. 9 00:00:24,090 --> 00:00:26,780 Əlavə olaraq bir çox ittifaqlarda var idi 10 00:00:26,780 --> 00:00:29,405 lakin mən, 1914-cü ildə bütün Avropanın 11 00:00:29,405 --> 00:00:33,070 bir-biri ilə müharibə vəziyyətində 12 00:00:33,070 --> 00:00:35,340 olmasına səbəb olan xüsusi 13 00:00:35,340 --> 00:00:36,650 ittifaqları seçərək yazdım. 14 00:00:36,650 --> 00:00:39,780 Gəlin 75 il geriyə gedək. Birinci Dünya 15 00:00:39,780 --> 00:00:42,240 Müharibəsi 1914-cü ildə başlamışdı. Bundan 16 00:00:42,240 --> 00:00:47,280 75 il öncə, 1839-da London müqaviləsi 17 00:00:47,280 --> 00:00:49,680 imzalandı və bu müqavilə, bir çox şeyə səbəb oldu. 18 00:00:49,680 --> 00:00:52,780 Burada 7-ci maddə Böyük Britaniyanın 19 00:00:52,780 --> 00:00:55,450 Belçikanın neytrallığını qorumağa razı olması, 20 00:00:55,450 --> 00:00:57,810 Birinci Dünya Müharibəsinin isə başlanması ilə əlaqədardır. 21 00:00:57,810 --> 00:00:59,930 Burada siz sual verə bilərsiniz ki, 22 00:00:59,930 --> 00:01:01,660 "Bu 75 illik bir müqavilədir, 23 00:01:01,660 --> 00:01:02,980 niyə bu qədər önəmlidir?" 24 00:01:02,980 --> 00:01:05,000 və əslində bu çox yaxşı sualdır. 25 00:01:05,000 --> 00:01:06,600 Bütün bu ittifaqların bir- biri ilə 26 00:01:06,600 --> 00:01:08,320 müharibə səbəbinin bunlar olub-olmadığı 27 00:01:08,320 --> 00:01:10,865 haqda çox gözəl bir sualdır. 28 00:01:10,865 --> 00:01:13,440 Bəlkə də, bunlar sadəcə bəhanə idi? 29 00:01:13,440 --> 00:01:15,000 "Sənə müharibə elan etməliyəm" 30 00:01:15,000 --> 00:01:17,336 demək üçün 31 00:01:17,336 --> 00:01:18,710 leqal bir bəhanə. 32 00:01:18,710 --> 00:01:20,170 Əsl səbəb isə digərinin 33 00:01:20,170 --> 00:01:21,960 imperatorluğunu nəzarət altına almaq, 34 00:01:21,960 --> 00:01:24,650 güc göstərmək, daha çox 35 00:01:24,650 --> 00:01:26,380 torpaq əldə etmək 36 00:01:26,380 --> 00:01:28,410 və digər bir çox şeylər idi. 37 00:01:28,410 --> 00:01:30,210 -Kim bilir ki, başqa nə ola bilər?- 38 00:01:30,210 --> 00:01:33,880 Lakin 1839-cu ildə Britaniya İmperiyasının 39 00:01:33,880 --> 00:01:39,540 Belçikanı qorumaq üçün leqal əsası oldu. 40 00:01:39,540 --> 00:01:43,940 İndi isə 40 il irəliyə, 1879-cu ilə gedək. 41 00:01:43,940 --> 00:01:46,840 Burada yeni yaranmış, 1871-ci ildə Fransa-Prussiya 42 00:01:46,840 --> 00:01:50,440 müharibəsindən çıxan Almaniya İmperatorluğu var. 43 00:01:50,440 --> 00:01:53,520 Almaniya İmperatorluğu, əslində 44 00:01:53,520 --> 00:01:57,370 Prussiyanın təməlində qurulan 45 00:01:57,370 --> 00:01:58,807 bir Almaniya krallığıdır. 46 00:01:58,807 --> 00:02:00,140 Onlar Fransa döyüşündə 47 00:02:00,140 --> 00:02:02,700 dəyərli torpaqları aldıqlarına görə, 48 00:02:02,700 --> 00:02:05,290 paranoyaya qapıldılar ki, Fransa intiqam almaq istəyir. 49 00:02:05,290 --> 00:02:08,800 Buna görə də, Ruslar barədə paranoyakdırlar. 50 00:02:08,800 --> 00:02:12,540 Onların həmçinin Avstriya-Macarlarları ilə 51 00:02:12,540 --> 00:02:14,710 müəyyən əlaqələri var idi. 52 00:02:14,710 --> 00:02:19,370 Beləcə 1879-cu ildə Rusiya hücumundan bir-birini qorumaq üçün 53 00:02:19,370 --> 00:02:21,870 Almaniya və Avstriya-Macarıstan arasında 54 00:02:21,870 --> 00:02:24,700 İkili İttifaq müqaviləsi imzalandı. 55 00:02:24,700 --> 00:02:27,900 Rusiya onların ortaq düşməni olduğu üçün 56 00:02:27,900 --> 00:02:30,770 bunu fərqli rənglə işarəliyək. 