1
00:00:01,117 --> 00:00:05,531
Wie wil er tenminste 80 jaar oud worden?

2
00:00:06,072 --> 00:00:07,547
Ja.

3
00:00:07,571 --> 00:00:10,366
Ik vermoed dat we allemaal

4
00:00:10,390 --> 00:00:12,350
een hoge leeftijd hopen te bereiken.

5
00:00:12,828 --> 00:00:14,914
Laten we een kijkje nemen in de toekomst,

6
00:00:14,938 --> 00:00:16,498
naar de toekomstige jij,

7
00:00:16,522 --> 00:00:19,375
en stel je voor dat we 85-jarigen zijn.

8
00:00:19,894 --> 00:00:21,912
Kijk nu naar twee personen in je buurt.

9
00:00:23,151 --> 00:00:26,683
Een van jullie heeft waarschijnlijk 
de ziekte van Alzheimer.

10
00:00:27,365 --> 00:00:30,789
(Gelach)

11
00:00:30,813 --> 00:00:32,407
Oké, oké.

12
00:00:32,954 --> 00:00:36,771
Misschien denk je: 
"Die ziekte gaat aan mij voorbij."

13
00:00:37,350 --> 00:00:40,735
In dat geval word je iemands verzorger.

14
00:00:41,388 --> 00:00:42,552
Dus ...

15
00:00:42,576 --> 00:00:45,448
(Gelach)

16
00:00:45,472 --> 00:00:46,829
op de een of andere manier

17
00:00:46,853 --> 00:00:50,497
zal deze ziekte ons allemaal raken.

18
00:00:50,933 --> 00:00:53,947
De angst ontstaat deels door de gedachte

19
00:00:53,971 --> 00:00:56,385
dat het onbehandelbaar is.

20
00:00:56,409 --> 00:01:01,534
Ondanks jaren van onderzoek is er nog
steeds geen ziekteremmende behandeling

21
00:01:01,558 --> 00:01:02,865
en geen genezingswijze.

22
00:01:03,321 --> 00:01:05,790
Als we lang genoeg leven

23
00:01:05,814 --> 00:01:08,922
zal Alzheimer hoe dan ook 
het lot van ons brein zijn.

24
00:01:09,369 --> 00:01:11,249
Maar misschien is dat niet nodig.

25
00:01:11,585 --> 00:01:14,950
Wat als we de statistieken
zouden kunnen wijzigen,

26
00:01:14,974 --> 00:01:17,664
letterlijk het lot van ons brein wijzigen,

27
00:01:17,688 --> 00:01:21,217
zonder te hoeven rekenen
op een medische behandeling?

28
00:01:21,983 --> 00:01:23,422
Laten we eerst eens kijken

29
00:01:23,422 --> 00:01:26,889
naar wat de huidige neurowetenschap
ons over Alzheimer kan vertellen.

30
00:01:27,730 --> 00:01:30,739
Hier maken twee zenuwcellen verbinding.

31
00:01:30,763 --> 00:01:34,120
Het punt van de connectie,
in de rode cirkel,

32
00:01:34,144 --> 00:01:35,783
heet de synaps.

33
00:01:35,807 --> 00:01:38,999
In de synaps komen neurotransmitters vrij.

34
00:01:39,023 --> 00:01:43,291
Dit is waar signalen worden vertaald, 
waar communicatie plaatsvindt.

35
00:01:43,315 --> 00:01:48,421
Dit is waar we denken, voelen, 
zien, horen, verlangen ...

36
00:01:48,445 --> 00:01:50,094
en onthouden.

37
00:01:50,118 --> 00:01:53,016
De synaps is waar Alzheimer zich vormt.

38
00:01:53,040 --> 00:01:55,002
Laten we de synaps nader bekijken

39
00:01:55,026 --> 00:01:58,113
aan de hand van een cartoon.

40
00:01:58,799 --> 00:02:01,086
Tijdens het communiceren van informatie

41
00:02:01,110 --> 00:02:05,108
geven zenuwen in de synaps niet alleen
neurotransmitters zoals glutamaat af,

42
00:02:05,132 --> 00:02:09,593
maar ook een kleine peptide
genaamd bèta-amyloïd.

