Ik ben beginnen werken
met vluchtelingen omdat ik
een verschil wilde maken,
en een verschil maken begint
met het vertellen van hun verhaal.
Dus als ik vluchtelingen ontmoet,
stel ik hen altijd vragen.
Wie bombardeerde je huis?
Wie doodde je zoon?
Heeft de rest van je familie
het overleefd?
Hoe verdraag je
het leven in ballingschap?
Maar er is steeds één vraag,
die zeer verhelderend is, en die is:
wat nam je mee?
Wat was dat allerbelangrijkste voorwerp
dat je moest meenemen
toen de bommen je dorp verwoestten,
en de gewapende bendes je huis naderden?
Een jonge Syrische vluchteling die ik ken
vertelde me dat hij niet twijfelde
toen zijn leven onmiddellijk gevaar liep.
Hij nam zijn middelbareschooldiploma mee,
en later vertelde hij me waarom.
Hij zei: “Ik nam mijn diploma mee
omdat mijn leven ervan afhing.”
En dat hij zijn leven zou wagen
voor dat diploma.
Op weg naar school moest hij wegduiken
voor scherpschutters.
Zijn klaslokaal daverde soms
bij het geluid van bommen
en beschietingen,
en zijn moeder vertelde me:
“Dagelijks vroeg ik hem 's morgens
'Schat, alsjeblieft ga niet naar school.'
Maar hij stond erop, zei ze,
en dan omhelsde ik hem
alsof het voor het laatst was.”
Maar hij zei tegen zijn moeder:
“We zijn allemaal bang,
maar onze vastberadenheid
om af te studeren
is sterker dan onze angst.”
Maar op een dag
kreeg de familie vreselijk nieuws.
Hany's tante, zijn oom en zijn neef
werden bij hen thuis vermoord
omdat ze weigerden hun huis te verlaten.
Hun kelen werden overgesneden.
Het was tijd om te vluchten.
Ze vertrokken die dag,
onmiddellijk, in hun auto,
Hany verstopt achteraan, omdat ze
voorbij checkpoints moesten
met dreigende soldaten.
Ze zouden de grens met Libanon oversteken,
waar ze vrede zouden vinden.
Maar het was het begin
van een leven van slopend leed
en verveling.
Ze konden slechts een hut bouwen
naast een modderig veld.
Dit is Ashraf, de broer van Hany
die buiten speelt.
Op die dag vervoegden ze
de grootste populatie vluchtelingen
in de wereld,
in een zeer klein land, Libanon.
Het heeft slechts vier miljoen inwoners,
en er leven daar
één miljoen Syrische vluchtelingen.
Er is geen gemeente, stad of dorp
dat geen Syrische vluchtelingen opneemt.
Dit is opmerkelijke
edelmoedigheid en menselijkheid
Stel je voor, proportioneel
zou het zijn alsof
de ganse bevolking van Duitsland,
80 miljoen mensen,
zouden vluchten naar de Verenigde Staten
in slechts 3 jaar.
De halve bevolking van Syrie
is nu ontheemd,
de meesten in het land zelf.
Zes en half miljoen mensen
zijn gevlucht om te overleven.
Veel meer dan drie miljoen mensen
zijn de grens overgestoken
en hebben een toevlucht gevonden
in de naburige landen.
Zoals je kan zien,
is slechts een klein deel
naar Europa getrokken.
Wat ik het meest verontrustend vind,
is dat de helft van de Syrische
vluchtelingen kinderen zijn.
Ik nam een foto van dit kleine meisje.
Het was amper twee uur
nadat ze was aangekomen
na een lange tocht
van Syrië naar Jordanië
En vooral zeer zorgwekkend is
dat slechts 20 procent
van de Syrische jonge vluchtelingen
in Libanon naar school gaan.
En toch vertellen
jonge Syrische vluchtelingen,,
alle jonge vluchtelingen, ons
dat opleiding het meest belangrijke is
in hun leven.
Waarom?
Omdat ze daardoor kunnen
denken aan hun toekomst
in plaats van aan de nachtmerrie
van hun verleden.
Het laat hen toe te hopen
in plaats van te haten.
Ik herinner me een recent bezoek
aan een Syrisch vluchtelingenkamp
in Noord-Irak.
Ik ontmoette dit meisje,
en ik dacht: “Wat is ze mooi.”
Ik ging op haar af en vroeg haar:
“Mag ik je fotograferen?”
Ze zei ja,
maar ze weigerde te lachen.