57 00:02:30,770 --> 00:02:32,870 Onlar bir-birini qoruyacaqlar. 58 00:02:32,870 --> 00:02:35,990 Beləliklə bu ittifaq Almaniya İmperiyasını, 59 00:02:35,990 --> 00:02:37,930 müharibəyə girəcəyi təqdirdə, 60 00:02:37,930 --> 00:02:41,380 qorunulacağı üçün yaxşı hiss etdirirdi. 61 00:02:41,380 --> 00:02:43,900 Əgər siz müharibələrdə 62 00:02:43,900 --> 00:02:45,840 baş verən diplomatiyaları bilirsinizsə, 63 00:02:45,840 --> 00:02:47,714 dost olmağa başlayanları görsəniz, 64 00:02:47,714 --> 00:02:49,740 onların bir-biri ilə müharibəyə başladıqlarını da, 65 00:02:49,740 --> 00:02:52,550 görə bilərsiniz. Buna görə də, 66 00:02:52,550 --> 00:02:54,265 müharibə zamanı 67 00:02:54,265 --> 00:02:56,390 qorunmaq üçün, başqa ittifaqlar 68 00:02:56,390 --> 00:02:59,400 və ya başqa dostluqar da qurulurdu. 69 00:02:59,400 --> 00:03:02,030 Beləliklə, 1892-ci ildə Fransızlar və 70 00:03:02,030 --> 00:03:04,400 Ruslar arasında Fransa-Rusiya Hərbi 71 00:03:04,400 --> 00:03:05,470 Konvensiyası quruldu. 72 00:03:05,470 --> 00:03:07,080 Bu bir ittifaq idi. 73 00:03:07,080 --> 00:03:10,670 Gəlin bunu çəhrayı rənglə işarələyək. 74 00:03:10,670 --> 00:03:16,250 Fransa və Rusiya arasında bir ittifaq var. 75 00:03:16,250 --> 00:03:20,520 Nəhayət 1900-cü ili əvvəlli və 1904-1907-ci illər 76 00:03:20,520 --> 00:03:22,410 arasında bir sıra müqavilələr imzalandı. 77 00:03:22,410 --> 00:03:24,350 Burada "Antanta" müqavilələr deməkdir. 78 00:03:24,350 --> 00:03:26,780 Bu müqavilə Britaniya-Fransa və 79 00:03:26,780 --> 00:03:29,410 Britaniya-Rusiya İmperiyaları arasında 80 00:03:29,410 --> 00:03:32,630 yaxşı əlaqə olması üçün quruldu. 81 00:03:32,630 --> 00:03:34,027 Bunlar rəsmi əlaqə olmasa da, 82 00:03:34,027 --> 00:03:35,860 onlar bir-birləri ilə 83 00:03:35,860 --> 00:03:37,460 digər imperiya fəthlərində 84 00:03:37,460 --> 00:03:39,400 baş verənlərlə bağlı, 85 00:03:39,400 --> 00:03:41,390 bir çox məsələni 86 00:03:41,390 --> 00:03:43,850 həll edə bildilər. 87 00:03:43,850 --> 00:03:46,950 Onlar Üçlü Antantanı yaratdılar. 88 00:03:46,950 --> 00:03:50,070 Bu, Britaniya, Fransa və Rusiya 89 00:03:50,070 --> 00:03:52,580 İmperiyası arasında idi. 90 00:03:52,580 --> 00:03:57,370 Digər tərəfdə isə 91 00:03:57,370 --> 00:04:00,070 Üçlü İttifaq qurulmuşdu 92 00:04:00,070 --> 00:04:00,830 Bu, Almaniya, 93 00:04:00,830 --> 00:04:02,300 Avstriya-Macarıstan və 94 00:04:02,300 --> 00:04:06,130 İtaliya arasında qurulmuşdu. 95 00:04:06,130 --> 00:04:09,100 Birinci Dünya Müharibəsində iştirak 96 00:04:09,100 --> 00:04:11,570 etdiyini baxmayaraq, İtaliyanın 97 00:04:11,570 --> 00:04:14,140 Üçlü İttifaqda olmasının səbəbi, İtaliya 98 00:04:14,140 --> 00:04:16,209 ilə Almaniya arasında olan müqavilə idi. 99 00:04:16,209 --> 00:04:18,810 Müharibə başlayandan sonra 100 00:04:18,810 --> 00:04:24,280 İtaliya Almaniya və Avstriya-Macarıstan 101 00:04:24,280 --> 00:04:26,570 tərəfinə keçmədi. O müttəfiqlərinin 102 00:04:26,570 --> 00:04:29,294 yəni, Üçlü Antantanın tərəfinə keçdi. 103 00:04:29,294 --> 00:04:30,960 Və bu da, Cənub-Şərqi Avropada regional 104 00:04:30,960 --> 00:04:36,360 döyüşün niyə ümumavropa müharibəsinə 105 00:04:36,360 --> 00:04:42,457 çevrildiyini olduqca gözəl izah edir.