43
00:02:10,617 --> 00:02:15,601
Normaliter wordt bèta-amyloïd
in het lichaam opgeruimd door microglia,

44
00:02:15,625 --> 00:02:17,778
de conciërges van ons brein.

45
00:02:18,405 --> 00:02:22,264
Hoewel de moleculaire oorzaak 
van Alzheimer nog wordt bediscussieerd,

46
00:02:22,288 --> 00:02:25,542
zijn de meeste neurowetenschappers 
het eens dat de ziekte begint

47
00:02:25,566 --> 00:02:28,396
wanneer bèta-amyloïd
zich begint op te hopen.

48
00:02:28,967 --> 00:02:31,716
Een te veel komt vrij
en onvoldoende wordt opgeruimd,

49
00:02:31,740 --> 00:02:35,074
en de synaps begint zich te vullen 
met bèta-amyloïd.

50
00:02:35,098 --> 00:02:37,317
En wanneer dit gebeurt 
bindt het aan zichzelf

51
00:02:37,341 --> 00:02:40,630
en hopen zich zogenaamde
amyloïde plaques op.

52
00:02:41,582 --> 00:02:44,535
Wie van jullie zijn 40 jaar of ouder?

53
00:02:45,184 --> 00:02:47,704
Je durft het niet toe te geven.

54
00:02:47,728 --> 00:02:49,954
Deze eerste fase in de ziekte,

55
00:02:49,978 --> 00:02:53,062
deze toename van amyloïde plaques,

56
00:02:53,086 --> 00:02:55,680
kan nu al in je brein gevonden worden.

57
00:02:56,271 --> 00:02:59,741
De enige manier om dit aan te tonen is
door middel van een PET-scan,

58
00:02:59,765 --> 00:03:03,581
want op dit moment ben je je
nog van geen kwaad onbewust.

59
00:03:03,605 --> 00:03:07,894
Je vertoont geen afwijkingen
in geheugen, taal, of waarneming ...

60
00:03:07,918 --> 00:03:09,069
op dit moment.

61
00:03:09,471 --> 00:03:14,008
We vermoeden dat amyloïde plaques
zich 15 tot 20 jaar ophopen

62
00:03:14,032 --> 00:03:16,413
voordat het zijn kritische
hoeveelheid bereikt

63
00:03:16,437 --> 00:03:18,672
en dan een moleculair
domino-effect triggert

64
00:03:18,696 --> 00:03:21,363
dat de symptomen
van de ziekte veroorzaakt.

65
00:03:21,810 --> 00:03:23,771
Voorafgaand aan dit kantelpunt

66
00:03:23,795 --> 00:03:27,379
vraag je jezelf dingen af als:

67
00:03:27,403 --> 00:03:29,728
"Waarom ben ik in deze kamer?"

68
00:03:29,752 --> 00:03:31,980
of, "Oh, hoe heet hij ook alweer?"

69
00:03:32,479 --> 00:03:34,823
of "Waar heb ik mijn sleutels gelaten?"

70
00:03:35,553 --> 00:03:38,109
Voordat jullie weer in paniek raken,

71
00:03:38,133 --> 00:03:40,555
want ik weet dat de helft van jullie

72
00:03:40,555 --> 00:03:43,555
zich de afgelopen dag
iets dergelijks hebben afgevraagd --

73
00:03:43,555 --> 00:03:46,792
dit zijn heel normale dingen 
om te vergeten.

74
00:03:46,816 --> 00:03:51,084
Sterker nog, volgens mij gaat het daarbij
misschien niet eens om je geheugen,

75
00:03:51,084 --> 00:03:55,416
maar gaf je er gewoon geen aandacht aan
toen je je sleutels ergens neerlegde.

76
00:03:55,446 --> 00:03:57,117
Na het kantelpunt

77
00:03:57,141 --> 00:04:00,664
is de vergeetachtigheid,
taal en waarneming anders.

78
00:04:00,688 --> 00:04:03,588
In plaats van je sleutels 
uiteindelijk in je jaszak te vinden

79
00:04:03,612 --> 00:04:05,614
of op de tafel bij de deur,

80
00:04:05,638 --> 00:04:08,352
vind je ze in de koelkast,

81
00:04:08,376 --> 00:04:10,342
of je vindt ze en denkt:

82
00:04:10,366 --> 00:04:11,899
"Wat zijn dit?"