Ik denk dat ze niet kon,
omdat ik denk dat ze beseft
dat ze deel uitmaakt
van een verloren generatie
Syrische jonge vluchtelingen,
een geïsoleerde
en gefrustreerde generatie.
En toch, kijk waar ze voor gevlucht zijn:
totale vernietiging,
flatgebouwen, fabrieken,
scholen, wegen, huizen.
Het huis van Hany werd ook vernield.
Het zal moeten heropgebouwd worden
door architecten,
ingenieurs, elektriciens.
Gemeenschappen zullen nood hebben
aan leraren en advocaten
en politici die uit zijn op verzoening
eerder dan wraak.
Moet dit niet worden wederopgebouwd
door de mensen
die er het meest belang bij hebben,
de samenlevingen in ballingschap,
de vluchtelingen?
Vluchtelingen hebben veel tijd
om zich op hun terugkeer voor te bereiden.
Je zou kunnen denken dat vluchteling zijn
slechts iets tijdelijks is.
Wel, verre van dat.
Met oorlogen die maar blijven duren,
Is de gemiddelde duur die een vluchteling
in ballingschap doorbrengt
17 jaar
Hany was in zijn tweede jaar op de dool
toen ik hem recent bezocht,
en we hebben het ganse gesprek
in het Engels gevoerd.
Hij vertrouwde me toe dat hij dat leerde
door alle romans van Dan Brown te lezen
en door te luisteren naar Amerikaanse rap.
We brachten ook wat leuke momenten door
met zijn geliefde broer Ashraf
Maar ik zal nooit vergeten wat hij me zei
aan het eind van ons gesprek die dag.
Hij zei me:
“Als ik geen student ben, ben ik niets.”
Hany is één van de 50 miljoen
ontheemden in de wereld vandaag.
Nooit sinds de Tweede Wereldoorlog
werden zoveel mensen onder dwang verjaagd.
Terwijl we prachtige vooruitgang boeken
in geneeskunde,
in technologie, in onderwijs en design,
doen we gevaarlijk weinig
om de slachtoffers te helpen
en doen we veel te weinig
om de oorlogen te stoppen en te voorkomen
die hen uit hun woningen verdrijven.
Er zijn steeds meer slachtoffers.
Dagelijks, gemiddeld,
tegen het einde van deze dag,
zullen 32.000 mensen verjaagd zijn
uit hun huizen -
32.000 mensen.
Ze vluchten over grenzen zoals deze.
We filmden dit aan de grens
van Syrië met Jordanië,
en dit is een typische dag.
Of ze vluchten
in niet-zeewaardige en overvolle boten,
waarbij ze hun leven wagen,
enkel om veilig in Europa te geraken.
Deze Syrische jongeman
overleefde het kapseizen van zijn boot -
de meesten verdronken -
en hij vertelde ons:
"Syriërs zijn enkel op zoek
naar een rustige plek
waar niemand je pijn doet,
waar niemand je vernedert,
en waar niemand je doodt."
Wel, ik denk dat dit
het minimum moet zijn.
Wat dacht je van een plaats van genezing,
van leren,
en zelfs van kansen?
Amerikanen en Europeanen
hebben de indruk dat in verhouding
enorme aantallen vluchtelingen
naar hun land komen,
maar de realiteit is
dat 86 procent,
de grote meerderheid van vluchtelingen,
in de ontwikkelingslanden leven,
in landen die zelf kampen
met onveiligheid,
met problemen om hun bevolking te helpen
en met armoede.
Rijke landen zijn dus
erkentelijkheid verschuldigd
voor de menselijkheid
en vrijgevigheid van de landen
die zo veel vluchtelingen opvangen.
En alle landen moeten
ervoor zorgen dat niemand
op de vlucht voor oorlog en vervolging
aan een gesloten grens toekomt.
(Applaus)
Dankuwel.
Maar we kunnen meer doen
dan vluchtelingen enkel
helpen te overleven.
We kunnen hen helpen groeien.
We moeten vluchtelingenkampen
en gemeenschappen zien
als meer dan tijdelijk bevolkingscentra
waar mensen wegkwijnen,
in afwachting van op het einde van de oorlog.
Maar eerder als 'centers of excellence'
waar vluchtelingen
hun trauma kunnen overwinnen
en zich opleiden voor de dag
dat ze naar huis kunnen
als brengers van positieve verandering
en sociale transformatie.
