1
00:00:06,609 --> 00:00:12,230
Bu dars to‘liq internet haqida. Internet juda ham tirband joy va
2
00:00:12,230 --> 00:00:19,289
mana bu tirband yo‘lga o‘xshaydi. Xabarlar mashinalarga o‘xshab, o‘z manziliga
yetib olish uchun tez va shovqinli harakatlar qilishayapti.
3
00:00:19,289 --> 00:00:23,770
Xabarlar internet bo‘ylab juda tez harakat qiladi.
Internet qanday ishlashi ustida mashq qilish sizga internetdan foydalanganingizda
4
00:00:23,770 --> 00:00:28,340
nima sodir bo‘layotganini tushunishga yordam beradi. Siz xabarlar qanday qilib sizning komputeringizdan
5
00:00:28,340 --> 00:00:34,520
biron sevimli saytingizga yoki biron do‘stingizdan pochta qutisiga kelib tushayotganini o‘rganasiz.
Siz yo‘llarni bilsangiz va belgilarni o‘qiy olsangiz,
6
00:00:34,520 --> 00:00:39,770
yo‘ldagi tirbandlikni nazorat qilish osonlashgani kabi sahna ortida nima bo‘layotganini bilsangiz,
7
00:00:39,770 --> 00:00:44,380
internet bo‘ylab sayohat qilish ham unchalik murakkab emas. Internetda
8
00:00:44,380 --> 00:00:49,060
xabarlar jo‘natish pochtada xabar jo‘natishga biroz o‘xshaydi ammo bir ikkita farqi bor.
9
00:00:49,060 --> 00:00:56,700
Men Google.comdaman. Bu sayt uchun IP manzil mana bu son. Siz
10
00:00:56,700 --> 00:01:01,440
IP manzilni pochtadagi qaytadigan manzilingiz sifatida qabul qilishingiz mumkin.
Keling, tasavvur qilamizki,
11
00:01:01,440 --> 00:01:06,469
men pochtada biron xabarni ana u yerda pastdagi idoradagi kimgadir jo‘natishni xohlayman.
Siz o‘sha eshikdagi
12
00:01:06,469 --> 00:01:12,540
URL manzili va IP manzilini ko‘ryapsizmi? Men bu xabarni yozganman va sendni bosdim.
Pochta xizmatidan
13
00:01:12,540 --> 00:01:17,130
farqli o‘laroq, sodir bo‘ladigan birinchi narsa bu
internet xabarni kichikroq qismlarga
14
00:01:17,130 --> 00:01:23,400
bo‘lib tashlaydi, shunda u osonroq jo‘natila oladi. Bu kichik qismlar paketlar deb nomlanadi.
Xabarning
15
00:01:23,400 --> 00:01:28,820
har bir paketi manzilga bittasi bir vaqtda jo‘natiladi. Bu paketlarning barchasi to‘g‘ri tartibda birgalikda qo‘yiladi
16
00:01:28,820 --> 00:01:33,600
shunda qabul qiluvchi xabarni to‘g‘ri o‘qiy oladi. Albatta,
17
00:01:33,600 --> 00:01:38,490
internet qanday ishlashini o‘rganish uchun ko‘p narsalar bor ammo bu boshlash uchun yaxshi.
18
00:01:38,490 --> 00:01:43,619
Siz internetning idrokli foydalanuvchisiga aylanish yo‘lidasiz! Oila a’zolaringizga va do‘stlaringizga nima o‘rganganingizni
19
00:01:43,619 --> 00:01:50,650
aytib borayotganingizga amin bo‘ling! Mening ismim Amanda Camp men Googleda dasturiy qism bo‘yicha muhandisman. Men profil va
20
00:01:50,650 --> 00:01:59,560
aloqa ma’lumotlarini joylashtiruvchi backend server ustida ishlaydigan jamoada ishlayman. Ishimda, biz
21
00:01:59,560 --> 00:02:06,560
kontaktlar boshqa qurilmalarga, masalan telefoningizga qanday jo‘natilishi haqida ko‘p o‘ylaymiz.
22
00:02:06,560 --> 00:02:13,840
Ba’zi odamlarda ko‘plab kontaktlar bor, siz aytishingiz mumkin, 1000 lab kontaktlar va biz bu kontaktlarning barchasini birdaniga
23
00:02:13,840 --> 00:02:20,280
sizning telefoningizga jo‘natishni xohlamaymiz chunki bu juda ham katta xabar. Internet
24
00:02:20,280 --> 00:02:25,180
katta xabarlarni paketlarga bo‘lganiga o‘xshab, biz bir vaqtda sizning telefonningizga 100 ta kontakt
25
00:02:25,180 --> 00:02:31,370
jo‘natadigan, telefoningizga bizga javob berish imkoniyatini beradigan va keyingi 100 kontaktni
26
00:02:31,370 --> 00:02:38,330
so‘raydigan paging degan tushunchadan foydalanamiz. Dasturiy qismning eng ajoyib jihati
27
00:02:38,330 --> 00:02:43,989
u butun dunyoga o‘z ta’sirini ko‘rsata oladi. Birinchi marta dasturlashni o‘rganganimda 19 yoshda bo‘lganman.
28
00:02:43,989 --> 00:02:49,060
Adashmasam, o‘sha payt kollejda ikkinchi yoki uchinchi bosqichda o‘qiganman. Yozganimni eslay oladigan
29
00:02:49,060 --> 00:02:56,000
birinchi dasturim Selsiydan Farenhitga o‘zgartirish edi. Men dasturlashni yoqtiraman,
30
00:02:56,000 --> 00:03:01,550
chunki men odamlarga yordam berishni yoqtiraman. Men Googleda butun dunyodagi odamlarga yordam bera oladigan
31
00:03:01,550 --> 00:03:04,590
dasturlar yoza olaman va bular haqiqatda aqlni charxlaydi va maroqli.