83
00:04:12,843 --> 00:04:18,051
Wat gebeurt er wanneer amyloïde plaques
zich opeenhoopt tot dit punt?

84
00:04:18,075 --> 00:04:21,228
Dan raakt onze microglia-conciërge 
overgestimuleerd

85
00:04:21,228 --> 00:04:22,786
en begint stoffen af te geven

86
00:04:22,786 --> 00:04:25,576
die ontstekingen
en celbeschadiging veroorzaken.

87
00:04:25,576 --> 00:04:29,941
We denken dat ze mogelijk zelfs
de synapsen zelf gaan afbreken.

88
00:04:30,398 --> 00:04:34,846
De neurale transportproteïne 
genaamd 'tau' wordt een onoplosbaar eiwit

89
00:04:34,870 --> 00:04:37,454
dat zich in 'vezelkluwens' draait,

90
00:04:37,478 --> 00:04:40,513
die de zenuwen van binnenuit verstikken.

91
00:04:40,537 --> 00:04:44,371
In de middenfase van Alzheimer 
kent flinke ontstekingen en vezelkluwens,

92
00:04:44,395 --> 00:04:46,342
totale oorlog in de synaps

93
00:04:46,366 --> 00:04:47,619
en celdood.

94
00:04:48,238 --> 00:04:51,326
Als je een onderzoeker bent 
die deze ziekte wil genezen,

95
00:04:51,350 --> 00:04:54,347
op welk punt zou je idealiter
willen ingrijpen?

96
00:04:55,134 --> 00:04:59,038
Veel wetenschappers zetten in
op de meest eenvoudige oplossing:

97
00:04:59,062 --> 00:05:02,896
voorkom dat amyloïde plaques
dat kritieke punt bereikt,

98
00:05:02,920 --> 00:05:06,948
resulterend in medicijnonderzoek
dat zich richt op een geneesmiddel

99
00:05:06,972 --> 00:05:12,320
dat de opeenhoping van amyloïde plaques
tegenhoudt, elimineert of vermindert.

100
00:05:12,859 --> 00:05:18,048
De genezing van Alzheimer zal 
preventieve gezondheidszorg zijn.

101
00:05:18,072 --> 00:05:21,501
We nemen deze pil voordat we 
dat kritische punt bereiken,

102
00:05:21,525 --> 00:05:23,777
voordat de eerste domino valt,

103
00:05:23,801 --> 00:05:26,829
voordat we onze sleutels
in de koelkast achterlaten.

104
00:05:27,381 --> 00:05:31,054
We denken dat dit de reden is waarom 
medicatie tot nu toe onsuccesvol was

105
00:05:31,078 --> 00:05:32,315
in klinische studies --

106
00:05:32,339 --> 00:05:34,784
niet omdat de aanpak 
van onvoldoende kwaliteit was,

107
00:05:34,808 --> 00:05:38,942
maar omdat de proefpersonen 
reeds symptomatisch waren.

108
00:05:38,966 --> 00:05:40,698
Het was te laat.

109
00:05:40,722 --> 00:05:43,974
Stel je amyloïde plaques voor
als een lucifer.

110
00:05:43,998 --> 00:05:47,416
Op het kritische punt ontvlamt
de lucifer een heel bos.

111
00:05:47,884 --> 00:05:49,834
Zodra het bos in vuur en vlam staat,

112
00:05:49,858 --> 00:05:52,340
maakt het niet meer uit
of je de lucifer uitblaast.

113
00:05:52,364 --> 00:05:55,887
Je moet de lucifer uitblazen
voordat het bos vlam vat. 



114
00:05:56,181 --> 00:05:58,194
Zelfs voordat wetenschappers dit oplossen,

115
00:05:58,218 --> 00:06:01,086
is deze informatie goed nieuws voor ons;

116
00:06:01,110 --> 00:06:05,154
onze levensstijl blijkt namelijk
van invloed op de ophoping

117
00:06:05,178 --> 00:06:06,407
van amyloïde plaques.