Het lijkt zo logisch,
maar ik denk aan
de vreselijke oorlog in Somalië
die al 22 jaar voortraast.
Stel je voor dat je in dit kamp leeft.
Ik bezocht dit kamp.
Het ligt in Djibouti, vlakbij Somalië,
en het was zo afgelegen
dat we er per helikopter
naartoe moesten vliegen.
Het was er stofferig en vreselijk warm.
We bezochten een school
waar we praatten met de kinderen
en toen zag ik dit meisje in de klas
dat volgens mij even oud was
als mijn eigen dochter,
en ik ging met haar praten.
Ik stelde haar de vragen
die volwassenen aan kinderen stellen,
zoals "Wat is je favoriete vak?"
en "Wat wil je later worden?"
En toen verstarde haar gezicht.
Ze zei me:
"Ik heb geen toekomst.
Mijn schooltijd is voorbij."
Ik dacht: hier moet een misverstand zijn.
Dus vroeg ik het mijn collega
en zij bevestigde me
dat er geen budget is
voor middelbaar onderwijs
in dit kamp.
Hoe hard wenste ik toen
dat ik haar kon zeggen:
"We zullen je een school bouwen."
En ik dacht ook: wat een verspilling.
Zij zou moeten -
zij is de toekomst van Somalië.
Een jongen genaamd Jacob Atem
had meer geluk, maar pas nadat hij
een vreselijke tragedie beleefde.
Hij keek toe - dit is in Soedan -
toen zijn dorp
- hij was slechts zeven jaar -
werd platgebrand, en hij vernam
dat zijn moeder en zijn vader
en zijn volledige familie
die dag gedood werd.
Enkel zijn neef overleefde, en beiden
stapten ze zeven maanden
- dit zijn jongens zoals zij -
opgejaagd door wilde dieren
en gewapende bendes.
Uiteindelijk bereikten ze
een vluchtelingenkamp
waar ze veilig waren.
Hij zou de volgende zeven jaar doorbrengen
in Kenia, in een vluchtelingenkamp.
Maar zijn leven veranderde
toen hij de kans kreeg om uit te wijken
naar de Verenigde Staten.
Hij vond liefde in een pleeggezin
en hij kon naar school gaan,
en hij vroeg me om dit trotse moment
met jullie te delen,
toen hij zijn universiteitsdiploma haalde
(Applaus)
Ik sprak met hem op Skype
een paar dagen geleden.
Hij was aan zijn nieuwe universiteit
in Florida
voor zijn doctoraat
in publieke gezondheid.
Hij vertelde me trots
hoe hij erin slaagde
om genoeg geld in te zamelen
bij het Amerikaanse publiek
om een hospitaal op te richten
in zijn geboortedorp.
Ik wil je nu terugbrengen bij Hany.
Toen ik hem vertelde dat ik de kans kreeg
om jullie toe te spreken
hier op het TED-podium,
stond hij toe dat ik
jullie een gedicht voorlees
dat hij me in een email stuurde.
Hij schreef:
"Ik mis mezelf,
mijn vrienden,
lezen in romans
of gedichten schrijven,
vogels en thee 's morgens.
Mijn kamer, mijn boeken, mezelf,
en alles dat me deed glimlachen.
Och, Ik had zoveel dromen
die bijna uitgekomen waren."
Dus hier komt mijn punt:
niet investeren in vluchtelingen
is een enorme gemiste kans.
Als je hen achterlaat,
riskeren ze uitbuiting en misbruik.
Als je hen hen ongeschoold
en ongeletterd houdt,
vertraag je met jaren de terugkeer
naar vrede en voorspoed
in hun thuislanden.
Ik geloof dat de manier waarop
we de ontheemden behandelen,
de toekomst van onze wereld zal bepalen.
De slachtoffers van oorlog
kunnen de sleutel zijn
tot een blijvende vrede.
Het zijn de vluchtelingen
die de spiraal van geweld kunnen stoppen.
Hany staat op een kantelpunt.
We willen hem helpen
naar de universiteit te gaan
om ingenieur te worden,
maar onze fondsen dienen prioritair
voor het levensnoodzakelijke:
tenten en dekens
en matrassen en keukengerei,
voedselrantsoenen
en een beetje medicijnen.
De universiteit is een luxe.
Maar laat hem wegkwijnen in dit modderveld
en hij wordt lid
van een verloren generatie.
Hany's verhaal is een drama,
maar het hoeft zo niet te eindigen.
Dankuwel.
(Applaus)