118
00:06:06,431 --> 00:06:08,007
We kunnen zelf actie ondernemen

119
00:06:08,031 --> 00:06:10,650
en voorkomen dat we
dat kritische punt bereiken.

120
00:06:11,117 --> 00:06:15,005
Stel je je risico op Alzheimer
voor op een wipwap.

121
00:06:15,029 --> 00:06:17,132
We stapelen de risicofactoren
op de ene kant

122
00:06:17,132 --> 00:06:18,904
en wanneer die kant de grond raakt,

123
00:06:18,904 --> 00:06:21,539
ben je symptomatisch
en heb je Alzheimer.

124
00:06:22,058 --> 00:06:24,777
Stel je voor dat je 50 jaar oud bent.

125
00:06:24,801 --> 00:06:26,536
Je bent geen jonkie meer

126
00:06:26,560 --> 00:06:29,632
en je hebt met de jaren
wat amyloïde plaques verzameld.

127
00:06:29,656 --> 00:06:31,847
Jouw kant van de wip zakt iets.

128
00:06:32,323 --> 00:06:34,062
Laten we naar je DNA kijken.

129
00:06:34,536 --> 00:06:38,088
We hebben allen onze genen
van onze ouders geërfd.

130
00:06:38,112 --> 00:06:42,190
Sommige genen zullen ons risico 
doen toenemen, andere niet.

131
00:06:42,214 --> 00:06:44,403
Als je bent zoals Alice in 'Still Alice',

132
00:06:44,427 --> 00:06:48,978
dan heb je een zeldzame genetische mutatie
geërfd die bèta-amyloïd eruit knalt.

133
00:06:49,002 --> 00:06:52,555
Dit alleen al zal de wip 
volledig naar de grond bewegen.

134
00:06:52,579 --> 00:06:56,745
Voor de meesten van ons
zal de wip slechts iets zakken.

135
00:06:56,769 --> 00:07:01,584
Bijvoorbeeld, ApoE4 is een genvariant
die amyloïd doet toenemen,

136
00:07:01,608 --> 00:07:04,876
maar je kunt een kopie van ApoE4
van je ouders erven

137
00:07:04,900 --> 00:07:07,291
en de ziekte van Alzheimer 
nooit ontwikkelen,

138
00:07:07,315 --> 00:07:09,428
wat betekent dat voor de meesten van ons

139
00:07:09,452 --> 00:07:13,292
ons DNA alleen niet bepaalt
of we Alzheimer ontwikkelen.

140
00:07:13,984 --> 00:07:15,458
Maar wat dan wel?

141
00:07:15,482 --> 00:07:19,274
We kunnen niets doen aan het ouder worden,
of de genen die we erven.

142
00:07:19,298 --> 00:07:22,295
We hebben nog niets gewijzigd 
in de bestemming van ons brein.

143
00:07:23,144 --> 00:07:24,609
Hoe zit het met slaap?

144
00:07:25,278 --> 00:07:30,590
In diepe slaap spoelen onze gliacellen
ruggenmergvloeistof door ons brein,

145
00:07:30,624 --> 00:07:34,196
terwijl het afvalstoffen 
in onze synaps opruimt

146
00:07:34,220 --> 00:07:36,121
wanneer we wakker zijn.

147
00:07:36,145 --> 00:07:38,951
De diepe slaap is een soort
power cleanse voor het brein.

148
00:07:39,646 --> 00:07:42,832
Maar wat gebeurt als je slaaptekort hebt?

149
00:07:43,421 --> 00:07:44,953
Veel onderzoekers denken

150
00:07:44,977 --> 00:07:49,227
dat een slechte slaaphygiëne vermoedelijk 
een voorteken van Alzheimer is.

151
00:07:49,613 --> 00:07:54,539
Een enkele nacht tekort aan slaap 
leidt al tot toename van bèta-amyloïd.

152
00:07:55,410 --> 00:07:58,836
En het is aangetoond
dat amyloïdtoename de slaap verstoord,

153
00:07:58,860 --> 00:08:01,347
wat weer tot verdere 
accumulatie van amyloïd leidt.

154
00:08:01,371 --> 00:08:03,847
Wat resulteert in die 
positive terugkoppeling

155
00:08:03,871 --> 00:08:06,744
die dat kantelpunt van de wip 
gaat versnellen.

156
00:08:07,306 --> 00:08:08,729
Wat nog meer?

157
00:08:08,753 --> 00:08:10,379
Cardiovasculaire gezondheid.

158
00:08:11,043 --> 00:08:14,788
Hoge bloeddruk, diabetes, obesitas, 
roken en een hoog cholesterolgehalte

159
00:08:14,812 --> 00:08:18,948
zijn allemaal aantoonbare risicofactoren 
voor de ontwikkeling van Alzheimer.

160
00:08:18,972 --> 00:08:20,863
Enkele autopsie studies tonen aan

161
00:08:20,887 --> 00:08:23,559
dat maar liefst 80 procent van de
mensen met Alzheimer

162
00:08:23,583 --> 00:08:26,345
ook hart- en vaatziekten had.

163
00:08:26,369 --> 00:08:31,374
Lichaamsbeweging vermindert bèta-amyloïd,

164
00:08:31,398 --> 00:08:33,128
blijkt uit dierproeven.

165
00:08:33,619 --> 00:08:37,199
Een Mediterrane levensstijl en -dieet 
zijn gezond voor het hart

166
00:08:37,223 --> 00:08:39,877
en verhindert de risico's.

167
00:08:40,697 --> 00:08:43,046
Er zijn veel dingen die we kunnen doen

168
00:08:43,070 --> 00:08:45,442
om Alzheimer te voorkomen of te vertragen.

169
00:08:45,466 --> 00:08:47,695
Stel dat je er niets aan hebt gedaan.

170
00:08:48,211 --> 00:08:50,665
Laten we zeggen dat je 65 bent;

171
00:08:50,689 --> 00:08:54,355
Alzheimer zit in de familie en
waarschijnlijk bezit jij het gen dan ook.

172
00:08:54,379 --> 00:08:56,403
Dat beweegt de de wip een beetje,

173
00:08:56,427 --> 00:08:59,159
je hebt de kaars jarenlang
aan beide zijden gebrand,

174
00:08:59,183 --> 00:09:00,686
je houdt van spek,

175
00:09:00,710 --> 00:09:02,933
je rent niet, tenzij 
iemand je achtervolgt.

176
00:09:02,957 --> 00:09:04,258
(Gelach)

177
00:09:04,282 --> 00:09:07,894
Stel je voor dat je amyloïde plaques
dat kantelpunt heeft bereikt.

178
00:09:07,918 --> 00:09:09,966
De wip aan jouw zijde crasht op de grond.

179
00:09:09,990 --> 00:09:11,671
Je eerste dominosteen valt

180
00:09:11,695 --> 00:09:13,261
en het bos is in brand gezet,

181
00:09:13,285 --> 00:09:16,383
wat leidt tot ontsteking,
vezelkluwens en celdood.

182
00:09:17,137 --> 00:09:19,796
Je zou Alzheimer symptomen 
moeten vertonen.

183
00:09:19,820 --> 00:09:23,136
Je zou moeite moeten hebben
woorden en sleutels te vinden

184
00:09:23,160 --> 00:09:26,306
en te onthouden wat ik aan het begin
van deze talk zei.

185
00:09:26,917 --> 00:09:28,631
Misschien is dat niet het geval.

186
00:09:29,180 --> 00:09:31,658
Er is een extra tip

187
00:09:31,682 --> 00:09:34,268
ter preventie van de symptomen 
van Alzheimer,

188
00:09:34,292 --> 00:09:38,783
zelfs als de volledige pathologie 
van de ziekte in je brein aanwezig is.

189
00:09:38,807 --> 00:09:42,714
Neuroplasticiteit en cognitieve
reserve spelen een rol.

190
00:09:43,261 --> 00:09:45,638
Vergeet niet dat het ontstaan
van Alzheimer

191
00:09:45,662 --> 00:09:48,868
uiteindelijk het resultaat is 
van het verliezen van de synapsen.

192
00:09:49,339 --> 00:09:52,716
Het gemiddelde brein heeft 
meer dan honderd biljoen synapsen,

193
00:09:52,740 --> 00:09:55,453
wat fantastisch is;
er is veel om mee te werken.

194
00:09:55,477 --> 00:09:57,146
En dit is geen statisch getal.

195
00:09:57,170 --> 00:09:59,788
We krijgen voortdurend nieuwe
en verliezen oude synapsen

196
00:09:59,788 --> 00:10:02,395
door middel van een proces
genaamd neuroplasticiteit.

197
00:10:02,419 --> 00:10:04,491
Elke keer dat we iets nieuws leren,

198
00:10:04,515 --> 00:10:08,642
leggen we nieuwe neurologische 
verbindingen aan en versterken deze,

199
00:10:08,666 --> 00:10:10,283
nieuwe synapsen.

200
00:10:10,988 --> 00:10:12,563
In de Non-studie

201
00:10:12,587 --> 00:10:17,480
werden 678 nonnen, allen boven de 75 jaar
toen de studie startte,

202
00:10:17,504 --> 00:10:19,813
voor meer dan twee decennia gevolgd.

203
00:10:19,837 --> 00:10:23,297
Ze kregen allen regelmatig
fysieke checks en cognitieve tests

204
00:10:23,321 --> 00:10:27,369
en toen ze overleden kwamen hun breinen
allemaal ter beschikking voor autopsie.

205
00:10:27,393 --> 00:10:31,768
In sommige breinen ontdekten
onderzoekers iets verrassends.

206
00:10:31,792 --> 00:10:36,368
Ondanks aanwezigheid van plaques, 
vezelkluwens en hersenafname,

207
00:10:36,392 --> 00:10:39,261
in wat onbetwistbaar Alzheimer leek,

208
00:10:39,285 --> 00:10:42,964
bleek dat deze nonnen
van wie deze hersenen waren

209
00:10:42,988 --> 00:10:45,555
geen symptomen vertoonden
toen ze nog leefden.

210
00:10:46,181 --> 00:10:47,630
Hoe kan dit?

211
00:10:48,009 --> 00:10:52,136
We denken vanwege een hoog niveau 
van cognitieve reserve,

212
00:10:52,160 --> 00:10:56,083
wat in andere woorden betekent
dat ze meer functionele synapsen bezaten.

213
00:10:56,107 --> 00:10:58,681
Mensen die meer jaren
onderwijs hebben gehad,

214
00:10:58,705 --> 00:11:00,940
die een hoge
alfabetiseringsgraad bezitten,

215
00:11:00,964 --> 00:11:04,543
die regelmatig aan mentaal 
stimulerende activiteiten deelnemen,

216
00:11:04,567 --> 00:11:07,048
hebben allen meer cognitieve reserve.

217
00:11:07,072 --> 00:11:11,199
Ze hebben een overdaad
aan neurale verbindingen.

218
00:11:11,223 --> 00:11:13,903
Dus zelfs al zouden ze een ziekte 
als Alzheimer hebben,

219
00:11:13,927 --> 00:11:15,981
wat ze een aantal synapsen kost,

220
00:11:16,005 --> 00:11:18,990
ze hebben vele back-up verbindingen,

221
00:11:19,014 --> 00:11:22,349
wat ervoor zorgt dat ze niet merken
dat er iets aan scheelt.

222
00:11:22,977 --> 00:11:25,239
Stel je een simpel voorbeeld voor.

223
00:11:25,263 --> 00:11:27,989
Stel dat je slechts één ding
weet van een onderwerp.

224
00:11:28,013 --> 00:11:29,542
Laten we zeggen, iets over mij.

225
00:11:29,566 --> 00:11:31,872
Je weet dat Lisa Genova 
'Still Alice' schreef

226
00:11:31,896 --> 00:11:34,332
en dat is het enige wat je van me weet.

227
00:11:34,356 --> 00:11:36,746
Je hebt alleen die ene neurale verbinding,

228
00:11:36,770 --> 00:11:38,716
die ene synaps.

229
00:11:38,740 --> 00:11:40,901
Stel je nu voor dat je Alzheimer hebt.

230
00:11:40,925 --> 00:11:43,258
Je hebt plaques
en vezelkluwens en ontstekingen

231
00:11:43,282 --> 00:11:46,017
en synaps verslindende microglia.

232
00:11:46,623 --> 00:11:50,657
Wat als iemand je vraagt: 
"Hé, wie schreef 'Still Alice'?"

233
00:11:50,657 --> 00:11:52,032
je kunt het niet herinneren,

234
00:11:52,126 --> 00:11:55,309
want die synaps
is beschadigd óf verdwenen.

235
00:11:55,333 --> 00:11:57,092
Je bent me voor eeuwig vergeten.

236
00:11:57,760 --> 00:12:00,386
Maar wat als je meer over me had geleerd?

237
00:12:00,410 --> 00:12:02,499
Stel dat je vier dingen over me wist.

238
00:12:02,523 --> 00:12:04,368
Stel je voor dat je Alzheimer hebt

239
00:12:04,392 --> 00:12:07,387
en drie van die synapsen
zijn beschadigd of verwoest.

240
00:12:08,077 --> 00:12:10,538
Je hebt nog steeds een alternatieve weg.

241
00:12:10,562 --> 00:12:12,581
Je kunt je mijn naam nog herinneren.

242
00:12:13,283 --> 00:12:17,209
Dus we kunnen weerbaar
zijn tegen Alzheimer

243
00:12:17,233 --> 00:12:20,336
door het werven van 
nog niet-beschadigde wegen.

244
00:12:20,360 --> 00:12:24,139
En we maken deze wegen, 
deze cognitieve reserve,

245
00:12:24,163 --> 00:12:25,863
door nieuwe dingen te leren.

246
00:12:26,455 --> 00:12:30,976
Idealiter zijn deze nieuwe dingen 
zo betekenisvol mogelijk,

247
00:12:31,000 --> 00:12:35,739
met gebruik van beeld en geluid, 
en associaties en emotie.

248
00:12:36,398 --> 00:12:39,533
We hebben het hier niet over 
het maken van kruiswoordpuzzels.

249
00:12:39,557 --> 00:12:43,654
Je wilt je niet eenvoudigweg
dingen herinneren die je al wist,

250
00:12:43,678 --> 00:12:47,021
want dat is als door oude, 
bekende straten reizen,

251
00:12:47,045 --> 00:12:49,630
door wijken gaan die je al kent.

252
00:12:50,113 --> 00:12:52,947
Je wilt nieuwe neurale wegen aanleggen.

253
00:12:52,971 --> 00:12:55,483
Een Alzheimer-resistent brein opbouwen,

254
00:12:55,507 --> 00:12:57,687
betekent Italiaans leren spreken,

255
00:12:57,711 --> 00:12:59,221
nieuwe vrienden maken,

256
00:12:59,245 --> 00:13:00,412
een boek lezen,

257
00:13:00,436 --> 00:13:02,805
of naar een geweldige TED Talk luisteren.

258
00:13:03,283 --> 00:13:08,596
Als ondanks dit alles je alsnog
met Alzheimer wordt gediagnostiseerd,

259
00:13:08,620 --> 00:13:11,773
dan zijn er drie lessen
die ik van mijn oma

260
00:13:11,797 --> 00:13:15,534
en de vele mensen 
met Alzheimer heb geleerd.

261
00:13:16,115 --> 00:13:19,299
De diagnose betekent niet 
dat je morgen overlijdt.

262
00:13:19,323 --> 00:13:21,045
Blijf leven.

263
00:13:21,069 --> 00:13:23,435
Je zult je emotionele
geheugen niet verliezen.

264
00:13:23,459 --> 00:13:26,965
Je zult nog steeds liefde
en vreugde begrijpen.

265
00:13:26,989 --> 00:13:29,992
Je herinnert mogelijk niet
wat ik vijf minuten geleden zei,

266
00:13:30,016 --> 00:13:32,301
maar je zult herinneren 
hoe ik je liet voelen.

267
00:13:32,944 --> 00:13:36,220
En je bent meer dan wat je 
je kunt herinneren.

268
00:13:36,244 --> 00:13:37,533
Dankjewel.

269
00:13:37,557 --> 00:13:42,880
(Applaus)